Những bậc cha mẹ Cơ Đốc giáo phải làm gì nếu họ có một đứa con trai hoặc một con gái hoang đàng?

Trong hành trình làm cha mẹ Cơ Đốc, có lẽ không nỗi đau nào sâu sắc và day dứt bằng việc chứng kiến đứa con mình yêu thương, dạy dỗ trong đường lối Chúa, lại quay lưng với đức tin, đắm chìm trong lối sống phù hoa và tội lỗi. Thuật ngữ “con hoang đàng” không chỉ gợi lên hình ảnh trong ẩn dụ nổi tiếng của Chúa Giê-xu (Lu-ca 15:11-32), mà còn là một thực tế đau lòng trong nhiều gia đình tin kính. Làm thế nào để đối diện? Làm thế nào để yêu thương? Làm thế nào để hy vọng? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Lời Đức Chúa Trời để tìm ra nguyên tắc nền tảng, thần học về sự cứu rỗi, và sự ứng dụng thực tiễn cho các bậc phụ huynh đang mang gánh nặng này.

Trước khi tìm giải pháp, ta cần hiểu rõ bản chất của vấn đề. Trong phân đoạn Lu-ca 15:11-32, từ Hy Lạp được dùng để mô tả người con trai út là “asōtōs” (ἀσώτως) trong câu 13: “Rồi ít ngày sau, người con thứ nhóm hết cả, đi phương xa, ở đó, ăn chơi hoang đàng, tiêu sạch của cải mình.” Từ này mang nghĩa “một cách phung phí, không thể cứu được, buông thả”. Nó xuất phát từ từ “a-” (không) và “sōzō” (cứu), ám chỉ một lối sống tự hủy hoại, lãng phí cả tài sản lẫn phẩm giá, và xa rời nguồn sự sống thật. Đây không chỉ là vấn đề đạo đức hay nổi loạn tuổi trẻ thông thường, mà là một cuộc khủng hoảng thuộc linh sâu sắc – sự lìa xa Cha Thiên Thượng.

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, khái niệm tương đồng là “sār” (סָר) – có nghĩa “bội nghịch, quay đi, lìa bỏ” (Châm ngôn 17:11). Vì vậy, góc nhìn Kinh Thánh về đứa con hoang đàng trước hết là góc nhìn thuộc linh: đó là một linh hồn đang lạc lối, đang chạy trốn khỏi Đấng Tạo Hóa yêu thương nó. Hiểu được điều này giúp cha mẹ chuyển từ cơn thịnh nộ, thất vọng sang tấm lòng thương xót và cầu thay, như chính Đức Chúa Trời đã nhìn nhân loại bội nghịch (Ê-sai 53:6).

Để tìm ra cách ứng xử, cha mẹ Cơ Đốc phải nhìn vào chính Đức Chúa Trời, Đấng Cha Toàn Hảo. Suốt Cựu Ước, Đức Chúa Trời liên tục bày tỏ mình là Cha của Y-sơ-ra-ên, một dân tộc hay bội nghịch.

• Ê-sai 1:2: “Hỡi các từng trời, hãy nghe; hỡi đất, hãy lắng tai! Vì Đức Giê-hô-va có phán: Ta đã nuôi nấng con cái, trưởng dưỡng chúng nó, song chúng nó dấy loạn nghịch cùng ta.” Đức Chúa Trời công bố nỗi đau của Ngài, nhưng Ngài không từ bỏ.
• Giê-rê-mi 31:20 bày tỏ tấm lòng thương xót vô bờ: “Ê-phơ-ra-im có phải là con rất yêu dấu của ta, con đứa trẻ làm cho ta vui lòng chăng?… Cho nên ruột ta bồi hồi vì nó; ta sẽ thương xót nó nhiều lắm.” Từ “bồi hồi” trong tiếng Hê-bơ-rơ là “hāmāh” (הָמָה), diễn tả sự xao xuyến, thổn thức sâu thẳm trong tình phụ tử.

Chúa Giê-xu Christ, Con Một của Đức Chúa Trời, đã bày tỏ trọn vẹn tấm lòng của Cha đối với những kẻ lầm lạc. Ngài đến “để tìm và cứu kẻ bị hư mất” (Lu-ca 19:10). Thái độ của Ngài đối với người thu thuế, kẻ tội lỗi là mẫu mực cho cha mẹ: một tình yêu chủ động tìm kiếm, nhưng không bao giờ dung túng tội lỗi. Ngài vạch trần tội lỗi với lẽ thật (Giăng 8:11), nhưng luôn mở ra cánh cửa của ân điển và sự ăn năn.

Ẩn dụ về người con trai hoang đàng là kim chỉ nam toàn diện. Qua đó, ta thấy được:

1. Hành Động Của Người Cha Khi Con Bỏ Đi (câu 12-13): Người cha “chia của cải mình cho” và để con đi. Đây là một hành động đau đớn của sự tôn trọng ý chí tự do. Đức Chúa Trời ban cho con người ý chí tự do, và Ngài cho phép chúng ta lựa chọn, kể cả những lựa chọn sai lầm chết người. Cha mẹ khôn ngoan biết rằng họ không thể ép buộc đức tin hay sự vâng lời từ một tấm lòng trưởng thành. Đôi khi, sự buông ra đau đớn (mà không phải là từ bỏ tình yêu) lại là điều cần thiết để đứa con nhận ra sự trống rỗng của thế gian.

2. Thái Độ Của Người Cha Trong Thời Gian Con Xa Cách: Không có chi tiết nào cho thấy người cha sai đầy tớ đi tìm con hay thương lượng. Ông chờ đợi. Nhưng sự chờ đợi này không thụ động. Trong câu 20, “Khi con còn ở đằng xa, thì cha nó thấy, động lòng thương xót.” Động từ “thấy” (Hy Lạp: eiden) và “động lòng thương xót” (esplanchnisthē – một từ diễn tả sự rung động sâu từ ruột gan) cho thấy người cha ngày ngày hướng mắt ra xa, trông ngóng, và lòng ông luôn đau đớn, thương xót. Đây chính là hình ảnh của sự cầu nguyện không thôi (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17).

3. Phản Ứng Của Người Cha Khi Con Trở Về (câu 20-24):

• Chạy Ra: Trong văn hóa Do Thái, người đàn ông cao tuổi không chạy. Nhưng người cha này, vì thương xót, đã “chạy ra”. Đây là hành động của ân điển chủ động, hạ mình, vội vã đi đến với kẻ hư mất.
• Ôm Lấy Và Hôn: Ông không đợi con trình bày xong bản “báo cáo tội lỗi” đã được chuẩn bị sẵn. Tình yêu chào đón đi trước sự xưng tội. Cái ôm (epipesōn epi ton trachēlon autou) thể hiện sự giao hòa trọn vẹn.
• Phục Hồi Địa Vị: Áo tốt, nhẫn, dép, và bê con béo là biểu tượng của sự phục hồi đầy đủ: địa vị làm con, thẩm quyền, sự tự do, và sự vui mừng. Đây là ân điển trọn vẹn, không phải sự tha thứ từng phần.

Toàn bộ phân đoạn này hướng về Chúa Giê-xu: Ngài chính là Đấng Trung Bảo đã trả giá để chúng ta được phục hồi địa vị làm con (Ga-la-ti 4:4-7).

Từ nền tảng Kinh Thánh trên, chúng ta rút ra các nguyên tắc ứng dụng cụ thể:

1. Duy Trì Đời Sống Cầu Nguyện Cầu Thay Không Ngừng: Cầu nguyện là vũ khí mạnh mẽ nhất (Gia-cơ 5:16). Hãy cầu nguyện theo ý chỉ của Đức Chúa Trời:

• Cầu xin Chúa cáo trách lòng con về tội lỗi (Giăng 16:8).
• Cầu xin Chúa dùng hoàn cảnh, con người để nhắc con nhớ về Lời Chúa và tình yêu gia đình.
• Cầu xin Chúa bảo vệ con khỏi sự hủy diệt thể xác và tâm linh.
• Cầu nguyện cho chính mình được sự khôn ngoan, kiên nhẫn, và tình yêu thương của Christ (Cô-lô-se 1:9-12).

2. Yêu Thương Vô Điều Kiện, Nhưng Không Dung Túng Tội Lỗi: Đây là sự cân bằng tế nhị. Yêu thương vô điều kiện (agapē) không có nghĩa là tài trợ cho lối sống tội lỗi hoặc im lặng trước những hành vi hủy hoại. Nó có nghĩa là con đường liên lạc luôn mở, tình cảm cha mẹ-con cái không bao giờ bị cắt đứt. Hãy nói: “Cha/mẹ không đồng ý với lựa chọn của con và thấy nó nguy hiểm, nhưng con vẫn là con của cha/mẹ, và cha/mẹ yêu con.” Thiết lập ranh giới rõ ràng, lành mạnh là hành động yêu thương (Châm ngôn 13:24).

3. Làm Gương Về Sự Ăn Năn Và Đời Sống Tin Kính: Đời sống của cha mẹ là bài giảng sống động nhất. Hãy tiếp tục sống trong sự vui mừng, bình an và tin cậy Chúa, ngay cả giữa nỗi đau. Hãy sẵn sàng xưng nhận những thiếu sót, lỗi lầm của mình trong quá khứ (nếu có) với con. Sự khiêm nhường và chân thật đó có thể mở cánh cửa thuộc linh.

4. Tận Dụng Sự Nâng Đỡ Của Hội Thánh: Đừng sống trong sự xấu hổ và cô lập. Gia nhập hoặc thành lập nhóm cầu nguyện nhỏ với những cha mẹ có hoàn cảnh tương tự. “Hãy mang gánh nặng cho nhau” (Ga-la-ti 6:2). Sự khích lệ từ Hội Thánh là nguồn sức mạnh to lớn.

5. Luôn Hướng Về Phước Hạnh Cuối Cùng – Sự Trở Về: Hãy giữ niềm hy vọng sống động. Chuẩn bị sẵn sàng cho ngày con trở về: một tấm lòng tha thứ, một bữa tiệc yêu thương, và một kế hoạch đồng hành cùng con tái hòa nhập với Chúa và Hội thánh. Hãy nhớ rằng, công việc thuyết phục và biến đổi lòng người thuộc về Đức Thánh Linh (Giăng 6:44), phần của chúng ta là kiên nhẫn yêu thương và làm chứng.

Hành trình cùng con hoang đàng là một cuộc hành trình đòi hỏi sự can đảm, đức tin và tình yêu phi thường. Nhưng cha mẹ Cơ Đốc không bước đi một mình. Đức Chúa Trời, Đấng đã từng chịu đựng sự bội nghịch của cả một dân tộc và ban Con Một Ngài để cứu chuộc kẻ bội nghịch, thấu hiểu nỗi đau của bạn. Hãy trao gánh nặng ấy cho Ngài (1 Phi-e-rơ 5:7).

Hãy nhớ lời hứa trong Châm ngôn 22:6: “Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.” Động từ “dạy” (ḥanak - חנך) mang nghĩa “cung hiến, khai trương, rèn tập”. Bạn đã cung hiến, dạy dỗ con mình trong đường lối Chúa. Hãy tin cậy rằng Lời Chúa và sự dạy dỗ ấy sẽ không trở về vô ích (Ê-sai 55:11). Nó có thể “ngủ yên” trong tâm trí con bạn nhiều năm, nhưng Đức Thánh Linh có thể đánh thức nó vào đúng thời điểm.

Cuối cùng, hãy vững lòng. Dù kết cục có thế nào, sự trung tín và tình yêu của bạn dành cho con cái và dành cho Chúa chính là một mùi thơm đẹp đẽ cho Ngài (2 Cô-rinh-tô 2:15). Hãy tiếp tục chạy theo con đường phía trước với đức tin, vì Đấng gọi bạn là thành tín (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:24).