Vì Đức Chúa Trời từ chối tha thứ, vậy chúng ta có thể không?
Câu hỏi này chạm đến một trong những nỗi sợ hãi sâu thẳm nhất trong lòng người tin Chúa: liệu có một giới hạn nào đó cho sự tha thứ của Đức Chúa Trời không? Nó bắt nguồn từ một sự hiểu lầm nghiêm trọng về bản tính của Đức Chúa Trời, nhưng cũng phản ánh một lời cảnh báo nghiêm khắc từ chính Kinh Thánh. Để thấu hiểu trọn vẹn, chúng ta cần đi sâu vào Lời Đức Chúa Trời, phân tích ngữ cảnh, ngôn ngữ gốc và thần học về sự tha thứ.
Trước khi thảo luận về bất kỳ sự "từ chối" nào, chúng ta phải khẳng định nền tảng không hề lay chuyển: Đức Chúa Trời là Đấng tha thứ. Đây không phải là một hành động tùy nghi, nhưng là một phần trong bản chất thánh khiết và yêu thương của Ngài.
"Hỡi Đức Giê-hô-va, Ngài là Đấng hay tha thứ, làm ơn và có lòng nhân từ, dậy dỗ, chậm giận và sự thương xót trọn vẹn." (Nê-hê-mi 9:17b). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "hay tha thứ" ở đây là "sallach" (סָלַח), mang ý nghĩa một cách tha thứ triệt để, xóa bỏ tội lỗi. Đặc tính này được khắc họa rõ nhất qua Chiên Con của Đức Chúa Trời là Chúa Giê-xu Christ: "Ấy là trong Đấng đó, chúng ta có sự cứu chuộc bởi huyết Ngài được tha tội, theo sự giàu có của ân điển Ngài" (Ê-phê-sô 1:7).
Sứ điệp xuyên suốt Kinh Thánh là một lời mời gọi liên tục đến với sự tha thứ. Tiên tri Ê-sai công bố: "Đức Giê-hô-va phán: Bây giờ hãy đến, cho chúng ta biện luận cùng nhau. Dẫu tội các ngươi như huyết điểu, sẽ trở nên trắng như tuyết; dẫu đỏ như son, sẽ trở nên trắng như lông chiên." (Ê-sai 1:18). Sứ đồ Giăng xác quyết: "Néu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều không công bình." (I Giăng 1:9).
Vậy tại sao lại nẩy sinh ý tưởng về một Đức Chúa Trời "từ chối tha thứ"? Phần lớn đến từ việc giải thích sai hoặc cô lập một phân đoạn Kinh Thánh quan trọng: "Tội chống lại Đức Thánh Linh".
"Hễ ai nói phém động đến Con người, thì sẽ được tha; song hễ ai nói phém động đến Đức Thánh Linh, thì sẽ chẳng được tha, đời này đời sau cũng vậy." (Ma-thi-ơ 12:32).
Để hiểu rõ, chúng ta phải xét ngữ cảnh. Trong Ma-thi-ơ 12, các thầy thông giáo Pha-ri-si, sau khi chứng kiến Chúa Giê-xu đuổi quỷ bằng quyền năng Đức Thánh Linh, đã cố ý phỉ báng, nói rằng Ngài nhờ quyền của quỷ vương Bê-en-xê-bun mà làm (câu 24). Trong tiếng Hy Lạp, hành động này được diễn tả là "blasphemeo" (βλασφημέω) đối với Đức Thánh Linh. Đây không phải là một tội yếu đuối bất chợt, hay một sự nghi ngờ trong lòng. Nó là một sự chống đối có ý thức, cố ý và ngoan cố, một sự xuyên tạc ác ý đối với công việc rõ ràng của Đức Chúa Trời, quy kết điều thánh cho ma quỷ.
Ý nghĩa then chốt là: Tội không thể tha thứ này không phải vì Đức Chúa Trời từ chối tha, nhưng vì bản chất của tội ấy tự nó từ chối phương thức duy nhất để được tha. Sự tha thứ đến qua sự ăn năn và đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, là công việc mà Đức Thánh Linh thực hiện trong lòng người (Giăng 16:8). Ai cố ý chống lại, phỉ báng và khước từ Đấng duy nhất có thể đem đến sự ăn năn ấy, thì tự đặt mình ra ngoài phạm vi của sự tha thứ. Đây là một trạng thái "cứng lòng" (harden heart) có ý thức và kéo dài, như của Pha-ra-ôn (Xuất Ê-díp-tô Ký 8:15).
Vậy, với tư cách là những người đã tiếp nhận ân điển, liệu chúng ta có quyền "từ chối tha thứ" cho người khác dựa trên lý do này không? Câu trả lời dứt khoát từ Kinh Thánh là KHÔNG. Hành động của chúng ta không được đặt nền trên sự hiểu lầm về bản tính Đức Chúa Trời, nhưng trên mệnh lệnh rõ ràng của Ngài.
1. Mệnh Lệnh Rõ Ràng: Chúa Giê-xu dạy trong Lu-ca 17:3-4: "Nếu anh em ngươi phạm tội, hãy quở trách nó; nếu nó ăn năn, thì hãy tha thứ. Dù trong một ngày, nó phạm tội cùng anh em bảy lần, và bảy lần trở lại cùng anh em mà nói rằng: "Tôi ăn năn", thì hãy tha thứ cho nó." Mệnh lệnh này không có ngoại lệ nào cả. Trong tiếng Hy Lạp, từ "tha thứ" ở đây là "aphiemi" (ἀφίημι), có nghĩa là thả ra, buông bỏ, xóa nợ.
2. Lời Cầu Nguyện Mẫu Mực: Trong bài cầu nguyêện Chúa dạy, mối liên hệ giữa sự tha thứ chúng ta nhận và sự tha thứ chúng ta ban cho là không thể tách rời: "Xin tha tội cho chúng tôi, như chúng tôi cũng tha kẻ phạm tội với chúng tôi." (Ma-thi-ơ 6:12). Ngay sau đó, Chúa giải thích: "Vì nếu các ngươi tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi ở trên trời cũng sẽ tha thứ các ngươi. Nhưng nếu các ngươi không tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi cũng sẽ không tha lỗi cho các ngươi." (Ma-thi-ơ 6:14-15). Đây không phải là sự "trao đổi" để được cứu, nhưng là một bằng chứng cho thấy ân điển đã thực sự biến đổi chúng ta.
3. Gương Mẫu Tối Thượng: Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu, Đấng hoàn toàn vô tội, đã cầu nguyện cho những kẻ hành khổ Ngài: "Hỡi Cha, xin tha cho họ; vì họ không biết điều mình làm." (Lu-ca 23:34). Nếu Chúa Christ, là hiện thân của Đức Chúa Trời, có thể tha thứ trong giờ phút đau đớn nhất, thì ai trong chúng ta dám nói rằng mình có quyền không tha thứ?
Sự tha thứ không phải là cảm xúc, mà là một hành động của ý chí, một sự vâng lời dựa trên đức tin. Dưới đây là những bước thực hành:
1. Phân Biệt Giữa Tha Thứ Và Miễn Trừ Hậu Quả: Tha thứ không có nghĩa là bạn phải tiếp tục đặt mình vào tình huống bị lạm dụng. Bạn có thể tha thứ một người nghiện ngập gây tổn thương, nhưng vẫn cần có ranh giới lành mạnh. Tha thứ là buông bỏ sự giận dữ và quyền trả thù cho Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:19).
2. Nhận Thức Về Chi Phí Của Sự Tha Thứ: Tha thứ luôn đi kèm với mất mát – bạn từ bỏ "món nợ" mà người khác thiếu bạn. Hãy nhìn lên thập tự giá, nơi Chúa Giê-xu đã trả giá tận cùng để mang lấy sự mất mát đó thay cho bạn.
3. Cầu Nguyện Cho Người Làm Tổn Thương Mình: Đây là bước mạnh mẽ nhất để phá vỡ xiềng xích của sự cay đắng. Như Chúa dạy: "Hãy cầu nguyện cho kẻ hại mình." (Ma-thi-ơ 5:44). Lời cầu nguyện thay đổi trái tim chúng ta trước tiên.
4. Dựa Vào Quyền Năng Đức Thánh Linh: Tha thứ như Chúa Christ đòi hỏi một tình yêu siêu nhiên. Hãy cầu xin Đức Thánh Linh đổ đầy tình yêu thương của Ngài vào lòng bạn (Rô-ma 5:5).
Ý tưởng "Vì Đức Chúa Trời từ chối tha thứ, vậy chúng ta có thể không?" là một sự nguy hiểm thần học. Nó đặt chúng ta vào vị thế phán xét thay vì là đối tượng nhận ân điển. Chúng ta không được kêu gọi để giả định ai là kẻ đã phạm "tội chống lại Đức Thánh Linh" – đó là sự phán xét chỉ dành riêng cho Đức Chúa Trời. Trái lại, chúng ta được kêu gọi để trở nên kênh dẫn của ân điển mà chính mình đã lãnh nhậu.
Sự tha thứ của Đức Chúa Trời trong Chúa Giê-xu là rộng lớn, sâu nhiệm và không giới hạn cho những ai ăn năn và tin cậy. Chính vì chúng ta đã kinh nghiệm được sự tha thứ vô điều kiện và khó tin ấy, nên chúng ta mới có động lực và quyền năng để tha thứ cho người khác. Hãy để Lời Kinh Thánh kết thúc bài nghiên cứu này: "Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy." (Ê-phê-sô 4:32).
Sự tha thứ của bạn không phải là một sự lựa chọn tùy ý; đó là một sự đáp trả cần thiết đối với ân điển vĩ đại mà bạn đã nhận được. Hãy bước đi trong sự tự do của một người đã được tha thứ, và trao tặng sự tự do đó cho những người chung quanh.