Người nữ trở nên người giúp đỡ hiệp với người nam như thế nào (Sáng Thế Ký 2:18)?

Trong câu chuyện sáng tạo tuyệt vời của Đức Chúa Trời, một tuyên bố đặc biệt đã được đưa ra, đánh dấu điểm duy nhất trong công trình sáng thế mà Đức Chúa Trời phán “không tốt lành”: “Giê-hô-va Đức Chúa Trời phán rằng: Loài người ở một mình thì không tốt; ta sẽ làm nên một kẻ giúp đỡ giống như nó” (Sáng Thế Ký 2:18). Cụm từ “kẻ giúp đỡ giống như nó” (Bản Truyền Thống 1925) hay “người giúp đỡ hiệp với người nam” (Bản Dịch Mới) chứa đựng mầu nhiệm, vẻ đẹp và mục đích thần thượng cho mối quan hệ giữa người nam và người nữ. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá ý nghĩa phong phú của khái niệm này dựa trên ngôn ngữ gốc, bối cảnh Kinh Thánh và áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc.

Để hiểu thấu đáo ý Đức Chúa Trời, chúng ta phải quay về với ngôn ngữ Hê-bơ-rơ gốc. Cụm từ được dịch là “kẻ giúp đỡ giống như nó” hay “người giúp đỡ hiệp” trong tiếng Hê-bơ-rơ là “ezer kenegdo” (עֵזֶר כְּנֶגְדּוֹ).

1. “Ezer” (עֵזֶר) - Người Giúp Đỡ:
Từ “ezer” xuất phát từ gốc từ “azar” (עָזַר), có nghĩa là giúp đỡ, hỗ trợ, nâng đỡ, hay cứu giúp. Điều quan trọng cần lưu ý là từ này không hàm ý sự thấp kém hay phụ thuộc. Trái lại, trong Cựu Ước, từ “ezer” thường xuyên được dùng để mô tả chính Đức Chúa Trời như là Đấng giúp đỡ của dân Y-sơ-ra-ên. Ví dụ:

• “Hỡi Đức Giê-hô-va, xin hãy cứu lấy chúng tôi; Hỡi Vua chúng tôi, xin hãy đáp lời chúng tôi trong ngày chúng tôi kêu cầu.” (Thi Thiên 20:9) - Ở đây, “cứu” liên quan đến khái niệm giúp đỡ.
• “Hỡi linh hồn ta, khá ngợi khen Đức Giê-hô-va!… Ngài là Đấng giúp đỡ (ezer) và giải cứu ngươi.” (Thi Thiên 70:5, bối cảnh tương tự).

Do đó, “ezer” mang ý nghĩa của một sự trợ giúp mạnh mẽ, thiết yếu, và có tính cứu rỗi. Người nữ được tạo dựng không phải như một người hầu hay một thứ yếu phụ, mà như một sự trợ giúp có năng lực và quan trọng, phản chiếu hình ảnh của Đấng Trợ Giúp tối cao là Đức Chúa Trời.

2. “Kenegdo” (כְּנֶגְדּוֹ) - Hiệp, Tương Xứng, Đối Diện:
Từ phức hợp “kenegdo” được cấu thành từ giới từ “ke” (như, giống như) và “neged” (đối diện, trước mặt, tương ứng). Nó diễn tả ý tưởng về một thứ gì đó “tương xứng với”, “ngang hàng với”, “bổ sung hoàn hảo cho” và “đối diện (tạo nên sự cân đối) với” người nam. Nó không có nghĩa là giống hệt (điều đó sẽ phủ nhận sự khác biệt), cũng không có nghĩa là đối nghịch, mà là một sự bổ sung có chủ đích, tạo nên một tổng thể hoàn chỉnh. Người nữ được tạo dựng từ xương sườn của người nam (Sáng Thế Ký 2:21-22) nhấn mạnh điều này: bà không được lấy từ đầu để trị trên người nam, cũng không từ chân để bị đạp dưới, mà từ hông sườn – nơi biểu thị sự bình đẳng, gần gũi, che chở và hiệp nhất. Bà là “xương của xương tôi, thịt của thịt tôi” (câu 23).

Kết hợp lại, “ezer kenegdo” mô tả một người trợ giúp mạnh mẽ, thiết yếu, tương xứng và bổ sung hoàn hảo, được Đức Chúa Trời ban cho để cùng người nam hoàn thành mục đích của Ngài. Đây là nền tảng thần học cho sự bình đẳng về giá trị và phẩm giá (cả hai đều mang hình ảnh Đức Chúa Trời – Sáng Thế Ký 1:27) nhưng có sự khác biệt và bổ sung về chức năng trong mối quan hệ.

Chúng ta phải đặt Sáng Thế Ký 2:18 vào dòng chảy của phân đoạn. Sau khi Đức Chúa Trời đặt A-đam trong vườn Ê-đen để trồng và giữ (câu 15), và ban cho ông thẩm quyền đặt tên cho muôn loài (câu 19-20), Đức Chúa Trời nhận thấy một sự “không tốt”. Sự cô đơn này không chỉ là cảm xúc, mà là một sự thiếu sót về chức năng và mối tương giao để hoàn thành trọn vẹn sự kêu gọi của Đức Chúa Trời.

1. Sự Cô Đơn “Không Tốt Lành”:
A-đam, dù ở trong môi trường hoàn hảo và có mối tương giao trực tiếp với Đức Chúa Trời, vẫn thiếu một mối tương giao đồng đẳng về loài. Không một sinh vật nào trong muôn loài “giống như nó” (câu 20). Sự cô đơn này cản trở việc thể hiện trọn vẹn bản tính của Đức Chúa Trời – là Đấng có mối tương giao trong chính Ba Ngôi (Cha, Con, Thánh Linh). Con người được tạo dựng cho mối tương giao.

2. Giải Pháp Thần Thượng - Một Cuộc “Giải Phẫu” Của Ân Điển:
Đức Chúa Trời không tạo nên một “ezer” thứ hai từ bụi đất. Ngài khiến A-đam ngủ say, lấy đi một phần thân thể ông (xương sườn) và từ đó dựng nên người nữ. Hành động này mang tính biểu tượng sâu sắc:

• Hiệp Nhất trong Khác Biệt: Người nữ có cùng bản chất (xương, thịt) với người nam, nhưng được tạo dựng thành một thực thể riêng biệt và khác biệt.
• Sự Ra Đời Của Sự Hiệp Một: A-đam ngay lập tức nhận ra và công bố: “Người nầy là xương của xương tôi, thịt của thịt tôi” (câu 23). Đây là lời tiên tri về sự “hiệp một” trong hôn nhân (câu 24). Người nữ là mảnh ghép hoàn hảo để khép kính vòng tròn của sự cô đơn.
• Mô Hình Cho Sự Hiệp Nhất Của Đấng Christ Và Hội Thánh: Sứ đồ Phao-lô sau này sẽ dùng hình ảnh này để nói về mầu nhiệm cao trọng: sự hiệp một giữa Đấng Christ và Hội Thánh (Ê-phê-sô 5:28-32). Đấng Christ (“Người Nam” sau rốt) cũng “ngủ say” trong sự chết, và từ cạnh sườn bị đâm của Ngài, Hội Thánh – người nữ mới – được sinh ra.

Sau khi tội lỗi xâm nhập (Sáng Thế Ký chương 3), mối quan hệ nguyên thủy tuyệt đẹp này bị biến dạng nghiêm trọng. Lời rủa sả cho người nữ bao gồm: “Lòng ngươi sẽ thèm muốn chồng ngươi, và chồng sẽ cai trị ngươi” (Sáng Thế Ký 3:16b). Sự “cai trị” (tiếng Hê-bơ-rơ: “mashal”) ở đây mang sắc thái của sự áp chế, thống trị, khác xa với mô hình quản trị yêu thương ban đầu. Người nam, thay vì là người bảo vệ và người yêu thương đầu tiên, có thể trở thành kẻ độc tài. Người nữ, thay vì là “ezer kenegdo” trong tự do và vinh hiển, có thể rơi vào thế thèm muốn để khống chế hoặc bị khuất phục trong đau khổ.

Tuy nhiên, Tin Lành của Chúa Giê-xu Christ mang đến sự phục hồi. Trong Ngài, bức tường ngăn cách bị phá đổ (Ê-phê-sô 2:14), và mối quan hệ được mời gọi trở về với nguyên tắc ban đầu, dù vẫn trong thế giới sa ngã.

Phao-lô trình bày nguyên tắc phục hồi này trong Tân Ước:

• Ê-phê-sô 5:22-33: Người vợ được kêu gọi “phục” chồng “như Chúa” (câu 22), không phải vì sự thấp kém, mà như Hội Thánh vui lòng thuận phục Đấng Christ. Người chồng được kêu gọi yêu vợ như chính thân mình, như Đấng Christ yêu Hội Thánh (câu 25-28). Tình yêu hy sinh, bảo vệ và nuôi nấng này của người chồng tạo ra môi trường an toàn để người vợ trở thành “ezer kenegdo” cách trọn vẹn.
• I Phi-e-rơ 3:7: Người chồng phải “ở với vợ mình cách hiểu biết như với vật yếu đuối hơn (ám chỉ về thể chất, không về giá trị), và tôn trọng vợ như cùng kế thừa ân điển của sự sống”. Đây chính là tinh thần của “kenegdo” – sự nhận biết, tôn trọng và hiệp tác.

Làm thế nào để nguyên lý “người giúp đỡ hiệp” được sống động trong hôn nhân và các mối quan hệ Cơ Đốc ngày nay?

Cho Người Chồng (Người Nam):

1. Nhận Biết và Tôn Vinh Sự Bổ Sung Của Vợ Mình: Thay vì đe dọa bởi sự khác biệt hay tìm cách kiểm soát, hãy nhìn nhận vợ như món quà “ezer kenegdo” từ Đức Chúa Trời. Những điểm mạnh, quan điểm, và cách hành xử khác biệt của nàng thường là câu trả lời của Đức Chúa Trời cho những điểm yếu và sự thiếu sót của bạn.
2. Yêu Thương Bằng Tình Yêu Hy Sinh (Agape): Yêu như Đấng Christ yêu – đặt lợi ích, sự thánh khiết và sự phát triển thuộc linh của vợ lên hàng đầu. Tình yêu này tạo nền tảng cho sự thuận phục tự nguyện.
3. Lãnh Đạo Bằng Sự Phục Vụ: Quyền đầu tôi trong hôn nhân (I Cô-rinh-tô 11:3) không phải là đặc quyền để hưởng thụ, mà là trách nhiệm để phục vụ, bảo vệ và dẫn dắt gia đình đến gần Chúa hơn.

Cho Người Vợ (Người Nữ):

1. Đón Nhận và Sống Với Danh Hiệu “Ezer Kenegdo”: Đây là chức vụ cao quý từ Đức Chúa Trời. Trở thành “người giúp đỡ hiệp” không phải là thụ động hay mất đi cá tính. Đó là chủ động sử dụng mọi ân tứ, sự khôn ngoan và sức mạnh Chúa ban để hỗ trợ, bổ sung, và cùng chồng hoàn thành mục đích của Đức Chúa Trời cho gia đình.
2. Thuận Phục Trong Tự Do và Vinh Hiển: Sự thuận phục (Ê-phê-sô 5:22) là sự lựa chọn tự nguyện của một người có năng lực (“ezer”) đối với người lãnh đạo mình yêu thương và tin cậy. Đó là mô hình của Hội Thánh đối với Đấng Christ. Sự thuận phục khôn ngoan mang lại trật tự, hòa bình và sức mạnh cho gia đình.
3. Bổ Sung và Hoàn Thiện, Không Cạnh Tranh hay Sao Chép: Mục tiêu không phải là làm mọi việc giống chồng, hay chứng minh mình hơn chồng, mà là nhìn vào bức tranh lớn của gia đình và tìm cách lấp đầy những khoảng trống bằng chính ân tứ và tính cách riêng của mình.

Cho Cả Hai:

1. Gìn Giữ Sự Hiệp Một: “Bởi vậy cho nên người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu cùng vợ mình, và cả hai sẽ trở nên một thịt” (Sáng Thế Ký 2:24). Mục tiêu tối thượng là “trở nên một”. Mọi quyết định, lời nói, hành động đều hướng đến việc xây dựng sự hiệp một này, chứ không phải bảo vệ cái tôi riêng biệt.
2. Cùng Nhìn Về Một Hướng – Đấng Christ: Mối quan hệ lành mạnh nhất là khi cả hai cùng “hiệp” với Đấng Christ. Khi cả chồng và vỹ đều thuận phục Chúa, họ sẽ tìm thấy vị trí đúng đắn của mình trong mối quan hệ với nhau. Đấng Christ là trung tâm và là keo dính bền vững nhất.
3. Tha Thứ và Phục Hồi Mỗi Ngày: Trong thế giới sa ngã, không ai là “ezer kenegdo” hoàn hảo. Ân điển, sự tha thứ và tinh thần hàn gắn phải luôn tuôn chảy trong đời sống hôn nhân.

Kế hoạch nguyên thủy của Đức Chúa Trời khi tạo dựng người nữ là “một kẻ giúp đỡ giống như nó” (ezer kenegdo) là một kế hoạch của vinh hiển, tình yêu và sự khôn ngoan trọn vẹn. Đó không phải là kế hoạch cho sự thống trị hay sự cạnh tranh, mà là cho sự hiệp nhất trong khác biệt, sự bổ sung hoàn hảo, và sự cộng tác mạnh mẽ để quản trị và chăm sóc công trình sáng tạo của Ngài. Sự sa ngã đã làm méo mó kế hoạch này, nhưng sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ đã mở ra con đường phục hồi.

Đối với mỗi Cơ Đốc nhân, được mời gọi bước vào mối quan hệ hôn nhân hay nhìn nhận các mối quan hệ nam nữ lành mạnh, việc hiểu và áp dụng nguyên tắc “người giúp đỡ hiệp” là chìa khóa. Người chồng được kêu gọi yêu thương và lãnh đạo bằng sự phục vụ. Người vợ được kêu gọi trở thành sự trợ giúp mạnh mẽ và khôn ngoan. Và cùng nhau, họ trở nên một hình ảnh sống động về tình yêu cứu chuộc của Đấng Christ dành cho Hội Thánh – một mầu nhiệm cao trọng, một sự hiệp một thánh khiết phản chiếu vinh quang của Đấng Tạo Hóa.

“Hỡi kẻ làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh, phó chính mình vì Hội thánh.” (Ê-phê-sô 5:25)