Thời Điểm của Sự Cất Lên So Với Kỳ Đại Nạn
Trong lĩnh vực thần học về thời kỳ cuối cùng (Eschatology), một trong những chủ đề được tranh luận nhiều nhất và cũng khơi gợi nhiều hy vọng nhất cho tín hữu là thời điểm của Sự Cất Lên (Rapture). Sự kiện này được đặt trong mối tương quan thế nào với Kỳ Đại Nạn (Tribulation) bảy năm được tiên tri trong Kinh Thánh? Bài nghiên cứu này sẽ phân tích ba quan điểm chính dựa trên sự giải nghĩa Kinh Thánh: Sự Cất Lên xảy ra trước Đại Nạn (Pre-Tribulation), giữa Đại Nạn (Mid-Tribulation), và sau Đại Nạn (Post-Tribulation), với trọng tâm là lập trường của đa số các nhà giải kinh thuộc truyền thống Tin Lành.
I. Định Nghĩa Kinh Thánh về Sự Cất Lên và Kỳ Đại Nạn
Trước khi đi vào so sánh thời điểm, chúng ta cần hiểu rõ bản chất của hai sự kiện này theo Kinh Thánh.
1. Sự Cất Lên (The Rapture): Đây là sự kiện Chúa Giê-xu Christ trở lại trong không trung để đem Hội Thánh (tức tất cả những người tin Chúa, cả sống và đã chết) lên gặp Ngài. Sự kiện này được mô tả rõ ràng nhất trong 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:16-17: "Vì sẽ có tiếng kêu lớn và tiếng của thiên sứ lớn cùng tiếng kèn của Đức Chúa Trời, thì chính mình Chúa ở trên trời giáng xuống; bấy giờ những kẻ chết trong Đấng Christ sẽ sống lại trước hết. Kế đến chúng ta là kẻ sống, mà còn ở lại, sẽ cùng nhau đều được cất lên với những người ấy ở giữa đám mây, tại nơi không trung mà gặp Chúa, như vậy chúng ta sẽ ở cùng Chúa luôn luôn."
Từ "cất lên" trong tiếng Hy Lạp là "harpazō" (ἁρπάζω), mang nghĩa "nắm lấy, giật lấy, đoạt lấy một cách mạnh mẽ và đột ngột". Nó diễn tả một hành động tức thời và quyền năng.
2. Kỳ Đại Nạn (The Tribulation): Đây là một giai đoạn bảy năm cuối cùng trước khi Chúa thiết lập Vương Quốc Ngàn Năm, được mô tả chi tiết trong sách Đa-ni-ên (chương 9) và đặc biệt là sách Khải Huyền (chương 6-19). Đây là thời kỳ của "cơn đại nạn" (Great Tribulation) mà chính Chúa Giê-xu đã cảnh báo trong Ma-thi-ơ 24:21: "Vì lúc ấy sẽ có hoạn nạn lớn, đến nỗi từ khi mới có trời đất cho đến bây giờ chưa từng có như vậy, mà sau nầy cũng chẳng hề có." Đây là thời kỳ Đức Chúa Trời phán xét thế gian không tin và hoàn tất kế hoạch của Ngài cho dân Y-sơ-ra-ên.
II. Phân Tích Ba Quan Điểm Chính Về Thời Điểm
1. Quan Điểm Sự Cất Lên Trước Đại Nạn (Pre-Tribulation Rapture)
Đây là quan điểm được chấp nhận rộng rãi trong nhiều hệ phái Tin Lành, dựa trên sự phân biệt giữa Hội Thánh và Y-sơ-ra-ên, cùng với lời hứa về sự giải cứu khỏi cơn thạnh nộ.
Bằng chứng Kinh Thánh:
- Sự Phân Biệt Giữa "Ngày của Chúa" và "Giờ Thử Thách": Khải Huyền 3:10 hứa với Hội Thánh Phi-la-đen-phi: "Vì ngươi đã giữ lời nhịn nhục ta, ta cũng sẽ giữ ngươi khỏi giờ thử thách, là giờ sẽ đến trong khắp thế gian, để thử những người ở trên đất." Từ Hy Lạp "ek" (ἐκ) trong cụm "giữ khỏi" (tēreō ek) hàm ý "giữ ra khỏi, bảo tồn bên ngoài" chứ không phải bảo vệ trong đó. Điều này chỉ ra Hội Thánh sẽ được cất ra khỏi giờ thử thách toàn cầu đó.
- Lời Hứa Không Chịu Cơn Thạnh Nộ: 1 Tê-sa-lô-ni-ca 1:10 nói Chúa Giê-xu "giải cứu chúng ta khỏi cơn thạnh nộ hầu đến." 1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:9 khẳng định: "Vì Đức Chúa Trời chẳng định sẵn cho chúng ta bị cơn thạnh nộ, nhưng cho được sự giải cứu bởi Chúa chúng ta là Đức Chúa Giê-xu Christ." Cơn Đại Nạn được mô tả rõ là thời kỳ của cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời (Khải Huyền 6:16-17, 14:10, 19). Hội Thánh đã được xưng công bình bởi đức tin nên không còn bị định cho sự thạnh nộ (Rô-ma 5:9).
- Sự Vắng Mặt của Hội Thánh Trong Các Đoạn Mô Tả Đại Nạn: Từ Khải Huyền chương 4 đến 19 (mô tả chi tiết các sự kiện trên đất trong kỳ Đại Nạn), từ "Hội Thánh" (ekklēsia) không xuất hiện một lần nào. Trong khi đó, từ này xuất hiện 19 lần trong các chương 1-3 (mô tả Hội Thánh trên đất). Điều này gợi ý Hội Thánh đã được cất lên trước khi các sự kiện này diễn ra. Trên thiên đàng, các thánh đồ đã xuất hiện (Khải Huyền 4:4, 5:8-10).
- Gương của Nô-ê và Lót: Chúa Giê-xu so sánh ngày Ngài đến với thời Nô-ê và Lót (Lu-ca 17:26-30). Cả Nô-ê và gia đình ông đều được đưa vào tàu trước khi trận lụt (cơn thạnh nộ) giáng xuống. Lót được các thiên sứ đem ra khỏi Sô-đôm trước khi lửa và diêm sinh trút xuống. Đây là hình bóng về sự giải cứu tín đồ khỏi cơn thạnh nộ sắp đến.
2. Quan Điểm Sự Cất Lên Giữa Đại Nạn (Mid-Tribulation Rapture)
Quan điểm này cho rằng Hội Thánh sẽ trải qua nửa đầu (3.5 năm) của kỳ Đại Nạn, là thời kỳ "cơn tai nạn" từ loài người và thiên nhiên, nhưng sẽ được cất lên trước nửa sau (3.5 năm) là "cơn đại nạn" hay "cơn thạnh nộ" của Đức Chúa Trời. Họ thường đồng nhất Sự Cất Lên với "tiếng kèn thứ bảy" trong Khải Huyền 11:15.
Thách thức từ quan điểm này: Kinh Thánh không phân chia rạch ròi giữa "tai nạn của loài người" và "thạnh nộ của Đức Chúa Trời" trong 7 năm. Các ấn, kèn, và bát đều là một phần của sự phán xét từ Đức Chúa Trời (Khải Huyền 6:16-17; 8:1-6). Hơn nữa, lời hứa trong Khải Huyền 3:10 là giữ khỏi cả "giờ" thử thách, chứ không phải nửa sau của giờ đó.
3. Quan Điểm Sự Cất Lên Sau Đại Nạn (Post-Tribulation Rapture)
Quan điểm này tin rằng Hội Thánh sẽ trải qua toàn bộ kỳ Đại Nạn và được cất lên ngay tại thời điểm Chúa Giê-xu trở lại trong vinh quang để thiết lập vương quốc (Ngài Tái Lâm, Second Coming). Họ xem Sự Cất Lên và Ngài Tái Lâm là một sự kiện duy nhất.
Thách thức từ quan điểm này: Nó làm mờ đi sự phân biệt rõ ràng trong Kinh Thánh giữa hai giai đoạn trở lại của Chúa: (1) Lần đến với Hội Thánh của Ngài trong không trung (Sự Cất Lên – một sự kiện mang tính cứu rỗi và tiếp rước, 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4) và (2) Lần đến với thế gian trên đất (Ngài Tái Lâm – một sự kiện mang tính phán xét và trị vì, Khải Huyền 19). Khoảng cách thời gian giữa hai sự kiện này có thể là 7 năm (thời kỳ Đại Nạn), trong đó các sự kiện liên quan đến Đa-ni-ên 9:27 và Khải Huyền được ứng nghiệm.
III. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Dù chúng ta có thể thiên về một quan điểm nào, Kinh Thánh nhấn mạnh đến thái độ và đời sống của chúng ta trong khi chờ đợi, hơn là việc vẽ ra một lịch trình chi tiết.
1. Sống Với Niềm Hy Vọng Sống Động và Sự An Ủi: Sự dạy dậy về Sự Cất Lên trước hết là để "anh em yên ủi nhau" (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:18). Nó mang lại niềm hy vọng rằng chúng ta, những người tin Chúa, sẽ không hề hứng chịu cơn thạnh nộ cuối cùng của Đức Chúa Trời. Niềm hy vọng này là "cái neo cho linh hồn" (Hê-bơ-rơ 6:19), giúp chúng ta vững vàng giữa mọi sóng gió cuộc đời.
2. Sống Tỉnh Thức và Tinh Sạch: Sự dạy dậy về Sự Cất Lên không nhằm thỏa mãn tính tò mò, nhưng để thúc giục chúng ta sống thánh sạch. 1 Giăng 3:2-3 viết: "Hỡi kẻ rất yêu dấu, hiện nay chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, còn sự chúng ta sẽ ra thể nào, thì điều đó chưa được bày tỏ. Chúng ta biết rằng khi Ngài hiện đến, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì sẽ thấy Ngài như vậy. Ai có sự trông cậy đó trong lòng, thì tự mình làm nên thanh sạch, cũng như Ngài là thanh sạch." Niềm hy vọng về sự gặp Chúa thúc đẩy chúng ta sống đẹp lòng Ngài mỗi ngày.
3. Gắn Bó Với Lời Chúa và Sự Cầu Nguyện: Chúa Giê-xu phán: "Hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày nào Chúa mình sẽ đến" (Ma-thi-ơ 24:42). Tỉnh thức không phải là ngước nhìn trời suốt ngày, mà là trung tín trong nhiệm vụ Chúa giao (Ma-thi-ơ 24:45-47), gắn bó với Lời Ngài để không bị lừa dối bởi các giáo sư giả và thần lừa dối trong thời kỳ cuối cùng.
4. Nhiệt Thành Trong Chức Vụ và Sự Làm Chứng: Sự cấp bách của thời kỳ cuối cùng thôi thúc chúng ta rao truyền Tin Lành cứu rỗi cho mọi người. Sự Cất Lên có thể xảy đến bất cứ lúc nào, vì thế mỗi ngày là một cơ hội quý báu để chia sẻ về Chúa Cứu Thế Giê-xu cho người thân, bạn bè và đồng nghiệp chưa tin.
Kết Luận
Dựa trên sự phân tích Kinh Thánh, đặc biệt là những lời hứa rõ ràng về việc Hội Thánh được "giữ khỏi giờ thử thách" và "khỏi cơn thạnh nộ," quan điểm về Sự Cất Lên Trước Đại Nạn tỏ ra phù hợp nhất với đặc tính ân điển của Đức Chúa Trời dành cho Hội Thánh – thân thể của Đấng Christ. Sự kiện này là sự ứng nghiệm trọn vẹn của lễ hội Shavuot (Lễ Ngũ Tuần) khi Hội Thánh được hình thành, và sẽ là sự kiện đối ứng với lễ hội Yom Teruah (Lễ Thổi Kèn) – ngày kèn thổi vang lên để triệu tập dân sự.
Tuy nhiên, trọng tâm của chúng ta không nên đặt vào việc tranh luận về thời điểm, mà vào chính Con Người và công việc của Chúa Giê-xu Christ. Ngài là Đấng đã chết, sống lại và hứa sẽ trở lại. Sự trông cậy của chúng ta đặt nơi Ngài. Cho dù chúng ta sẽ ở đâu trong kỳ Đại Nạn, lời hứa bất diệt của Chúa là: "Ta sẽ chẳng bỏ ngươi đâu, chẳng lìa ngươi đâu" (Hê-bơ-rơ 13:5). Ước mong mỗi chúng ta sống mỗi ngày trong tinh thần tỉnh thức, thánh sạch, hầu cho dù Chúa đến vào bất cứ giờ nào, chúng ta cũng có thể "đứng vững trước mặt Con người" (Lu-ca 21:36) với lòng tin quyết và niềm vui khôn xiết.
"Ấy vậy, anh em hãy yên ủi nhau bằng các lời đó." (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:18)