Satan có cần được Chúa cho phép trước khi tấn công chúng ta không?

Trong hành trình đức tin, một câu hỏi thần học và thực tiễn thường trỗi dậy khi Cơ Đốc nhân đối diện với khổ nạn, cám dỗ, hay những cuộc tấn công tâm linh dữ dội: Liệu Satan có quyền năng tự ý hành động, hay mọi sự tấn công của nó đều nằm dưới sự kiểm soát và cho phép tối cao của Đức Chúa Trời? Câu trả lời không chỉ đem lại sự hiểu biết thuộc linh, mà còn là nền tảng cho sự bình an, vững vàng và chiến thắng trong đời sống tin kính. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá chân lý này.

Trước khi tìm hiểu về quyền hạn của Satan, chúng ta phải thiết lập một chân lý nền tảng không thể lay chuyển: Đức Chúa Trời là Đấng Tạo Hóa Toàn Năng và có Chủ Quyền Tuyệt Đối trên mọi loài thọ tạo, kể cả các thiên sứ sa ngã. Ngài không phải là một "nhân vật thần linh" đang vật lộn với một thế lực đen tối ngang hàng. Kinh Thánh khẳng định:

• Ê-sai 45:5-7: "Ta là Đức Giê-hô-va, không có Đấng nào khác; chẳng có Đức Chúa Trời nào khác hơn Ta... Ấy chính Ta là Đấng gây nên sự sáng và dựng nên sự tối tăm, làm ra sự bình an và dựng nên sự tai họa; chính Ta, là Đức Giê-hô-va, làm mọi sự đó." Đoạn này minh chứng rõ ràng rằng ngay cả những điều con người xem là "tai họa" (từ tiếng Hê-bơ-rơ רָע "ra'") cũng nằm dưới sự kiểm soát tối cao của Ngài.
• Công vụ 17:28: "Vì tại trong Ngài, chúng ta được sống, động, và có." Sự tồn tại của mọi vật đều lệ thuộc vào Ngài.

Do đó, không một thực thể nào, kể cả Satan (từ tiếng Hê-bơ-rơ שָׂטָן "satan" nghĩa là "kẻ chống đối, kẻ kiện cáo"), có thể hành động độc lập, ngoài phạm vi cho phép của Đấng Tạo Hóa. Điều này dẫn chúng ta đến một minh họa kinh điển nhất.

Sách Gióp là tài liệu mặc khải rõ ràng nhất về mối quan hệ giữa chủ quyền của Đức Chúa Trời và hoạt động của Satan. Toàn bộ bi kịch của Gióp bắt đầu từ một cảnh tượng trên thiên đàng:

Gióp 1:6-12 và 2:1-7 mô tả một cuộc trình diện, nơi "các con trai của Đức Chúa Trời" (các thiên sứ) đến chầu trước mặt Đức Giê-hô-va, và Sa-tan cũng có mặt ở đó. Lưu ý quan trọng:

1. Satan phải ra trình diện: Hành động "đến có" (Gióp 1:6, 2:1) cho thấy Satan không ở khắp mọi nơi như Đức Chúa Trời. Nó phải đến từ một nơi khác (có lẽ là trái đất, xem 1:7) để trình diện trước mặt Chúa. Điều này đặt nó dưới thẩm quyền của Đấng Tối Cao.
2. Đức Chúa Trời khởi xướng cuộc đối thoại: Chính Chúa hỏi Satan: "Ngươi ở đâu đến?" và sau đó đề cập đến tôi tớ Gióp của Ngài (1:8). Điều này cho thấy Chúa hoàn toàn làm chủ tình thế.
3. Satan phải xin phép và bị giới hạn: Satan buộc tội rằng Gióp chỉ kính sợ Chúa vì được bảo vệ và ban phước, và nói: "Nhưng bây giờ hãy giơ tay Chúa ra, đụng đến hại các vật người có, ắt là người sẽ phỉ báng Chúa trước mặt." (1:11). Câu trả lời của Đức Giê-hô-va then chốt: "Này, các vật người có đều ở trong tay ngươi; nhưng chớ tra tay vào mình người." (1:12). Trong lần thứ hai, Chúa phán: "Này, người ở trong tay ngươi; nhưng hãy tha mang sống người." (2:6).

Từ phân đoạn này, chúng ta rút ra kết luận quan trọng: Satan không thể tự ý tấn công Gióp. Nó phải có sự cho phép rõ ràng từ Đức Chúa Trời, và ngay cả khi được phép, phạm vi và cường độ tấn công của nó bị Chúa giới hạn một cách chính xác ("đụng đến hại các vật người có, nhưng chớ tra tay vào mình người"). Đây là nguyên tắc nền tảng: Satan hoạt động trong phạm vi được cho phép bởi Đấng Chủ Quyền.

Nguyên tắc này không chỉ trong Cựu Ước mà được xác nhận xuyên suốt Tân Ước.

1. Sự Cám Dỗ Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 4:1-11, Lu-ca 4:1-13):
Trước khi Chúa Giê-xu bị cám dỗ, Kinh Thánh chép: "Đức Thánh Linh đưa Ngài vào đồng vắng, đặng chịu ma quỉ cám dỗ." (Ma-thi-ơ 4:1). Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho "đưa" là ἀνάγω "anagō", có nghĩa là dẫn lên, đem đi. Điều này cho thấy sự dẫn dắt chủ động của Thánh Linh trong sự kiện này. Satan chỉ có thể cám dỗ Ngài trong khuôn khổ và thời điểm mà Chúa Cha và Chúa Thánh Linh cho phép, để làm trọn mục đích của Đức Chúa Trời (chứng minh sự vô tội và chiến thắng tuyệt đối của Đấng Christ).

2. Sự Sàng Sảy Phi-e-rơ (Lu-ca 22:31-32):
Chúa Giê-xu phán với Si-môn Phi-e-rơ: "Hỡi Si-môn, Si-môn, nầy quỉ Sa-tan đã đòi sàng sảo ngươi như lúa mì. Song ta đã cầu nguyện cho ngươi, hầu cho đức tin ngươi không thiếu thốn." Ở đây, từ "đòi" trong tiếng Hy Lạp là ἐξαιτέω "exaiteō", mang sắc thái yêu cầu, đòi hỏi cho được. Điều này gợi nhớ đến cảnh Satan "xin phép" tấn công Gióp. Quan trọng hơn, Chúa Giê-xu không cầu nguyện xin Cha cất sự sàng sảy đó đi, nhưng cầu nguyện để đức tin của Phi-e-rơ không thiếu thốn. Một lần nữa, sự tấn công của Satan nằm trong sự cho phép và mục đích tối hậu của Đức Chúa Trời: tinh luyện và phục hồi người môn đồ.

3. Cái Giăm Trong Xác Thịt Của Phao-lô (2 Cô-rinh-tô 12:7-10):
Sứ đồ Phao-lô nói về "một cái giăm trong xác thịt tôi, tức là sứ giả của Sa-tan, được phép vả tôi." Cụm từ "được phép" (tiếng Hy Lạp: ἐδόθη "edothē" - đã được ban cho) rất quan trọng. Cái "giăm" này (có thể là một chứng bệnh, sự yếu đuối, hay sự bắt bớ) đến từ "sứ giả của Sa-tan", nhưng nó đã được ban cho Phao-lô bởi sự cho phép của Đức Chúa Trời, với mục đích rõ ràng: "hầu cho tôi đừng kiêu ngạo" và để quyền năng của Đấng Christ ở trong sự yếu đuối được trọn vẹn.

Một hiểu lầm phổ biến là cho rằng vì Đức Chúa Trời cho phép điều ác xảy ra, thì Ngài là tác giả của điều ác. Đây là một sự nhầm lẫn nghiêm trọng. Kinh Thánh phân biệt rõ:

• Đức Chúa Trời là Đấng Thánh và không cám dỗ ai: "Chính mình Đức Chúa Trời chẳng bị sự ác nào cám dỗ được, và Ngài cũng chẳng cám dỗ ai." (Gia-cơ 1:13). Satan là kẻ cám dỗ (1 Tê-sa-lô-ni-ca 3:5).
• Đức Chúa Trời cho phép, nhưng với mục đích tốt lành: Trong câu chuyện Gióp, Satan là kẻ trực tiếp gây ra thảm họa (cướp bóc, giết chết, hành hạ), nhưng nó chỉ làm trong giới hạn Chúa cho phép. Mục đích tối hậu của Đức Chúa Trời không phải là hủy diệt Gióp, mà là tinh luyện đức tin của ông và bày tỏ vinh quang của Ngài qua sự trung tín của một con người. Cuối cùng, Đức Chúa Trời đã ban phước gấp bội cho Gióp (Gióp 42:10-17).
• Đức Chúa Trời biến điều ác thành điều lành: Điều này được minh họa rõ nhất trong sự phản bội và cái chết của Chúa Giê-xu. Hành động độc ác của con người và Satan (qua Giu-đa, các thầy tế lễ) đã được Đức Chúa Trời dùng để thực hiện kế hoạch cứu chuộc vĩ đại nhất (Công vụ 2:23, 4:27-28).

Hiểu biết về chân lý này không phải để chúng ta thụ động hoặc sợ hãi, nhưng để sống vững vàng, khôn ngoan và chiến thắng.

1. Sự Bình An Và Tin Cậy Tuyệt Đối:
Khi đối diện với khó khăn, bệnh tật, hay những tấn công tâm linh, chúng ta có thể yên lòng vì biết rằng không điều gì xảy ra với chúng ta ngoài ý muốn của Cha Thiên Thượng. Ngay cả khi Satan được phép "sàng sảy", nó cũng không thể vượt quá giới hạn Ngài đặt ra (1 Cô-rinh-tô 10:13). Chúng ta có thể tin cậy như Gióp: "Đức Giê-hô-va đã ban cho, Đức Giê-hô-va lại cất đi; đáng ngợi khen danh Đức Giê-hô-va!" (Gióp 1:21).

2. Tỉnh Thức Và Chống Trả:
Sự cho phép của Đức Chúa Trời không miễn trừ trách nhiệm của chúng ta trong việc cảnh giác và chiến đấu. Kinh Thánh dạy: "Hãy tiết độ và tỉnh thức: kẻ thù nghịch anh em là ma quỉ, như sư tử rống, đi rình mò chung quanh anh em, tìm kiếm người nào nó có thể nuốt được. Hãy đứng vững trong đức tin mà chống cự nó." (1 Phi-e-rơ 5:8-9). Biết rằng Satan phải xin phép, nhưng chúng ta không được chủ quan, mà phải mặc lấy mọi khí giới của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 6:10-18).

3. Tìm Kiếm Mục Đích Của Đức Chúa Trời Trong Mọi Sự:
Thay vì tập trung vào "tại sao điều này xảy ra với tôi?" hay đổ lỗi cho ma quỉ mọi chuyện, chúng ta nên cầu hỏi Chúa: "Lạy Chúa, Ngài muốn dạy con điều gì, hay tinh luyện con trong lĩnh vực nào qua hoàn cảnh này?" Như với Phao-lô, hoạn nạn có thể là phương tiện để chúng ta kinh nghiệm ân điển đủ của Ngài và quyền năng Ngài được nên trọn vẹn trong sự yếu đuối.

4. Cầu Nguyện Trong Danh Và Uy Quyền Của Đấng Christ:
Chúng ta có đặc ân cầu nguyện để xin sự bảo vệ và sự giải cứu của Chúa. Chính Chúa Giê-xu dạy chúng ta cầu nguyện: "Xin chớ để chúng con bị cám dỗ, mà cứu chúng con khỏi điều ác!" (Ma-thi-ơ 6:13). Sự cầu thay của Chúa Giê-xu là quyền năng bảo vệ chúng ta (Lu-ca 22:32, Rô-ma 8:34).

Kinh Thánh trình bày một bức tranh rõ ràng và an ủi: Satan, kẻ thù nghịch của linh hồn chúng ta, không có quyền tự ý tấn công con cái Đức Chúa Trời. Mọi hoạt động của nó đều phải nằm dưới sự kiểm soát và cho phép tối cao của Đấng Tạo Hóa Toàn Năng. Sự "cho phép" này không phải là sự thờ ơ hay đồng lõa của Đức Chúa Trời với điều ác, nhưng là một phần trong sự tể trị khôn ngoan và tốt lành của Ngài, nhằm hoàn thành những mục đích cao cả hơn: tinh luyện đức tin chúng ta, bày tỏ quyền năng và ân điển của Ngài, và cuối cùng, đem về vinh quang cho danh Ngài.

Là con cái Ngài, chúng ta có thể bước đi với lòng tin quyết và bình an sâu xa. Khi bóng tối của sự tấn công kéo đến, hãy nhớ rằng Đấng Chăn Chiên Nhân Lành vẫn cầm quyền. Như lời của tác giả thơ Rô-ma: "Còn nếu Đức Chúa Trời vùa giúp chúng ta, thì còn ai nghịch với chúng ta?... Vì tôi chắc rằng bất kỳ sự chết, sự sống, thiên sứ, kẻ cầm quyền, việc bây giờ, việc hầu đến, quyền phép, bề cao, bề sâu, hoặc một vật nào, chẳng có thể phân rẽ chúng ta khỏi sự yêu thương mà Đức Chúa Trời đã chứng cho chúng ta trong Đức Chúa Jêsus Christ, là Chúa chúng ta." (Rô-ma 8:31, 38-39).