Quan điểm của một tín hữu Cơ Đốc về nghiện ngập như thế nào?

Trong một thế giới nơi các hình thức nghiện ngập ngày càng đa dạng và phức tạp—từ chất kích thích, rượu bia đến nghiện tình dục, cờ bạc, mạng xã hội, và thậm chí là những điều tưởng chừng vô hại—Hội Thánh không thể đứng ngoài cuộc. Quan điểm Cơ Đốc về nghiện ngập không dừng lại ở việc xem đó là một “thói quen xấu” hay một vấn đề y tế thuần túy, mà nhìn nhận nó dưới ánh sáng của lẽ thật Kinh Thánh: đó là một biểu hiện của sự nô lệ thuộc linh, một cuộc chiến chống lại xác thịt, và đồng thời là một lãnh vực mà ân điển và quyền năng giải phóng của Đấng Christ tỏ ra trọn vẹn. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào căn nguyên, hậu quả thuộc linh và con đường phục hồi dựa trên nền tảng Kinh Thánh.

Kinh Thánh mô tả bản chất tội lỗi của con người không đơn thuần là những hành vi sai trái lẻ tẻ, mà là một tình trạng nô lệ. Chúa Giê-xu phán: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, ai phạm tội lỗi là tôi mọi của tội lỗi” (Giăng 8:34). Từ “tôi mọi” trong nguyên ngữ Hy Lạp là doulos (δοῦλος), mang nghĩa một nô lệ hoàn toàn, không có quyền tự chủ. Nghiện ngập chính là một hình ảnh rõ ràng, hữu hình của sự nô lệ này. Nó cho thấy một ý chí bị khuất phục, một tâm trí bị chi phối, và một thân thể bị điều khiển bởi một thế lực ngoài bản thân.

Sứ đồ Phao-lô mô tả cuộc chiến nội tâm một cách sinh động trong Rô-ma 7: “Vì tôi không làm điều lành mình muốn, nhưng làm điều dữ mình không muốn... Tôi thấy trong chi thể mình một luật khác giao chiến với luật trong trí mình, và bắt mình phải làm phu tù cho luật của tội lỗi, tức là luật ở trong chi thể tôi” (Rô-ma 7:19, 23). “Luật” (nomos) ở đây nói về một nguyên lý hay quyền lực cai trị. Nghiện ngập chính là “luật” đó—một quy luật tội lỗi hoạt động trong “chi thể” (thân thể), tạo thành một vòng xoáy không thể thoát ra bằng sức riêng.

Hơn nữa, Kinh Thánh cảnh báo về việc để điều gì đó “làm chủ” mình. “Mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sều đều có ích... Đừng để sự gì làm chủ mình” (1 Cô-rinh-tô 6:12). Động từ “làm chủ” (exousiazō - ἐξουσιάζω) nghĩa là có quyền lực, thống trị trên ai. Nghiện ngập là trao quyền làm chủ đời sống mình cho một đối tượng hoặc chất gây nghiện, thay vì để Đấng Christ làm Chúa.

Nghiện ngập thường là một triệu chứng của một vấn đề sâu xa hơn. Nó là một cơ chế đối phó sai lầm với nỗi đau, sự cô đơn, tổn thương, tội lỗi, hoặc cảm giác trống rỗng. Con người được Đức Chúa Trời tạo dựng với một khoảng trống tâm linh chỉ có Ngài mới lấp đầy được. Thánh Augustinô đã viết: “Lòng chúng con bồn chồn khắc khoải cho đến khi được nghỉ yên trong Chúa.” Khi mối quan hệ với Đấng Tạo Hóa bị đứt đoạn, con người tìm kiếm sự lấp đầy và an ủi từ những thụ tạo.

Tiên tri Giê-rê-mi đã ghi nhận lời Chúa: “Vì dân ta đã làm hai điều ác: ta là nguồn nước sống, chúng nó đã lìa bỏ, mà tự đào cho mình những hồ chứa nước, nhưng là hồ nước vỡ, không chứa nước được” (Giê-rê-mi 2:13). Hình ảnh “hồ nước vỡ” mô tả chính xác bản chất của nghiện ngập: đó là một nỗ lực tự cứu chữa, tự làm đầy bằng những thứ không thể thỏa mãn, cuối cùng chỉ để lại cảm giác trống rỗng và khát khao hơn.

Nghiện ngập cũng có thể bắt nguồn từ những vết thương lòng chưa được chữa lành. Người nghiện thường tìm đến chất gây nghiện hoặc hành vi gây nghiện như một thứ “thuốc giảm đau” tâm hồn. Tuy nhiên, Kinh Thánh chỉ ra Đấng chữa lành thật sự: “Ngài đã vì tội lỗi chúng ta mà bị thương, vì sự gian ác chúng ta mà bị nát, sự sửa phạt bình an của chúng ta đã chất trên Ngài; bởi lằn roi Ngài chúng ta được lành bệnh” (Ê-sai 53:5). Sự chữa lành thật bắt đầu từ thập tự giá.

Nghiện ngập không chỉ hủy hoại thân thể (1 Cô-rinh-tô 6:19-20: “thân thể các ngươi là đền thờ của Đức Thánh Linh”) mà còn tàn phá tâm linh và các mối quan hệ. Nó dẫn đến:

• Sự mờ ám thuộc linh: Tâm trí bị che mờ, không thể nhận biết lẽ thật hay lắng nghe tiếng Chúa. Ê-phê-sô 4:18-19 mô tả tình trạng của người ngoại: “Sự mờ tối trong trí khôn họ, sự xa lạ với sự sống của Đức Chúa Trời... đã đem lòng tham dục đến đỗi phạm tọi ô uế cách tham lam.” Nghiện ngập tạo ra một vòng luẩn quẩn của sự “mờ tối” (skotos) này.
• Nô lệ cho xác thịt: Galati 5:19-21 liệt kê các “công việc của xác thịt”, bao gồm “say sưa, chè chén” và những tội liên quan. Ai “làm những việc thể ấy thì không được hưởng nước Đức Chúa Trời”. Đây là lời cảnh báo nghiêm trọng về hậu quả đời đời.
• Gây vấp phạm và phá hủy cộng đồng: Nghiện ngập thường dẫn đến dối trá, trộm cắp, bỏ bê trách nhiệm, làm tổn thương gia đình và phá vỡ sự hiệp một của Hội Thánh (Rô-ma 14:13, 1 Cô-rinh-tô 12:26).

Tin Mừng của Đấng Christ không phải là một bản án dành cho người nghiện, mà là lời mời gọi vào sự tự do. Giải pháp của Cơ Đốc giáo cho vấn đề nghiện ngập mang tính toàn diện: thuộc linh, tâm lý và cộng đồng.

1. Sự Xưng Nhận và Ăn Năn: Bước đầu tiên là thành thật xưng nhận tình trạng nô lệ của mình trước mặt Chúa. “Nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm sạch chúng ta khỏi mọi điều gian ác” (1 Giăng 1:9). Từ “xưng” (homologeō - ὁμολογέω) nghĩa là đồng ý, thừa nhận. Chúng ta phải đồng ý với ánh sáng của Đức Chúa Trời về tình trạng của mình. Ăn năn (metanoia) là thay đổi tư tưởng, quay lưng lại với tội lỗi và hướng về Đấng Christ.

2. Kinh Nghiệm Sự Chết và Sự Sống Lại Với Đấng Christ: Đây là nền tảng thần học cho sự tự do. Phao-lô tuyên bố: “Vì biết rõ rằng người cũ của chúng ta đã bị đóng đinh trên thập tự giá với Ngài, hầu cho thân thể của tội lỗi bị tiêu diệt đi, và chúng ta không phục dưới tội lỗi nữa” (Rô-ma 6:6). Người tin Chúa đã chết với Đấng Christ đối với quyền lực của tội lỗi. Sự nghiện ngập thuộc về “người cũ” đã bị đóng đinh. Mỗi ngày, chúng ta cần “tính mình như chết về tội lỗi... nhưng sống cho Đức Chúa Trời trong Đức Chúa Giê-xu Christ” (Rô-ma 6:11).

3. Được Đầy Dẫy Đức Thánh Linh: Chúng ta không thể đuổi một thói quen xấu bằng ý chí trống rỗng; chúng ta phải được thay thế bằng một Đấng tốt lành hơn. Ê-phê-sô 5:18 truyền lệnh: “Đừng say rượu, vì rượu xui cho luông tuồng; nhưng phải đầy dẫy Đức Thánh Linh.” Đây là một mệnh lệnh ở thì hiện tại tiếp diễn trong tiếng Hy Lạp, nghĩa là “hãy cứ tiếp tục được đầy dẫy Đức Thánh Linh”. Sự đầy dẫy Thánh Linh là phương thuốc thay thế quyền năng cho mọi sự say sưa và nghiện ngập. Khi được Thánh Linh kiểm soát, chúng ta kinh nghiệm tình yêu thương, sự vui mừng, bình an (Galati 5:22-23)—những điều thật sự thỏa mãn tâm linh.

4. Vai Trò Sống Còn Của Hội Thánh và Sự Gánh Vác: Phục hồi không phải là một cuộc chiến đơn độc. Galati 6:1-2 dạy: “Hỡi anh em, ví bằng có người nào tình cờ phạm lỗi gì, anh em là kẻ có Đức Thánh Linh, hãy lấy lòng mềm mại mà sửa họ lại... Hãy mang lấy gánh nặng cho nhau, như vậy anh em sẽ làm trọn luật pháp của Đấng Christ.” Hội Thánh phải là một cộng đồng của ân điển, chân thật và trách nhiệm, nơi người đang vật lộn có thể tìm được sự hỗ trợ thực tế, cầu nguyện và khích lệ (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Các nhóm hỗ trợ Cơ Đốc dựa trên nguyên tắc Kinh Thánh là một phương tiện quan trọng.

5. Sự Biến Đổi Bởi Sự Đổi Mới Của Tâm Trí: Chiến thắng diễn ra trong tâm trí. Rô-ma 12:2: “Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm trĩ mình.” Chúng ta cần thay thế những lối suy nghĩ dẫn đến nghiện ngập bằng Lời Chúa. Điều này đòi hỏi sự suy gẫm Kinh Thánh thường xuyên (Thi thiên 119:11), cầu nguyện không thôi (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17), và “bắt hết các ý tưởng làm tôi vâng phục Đấng Christ” (2 Cô-rinh-tô 10:5).

1. Đánh Giá Thành Thật: Cầu xin Chúa cho bạn thấy rõ điều gì đang “làm chủ” mình. Viết ra những tình huống, cảm xúc kích hoạt cơn thèm muốn.

2. Thiết Lập “Trách Nhiệm Cá Nhân” (Accountability): Tìm một hoặc hai người bạn thuộc linh trưởng thành, tin cậy, sẵn sàng đồng hành, hỏi thăm và cầu nguyện với bạn cách đều đặn.

3. Tránh Xa Cám Dỗ: Chủ động thay đổi môi trường, bạn bè, thói quen dẫn đến cám dỗ. Ma-thi-ơ 5:29-30 dùng hình ảnh cắt bỏ để nhấn mạnh tính quyết liệt của cuộc chiến.

4. Tìm Sự Giúp Đỡ Chuyên Nghiệp Cơ Đốc: Đừng ngần ngại tìm đến các nhà tư vấn, cố vấn hoặc trung tâm cai nghiện có nền tảng Cơ Đốc vững vàng. Đức Chúa Trời có thể dùng các phương tiện tự nhiên và ân tứ khôn ngoan của con người để chữa lành.

5. Sống Với Mục Đích Mới: Hãy dùng thì giờ, năng lượng được giải phóng để phục vụ Chúa và người khác. 1 Phi-e-rơ 4:10 khích lệ: “Mỗi người trong anh em hãy lấy ơn mình đã được mà giúp lẫn nhau.” Sự phục vụ giúp chúng ta ra khỏi chính mình.

Nghiện ngập là một chủ nhân tàn nhẫn, nhưng Đấng Christ đã tuyên bố: “Nếu Con buông tha các ngươi, các ngươi sẽ thật được tự do” (Giăng 8:36). Sự tự do này không phải là không còn cảm thấy thèm muốn nữa, mà là quyền năng để nói “không” và sống “phải lẽ” (Tít 2:12). Hành trình phục hồi có thể dài, với những lần vấp ngã, nhưng ân điển Chúa luôn dư dật. “Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 2:8).

Hãy nhớ rằng, ngay cả khi bạn cảm thấy bị xiềng xích, Đức Thánh Linh đang ở trong bạn như một năng lực phục hồi và một lời cam kết về sự tự do trọn vẹn trong ngày sau rốt. Hãy chạy đến với thập tự giá mỗi ngày, nương dựa vào cộng đồng Hội Thánh, và đứng vững trong lẽ thật rằng: Bạn không còn là nô lệ nữa, nhưng là con cái, và là con cái tự do (Galati 4:7, 5:1).