Sứ điệp của Chúa Giê-su cho Hội thánh Ê-phê-sô trong sách Khải Huyền là gì?

Trong bảy bức thư gửi đến bảy Hội Thánh tại Tiểu Á được chép trong sách Khải Huyền (Khải Huyền 2-3), sứ điệp đầu tiên được Đấng Christ Phục Sinh gửi đến Hội Thánh Ê-phê-sô mang một ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ cho Hội Thánh đầu tiên ấy mà còn là bài học cho mọi Hội Thánh và Cơ Đốc nhân trải qua mọi thời đại. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ phân tích toàn diện sứ điệp trong Khải Huyền 2:1-7, khám phá bối cảnh lịch sử, giải nghĩa từ ngữ gốc Hy Lạp, và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống thuộc linh ngày nay.

Thành Ê-phê-sô là một đô thị lớn, trung tâm thương mại và tôn giáo của La Mã ở Tiểu Á. Nơi đây nổi tiếng với đền thờ nữ thần Artemis (Điana), một trong bảy kỳ quan thế giới cổ đại. Đây cũng là một trung tâm của các tà giáo, thuật sĩ và triết học (Công vụ 19:19, 35). Trong bối cảnh đó, Hội Thánh Ê-phê-sô được sứ đồ Phao-lô thành lập và chăm sóc nhiều năm (Công vụ 19; 20:17-38), và sau này sứ đồ Giăng cũng chăm sóc Hội Thánh này. Đây là một Hội Thánh mạnh, có nền tảng giáo lý vững vàng, từng được Phao-lô cảnh báo về sự tấn công của "muông sói dữ tợn" tức là các giáo sư giả (Công vụ 20:29-30). Khi sách Khải Huyền được viết (khoảng năm 90-95 S.C.), Hội Thánh này đã tồn tại hơn 40 năm và đang đối mặt với nguy cơ từ bên trong: sự nguội lạnh thuộc linh.

Sứ điệp này tuân theo một cấu trúc mẫu chung của bảy thư: (1) Lời giới thiệu Đấng Christ, (2) Lời khen ngợi, (3) Lời quở trách, (4) Lời cảnh báo, (5) Lời hứa, và (6) Lời kêu gọi lắng nghe.

Chúa Giê-su tự giới thiệu mình với hình ảnh đã được mô tả trong Khải Huyền 1:12-16, 20. Ngài là Đấng:

- "Cầm bảy ngôi sao trong tay hữu": "Ngôi sao" (Greek: astēr) tượng trưng cho "thiên sứ" (sứ giả, có thể là người lãnh đạo) của các Hội Thánh (Khải Huyền 1:20). Hình ảnh này khẳng định quyền tể trị tối cao của Chúa Giê-su trên các lãnh đạo và chính Hội Thánh Ngài. Hội Thánh thuộc về Ngài và nằm trong sự kiểm soát an toàn của Ngài.

- "Đi giữa bảy chân đèn bằng vàng": "Chân đèn" (Greek: lychnia) tượng trưng cho chính các Hội Thánh (Khải Huyền 1:20). Chúa Giê-su không đứng xa xăm; Ngài đang đi giữa (peripatōn) Hội Thánh Ngài. Động từ này diễn tả sự hiện diện thường xuyên, quan sát tỉ mỉ, chăm sóc và thẩm vấn. Ngài thấy rõ mọi hành động, động cơ và tình trạng thuộc linh của Hội Thánh.

Chúa Giê-su bắt đầu bằng việc công nhận những điều tốt nơi Hội Thánh Ê-phê-sô:

- "Ta biết công việc của ngươi": Từ "công việc" (Greek: erga) được nhắc lại nhiều lần. Họ là một Hội Thánh năng động, siêng năng làm việc. Họ không lười biếng.

- "Sự nhịn nhục" (Greek: hypomonē): Đây không phải sự nhẫn nại thụ động, mà là sự kiên trì, bền chí, chịu đựng dưới thử thách vì danh Chúa. Họ đã giữ vững đức tin trong một môi trường thù nghịch.

- Không chịu được kẻ ác, thử những kẻ tự xưng là sứ đồ: Họ có tính phân biệt thuộc linh sắc bén. Họ "thử" (dokimazō - kiểm tra, thử nghiệm như thử vàng) các giáo sư giả và vạch trần họ. Đây là sự vâng lời trực tiếp mạng lệnh trong 1 Giăng 4:1.

- Ghét công việc của phái Ni-cô-la: (câu 6). Chúng ta không biết rõ về phái này, nhưng có lẽ họ chủ trương sự thỏa hiệp với văn hóa ngoại giáo, có thể liên quan đến thờ hình tượng và tình dục ô uế. Hội Thánh Ê-phê-sô có thái độ đúng đắn - ghét tội lỗi như Chúa ghét (Thi Thiên 97:10). Họ giữ được sự thuần khiết về giáo lý.

Hội Thánh Ê-phê-sô, về mặt bề ngoài, là một Hội Thánh mẫu mực: chính thống về giáo lý, kỷ luật với tội lỗi, siêng năng trong công việc, và bền bỉ trong khó khăn.

Giữa một bản thành tích đáng nể, Chúa Giê-su đưa ra một lời quở trách chí tử: "Nhưng điều ta trách ngươi, là ngươi đã bỏ sự yêu thương ban đầu của mình".

- Từ Hy Lạp cho "yêu thương" ở đây là agapēn, chỉ về tình yêu thương hy sinh, thuộc linh, vô điều kiện.

- "Sự yêu thương ban đầu" (tēn agapēn sou tēn prōtēn): Đây là tình yêu nồng nhiệt, đầy nhiệt huyết, tận hiến và vui mừng dành cho chính Chúa Giê-su Christ. Nó gợi nhớ đến tình yêu của cô dâu mới (Ê-phê-sô 5:25-27) hay tình yêu của dân Y-sơ-ra-ên khi mới được giải cứu khỏi Ai Cập (Giê-rê-mi 2:2).

- "Đã bỏ" (Greek: aphiēmi): Có nghĩa là "rời bỏ, buông bỏ, từ bỏ". Đây là một hành động có chủ ý, không phải sự nguội lạnh dần do thời gian. Sự bận rộn với "công việc" (erga) đã vô tình (hay hữu ý) thay thế cho mối liên hệ yêu thương với Con Người của công việc.

Đây là một bức tranh đáng buồn: một Hội Thánh đúng đắn nhưng khô khan, chính thống nhưng lạnh lùng, siêng năng nhưng máy móc. Họ có mọi thứ, ngoại trừ điều quan trọng nhất: một tình yêu sống động và nồng cháy dành cho Chúa Giê-su. Đức tin của họ trở thành một hệ thống tín điều và bổn phận hơn là một mối quan hệ.

Chúa không bỏ rơi Hội Thánh trong tình trạng nguy hiểm này. Ngài đưa ra một quy trình khôi phục rõ ràng:

"Vậy, hãy nhớ lại ngươi đã sa sút từ đâu, hãy ăn năn và làm lại những công việc ban đầu của mình" (Khải Huyền 2:5).

- "Hãy nhớ lại" (Greek: mnēmoneue): Bước đầu tiên là sự hồi tưởng thuộc linh. Họ phải quay về quá khứ, nhớ lại cảm xúc, sự tận hiến, niềm vui và sự tươi mới khi mới tin nhận Chúa. So sánh hiện tại với quá khứ để thấy sự sa sút.

- "Hãy ăn năn" (Greek: metanoēson): Bước thứ hai là sự ăn năn thật. Ăn năn (metanoia) nghĩa là thay đổi tư tưởng, quay đầu lại. Họ phải thay đổi cách nghĩ, thừa nhận tội lỗi của sự nguội lạnh, và quay lưng lại với tình trạng hình thức hóa.

- "Làm lại những công việc ban đầu" (Greek: ta prōta erga poiēson): Bước thứ ba là hành động cụ thể. "Công việc ban đầu" không phải là số lượng công việc, mà là phẩm chất của những công việc đó - những việc được thúc đẩy bởi tình yêu thương ban đầu, bởi lòng biết ơn và sự ngưỡng mộ đối với Chúa Giê-su.

Hình phạt nếu không ăn năn: "Nếu ngươi không ăn năn, ta sẽ đến cùng ngươi, cất chân đèn của ngươi khỏi chỗ nó". Đây là lời cảnh báo nghiêm khắc. "Cất chân đèn" không nhất thiết là Hội Thánh biến mất, mà là mất đi vị trí, sự hiệu quả, và chứng nhận như là ánh sáng của Chúa trong thế gian. Hội Thánh sẽ trở thành một tổ chức tôn giáo trống rỗng, không có sự hiện diện và phước hạnh của Chúa (xem Khải Huyền 1:20, Ma-thi-ơ 5:14-16).

Sứ điệp kết thúc với lời hứa vinh quang: "Kẻ nào thắng, ta sẽ cho ăn trái cây sự sống ở trong Ba-ra-đi của Đức Chúa Trời."

- "Kẻ nào thắng" (Greek: ho nikōn): Đây là người chiến thắng trong cuộc chiến chống lại sự nguội lạnh, sự hình thức hóa, và đã khôi phục được tình yêu ban đầu với Chúa.

- "Trái cây sự sống" và "Ba-ra-đi của Đức Chúa Trời": "Ba-ra-đi" (Greek: paradeisos, từ tiếng Ba Tư, chỉ khu vườn đóng kín) nhắc nhở về vườn Ê-đen (Sáng Thế Ký 2:8-9), nơi có cây sự sống. Lời hứa này là sự phục hồi trọn vẹn mối tương giao với Đức Chúa Trời mà con người đã đánh mất vì tội lỗi. Đó là sự sống đời đời trong sự hiện diện đầy vui mừng của Ngài.

Câu kết: "Ai có tai, hãy nghe lời Đức Thánh Linh phán cùng các Hội Thánh" nhấn mạnh rằng sứ điệp này không chỉ dành riêng cho Hội Thánh Ê-phê-sô, mà là thông điệp của Đức Thánh Linh cho mọi Hội Thánh (số nhiều) trải qua mọi thời đại.

Sứ điệp cho Hội Thánh Ê-phê-sô là một hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ cho Hội Thánh và từng cá nhân Cơ Đốc nhân chúng ta ngày nay.