Chúa Giêsu có phải là người ăn chay không? Cơ Đốc Nhân có nên ăn chay (hay ăn chay trường)?

Chủ đề về việc ăn chay trong đời sống Cơ Đốc luôn là một vấn đề thu hút sự quan tâm và đôi khi gây tranh cãi. Nhiều người tự hỏi liệu Chúa Giê-su, Đấng làm mẫu mực cho đức tin và lối sống của chúng ta, có phải là một người ăn chay không? Và từ đó, câu hỏi mở rộng ra: Cơ Đốc Nhân ngày nay có nên ăn chay, hoặc thậm chí là ăn chay trường, như một phần của sự tin kính? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh, khảo sát các văn cảnh lịch sử và thần học, cùng với những từ ngữ gốc Hy Lạp và Hê-bơ-rơ, để tìm ra câu trả lời chính xác và có căn cứ.

Để trả lời câu hỏi này, chúng ta phải nhìn vào chính đời sống của Chúa Giê-su được ghi chép lại trong Tân Ước. Các sách Phúc Âm cung cấp nhiều bằng chứng trực tiếp và gián tiếp.

1. Bằng Chứng Từ Các Sự Kiện Cụ Thể:

• Bữa Ăn Với Người Thu Thuế và Kẻ Tội Lỗi: Chúa Giê-su thường xuyên bị người Pha-ri-si chỉ trích vì "ngồi ăn với người thâu thuế và kẻ tội lỗi" (Ma-thi-ơ 9:11). Trong văn hóa Do Thái, việc "ngồi ăn" này ngụ ý một bữa ăn thông thường, không phải một bữa chay nghi thức. Nếu Ngài ăn chay trường, đây đã không phải là một lời chỉ trích đáng kể.
• Phép Lạ Hóa Bánh và Cá: Chúa Giê-su đã hai lần dùng cá để nuôi đoàn dân đông (Ma-thi-ơ 14:13-21; 15:32-38). Đáng chú ý, sau khi phục sinh, chính Chúa Giê-su đã nướng cá và ăn với các môn đồ tại biển Ti-bê-ri-át (Giăng 21:9-13). Hành động này không chỉ chứng minh thân thể phục sinh thật của Ngài mà còn cho thấy Ngài đã ăn cá.
• Lễ Vượt Qua (Lễ Easter): Trong bữa Tiệc Ly, cũng là bữa ăn Lễ Vượt Qua, Chúa Giê-su và các môn đồ đã ăn thịt chiên con (giết theo nghi thức Lễ Vượt Qua) (Lu-ca 22:7-15). Điều này được thực hành theo luật pháp Môi-se (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:8-9).

2. Lời Dạy và Thái Độ Của Chúa Giê-su Về Thức Ăn:

Chúa Giê-su dạy rằng: "Chẳng phải điều chi ở ngoài vào trong người làm dơ dáy người được; nhưng điều chi ở trong người ra mới làm dơ dáy người" (Mác 7:15). Ngài còn giải thích rõ hơn: "Vậy các ngươi cũng không có trí khôn sao? Chẳng biết rằng chẳng vật gì từ ngoài vào trong người có thể làm dơ dáy người được, vì nó không vào lòng, nhưng vào bụng, rồi bị bỏ ra nơi kín đáo?" (Mác 7:18-19). Trong nguyên văn Hy Lạp, từ "làm dơ dáy" là koinoō, mang nghĩa làm ô uế về mặt nghi lễ. Chúa Giê-su tuyên bố một cách mạnh mẽ rằng thức ăn không liên quan đến sự tinh sạch thuộc linh. Điều này đánh đổ quan niệm của người Pha-ri-si và đặt nền tảng cho sự tự do của Cơ Đốc Nhân sau này.

3. Chúa Giê-su và Sự Ăn Chay Theo Nghi Thức:

Chúa Giê-su có nhắc đến việc ăn chay, nhưng Ngài cảnh báo về động cơ sai lầm. Trong Bài Giảng Trên Núi, Ngài dạy: "Khi các ngươi kiêng ăn, chớ làm bộ buồn rầu như bọn giả hình; vì họ làm cho mặt mày xấu xí, để cho thiên hạ thấy là đang kiêng ăn... Song khi ngươi kiêng ăn, hãy xức dầu trên đầu và rửa mặt, để không tỏ ra với người ta rằng ngươi kiêng ăn, nhưng chỉ tỏ ra với Cha ngươi, là Đấng ở nơi kín nhiệm" (Ma-thi-ơ 6:16-18). Ở đây, Chúa Giê-su không cấm ăn chay, nhưng Ngài điều chỉnh cách thức và động cơ. Điều thú vị là các môn đồ của Chúa Giê-su, khác với môn đồ của Giăng Báp-tít và người Pha-ri-si, không thường xuyên giữ chay (Mác 2:18). Chúa Giê-su giải thích rằng khi chàng rể (chỉ về Ngài) còn ở với bạn hữu, thì họ không thể kiêng ăn (Mác 2:19-20). Điều này cho thấy đời sống bình thường của Chúa Giê-su và nhóm môn đồ không bao gồm những kỳ kiêng ăn thường xuyên theo nghi thức.

Kết luận cho phần này: Dựa trên bằng chứng Kinh Thánh, Chúa Giê-su không phải là một người ăn chay trường. Ngài đã ăn thịt (thịt chiên Lễ Vượt Qua, cá), và lời dạy của Ngài tập trung vào tấm lòng chứ không phải việc kiêng cữ thức ăn. Tuy nhiên, Ngài công nhận việc ăn chay như một kỷ luật thuộc linh với điều kiện động cơ đúng đắn.

Sau khi Chúa Giê-su thăng thiên và Hội Thánh được thành lập, vấn đề thức ăn, đặc biệt là việc ăn thịt cúng thần tượng và giữ các luật ăn uống của Cựu Ước, đã trở thành một vấn đề lớn. Các sứ đồ đã giải quyết vấn đề này một cách triệt để.

1. Sự Bãi Bỏ Luật Ăn Uống Trong Cựu Ước:

Khải tượng của Sứ đồ Phi-e-rơ trong Công vụ 10 là một bước ngoặt. Từ trên trời có tiếng phán cùng ông: "Phi-e-rơ, hãy dậy, làm thịt và ăn". Khi Phi-e-rơ viện dẫn luật ăn uống, tiếng đó phán: "Điều mà Đức Chúa Trời đã làm cho sạch, thì ngươi chớ cầm bằng dơ dáy" (Công vụ 10:13-15). Khải tượng này có ý nghĩa kép: vừa mở ra cánh cửa Tin Lành cho dân Ngoại, vừa tuyên bố sự tinh sạch của mọi loài thú vật. Điều này được chính thức hóa tại Hội đồng Giê-ru-sa-lem (Công vụ 15), nơi các sứ đồ quyết định không đặt gánh nặng luật Môi-se, bao gồm luật ăn uống, lên các tín đồ dân Ngoại (Công vụ 15:19-20, 28-29).

2. Nguyên Tắc Tự Do Trong Đấng Christ và Sự Gây Vấp Phạm:

Sứ đồ Phao-lô, người viết nhiều về thần học cho Hội Thánh, đã đưa ra những nguyên tắc rõ ràng:

• Tự Do Khỏi Luật Lệ Về Thức Ăn: " Vậy, chớ có ai đoán xét anh em về của ăn, hoặc thức uống" (Cô-lô-se 2:16). " Vả, phàm vật Đức Chúa Trời đã dựng nên đều là tốt lành cả, không một vật chi đáng bỏ, miễn là mình cảm ơn mà ăn lấy thì được" (1 Ti-mô-thê 4:4). Trong tiếng Hy Lạp, từ "tốt lành" là kalos, và "đáng bỏ" là apoblētos, nhấn mạnh rằng mọi thực phẩm đều được nhận lãnh với lòng biết ơn.
• Nguyên Tắc Yêu Thương và Đừng Gây Vấp Phạm: Đây là nguyên tắc then chốt. Phao-lô viết: "Vậy nếu vì một thức ăn làm cho anh em mình buồn rầu, thì ngươi chẳng còn còn đi theo đức tin yêu thương nữa. Chớ nhân thức ăn làm hư người mà Đấng Christ đã chịu chết cho" (Rô-ma 14:15). Ông kết luận: "Vậy chúng ta hãy tìm cách làm nên điều hòa thuận và điều gây dựng cho lẫn nhau. Chớ vì một thức ăn mà hủy hoại công việc Đức Chúa Trời" (Rô-ma 14:19-20).

3. Ăn Chay Như Một Kỷ Luật Thuộc Linh Cá Nhân:

Kinh Thánh không hề ra lệnh cho Cơ Đốc Nhân phải ăn chay trường. Tuy nhiên, việc ăn chay với tư cách là một hành vi tạm thời, với mục đích cầu nguyện chuyên tâm, tìm kiếm ý chỉ Chúa, hoặc ăn năn, thì được thấy trong Tân Ước (Công vụ 13:2-3; 14:23). Đây là sự lựa chọn cá nhân hoặc của một nhóm, xuất phát từ sự thúc giục của Chúa Thánh Linh, chứ không phải là một điều răn bắt buộc. Từ Hy Lạp được dùng là nēsteuō, chỉ sự kiêng ăn với mục đích thuộc linh.

Từ những nghiên cứu trên, chúng ta rút ra được những nguyên tắc ứng dụng quan trọng:

1. Xác Lập Nền Tảng Tự Do Trong Ân Điển: Mỗi Cơ Đốc Nhân cần hiểu rõ và đứng vững trong sự tự do mà Đấng Christ đã ban cho mình. Chúng ta không còn bị ràng buộc bởi luật ăn uống để được xưng công bình. Sự cứu rỗi đến bởi đức tin nơi Chúa Giê-su Christ, không bởi việc ăn hay không ăn (Rô-ma 14:17).

2. Tôn Trọng Lương Tâm Của Anh Em: Nếu bạn có đức tin mạnh mẽ để ăn mọi thứ, hãy tế nhị với anh em có lương tâm yếu đuối, người có thể cảm thấy tội lỗi khi ăn một số loại thực phẩm. Tránh khoe khoang sự tự do của mình một cách thiếu yêu thương. " Phải chi anh em vì cớ thức ăn mà làm hư người nào chẳng phải là đức tin mình, ấy chẳng phải là cư xử theo đức tin yêu thương" (Rô-ma 14:15).

3. Có Thể Ăn Chay Với Động Cơ Đúng Đắn: Nếu bạn cảm thấy Chúa Thánh Linh dẫn dắt mình vào một kỳ kiêng ăn ngắn hạn để cầu nguyện, tìm kiếm Chúa, hoặc ăn năn, hãy làm điều đó với tấm lòng khiêm nhường, kín đáo (theo Ma-thi-ơ 6:16-18). Đừng biến nó thành một "thành tích" thuộc linh để khoe khoang hoặc đoán xét người khác.

4. Quản Lý Thân Thể Cách Khôn Ngoan: Dù có tự do ăn uống, chúng ta vẫn được kêu gọi làm quản gia tốt của thân thể mình, vì nó là đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19-20). Việc lựa chọn thực phẩm lành mạnh, tiết độ là biểu hiện của sự khôn ngoan và trách nhiệm, chứ không phải là phương cách để được thánh hóa.

5. Tập Trung Vào Điều Cốt Yếu: Sứ đồ Phao-lô nhắc nhở: "Vì nước Đức Chúa Trời chẳng tại sự ăn uống, nhưng tại sự công bình, bình an, vui vẻ bởi Đức Thánh Linh vậy" (Rô-ma 14:17). Trọng tâm của đời sống Cơ Đốc là mối tương giao với Chúa, sự công bình, bình an và vui mừng trong Thánh Linh, chứ không phải là những quy tắc về thức ăn.

Qua việc nghiên cứu Kinh Thánh cách chuyên sâu, chúng ta có thể đi đến những kết luận vững chắc sau:

1. Chúa Giê-su Christ không phải là người ăn chay trường. Ngài đã sống một đời sống bình thường về phương diện ẩm thực, tuân giữ các nghi lễ của Cựu Ước như Lễ Vượt Qua, và dùng các phép lạ để cung cấp thực phẩm từ động vật. Quan trọng hơn, Ngài dạy rằng thức ăn không liên quan đến sự tinh sạch thuộc linh.
2. Cơ Đốc Nhân được ban cho sự tự do trong Đấng Christ để ăn mọi loại thực phẩm với lòng biết ơn. Luật ăn uống của Cựu Ước đã được ứng nghiệm và bãi bỏ trong Đấng Christ, như đã được xác nhận qua khải tượng của Phi-e-rơ và nghị quyết của Hội đồng Giê-ru-sa-lem.
3. Việc ăn chay (kiêng ăn tạm thời) là một kỷ luật thuộc linh cá nhân có giá trị khi được thực hiện với động cơ đúng đắn và thái độ khiêm nhường, kín đáo, nhưng tuyệt đối không phải là điều kiện để được cứu rỗi hay trở nên tin kính hơn.
4. Nguyên tắc tối cao điều hành mọi lựa chọn của chúng ta, kể cả việc ăn uống, là đức tin yêu thương. Chúng ta phải sử dụng sự tự do của mình cách có trách nhiệm, không gây vấp phạm cho lương tâm của anh em mình trong Đấng Christ.

Ước mong mỗi chúng ta, thay vì bị ám ảnh bởi "ăn gì" và "không ăn gì", hãy tập trung vào "ăn" Lời Chúa mỗi ngày (Ma-thi-ơ 4:4), nuôi dưỡng tâm linh bằng đức tin nơi Chúa Giê-su Christ, và sống yêu thương, gây dựng Hội Thánh của Ngài.