Những câu hỏi về A-đam và Ê-va?

Lịch sử nhân loại bắt đầu từ một khu vườn, với hai nhân vật then chốt: A-đam và Ê-va. Câu chuyện của họ không đơn thuần là một bản tường thuật về thuở ban đầu, mà là nền tảng thần học giải thích căn nguyên của mọi vấn đề: tội lỗi, sự chết, sự đổ vỡ trong mối quan hệ với Đức Chúa Trời và với nhau. Một nghiên cứu chuyên sâu về A-đam và Ê-va sẽ mở ra cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về bản chất con người, ý định nguyên thủy của Đấng Tạo Hóa và sự cần thiết khẩn thiết của kế hoạch cứu chuộc qua Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Theo Sáng-thế Ký 1:26-28, A-đam được dựng nên trong ngày thứ sáu, nhưng đỉnh cao của công trình sáng tạo: "Đức Chúa Trời phán rằng: Chúng ta hãy làm nên loài người như hình ta và theo tượng ta... Đức Chúa Trời dựng nên loài người như hình Ngài; Ngài dựng nên loài người giống như hình Đức Chúa Trời; Ngài dựng nên người nam cùng người nữ."

Danh xưng "A-đam" (אָדָם, *'adam*) trong tiếng Hê-bơ-rơ bắt nguồn từ "adamah" (אֲדָמָה) nghĩa là "đất". Điều này được mô tả cụ thể trong Sáng-thế Ký 2:7: "Giê-hô-va Đức Chúa Trời bèn lấy bụi đất nắn nên hình người, hà sanh khí vào lỗ mũi; thì người trở nên một loài sanh linh." Từ "sanh linh" ở đây là nephesh chayyah (נֶפֶשׁ חַיָּה). A-đam không chỉ là một tạo vật, mà là một "thực thể sống" mang trong mình hơi thở (neshamah) từ chính Đức Chúa Trời. Ông được đặt vào Vườn Ê-đen để "trồng và giữ" (Sáng-thế Ký 2:15), thể hiện vai trò quản gia, người cai quản thay mặt Đấng Tạo Hóa.

Một điểm thần học quan trọng là trước khi Ê-va được dựng nên, A-đam đã được giao phó trách nhiệm đặt tên cho muôn loài (Sáng-thế Ký 2:19-20). Hành động này thể hiện quyền cai trị và sự khôn ngoan mà Đức Chúa Trời ban cho ông. Đồng thời, qua việc này, A-đam nhận ra rằng: "trong các loài thú đồng và các loài chim trời, người chẳng tìm được một ai giúp đỡ giống như mình hết." (câu 20). Sự cô đơn này dẫn đến công trình sáng tạo đặc biệt kế tiếp.

Đức Chúa Trời phán: "Loài người ở một mình thì không tốt; ta sẽ làm nên một kẻ giúp đỡ giống như nó." (Sáng-thế Ký 2:18). Từ "giúp đỡ" ở đây là ezer kenegdo (עֵזֶר כְּנֶגְדּוֹ). Ezer thường dùng để chỉ sự giúp đỡ mạnh mẽ, thậm chí là sự cứu giúp (như Đức Chúa Trời là Ezer của dân Y-sơ-ra-ên), chứ không phải vai trò thấp kém. Kenegdo nghĩa là "tương xứng với", "đối diện với", ám chỉ một đối tác ngang hàng, một sự bổ sung hoàn hảo.

Ê-va không được dựng nên từ bụi đất, mà từ chính cạnh sườn (tsela, צֵלָע) của A-đam (Sáng-thế Ký 2:21-22). Điều này mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc:

- Không từ đầu: Để người nữ không lãnh đạo hay thống trị người nam một cách sai trật.
- Không từ chân: Để người nữ không bị chà đạp hay hạ thấp.
- Từ cạnh sườn: Để người nữ ở bên cạnh người nam, bình đẳng, được bảo vệ, và gần trái tim của người nam.

A-đam đã thốt lên bài thơ đầu tiên trong Kinh Thánh khi thấy Ê-va: "Người nầy là xương bởi xương tôi, thịt bởi thịt tôi!" (câu 23). Mối quan hệ này thiết lập nguyên tắc hôn nhân đầu tiên: "Bởi vậy cho nên người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu cùng vợ mình, và cả hai sẽ trở nên một thịt." (câu 24). Họ "trần truồng mà không hổ thẹn" (câu 25), biểu thị sự trọn vẹn, tin cậy, trong sạch và không có tội lỗi trong mối tương giao.

Sự kiện sa ngã được ghi lại trong Sáng-thế Ký chương 3. Con rắn, hiện thân của Sa-tan (Khải-huyền 12:9), tiếp cận Ê-va và đặt nghi vấn về Lời Đức Chúa Trời. Chiến thuật của nó vẫn còn nguyên hiệu lực cho đến ngày nay:

1. Nghi ngờ Lời Chúa (câu 1): "Mà chi! Đức Chúa Trời há có phán dặn các ngươi không được phép ăn trái các cây trong vườn sao?" Nó phóng đại mệnh lệnh ("các cây") để gieo rắc sự nghi ngờ.

2. Phủ nhận Hậu Quả (câu 4): "Rồi, chắc không chết đâu." Nó trực tiếp phủ nhận lời cảnh báo của Đức Chúa Trời.

3. Đặt nghi vấn Động Cơ Của Đức Chúa Trời (câu 5): "Nhưng Đức Chúa Trời biết rằng hễ ngày nào các ngươi ăn trái cây đó, mắt các ngươi sẽ mở ra, các ngươi sẽ như Đức Chúa Trời, biết điều thiện và điều ác." Nó gợi ý rằng Đức Chúa Trời đang giấu điều tốt nhất, kìm hãm tiềm năng của họ.

Ê-va đã thêm vào Lời Chúa ("chẳng nên đá đến" - câu 3), bớt đi sự nghiêm trọng (không nhắc đến "chắc sẽ chết"), và cuối cùng nhìn, thèm, lấy, ăn, cho (câu 6). A-đam, người "có ở với Ê-va" (câu 6), đã thụ động im lặng trong suốt cuộc đối thoại, rồi chủ động ăn trái cây khi Ê-va đưa cho. Thần học gọi đây là "Tội Nguyên Tổ". A-đam, với tư cách là người đứng đầu của nhân loại và giao ước, có trách nhiệm lớn hơn (Rô-ma 5:12).

Sự sa ngã dẫn đến một loạt hậu quả tức thì và lâu dài:

1. Sự Xấu Hổ Và Đổ Lỗi (Sáng-thế Ký 3:7-13): Mắt họ mở ra, nhưng không trở nên như Đức Chúa Trời, mà chỉ thấy sự trần truồng và xấu hổ. Họ che đậy bằng lá cây (nỗ lực tự cứu) và trốn tránh Đức Chúa Trời. Khi bị chất vấn, A-đam đổ lỗi cho Ê-va, và gián tiếp cho Đức Chúa Trời ("người nữ mà Chúa đã để gần bên tôi" - câu 12). Ê-va đổ lỗi cho con rắn.

2. Lời Rủa Sả (Sáng-thế Ký 3:14-19):
- Con rắn: Bị rủa sả, phải bò bằng bụng và trở thành kẻ thù của dòng dõi người nữ.
- Người nữ (Ê-va): Sự đau đớn trong khi sinh nở và sự ham muốn (hay tranh giành) với chồng.
- Người nam (A-đam): Đất bị rủa sả, công việc trở nên nhọc nhằn, và cuối cùng là sự chết: "Ngươi sẽ làm đổ mồ hôi trán mới có mà ăn, cho đến ngày nào ngươi trở về đất, là nơi có ngươi ra; vì ngươi là bụi, ngươi sẽ trở về bụi." (câu 19).

3. Lời Hứa Đầu Tiên - Protoevangelium (Sáng-thế Ký 3:15): Giữa lời rủa sả, một tia sáng hy vọng xuất hiện: "Ta sẽ làm cho mày cùng người nữ, dòng dõi mày cùng dòng dõi người nữ nghịch thù nhau. Người sẽ giày đạp đầu mày, còn mày sẽ cắn gót chân người." Đây là lời hứa đầu tiên về Đấng Cứu Thế – "dòng dõi người nữ" – tức Chúa Giê-xu Christ, sẽ đến và đánh bại Sa-tan (giày đạp đầu), dù phải chịu khổ nạn (cắn gót chân).

4. Sự Đuổi Ra Khỏi Vườn (Sáng-thế Ký 3:22-24): Hành động đuổi ra khỏi vườn và đặt các thần Cherubim với gươm lửa không phải là sự trừng phạt tàn nhẫn, mà là một hành động thương xót. Nếu họ ăn trái cây sự sống trong tình trạng tội lỗi, họ sẽ sống đời đời trong sự hư mất. Đức Chúa Trời đang bảo vệ họ khỏi một số phận kinh khiếp hơn.

Tân Ước đặt A-đam và Chúa Giê-xu Christ trong một sự đối chiếu đầy ý nghĩa:

1. A-đam Là Hình Bóng Của Đấng Sẽ Đến (Rô-ma 5:12-21): Sứ đồ Phao-lô gọi Chúa Giê-xu là "A-đam Sau Rốt" hay "A-đam Thứ Hai" (1 Cô-rinh-tô 15:45). "Như bởi sự không vâng phục của một người mà mọi người khác đều thành ra kẻ có tội, thì cũng một lẽ ấy, bởi sự vâng phục của một người mà mọi người khác đều sẽ thành ra công bình." (Rô-ma 5:19). A-đam thứ nhất đem vào sự bất tuân, tội lỗi và sự chết. A-đam thứ hai (Christ) đem vào sự vâng phục, sự công bình và sự sống đời đời.

2. Sự Phục Sinh Của Thân Thể (1 Cô-rinh-tô 15:21-22, 45-49): "Vì chưng bởi A-đam mọi người đều chết, thì cũng bởi Đấng Christ mọi người đều sẽ sống lại... Người thứ nhất là A-đam đã nên linh hồn sống, A-đam sau rốt là thần linh ban sự sống... Như chúng ta đã mang ảnh tượng của người thuộc về đất, thì chúng ta cũng sẽ mang ảnh tượng của Đấng thuộc về trời." Hy vọng của Cơ Đốc nhân nằm ở việc chúng ta thuộc về "A-đam Thứ Hai", Đấng ban sự sống vĩnh cửu.

1. Thẩm Quyền Tối Thượng Của Lời Chúa: Bài học đầu tiên từ sự sa ngã là chúng ta phải bám chặt vào Lời Đức Chúa Trời, không thêm, không bớt, không nghi ngờ. Mọi sự cám dỗ đều bắt đầu bằng việc đặt câu hỏi: "Có thật Chúa đã phán...?" (Sáng-thế Ký 3:1). Chúng ta cần học Kinh Thánh cách trung thực và vâng theo nó cách trọn vẹn.

2. Trách Nhiệm Cá Nhân Và Tập Thể: A-đam không thể đổ lỗi cho Ê-va. Mỗi chúng ta phải chịu trách nhiệm trước mặt Đức Chúa Trời về những lựa chọn của mình (Rô-ma 14:12). Đồng thời, trong vai trò lãnh đạo (chồng, cha, mục sư), người nam được kêu gọi sự chủ động thuộc linh, bảo vệ và dẫn dắt bằng tình yêu thương và Lẽ thật, không phải sự thụ động như A-đam.

3. Bản Chất Của Tội Lỗi Và Sự Cần Thiết Của Ân Điển: Tội lỗi không chỉ là một hành động sai trái; đó là sự không tin vào lời hứa tốt lành của Đức Chúa Trời và sự muốn trở nên như Đức Chúa Trời theo cách riêng của mình. Chúng ta nhìn thấy bản chất tội lỗi của chính mình trong A-đam và Ê-va. Điều này khiến chúng ta khiêm nhường chạy đến với thập tự giá của Chúa Giê-xu, nơi duy nhất tội lỗi được tha thứ.

4. Hy Vọng Trong Lời Hứa Cứu Chuộc: Dù tội lỗi đã vào thế gian, Đức Chúa Trời không từ bỏ nhân loại. Lời hứa trong Sáng-thế Ký 3:15 đã được ứng nghiệm nơi Chúa Giê-xu Christ. Mọi sự đổ vỡ, đau khổ, và sự chết mà chúng ta thấy hôm nay đều là hậu quả của sự sa ngã, nhưng chúng không phải là câu chuyện cuối cùng. Câu chuyện cuối cùng là sự chiến thắng của Đấng Christ và sự phục hồi mọi sự (Khải-huyền 21:1-5).

5. Mối Quan Hệ Theo Ý Định Nguyên Thủy: Hôn nhân Cơ Đốc tìm kiếm sự phục hồi mối quan hệ "một thịt" như thuở ban đầu: sự hiệp nhất, trong sạch, hỗ trợ và yêu thương, dưới sự dẫn dắt của Đấng Christ (Ê-phê-sô 5:22-33).

Câu chuyện về A-đam và Ê-va là câu chuyện của tất cả chúng ta. Đó là câu chuyện về sự sáng tạo tuyệt vời, sự sa ngã bi thảm, và trên hết, là về lòng thương xót vô hạn của Đức Chúa Trời, Đấng đã tìm kiếm con người sa ngã và ngay lập tức ban lời hứa về một Đấng Cứu Chuộc. Khi nghiên cứu sâu về họ, chúng ta không chỉ hiểu về nguồn gốc của mình, mà còn thấy rõ hơn sự vĩ đại của ân điển trong Chúa Giê-xu Christ, "A-đam Thứ Hai", Đấng đã đến để khôi phục mọi điều mà A-đam thứ nhất đã đánh mất. Hãy sống trong sự tự do và hy vọng của những người thuộc về dòng dõi A-đam thứ hai, dòng dõi của sự sống và sự phục sinh.