Tại sao 'Ngươi không được làm chứng dối' nằm trong Mười Điều Răn?

Mười Điều Răn, được Đức Chúa Trời truyền cho Môi-se trên núi Si-na-i, là nền tảng đạo đức cho dân Y-sơ-ra-ên và cả Cơ Đốc nhân. Trong số mười điều răn ấy, điều thứ chín có nội dung: “Ngươi chớ nói chứng dối cho kẻ lân cận mình” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:16). Tại sao một điều cấm về lời nói dối lại được đưa vào bộ luật thiêng liêng này? Bài viết này sẽ khảo sát ý nghĩa, bối cảnh, và tầm quan trọng của điều răn thứ chín, đồng thời đưa ra những áp dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc hôm nay.

Từ ngữ Hê-bơ-rơ dùng trong điều răn này là עֵד שָׁקֶר (ed shaqer), có nghĩa là “chứng gian” hay “chứng dối”. Trong bối cảnh xã hội Do Thái cổ đại, việc “làm chứng” thường liên quan đến các vụ kiện tại tòa án. Người làm chứng dối là người khai man để hại người vô tội hoặc để che đậy tội lỗi. Luật pháp Môi-se nghiêm cấm điều này và quy định hình phạt nặng: “Các quan án sẽ tra xét kỹ càng; nếu người làm chứng dối, cáo gian anh em mình, thì các ngươi phải làm cho hắn như hắn đã toan làm cho anh em mình” (Phục truyền Luật Lệ Ký 19:18-19).

Tuy nhiên, nguyên tắc của điều răn này không chỉ giới hạn ở tòa án. Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu mở rộng ý nghĩa của việc “làm chứng dối” ra mọi hình thức nói dối, vu khống, phao tin đồn và lừa gạt. Ngài cảnh báo: “Vì thật, ta nói cùng các ngươi, cho đến khi trời đất qua đi, thì một chấm một nét trong luật pháp cũng không qua đi được, cho đến khi mọi sự được trọn” (Ma-thi-ơ 5:18). Vì vậy, điều răn thứ chín bao trùm mọi lời nói không chân thật, nhằm bảo vệ sự thật và công lý trong mọi khía cạnh đời sống.

Có nhiều lý do sâu xa khiến Đức Chúa Trời đặt điều cấm nói chứng dối vào trong Mười Điều Răn.

1. Bảo Vệ Công Lý và Trật Tự Xã Hội

Xã hội loài người được xây dựng trên nền tảng công lý. Khi công lý bị bẻ cong bởi những lời chứng gian, người vô tội có thể bị kết án oan, kẻ có tội lại thoát tội. Sách Châm Ngôn liệt kê “một kẻ làm chứng gian nói điều dối” là một trong sáu điều Đức Giê-hô-va ghét, thậm chí bảy điều Ngài gớm ghiếc (Châm ngôn 6:16-19). Hậu quả của chứng dối là sự đổ vỡ của hệ thống pháp luật và niềm tin giữa người với người.

2. Bảo Vệ Danh Dự và Mối Quan Hệ

Lời nói có sức mạnh tạo dựng hoặc hủy diệt. Một lời chứng dối có thể phá hoại danh tiếng, gia đình, nghề nghiệp và các mối quan hệ của một người. Điều răn này bảo vệ quyền con người được sống trong sự thật và được người khác tôn trọng. Kinh Thánh dạy: “Đừng để miệng ngươi làm cho thân thể mình phải mắc tội” (Truyền đạo 5:6). Lời nói dối gây tổn thương lâu dài và khó hàn gắn.

3. Phản Ánh Bản Tính Của Đức Chúa Trời

Đức Chúa Trời là Đấng chân thật. Ngài không thể nói dối (Dân số Ký 23:19; Tít 1:2). Vì con dân Ngài được tạo nên theo hình ảnh Ngài, họ cũng phải sống chân thật. Điều răn “chớ nói chứng dối” nhắc nhở chúng ta phải noi gương Đức Chúa Trời, Đấng yêu sự thật và ghét sự giả dối. Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu phán: “Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống” (Giăng 14:6). Như vậy, sự thật không chỉ là một đức tính mà còn là chính bản thể của Đấng Christ.

4. Nền Tảng Của Giao Ước

Giao ước giữa Đức Chúa Trời và dân Y-sơ-ra-ên được thiết lập trên sự trung tín và lẽ thật. Một dân tộc sống dối trá không thể giữ vững giao ước đó. Điều răn này đảm bảo rằng dân sự của Chúa sẽ duy trì sự thành tín trong lời nói, tạo điều kiện cho cộng đồng phát triển trong sự tin cậy lẫn nhau.

5. Tiên Tri Về Đấng Christ

Chúa Giê-xu được gọi là “Đấng làm chứng thành tín” (Khải huyền 1:5). Ngài là mẫu mực của sự chân thật, dù phải trả giá bằng mạng sống. Khi Phi-lát hỏi: “Thế thì ngươi là vua sao?” Chúa Giê-xu đáp: “Ngươi nói rằng ta là vua. Ta đã sanh vì lẽ đó; ta đã đến thế gian vì việc này: để làm chứng cho lẽ thật” (Giăng 18:37). Điều răn thứ chín hướng chúng ta đến Chúa Giê-xu, Đấng đã hoàn toàn vâng giữ luật pháp và bày tỏ lẽ thật cho nhân loại.

Kinh Thánh cho thấy những hậu quả nghiêm trọng của việc làm chứng dối.

a) Theo Cựu Ước: Luật pháp quy định người làm chứng dối phải chịu hình phạt mà họ định gây cho người bị cáo. “Các ngươi sẽ làm cho hắn như hắn đã toan làm cho anh em mình; như vậy ngươi sẽ cất sự ác khỏi giữa mình” (Phục truyền 19:19). Điều này nhấn mạnh tính nghiêm trọng của tội nói dối trong việc xét xử.

b) Theo Tân Ước: Sứ đồ Giăng viết: “Những kẻ hèn nhát, kẻ chẳng tin, kẻ đáng gớm ghét, kẻ giết người, kẻ dâm loạn, kẻ phù phép, kẻ thờ thần tượng, và phàm kẻ nào nói dối, phần của chúng nó ở trong hồ có lửa và diêm cháy bừng bừng; đó là sự chết thứ hai” (Khải huyền 21:8). Ở đây, kẻ nói dối bị xếp chung với những tội nhân nghiêm trọng khác, cho thấy sự ghê tởm của Đức Chúa Trời đối với sự dối trá. Hơn nữa, Chúa Giê-xu gọi ma quỷ là “cha của sự nói dối” (Giăng 8:44), vì vậy những ai nói dối là thuộc về ma quỷ.

c) Hậu quả thực tế: Trong cuộc sống, một người hay nói dối sẽ mất uy tín, bị người khác nghi ngờ, các mối quan hệ đổ vỡ, và lương tâm bị cắn rứt. Sách Châm Ngôn cảnh báo: “Miệng nói dối đánh đổ người lân cận” (Châm ngôn 11:9) và “Kẻ nào nói dối sẽ không thoát khỏi bị phạt” (Châm ngôn 19:5).

Để sống theo điều răn thứ chín, Cơ Đốc nhân cần thực hành những nguyên tắc sau:

1. Trung Thực Trong Lời Nói và Hành Động

Sứ đồ Phao-lô khuyên: “Vậy, mỗi người trong anh em hãy nói sự thật với kẻ lân cận mình, vì chúng ta là chi thể của nhau” (Ê-phê-sô 4:25). Lời nói chân thật xây dựng lòng tin và sự hiệp một trong Hội Thánh. Hãy từ chối những lời dối trá dù nhỏ nhất, vì “ai trung tín trong việc rất nhỏ, cũng trung tín trong việc lớn; ai bất nghĩa trong việc rất nhỏ, cũng bất nghĩa trong việc lớn” (Lu-ca 16:10).

2. Tránh Tham Gia Vào Chuyện Ngồi Lê Đôi Mách, Nói Xấu

Nhiều lời nói dối được truyền đi dưới hình thức tin đồn hoặc bình phẩm ác ý. Sứ đồ Gia-cơ cảnh tỉnh: “Cái lưỡi là một phần thân thể nhỏ bé mà khoe khoang lớn. Kìa, một đám lửa nhỏ đốt cháy cả rừng lớn biết bao!” (Gia-cơ 3:5). Chúng ta nên kiểm soát lưỡi mình, không lan truyền thông tin chưa xác thực, và nếu nghe điều gì về người khác, hãy tìm cách xác minh hoặc giữ im lặng.

3. Sống Ngay Thẳng Trước Mặt Đức Chúa Trời

Đa-vít cầu nguyện: “Hỡi Đức Giê-hô-va, xin hãy để mắt tôi trông vào sự chân thật” (Thi thiên 26:3). Chúng ta cần xin Chúa giúp chúng ta có tấm lòng ngay thẳng và yêu mến sự thật. Hãy thường xuyên kiểm điểm lời nói và động cơ của mình.

4. Tránh Giả Hình

Giả hình là một dạng nói dối khi bề ngoài tỏ ra đạo đức nhưng bên trong đầy gian tà. Chúa Giê-xu quở trách nặng nề những người Pha-ri-si giả hình (Ma-thi-ơ 23). Cơ Đốc nhân cần sống thật với chính mình và với người khác, không tạo vẻ đạo đức để được khen ngợi.

5. Làm Chứng Cho Chúa Một Cách Trung Thực

Khi chia sẻ Phúc Âm, chúng ta phải trung thực về nội dung Kinh Thánh và kinh nghiệm cá nhân. Không nên thêm thắt, tô vẽ hoặc dùng mánh khóe để thuyết phục người khác. Sự thật của Phúc Âm đủ quyền năng để biến đổi lòng người.

6. Nhờ Cậy Thánh Linh

Thánh Linh được gọi là “Thánh Linh của lẽ thật” (Giăng 14:17). Ngài dẫn chúng ta vào mọi lẽ thật và giúp chúng ta từ bỏ sự dối trá. Mỗi ngày, hãy xin Ngài kiểm soát miệng lưỡi và tâm trí mình.

Điều răn “Ngươi chớ nói chứng dối” không chỉ là một quy định pháp lý, mà còn là tiêu chuẩn đạo đức phản ánh bản tính chân thật của Đức Chúa Trời. Nó bảo vệ công lý, danh dự, và các mối quan hệ trong xã hội. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi sống theo lẽ thật vì chúng ta thuộc về Đấng là Lẽ Thật. Khi chúng ta tránh xa sự dối trá và nói ra sự thật trong yêu thương, chúng ta kinh nghiệm sự tự do và bình an mà Chúa hứa: “Các ngươi sẽ biết lẽ thật, và lẽ thật sẽ buông tha các ngươi” (Giăng 8:32).

Nguyện Chúa giúp mỗi chúng ta trở thành những chứng nhân trung thành, luôn nói thật, sống thật, và làm sáng Danh Ngài qua mọi lời nói và việc làm.