Làm thế nào để đảm bảo mọi lời nói và việc làm của chúng ta đều quy vinh quang về cho Đức Chúa Trời (Cô-lô-se 3:17)?

Trong hành trình theo Chúa, một câu hỏi thường trực và thiết thực của mọi Cơ Đốc nhân chân chính là: Làm thế nào để sống một đời sống thực sự tôn vinh Đức Chúa Trời trong từng chi tiết nhỏ nhất? Sứ đồ Phao-lô, qua Thánh Linh, đã đưa ra một nguyên tắc sống cốt lõi và toàn diện trong thư gửi cho Hội Thánh Cô-lô-se: “Mặc dầu anh em nói hay làm, cũng phải nhân danh Đức Chúa Giê-xu mà làm mọi điều, nhờ Ngài mà tạ ơn Đức Chúa Trời, là Cha” (Cô-lô-se 3:17, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu Kinh Thánh ngắn gọn này không chỉ là một lời khuyên đạo đức, mà là một mệnh lệnh thần học, một công thức cho đời sống Cơ Đốc trọn vẹn. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích bối cảnh, ý nghĩa nguyên văn, và những ứng dụng thực tiễn để lời nói và việc làm của chúng ta thực sự quy vinh quang về cho Đức Chúa Trời.

Câu 17 không đứng riêng lẻ, mà là đỉnh điểm của một phân đoạn quan trọng (Cô-lô-se 3:1-17) nói về “đời sống mới trong Đấng Christ”. Trước đó, Phao-lô kêu gọi tín hữu tìm kiếm những sự ở trên trời, nơi Đấng Christ ngồi bên hữu Đức Chúa Trời (câu 1). Ông lý giải: vì anh em đã chết về đời cũ và sự sống mình đã giấu với Đấng Christ trong Đức Chúa Trời (câu 3). Do đó, mọi biểu hiện của đời sống cũ – từ tình dục ô uế, tham lam, cho đến giận dữ, nói hành – phải bị “trừ khử” (câu 5, 8). Thay vào đó, họ phải “mặc lấy người mới” (câu 10) với những phẩm chất của Chúa Cứu Thế: lòng thương xót, khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục, và trên hết là tình yêu thương (câu 12-14).

Hai câu then chốt dẫn đến câu 17 là:
“Nguyền xin sự bình an của Đấng Christ cai trị trong lòng anh em… và anh em phải biết ơn” (câu 15).
“Nguyền xin lời của Đấng Christ ở đầy trong lòng anh em…” (câu 16).

Như vậy, câu 17 là kết quả tự nhiên và là sự áp dụng cụ thể của một đời sống được Đấng Christ cai trị, được Lời Ngài đầy dẫy, và được bình an Ngài chi phối. Nó biến những nguyên tắc thuộc linh thành hành động và lời nói cụ thể trong đời thường.

Để hiểu sâu sắc mệnh lệnh này, chúng ta cần xem xét ngôn ngữ gốc:

• “Mọi lời nói” (πᾶς λόγος - pas logos): Từ “logos” không chỉ là âm thanh phát ra, mà còn chỉ lời nói, lý lẽ, tư tưởng được biểu đạt. Nó bao hàm mọi hình thức giao tiếp: chuyện trò hằng ngày, lời khuyên bảo, lời dạy dỗ, lời cầu nguyện, thậm chí cả những lời thì thầm trong lòng. Không có lời nói nào được coi là “trung lập” hay “tầm thường” cả.
• “Mọi việc làm” (πᾶν ἔργον - pan ergon): Từ “ergon” chỉ hành động, công việc, việc làm, chức năng. Nó bao trùm mọi hoạt động từ nghề nghiệp, việc nhà, sinh hoạt cá nhân, đến sự phục vụ trong Hội Thánh và xã hội.

Phạm vi “mọi” (πᾶς - pas) là tuyệt đối. Nó không chừa ra bất cứ một lĩnh vực nào của đời sống như là “khu vực riêng tư” không thuộc về Chúa. Đây là lời đáp trả cho thuyết ngộ đạo (Gnosticism) đang ảnh hưởng đến Cô-lô-se – thuyết cho rằng có sự tách biệt giữa linh hồn (thuộc linh) và thể xác (vật chất xấu xa). Phao-lô khẳng định: Toàn bộ con người và toàn bộ đời sống đều phải được Chúa Cứu Thế chiếm hữu và biến đổi.

Hai hành động nền tảng định hình mọi lời nói và việc làm:

1. “Nhân danh Đức Chúa Giê-xu mà làm” (ἐν ὀνόματι κυρίου Ἰησοῦ - en onomati Kyriou Iēsou): Trong văn hóa Kinh Thánh, “danh” đại diện cho toàn bộ bản chất, thẩm quyền, và uy tín của một người. Hành động “nhân danh” Chúa Giê-xu không đơn thuần là nói câu “nhân danh Chúa Giê-xu” trước một việc gì. Nó có nghĩa sâu xa hơn:
- Làm với thẩm quyền của Ngài: Như một đại sứ hành động nhân danh quốc gia mình, chúng ta hành động với tư cách đại diện cho Vua Christ.
- Làm phù hợp với bản tính Ngài: Lời nói và việc làm đó có phản ánh sự yêu thương, thánh khiết, công bình và ân điển của Chúa Giê-xu không?
- Làm với mục đích của Ngài: Điều tôi sắp nói/sắp làm có thúc đẩy vương quốc và ý muốn của Ngài không?
- Làm trong sự hiệp nhất với Ngài: Như Chúa Giê-xu phán: “Ngoài ta, các ngươi chẳng làm chi được” (Giăng 15:5). Điều này nhấn mạnh sự nương dựa hoàn toàn vào Ngài, chứ không phải sức riêng.

2. “Nhờ Ngài mà tạ ơn Đức Chúa Trời, là Cha” (εὐχαριστοῦντες τῷ θεῷ πατρὶ δι’ αὐτοῦ - eucharistountes tō Theō patri di’ autou): Động từ “tạ ơn” (εὐχαριστεῖν) ở đây là dạng phân từ hiện tại, diễn tả một thái độ liên tục, một lối sống biết ơn. Đây không phải là cảm xúc nhất thời, mà là lăng kính qua đó chúng ta nhìn mọi hoàn cảnh. Thánh Linh dạy chúng ta tạ ơn “trong mọi sự” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:18), ngay cả giữa khó khăn, vì biết rằng Đức Chúa Trời là Cha đang cầm quyền tể trị. Việc tạ ơn phải được thực hiện “nhờ Ngài” (Đấng Christ). Chính Chúa Giê-xu là Đấng Trung Bảo, nhờ sự chết và sống lại của Ngài mà chúng ta được phép đến gần Cha và dâng lời cảm tạ. Thái độ tạ ơn này tự động chuyển hướng sự chú ý từ bản thân và công lao của mình sang Đấng ban mọi ơn lành, từ đó quy vinh quang về cho Cha.

Làm thế nào để biến nguyên tắc cao trọng này thành hiện thực trong đời sống bận rộn và đầy thử thách? Dưới đây là một số ứng dụng cụ thể:

A. Đối Với Lời Nói:
1. Lời Chứng và Rao Giảng (Ê-phê-sô 4:15, 1 Phi-e-rơ 3:15): Mọi cơ hội chia sẻ về Chúa đều phải được thực hiện trong tình yêu thương và sự kính sợ, với mục đích tôn cao Đấng Christ, không phải tôn cao bản thân hay giáo phái.
2. Lời Khích Lệ và Gây Dựng (Ê-phê-sô 4:29): Chủ tâm nói những lời “lành giúp ơn cho kẻ nghe”, có sức xây dựng đức tin và an ủi người khác. Ngay cả sự sửa trị cũng phải xuất phát từ lòng yêu thương, “nhân danh Chúa” để giúp anh em được phục hồi.
3. Lời Hứa và Cam Kết (Gia-cơ 5:12): Phải giữ chữ tín. Lời hứa dù nhỏ cũng phải được tôn trọng, vì nó liên quan đến danh Chúa mà chúng ta đại diện.
4. Giao Tiếp Thường Nhật và Giải Trí (Cô-lô-se 4:6): Lời nói phải luôn có ân hậu và mặn mà, không tục tĩu, châm biếm độc ác, hoặc phàn nàn, oán trách (Phi-líp 2:14). Ngay cả trong những câu chuyện vui, cũng tránh những lời giễu cợt gây tổn thương hoặc hạ thấp nhân phẩm.

B. Đối Với Việc Làm:
1. Trong Công Việc và Nghề Nghiệp (Cô-lô-se 3:23): Làm việc “hết lòng như làm cho Chúa, chớ không phải cho người ta”. Thái độ siêng năng, trung thực, xuất sắc trong công việc chính là một bài giảng không lời tôn vinh Chúa. Tránh tham ô, lười biếng, hay gian dối.
2. Trong Bổn Phận Gia Đình (Ê-phê-sô 5:22-6:4): Vợ chồng yêu thương, tôn trọng nhau; cha mẹ dạy dỗ con cái trong đường lối Chúa; con cái vâng lời cha mẹ. Những bổn phận tưởng chừng “trần tục” này, khi được thực hiện trong Chúa, trở nên thánh và có ý nghĩa đời đời.
3. Trong Sự Phục Vụ Hội Thánh (1 Phi-e-rơ 4:10-11): Dùng ân tứ Chúa ban để phục vụ nhau, với mục đích “hầu cho Đức Chúa Trời được sáng danh trong mọi sự bởi Đức Chúa Giê-xu Christ”. Tránh tinh thần so bì, tranh cạnh, hoặc phục vụ để được người đời công nhận.
4. Trong Cách Sử Dụng Thời Gian và Tiền Bạc (1 Cô-rinh-tô 10:31): Ngay cả việc ăn uống, giải trí cũng phải làm cho sáng danh Chúa. Quản lý tài chính cách khôn ngoan, rộng rãi trong sự dâng hiến và giúp đỡ người khác, thể hiện chúng ta tin cậy Chúa là Đấng cung ứng.

Nguyên tắc Cô-lô-se 3:17 đặt ra một tiêu chuẩn cao đến mức không thể nào đạt được bằng sức riêng hay nỗ lực thuần túy về đạo đức. Chìa khóa nằm trong chính bối cảnh của sách Cô-lô-se: “Đấng Christ ở trong anh em, là sự trông cậy về vinh hiển” (Cô-lô-se 1:27). Và “sự sống của anh em đã giấu với Đấng Christ trong Đức Chúa Trời” (Cô-lô-se 3:3).

Chúng ta có thể sống đời sống quy vinh quang cho Chúa chỉ khi nào chúng ta:
1. Luôn Ý Thức Về Sự Hiện Diện Của Chúa: Thực hành sự hiện diện của Chúa trong mọi nơi, mọi lúc, như En-ốc “đồng đi với Đức Chúa Trời” (Sáng Thế Ký 5:24).
2. Được Lời Chúa Đầy Dẫy (Cô-lô-se 3:16): Tâm trí được Lời Chúa biến đổi sẽ tự nhiên sản sinh ra những tư tưởng, lời nói và hành động đẹp ý Ngài.
3. Bước Đi Theo Thánh Linh (Ga-la-ti 5:16, 22-23): Để Thánh Linh hà hơi vào những lời nói và dẫn dắt từng hành động, sản sinh bông trái thuộc linh – là những phẩm chất của chính Đấng Christ.
4. Sống Trong Cộng Đồng Gây Dựng: Hội Thánh là thân thể Đấng Christ. Chúng ta cần anh em nhắc nhở, khích lệ, và nâng đỡ khi sa ngã (Ga-la-ti 6:1-2).

Cô-lô-se 3:17 không phải là gánh nặng luật pháp đè lên vai người tin Chúa, mà là đặc ân và niềm vui lớn lao của những người đã được cứu chuộc. Khi chúng ta “nhân danh Chúa Giê-xu” và “tạ ơn Đức Chúa Trời là Cha” trong mọi sự, chúng ta đang sống đúng với căn tính thật của mình: là con cái yêu dấu của Đức Chúa Trời và là đại sứ cho Vương Quốc Đấng Christ. Mỗi lời nói trung thực, mỗi việc làm tận tâm, mỗi thái độ biết ơn đều trở nên một của lễ sống, thơm tho dâng lên cho Cha Thiên Thượng (Rô-ma 12:1).

Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất hôm nay: Một lời cảm ơn, một việc làm tử tế với động cơ trong sạch, một sự từ chối điều không đẹp ý Chúa. Qua thời gian, bởi ân điển Chúa, đời sống chúng ta sẽ trở nên một bản nhạc hòa âm tuyệt đẹp, mà trong đó, mọi nốt nhạc – dù cao hay thấp – đều cất lên một chủ đề duy nhất: “Sáng danh Đức Chúa Trời trên trời!” (Ma-thi-ơ 5:16).