Atheism là gì?

Trong một thế giới ngày càng đa dạng về tư tưởng và niềm tin, Cơ Đốc nhân chúng ta thường xuyên đối diện với quan điểm vô thần. Hiểu rõ bản chất của chủ nghĩa vô thần từ lăng kính Kinh Thánh không chỉ giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn, mà còn trang bị để sống, làm chứng và yêu thương cách hiệu quả. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào định nghĩa, các hình thái, cơ sở Kinh Thánh luận về vô thần, và ứng dụng thực tiễn cho đời sống đức tin.

Chủ nghĩa vô thần (Atheism), xuất phát từ tiếng Hy Lạp "atheos" (ἄθεος), trong đó "a-" là phủ định và "theos" (θεός) là "thần/Đức Chúa Trời". Nghĩa đen là "không có Chúa". Có thể phân loại thành:

• Vô thần thực tiễn (Practical Atheism): Sống như thể không có Chúa, mặc dù có thể không tuyên bố lý thuyết. Họ không quan tâm đến sự hiện hữu của Ngài.
• Vô thần lý thuyết/trí thức (Theoretical/Intellectual Atheism): Chủ động phủ nhận sự tồn tại của bất kỳ đấng thần linh hay thượng đế nào dựa trên lý trí, khoa học hoặc triết học.
• Thuyết bất khả tri (Agnosticism): Thường bị nhầm lẫn, nhưng đây là quan điểm cho rằng sự hiện hữu của Chúa là "không thể biết được" hoặc chưa đủ bằng chứng để kết luận.

Kinh Thánh không tranh luận nhiều với nhà vô thần lý thuyết, nhưng lại phán quyết rõ ràng về hiện tượng vô thần trong thực tế của con người.

Kinh Thánh không trình bày vô thần như một kết luận hợp lý của lý trí, mà như một sự lựa chọn của tấm lòng nổi loạn. Phân đoạn then chốt nhất nằm trong Thi thiên 14:1 (và lặp lại trong Thi thiên 53:1): "Kẻ ngu dại nói trong lòng rằng: Chẳng có Đức Chúa Trời."

Trong nguyên văn Hê-bơ-rơ, từ "nabal" (נָבָל) được dịch là "kẻ ngu dại" không chỉ nói đến sự thiếu học thức, mà chỉ về sự suy đồi đạo đức. Đây là kẻ ngu dại về mặt thuộc linh, người từ chối Chúa dẫn đến một đời sống hư hoại (xem câu 1-3). Hành động "nói trong lòng" cho thấy đây là một tuyên bố nội tâm, một quyết định của ý chí, hơn là một kết luận triết học thuần túy.

Sứ đồ Phao-lô khai triển tư tưởng này cách mạnh mẽ trong Rô-ma 1:18-23. Ông vạch trần nguồn gốc của thái độ vô thần:

• Căn nguyên: "Vì sự không tin kính và không công bình của những người dùng sự không công bình mà bắt hiếp lẽ thật" (câu 18).
• Bằng chứng bị chối bỏ: "Vì những sự trọn lành của Đức Chúa Trời... thì từ buổi sáng thế vẫn sờ sờ trước mắt họ" (câu 19-20). Vô thần, theo Kinh Thánh, là sự đàn áp lẽ thật (tiếng Hy Lạp: katecho - καταέχω) đã được bày tỏ rõ ràng trong công trình sáng tạo.
• Hậu quả: "Họ tự xưng mình là khôn ngoan, mà trở nên điên dại... họ đổi vinh hiển của Đức Chúa Trời không hề hư nát lấy hình tượng của loài người hay hư nát" (câu 22-23). Vô thần không dẫn đến sự tự do tối cao của tâm trí, mà dẫn đến sự mê muội và thờ phượng sai lầm.

Như vậy, Kinh Thánh mô tả vô thần thực chất là một vấn đề luân lý và thuộc linh hơn là một vấn đề trí thức. Đó là sự từ chối không muốn nhìn nhận Đấng Tạo Hóa, để khỏi phải chịu trách nhiệm trước Ngài.

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta cần hiểu và có thể đối đáp cách nhu mì, tôn trọng (I Phi-e-rơ 3:15).

1. "Không có bằng chứng về Chúa." - Đáp: Kinh Thánh khẳng định bằng chứng đã đầy đủ trong sự sáng tạo và lương tâm (Rô-ma 1:19-20; 2:14-15). Vấn đề không phải thiếu bằng chứng, mà là sự cứng lòng từ chối (Giăng 5:39-40). Chúa Giê-xu phán: "Nếu các ngươi chẳng tin lời Ta, ít nữa hãy tin việc Ta" (Giăng 10:38). Bằng chứng lớn nhất là Đấng Christ chịu chết và sống lại (I Cô-rinh-tô 15:3-8).

2. "Khoa học đã giải thích mọi thứ, không cần đến Chúa." - Đáp: Khoa học nghiên cứu "cái gì" và "như thế nào" của vũ trụ đã hiện hữu, nhưng không thể trả lời "tại sao" nó hiện hữu và "ai" đã tạo nên nó. Đức tin Cơ Đốc và khoa học chân chính không đối nghịch. "Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên trời đất" (Sáng thế 1:1) là lời tuyên bố về nguồn gốc tối hậu. Khoa học mô tả các quy luật, còn Kinh Thánh mặc khải về Đấng lập ra các quy luật ấy.

3. "Đức tin chỉ là niềm tin mù quáng." - Đáp: Đức tin Cơ Đốc (pistis - πίστις) không phải là bước nhảy mù quáng, mà là sự tín thác dựa trên bằng chứng đáng tin cậy (như lời tiên tri ứng nghiệm, sự sống lại). Chúa Giê-xu đã phục hiện cho Thô-ma thấy để tin (Giăng 20:27), và Phao-lô lập luận về sự sống lại dựa trên bằng chứng và nhân chứng (I Cô-rinh-tô 15:1-8).

4. "Nếu có Chúa nhân từ, tại sao lại có đau khổ và điều ác?" - Đáp: Đây là vấn nạn về sự dữ. Kinh Thánh dạy rằng điều ác không bắt nguồn từ Chúa, nhưng từ sự nổi loạn của Sa-tan và tội lỗi của con người (Ê-sai 14:12-15; Sáng thế 3). Chúa cho phép sự tự do lựa chọn. Quan trọng hơn, Đức Chúa Trời không đứng ngoài cuộc đau khổ: Ngài bước vào trong Chúa Giê-xu Christ, chịu đau khổ tột cùng trên thập tự giá để cứu chuộc chúng ta khỏi tội lỗi và sự chết – là nguồn gốc tối hậu của mọi đau khổ (Rô-ma 5:8; Hê-bơ-rơ 2:14-18).

1. Giữ Thái Độ Yêu Thương và Tôn Trọng: Mục tiêu của chúng ta không phải là "thắng cuộc tranh luận" mà là chiếm được tấm lòng cho Chúa Cứu Thế. Hãy nhớ rằng chúng ta cũng từng là kẻ thù nghịch với Đức Chúa Trời (Cô-lô-se 1:21). Hãy đối xử với người vô thần bằng tình yêu thương của Christ (Ma-thi-ơ 5:44).

2. Sống Đời Sống Làm Chứng Sống Động: Đời sống đổi mới bởi Chúa Thánh Linh là bằng chứng hùng hồn nhất. "Ánh sáng của các ngươi hãy soi trước mặt người ta, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, và ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời" (Ma-thi-ơ 5:16). Sự nhân từ, chính trực, hy vọng và bình an trong chúng ta có thể khiến người khác đặt câu hỏi về nguồn cội (I Phi-e-rơ 2:12).

3. Cầu Nguyện Cho Sự Mở Mắt Thuộc Linh: Chính Chúa Thánh Linh mới có thể cảm động và biến đổi tấm lòng. Hãy cầu nguyện cách kiên trì cho những người vô thần mà bạn biết, xin Chúa cất bỏ "tấm màn" che phủ lòng họ (II Cô-rinh-tô 4:3-4).

4. Trau Dồi Hiểu Biết và Khôn Ngoan: Hãy học hỏi Lời Chúa cách nghiêm túc (II Ti-mô-thê 2:15) và tìm hiểu các lập luận vô thần để có thể "trả lời mỗi người" (Cô-lô-se 4:6). Sự khôn ngoan từ trên cao là "trước hết là thanh sạch, sau lại hòa thuận, tiết độ, nhu mì, đầy dẫy lòng thương xót và bông trái lành, không có sự hai lòng và giả hình" (Gia-cơ 3:17).

5. Tập Trung vào Tin Lành của Chúa Giê-xu Christ: Cuối cùng, câu trả lời cho chủ nghĩa vô thần không phải là một chuỗi lý luận triết học phức tạp, mà là con người và công trình của Chúa Giê-xu. Hãy giới thiệu về Ngài – Đấng đã chết vì tội lỗi và sống lại (I Cô-rinh-tô 2:2). Thập tự giá là sự bày tỏ tối thượng về tình yêu và sự công bình của Đức Chúa Trời.

Chủ nghĩa vô thần, dưới ánh sáng Kinh Thánh, là biểu hiện của tấm lòng con người sa ngã muốn loại bỏ Đấng Tạo Hóa ra khỏi tâm trí và đời sống. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi không phải để khinh dể hay sợ hãi, nhưng để thấu hiểu với lòng thương xót, sống một đời sống làm chứng chân thật, và luôn sẵn sàng chia sẻ về niềm hy vọng trong chúng ta với sự nhu mì và kính sợ (I Phi-e-rơ 3:15). Hãy nhớ rằng, sự biến đổi đến từ quyền năng của Phúc Âm và Chúa Thánh Linh. Công việc của chúng ta là gieo giống và tưới, còn Chúa là Đấng làm cho lớn lên (I Cô-rinh-tô 3:6-7).

Cuối cùng, hãy giữ vững đức tin nơi Đấng Christ, Đấng đã chiến thắng tội lỗi, sự chết và mọi hệ thống tư tưởng phản loạn. "Vì chúng ta đánh trận... chẳng phải theo xác thịt, vì khí giới của sự đánh trận chúng ta chẳng phải thuộc về xác thịt, bèn là bởi quyền năng của Đức Chúa Trời" (II Cô-rinh-tô 10:3-4).