Có phải chúng ta đều thừa kế mọi tội lỗi của A-đam và Ê-va không?

Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi thần học căn bản và sâu sắc nhất mà mọi Cơ Đốc nhân đều đối diện là về nguồn gốc và bản chất của tội lỗi. Phải chăng tội lỗi chúng ta phạm ngày nay chỉ đơn thuần là sự bắt chước, hay nó bắt nguồn từ một di sản tăm tối được truyền lại từ thuở ban đầu? Bài viết nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá câu hỏi: Có phải chúng ta đều thừa kế mọi tội lỗi của A-đam và Ê-va không? Chúng ta sẽ xem xét học thuyết về "Tội Nguyên Tổ" (Original Sin) dưới lăng kính Kinh Thánh, phân tích ngôn ngữ gốc Hê-bơ-rơ và Hy Lạp, và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống tin kính.

Mọi cuộc thảo luận về di sản tội lỗi đều phải bắt đầu từ Sáng-thế Ký chương 3. Ở đây, chúng ta chứng kiến sự bất tuân đầu tiên của con người đối với Đức Chúa Trời. A-đam và Ê-va, được tạo dựng trong sự vô tội trọn vẹn và hiệp thông với Đấng Tạo Hóa, đã chọn nghe theo tiếng nói của con rắn (Sa-tan) và ăn trái của cây biết điều thiện và điều ác mà Đức Chúa Trời đã cấm.

Hậu quả của hành động này là tức khắc và thảm khốc:

• Sự chết thuộc linh (mất sự hiệp thông với Đức Chúa Trời): Họ trốn khỏi sự hiện diện của Đức Chúa Trời (Sáng-thế Ký 3:8).
• Sự chết thuộc thể được tuyên bố: "... ngươi sẽ trở về bụi đất" (Sáng-thế Ký 3:19).
• Sự rủa sả trên chính công trình sáng tạo (Sáng-thế Ký 3:17-18).
• Tội lỗi và sự xấu hổ đi vào trong bản chất con người (Sáng-thế Ký 3:7).

Trọng tâm ở đây không chỉ là một hành vi phạm tội đơn lẻ, mà là một sự thay đổi căn tính. Bản chất của A-đam và Ê-va đã bị biến đổi. Từ chỗ "rất tốt lành" (Sáng-thế Ký 1:31), họ trở nên hư hoại. Và câu hỏi đặt ra là: Sự hư hoại này có được truyền sang cho dòng dõi của họ không?

Để hiểu rõ, chúng ta cần đi đến tâm điểm của học thuyết này trong Thư Rô-ma 5:12-21. Đây là phân đoạn then chốt do Sứ đồ Phao-lô viết, sử dụng ngôn ngữ Hy Lạp chính xác để vẽ nên một sự tương phản sâu sắc giữa A-đam và Chúa Giê-xu Christ.

"Cho nên, như bởi một người mà tội lỗi vào trong thế gian, lại bởi tội lỗi mà có sự chết, thì sự chết trải qua trên hết thảy mọi người như vậy, vì mọi người đều phạm tội..." (Rô-ma 5:12).

Phân tích từ ngữ Hy Lạp ở đây rất quan trọng:

• "Bởi một người" (δι’ ἑνὸς ἀνθρώπου - di' henos anthropou): Chỉ rõ nguồn gốc duy nhất của tội lỗi trong nhân loại là A-đam.
• "Tội lỗi" (ἡ ἁμαρτία - hē hamartia): Ở đây không dùng số nhiều ("các tội lỗi") mà dùng số ít, ám chỉ đến nguyên tắc tội lỗi, bản chất tội lỗi hoặc quyền lực của tội lỗi đã xâm nhập vào thế gian như một thực thể.
• "Mọi người đều phạm tội" (πάντες ἥμαρτον - pantes hemarton): Động từ "phạm tội" ở thì aorist (quá khứ đơn), có thể được hiểu là một hành động tập thể, mang tính đại diện. Có hai cách giải thích chính:
  1. Tội của A-đam được kể cho mọi người: A-đam hành động với tư cách là người đại diện (head) của cả nhân loại. Khi ông phạm tội, tất cả nhân loại trong ông cũng phạm tội và chịu án phạt.
  2. Mọi người phạm tội trong A-đam: Chúng ta hiện diện một cách bí nhiệm trong A-đam khi ông phạm tội, nên chúng ta cũng tham dự vào tội đó.

Phao-lô tiếp tục so sánh song đối trong các câu 15-19: "... cũng như bởi sự sa ngã của một người mà mọi người phải chết thể nào, thì bởi ân điển của một người là Đức Chúa Jêsus Christ, mà sự ban cho của ân điển mọi người cũng được dư dật thể ấy... Vả, như bởi sự không vâng phục của một người mà mọi người khác đều thành ra kẻ có tội, thì cũng một lẽ ấy, bởi sự vâng phục của một người mà mọi người khác đều sẽ thành ra công bình." (Rô-ma 5:15,19).

Sự tương phản rõ ràng: - A-đam: Một người → Không vâng phục → Tội lỗi & Sự chết truyền cho mọi người. - Chúa Giê-xu Christ: Một người → Vâng phục → Sự xưng công bình & Sự sống truyền cho mọi người tin.

Nếu chúng ta không thừa nhận mình là "tội nhân trong A-đam," thì cũng khó mà lý giải được tại sao mình lại có thể được xem là "công bình trong Christ." Cơ chế của sự đại diện và kế thừa là như nhau.

Đây là điểm tinh tế cần phân biệt. Khi hỏi "Có phải chúng ta thừa kế mọi tội lỗi của A-đam và Ê-va không?", câu trả lời Kinh Thánh là: Không hẳn theo nghĩa đen từng hành vi, nhưng chúng ta thừa kế bản chất tội lỗi và tình trạng hư hoại dẫn đến sự chết từ họ.

1. Chúng ta KHÔNG thừa kế "tội trạng cá nhân" của từng hành vi cụ thể của A-đam và Ê-va. Kinh Thánh dạy rõ về trách nhiệm cá nhân: "Con trai sẽ không mang sự gian ác của cha..." (Ê-xê-chi-ên 18:20). Chúng ta không bị Đức Chúa Trời kết án vì hành vi ăn trái cấm của A-đam như một tội danh riêng biệt trên chúng ta. Chúng ta bị kết án vì chính tội lỗi của mình.

2. Chúng ta THỪA KẾ "bản chất tội lỗi" (Sinful Nature) và "tình trạng hư mất". Điều này thường được gọi là "tội nguyên tổ" (original sin) hoặc "bản chất tội lỗi" (sinful nature). Tiếng Hy Lạp là σὰρξ (sarx - xác thịt) thường được Phao-lô dùng để chỉ bản chất hư hoại, khuynh hướng phản loạn chống lại Đức Chúa Trời mà mọi người đều có từ khi sinh ra. - "Vả, người thuộc về xác thịt thì chăm về những sự thuộc xác thịt..." (Rô-ma 8:5). - "Vì tôi biết rằng trong người tôi, nghĩa là trong xác thịt tôi, chẳng có điều chi tốt..." (Rô-ma 7:18).

David đã xác nhận điều này: "Kìa, tôi sanh ra trong sự gian ác, Mẹ tôi đã hoài thai tôi trong tội lỗi." (Thi Thiên 51:5). Từ "hoài thai" (חָבַל - chaval) cho thấy tình trạng tội lỗi có từ rất sớm, ngay từ đầu đời.

3. Chúng ta thừa kế "sự chết" (cả thuộc linh lẫn thuộc thể) và sự rủa sả trên công trình sáng tạo. Đây là hệ quả tất yếu của bản chất tội lỗi. "Vì tiền công của tội lỗi là sự chết..." (Rô-ma 6:23a). Mọi người đều chết, là bằng chứng hiển nhiên rằng mọi người đều ở dưới quyền lực của tội lỗi.

Hiểu biết này không phải để đổ lỗi cho tổ phụ, mà để dẫn chúng ta đến với giải pháp duy nhất của Đức Chúa Trời:

1. Nhận Biết Tình Trạng Tuyệt Vọng Của Mình, Từ Bỏ Sự Tự Công Bình: Khi nhận ra tội lỗi không chỉ là những hành vi sai trái mà là một căn bệnh di truyền trong bản chất, chúng ta sẽ ngừng cố gắng tự sửa mình bằng nỗ lực cá nhân. Chúng ta hiểu rằng mình không chỉ cần được tha thứ hành vi, mà còn cần được biến đổi bản chất. Điều này dập tắt sự kiêu ngạo và mở lòng đón nhận ân điển.

2. Đánh Giá Cao Hơn Về Sự Vĩ Đại Của Sự Cứu Rỗi Trong Chúa Giê-xu: Nếu sự hư hoại của A-đam sâu rộng đến mức ảnh hưởng đến toàn thể nhân loại, thì sự vâng phục của Chúa Giê-xu còn có quyền năng biến đổi lớn hơn gấp bội (Rô-ma 5:15). Sự cứu rỗi không chỉ "xóa sạch tội lỗi" mà còn ban cho chúng ta một bản chất mới (2 Cô-rinh-tô 5:17), một sự sống lại thuộc linh (Ê-phê-sô 2:5). Chúng ta không chỉ được tha tội; chúng ta được tái sinh!

3. Sống Với Sự Cảm Thông Nhưng Khóac Cho Người Khác: Hiểu rằng mọi người (trừ Chúa Giê-xu) đều sinh ra với khuynh hướng tội lỗi giúp chúng ta giảm bớt thái độ phán xét, kết tội người khác. Thay vào đó, chúng ta nhìn họ bằng con mắt của lòng thương xót, như chính Chúa đã nhìn chúng ta, và nhiệt thành chia sẻ Tin Lành cứu rỗi—giải pháp duy nhất cho căn bệnh chung của nhân loại.

4. Chiến Đấu Thuộc Linh Có Hiểu Biết: Biết rằng tội lỗi cư ngụ trong xác thịt (Rô-ma 7:23) giúp chúng ta không ngạc nhiên khi cám dỗ đến. Chúng ta chiến đấu không phải chỉ bằng ý chí, mà bằng việc để Thánh Linh cai trị (Rô-ma 8:5-14), mặc lấy người mới (Cô-lô-se 3:9-10), và sống nhờ vào sức của Đấng Christ (Phi-líp 4:13).

Vậy, có phải chúng ta thừa kế mọi tội lỗi của A-đam và Ê-va không? Theo sự dạy dỗ rõ ràng của Kinh Thánh: Chúng ta không thừa kế tội trạng cá nhân của từng hành vi sai phạm của họ, nhưng chúng ta thừa kế từ nơi họ một bản chất tội lỗi hư hoại, một khuynh hướng phản loạn chống lại Đức Chúa Trời, và một tình trạng hư mất dẫn đến sự chết. Đây là "di sản" bi thảm mà mỗi chúng ta nhận được ngay từ khi lọt lòng.

Nhưng Tin Lành—Tin Mừng—là điều này: A-đam không phải là tổ phụ duy nhất của chúng ta. Kinh Thánh gọi Chúa Giê-xu Christ là "A-đam sau rốt" (1 Cô-rinh-tô 15:45). Qua đức tin nơi sự chết và sống lại của Ngài, chúng ta được sanh lại (Giăng 3:3) vào một gia đình mới. Chúng ta được chuyển từ "trong A-đam" sang "trong Christ". Từ di sản của sự chết, chúng ta nhận được di sản của sự sống đời đời (Rô-ma 6:23b).

Do đó, câu hỏi không còn là "Tôi có mang tội của A-đam không?" mà là "Tôi đang ở trong A-đam hay trong Christ?" Sự lựa chọn đặt ra cho mỗi người. Hãy chạy đến với Chúa Giê-xu, Đấng có thể cất đi tội lỗi, ban cho bản chất mới, và phục hồi chúng ta vào mối quan hệ hiệp thông với Đức Chúa Trời—điều mà A-đam và Ê-va đã đánh mất trong vườn Ê-đen thuở nào.

"Vì như bởi sự không vâng phục của một người mà mọi người khác đều thành ra kẻ có tội, thì cũng một lẽ ấy, bởi sự vâng phục của một người mà mọi người khác đều sẽ thành ra công bình." (Rô-ma 5:19).