Ý Nghĩa Danh Xưng Giê-hô-va Trong Kinh Thánh
Danh xưng "Giê-hô-va" (Jehovah) là một trong những danh xưng quan trọng và thánh khiết nhất được mặc khải về Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh. Nó không chỉ là một tên gọi, mà là một sự bày tỏ về bản chất, giao ước và mối quan hệ của Ngài với loài người. Việc nghiên cứu danh xưng này mở ra cho chúng ta cánh cửa hiểu biết sâu sắc hơn về Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, Đấng đã tự bày tỏ mình trong lịch sử cứu rỗi.
Trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ (Hebrew), danh xưng thiêng liêng này được viết với bốn phụ âm: YHWH (יהוה), thường được các học giả gọi là Tetragrammaton (Từ Bốn Chữ Cái). Do truyền thống Do Thái giáo kính sợ vi phạm điều răn thứ ba ("Ngươi chớ lấy danh Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi mà làm chơi" - Xuất Ê-díp-tô Ký 20:7), cách phát âm chính xác nguyên thủy của bốn chữ này đã không được đọc ra trong nhiều thế kỷ. Thay vào đó, khi gặp từ YHWH trong văn bản, người ta đọc thành "A-đô-nai" (Chúa, hay Chủ Tể).
Sự kết hợp giữa phụ âm của YHWH và nguyên âm của A-đô-nai (Adonai) trong các bản dịch thời Trung Cổ đã dẫn đến cách đọc được La-tinh hóa là "Jehovah". Trong tiếng Việt, danh xưng này được phiên âm thành "Giê-hô-va".
Ý nghĩa thần học căn bản của YHWH được chính Đức Chúa Trời giải thích khi Ngài hiện ra với Môi-se trong bụi gai cháy. Khi Môi-se hỏi danh Ngài, câu trả lời là: "Đức Chúa Trời phán rằng: Ta là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu (I AM THAT I AM); rồi Ngài lại rằng: Hãy nói cho dân Y-sơ-ra-ên như vầy: Đấng Tự Hữu đã sai ta đến cùng các ngươi" (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14).
Từ "Hăyâh" (הָיָה) trong tiếng Hê-bơ-rơ nghĩa là "hiện hữu", "là", "trở nên". Dạng động từ này ở thì chưa hoàn thành (imperfect) nhấn mạnh vào sự hiện hữu liên tục, tự có và độc lập. "Ta là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu" hàm ý: Ta là Đấng hiện hữu bởi chính mình, không lệ thuộc vào ai hay bất cứ điều gì. Sự hiện hữu của Ngài là vĩnh cửu, không thay đổi, tự có và là nguồn cội của mọi sự hiện hữu khác. Danh Giê-hô-va xác quyết Ngài là Đức Chúa Trời chủ động hiện diện, can thiệp vào lịch sử để thực hiện các lời hứa và sự cứu rỗi của Ngài.
Danh Giê-hô-va thường xuất hiện trong mối liên kết với các đặc tính khác, cho thấy Ngài là Đức Chúa Trời muốn bày tỏ chính mình trong mối tương giao với dân sự Ngài.
1. Giê-hô-va Di-rê (YHWH Yireh - "Đức Giê-hô-va sẽ sắm sẵn"): Danh xưng này được Áp-ra-ham đặt tại núi Mô-ri-a sau khi Đức Chúa Trời sắm sẵn con chiên thay cho Y-sác (Sáng Thế Ký 22:14). Nó bày tỏ bản tính chu cấp của Đức Giê-hô-va. Sự chu cấp tối thượng của Ngài là chính Con Một Ngài, Chúa Giê-xu Christ, là Chiên Con của Đức Chúa Trời (Giăng 1:29).
2. Giê-hô-va Rô-phê (YHWH Rapha - "Đức Giê-hô-va là Đấng chữa lành"): Được mặc khải sau khi Ngài hóa nước đắng thành ngọt tại Ma-ra. Ngài phán: "Ta là Giê-hô-va, Đấng chữa lành cho ngươi" (Xuất Ê-díp-tô Ký 15:26). Sự chữa lành này trước hết mang ý nghĩa thuộc linh – chữa lành tấm lòng bội nghịch và sự bất tuân – từ đó dẫn đến sự chữa lành thể xác.
3. Giê-hô-va Ni-si (YHWH Nissi - "Đức Giê-hô-va là Cờ Xí của tôi"): Môi-se lập một bàn thờ và đặt tên như vậy sau chiến thắng trước dân A-ma-léc (Xuất Ê-díp-tô Ký 17:15). Cờ xí biểu thị sự hiện diện, quyền năng và sự bảo vệ của Đức Chúa Trời trong trận chiến. Ngài là trung tâm điểm của sự hiệp một và chiến thắng.
4. Giê-hô-va Sa-lôm (YHWH Shalom - "Đức Giê-hô-va là Sự Bình An"): Ghê-đê-ôn đã lập một bàn thờ với danh này sau khi được thiên sứ của Đức Giê-hô-va hiện ra (Các Quan Xét 6:24). Sự bình an này không phải là hoàn cảnh không có chiến tranh, mà là sự bình an toàn vẹn, hòa thuận với Đức Chúa Trời ngay giữa những sóng gió, vì chính Ngài là nguồn của bình an.
5. Giê-hô-va Ra-ah (YHWH Raah - "Đức Giê-hô-va là Đấng chăn giữ tôi"): Được bày tỏ cách tuyệt vời trong Thi-thiên 23: "Đức Giê-hô-va là Đấng chăn giữ tôi". Từ "Ra'ah" (רָעָה) có nghĩa là chăn dắt, chăm sóc, nuôi nấng với tình yêu thương và sự quan tâm của một người chăn chiên dành cho đàn chiên.
6. Giê-hô-va Si-đê-kê-nu (YHWH Tsidkenu - "Đức Giê-hô-va là sự công bình của chúng tôi"): Đây là danh xưng tiên tri về Đấng Mê-si, được tiên tri Giê-rê-mi công bố: "Trong những ngày đó, Giu-đa sẽ được cứu... và nầy là danh Ngài mà người ta sẽ xưng Ngài bằng: Đức Giê-hô-va là sự công bình của chúng tôi!" (Giê-rê-mi 23:6). Sự công bình này không dựa trên sự trọn lành của con người, mà là sự công bình được Đấng Christ ban cho những ai tin Ngài (I Cô-rinh-tô 1:30).
7. Giê-hô-va Sam-ma (YHWH Shammah - "Đức Giê-hô-va ở đó"): Đây là tên của thành Giê-ru-sa-lem mới trong sự hiện thấy của Ê-xê-chi-ên (Ê-xê-chi-ên 48:35). Nó đảm bảo sự hiện diện đời đời, trọn vẹn và không hề vắng mặt của Đức Chúa Trời giữa dân sự Ngài.
Là Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta hiểu rằng toàn bộ Kinh Thánh đều hướng về và làm chứng về Chúa Cứu Thế Giê-xu (Lu-ca 24:27, Giăng 5:39). Sự mặc khải về Đức Giê-hô-va trong Cựu Ước đạt đến sự trọn vẹn và cuối cùng trong con người và công việc của Chúa Giê-xu.
Chính Chúa Giê-xu đã tuyên bố: "Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta" (Giăng 8:58). Cụm từ "đã có ta" trong tiếng Hy Lạp là "egō eimi" (ἐγώ εἰμι), là cách dịch trực tiếp của cụm từ "Ta là" (I AM) trong tiếng Hê-bơ-rơ từ Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14. Người Do Thái hiểu rõ Ngài đang tuyên bố mình là Đức Giê-hô-va, nên họ đã định ném đá Ngài vì tội phạm thượng.
Chúa Giê-xu đã bày tỏ chính Ngài là hiện thân của các đặc tính của Giê-hô-va:
- Ngài là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu (Khải Huyền 1:8).
- Ngài là Đấng Chăn Chiên Lành (Giăng 10:11).
- Ngài là Sự Bình An của chúng ta (Ê-phê-sô 2:14).
- Ngài là Đấng Chữa Lành (cả thể xác lẫn tâm linh) (I Phi-e-rơ 2:24).
- Qua sự chết và sống lại của Ngài, Ngài chính là sự chu cấp tối thượng (Giê-hô-va Di-rê) cho tội lỗi của nhân loại.
- Nhờ đức tin nơi Ngài, chúng ta được kể là công bình (Giê-hô-va Si-đê-kê-nu) (Rô-ma 3:22).
- Ngài hứa sự hiện diện của Ngài với chúng ta luôn luôn (Giê-hô-va Sam-ma) (Ma-thi-ơ 28:20).
Như vậy, danh Giê-hô-va trong Cựu Ước không phải là một "vị thần" khác với Chúa Cha và Chúa Con, nhưng là sự mặc khải tiệm tiến về Đức Chúa Trời Ba Ngôi. Chúa Giê-xu Christ là "Ngôi Lời", là hình ảnh của Đức Chúa Trời vô hình (Cô-lô-se 1:15), đã đến để bày tỏ trọn vẹn Đức Chúa Trời cho chúng ta (Giăng 1:18). Tin nơi danh Chúa Giê-xu cũng chính là tin nơi danh Giê-hô-va được mặc khải đầy đủ.
Hiểu biết về danh Giê-hô-va không chỉ là kiến thức thần học, mà phải biến đổi đời sống và mối tương giao của chúng ta với Đức Chúa Trời.
1. Thờ Phượng Trong Sự Kính Sợ Và Tạ Ơn: Danh Chúa là thánh. Hiểu rằng Ngài là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, uy nghi, đáng tôn kính, sẽ dẫn chúng ta vào sự thờ phượng chân thật, không nhẹ dạ, thiếu suy nghĩ. Mỗi khi xưng danh Chúa trong lời cầu nguyện, bài hát, hay chứng đạo, chúng ta làm với lòng tôn kính sâu xa vì biết Ngài là ai.
2. Tìm Kiếm Sự Hiện Diện Của Ngài: Danh Giê-hô-va Sam-ma nhắc nhở chúng ta rằng Chúa luôn ở đó. Trong cô đơn, khó khăn, bệnh tật hay thất bại, chúng ta có thể tìm đến sự hiện diện đầy an ủi của Ngài. Lời hứa "Ta sẽ chẳng lìa ngươi, chẳng bỏ ngươi đâu" (Hê-bơ-rơ 13:5) bắt nguồn từ chính bản tính trung tín của Giê-hô-va.
3. Sống Bởi Đức Tin Vào Sự Chu Cấp Của Ngài: Giê-hô-va Di-rê dạy chúng ta tin cậy Ngài trong mọi hoàn cảnh. Nếu Ngài đã không tiếc chính Con Ngài, thì Ngài cũng sẽ ban mọi sự cần dùng cho chúng ta (Rô-ma 8:32). Điều này giải phóng chúng ta khỏi sự lo âu và tham lam.
4. Nương Dựa Vào Sự Công Bình Của Đấng Christ: Danh Giê-hô-va Si-đê-kê-nu đập tan mọi nỗ lực tự xưng công bình. Sự công bình duy nhất chúng ta có thể trình diện trước Đức Chúa Trời thánh khiết là sự công bình của Đấng Christ được ban cho qua đức tin. Điều này mang lại sự bình an thật sự và tự do khỏi gánh nặng tự cứu mình.
5. Tìm Kiếm Sự Chữa Lành Toàn Diện: Khi đối diện với bệnh tật thể xác hay những tổn thương tâm lý, tinh thần, chúng ta biết rằng Giê-hô-va Rô-phê là Đấng chữa lành. Chúng ta cầu nguyện với đức tin, phó thác kết quả cho Ngài, và luôn tìm kiếm sự chữa lành tâm linh và sự thanh tẩy khỏi tội lỗi là ưu tiên hàng đầu.
6. Chiến Đấu Thuộc Linh Dưới Cờ Xí Của Ngài: Trong mọi trận chiến thuộc linh chống lại tội lỗi, ma quỷ và thế gian, chúng ta không chiến đấu đơn độc. Hãy giương cao danh Giê-hô-va Ni-si, nhớ rằng chiến thắng thuộc về Ngài. Sự cầu nguyện nhân danh Chúa Giê-xu chính là giương cao cờ xí của Ngài.
Danh Giê-hô-va là một kho tàng phong phú về sự mặc khải của Đức Chúa Trời. Nó bày tỏ Ngài là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, Đấng dựng nên muôn vật và là Chủ Tể của lịch sử. Hơn thế, danh này cho thấy Ngài là Đức Chúa Trời của giao ước, Đấng đi vào mối quan hệ với con người, chu cấp, chăn dắt, chữa lành, ban sự bình an và công bình. Sự mặc khải này đạt đến đỉnh điểm nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu, Con Đức Chúa Trời, là "Ngôi Lời" đã trở nên xác thịt.
Đối với chúng ta ngày nay, việc nghiên cứu và suy ngẫm về danh Giê-hô-va không phải để tìm lại một cách phát âm cổ xưa, mà là để thờ phượng, tin cậy và yêu mến Đức Chúa Trời chân thần duy nhất đã bày tỏ chính mình qua Kinh Thánh và qua Con Ngài là Chúa Giê-xu Christ. Hãy sống mỗi ngày trong sự kính sợ, yêu mến danh thánh của Ngài, và rao truyền cho thế giới về một Đức Chúa Trời vĩ đại, thánh khiết, nhưng cũng đầy lòng thương xót và ân điển, Đấng đã ban Con Ngài để ai tin nhận danh Ngài thì được sự sống đời đời (Giăng 3:16).