Phép Báp-têm bằng lửa là gì?

Trong hành trình tìm hiểu các lẽ thật của Đức Chúa Trời, có những thuật ngữ Kinh Thánh vừa hấp dẫn vừa chất chứa chiều sâu thần học đáng kinh ngạc. "Phép báp-têm bằng lửa" là một trong những cụm từ như thế. Được phán ra từ chính miệng của Giăng Báp-tít, lời tiên tri này không chỉ báo hiệu chức vụ của Đấng Mê-si-a mà còn mở ra một sự hiểu biết sâu sắc về công tác của Đức Chúa Trời trong lịch sử cứu chuộc. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát ý nghĩa của phép báp-têm bằng lửa dưới ánh sáng của toàn bộ Kinh Thánh, giải nghĩa từ ngữ gốc, và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Để hiểu bất kỳ khái niệm Kinh Thánh nào, chúng ta phải bắt đầu từ ngữ cảnh trực tiếp của nó. Lời tuyên bố về phép báp-têm bằng lửa xuất hiện trong sự đối chiếu giữa chức vụ của Giăng Báp-tít và Đấng Mê-si-a sắp đến.

"Ta làm phép báp-têm cho các ngươi bằng nước, vì các ngươi ăn năn; song Đấng đến sau ta có quyền phép hơn ta, ta không đáng xách giày Ngài. Ấy là Đấng sẽ làm phép báp-têm cho các ngươi bằng Đức Thánh Linh và bằng lửa. Tay Ngài cầm nia mà dê thật sạch sân lúa mình, và Ngài sẽ chứa lúa vào kho, còn rơm rạ thì đốt trong lửa chẳng hề tắt." (Ma-thi-ơ 3:11-12, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Phiên bản song song trong Lu-ca 3:16-17 cũng ghi lại lời này gần như y hệt. Trong tiếng Hy Lạp nguyên bản, từ "báp-têm" là "baptizō" (βαπτίζω), mang nghĩa là "dìm xuống", "nhúng vào", hoặc "làm ngập tràn". Điều quan trọng là Giăng sử dụng cùng một động từ cho ba đối tượng: nước (hydati - ὕδατι), Đức Thánh Linh (Pneumati Hagiō - Πνεύματι Ἁγίῳ) và lửa (puri - πυρί). Cấu trúc này cho thấy có một sự liên kết và cũng là một sự phân biệt giữa ba loại báp-têm này. Chức vụ của Giăng là "báp-têm bằng nước" vì sự ăn năn, một dấu hiệu bên ngoài của sự thay đổi bên trong. Nhưng Đấng đến sau ông—là Chúa Giê-xu Christ—sẽ ban cho một kinh nghiệm thuộc linh sâu nhiệm và toàn diện hơn.

Cần lưu ý rằng trong nguyên tác, có một số tranh luận về việc liệu "bằng Đức Thánh Linh và bằng lửa" có phải là hai phép báp-têm tách biệt hay hai khía cạnh của cùng một công tác. Việc Giăng nối tiếp ngay bằng hình ảnh "cái nia" và "lửa chẳng hề tắt" cho thấy một mối liên hệ chặt chẽ giữa "lửa" và sự phán xét, thanh tẩy. Tuy nhiên, sự kiện Lễ Ngũ Tuần (Công vụ 2) nơi Đức Thánh Linh giáng xuống "như lưỡi lửa" (Công vụ 2:3) cho thấy lửa cũng là biểu tượng của sự hiện diện, sự thanh sạch và quyền năng của Đức Chúa Trời. Do đó, phép báp-têm bằng lửa mang một ý nghĩa kép, vừa của ân điển vừa của phán xét, tùy thuộc vào đối tượng đón nhận.

Để thấu hiểu "phép báp-têm bằng lửa", chúng ta phải khảo sát biểu tượng "lửa" (pur - πῦρ trong Hy Lạp; esh - אֵשׁ trong Hê-bơ-rơ) xuyên suốt Kinh Thánh. Lửa không phải là một khái niệm xa lạ trong sự mặc khải của Đức Chúa Trời.

• Lửa của Sự Hiện Diện và Thánh Khiết: Đức Chúa Trời thường hiện ra trong lửa (bụi gai cháy trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:2, trụ lửa dẫn dắt dân Y-sơ-ra-ên). Lửa thiêu đốt của tế lễ là hình bóng về sự thánh khiết đòi hỏi sự chuộc tội. Trong Ê-sai 6:6-7, một hòn than lửa từ bàn thờ được đặt trên môi tiên tri để thanh tẩy ông.
• Lửa của Sự Phán Xét và Hủy Diệt: Lửa thường là công cụ của sự phán xét Đức Chúa Trời (Sô-đôm và Gô-mô-rơ trong Sáng Thế Ký 19:24, sự phán xét cuối cùng trong Khải Huyền 20:14-15 - hồ lửa).
• Lửa của Sự Thử Thách và Thanh Luyện: Lửa có tác dụng tinh luyện, loại bỏ tạp chất khỏi kim loại quý (Xa-cha-ri 13:9, Ma-la-chi 3:2-3). Đức tin của con dân Chúa được thử nghiệm bởi lửa (1 Phi-e-rơ 1:7).
• Lửa của Đức Thánh Linh và Quyền Năng: Hình ảnh lưỡi lửa vào ngày Lễ Ngũ Tuần (Công vụ 2:3) biểu thị quyền năng biến đổi và xức dầu để làm chứng. Chúa Giê-xu phán: "Ta đã đến quăng lửa xuống đất; nếu đã cháy lên rồi, ta còn ước ao chi nữa!" (Lu-ca 12:49).

Như vậy, phép báp-têm bằng lửa mà Chúa Giê-xu thực hiện phải được hiểu trong dòng chảy của các ý nghĩa này. Nó không đơn thuần là một biểu tượng, mà là một thực tại thuộc linh có hai mặt: Đối với người tin nhận Chúa, đó là lửa thanh tẩy, thánh hóa và xức dầu của Đức Thánh Linh. Đối với kẻ chối bỏ Ngài, đó là lửa phán xét và hủy diệt đời đời. Hình ảnh "cái nia" và "lửa chẳng hề tắt" của Giăng Báp-tít nhấn mạnh khía cạnh phán xét và phân rẽ này.

A. Khía Cạnh Thánh Hóa và Xức Dầu (Cho Hội Thánh):

Khi một người tin nhận Chúa Giê-xu, họ nhận được sự cứu rỗi (báp-têm bằng Thánh Linh vào trong thân của Đấng Christ - 1 Cô-rinh-tô 12:13). Tuy nhiên, đời sống Cơ Đốc nhân tiếp tục cần một công tác thanh tẩy, đốt nóng và biến đổi không ngừng. Đây chính là khía cạnh "báp-têm bằng lửa" trong ý nghĩa tích cực. Nó là công tác của Đức Thánh Linh nhằm thiêu đốt mọi điều tội lỗi, ích kỷ, thế tục trong chúng ta, đồng thời nhóm lên ngọn lửa nhiệt huyết, tình yêu và sự phục vụ. Lửa này không hủy diệt chúng ta, mà tinh luyện chúng ta giống như vàng bị luyện trong lò (Gióp 23:10). Sự hiện diện của Đức Thánh Linh trong lòng chúng ta giống như ngọn lửa cháy sáng, phải được nuôi dưỡng (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:19) và để cho Ngài cai trị.

B. Khía Cạnh Phán Xét và Hủy Diệt (Cho Thế Gian Chống Nghịch):

Cùng một ngọn lửa thánh khiết của Đức Chúa Trời, khi đối diện với tội lỗi không được chuộc và sự cứng lòng, sẽ bộc lộ thuộc tính phán xét của nó. Giăng Báp-tít đã mô tả rõ ràng: "Tay Ngài cầm nia mà dê thật sạch sân lúa mình". Chúa Giê-xu là Đấng phân rẽ. "Lúa" (những người thật lòng ăn năn, tin cậy Ngài) sẽ được Ngài thu vào kho. "Rơm rạ" (những kẻ giả hình, chối bỏ Ngài) sẽ bị đốt trong lửa không hề tắt. Đây là hình ảnh của sự phán xét cuối cùng. Phép báp-têm bằng lửa, theo nghĩa này, là sự đối diện đầy đủ với sự thánh khiết tuyệt đối của Đức Chúa Trời mà không có sự bảo vệ của huyết Chuá Giê-xu. Nó là "hồ lửa" được nhắc đến trong Khải Huyền.

Hiểu biết về phép báp-têm bằng lửa không chỉ là kiến thức thần học, mà phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống.

1. Khao Khát và Đón Nhận Sự Thanh Tẩy của Thánh Linh: Mỗi chúng ta cần cầu nguyện như Đa-vít: "Hỡi Đức Chúa Trời, xin hãy dò xét tôi, và biết lòng tôi; hãy thử thách tôi, và biết tư tưởng tôi. Xin hãy xem thử tôi có lối ác nào chăng, xin dắt tôi vào con đường đời đời." (Thi Thiên 139:23-24). Chúng ta phải sẵn sàng để Thánh Linh, như ngọn lửa, soi chiếu vào mọi ngõ ngách của tấm lòng, đốt cháy những gì không đẹp ý Ngài: thói kiêu ngạo, lòng ham muốn xấu xa, sự oán giận, tính ích kỷ. Đây là một quá trình đau đớn nhưng cần thiết để trở nên giống Chúa Giê-xu hơn.

2. Sống Với Lửa Chứng Đạo và Nhiệt Huyết: Lửa Đức Thánh Linh được ban cho để chúng ta trở nên chứng nhân (Công vụ 1:8). Ngọn lửa trong lòng phải bùng cháy ra bên ngoài qua lời nói, hành động yêu thương và sự sẵn sàng chia sẻ Phúc Âm. Đừng để ngọn lửa tàn lụi vì sự lãnh đạm, tội lỗi không xưng ra, hay đam mê thế gian. Hãy "nhóm lại ngọn lửa của ân tứ Đức Chúa Trời" (2 Ti-mô-thê 1:6).

3. Sẵn Sàng Đối Diện Với Sự Thử Lửa: Đời sống tin kính không miễn nhiễm khỏi thử thách. Trái lại, Đức Chúa Trời dùng hoàn cảnh khó khăn như "lò lửa" để tinh luyện đức tin chúng ta (1 Phi-e-rơ 4:12). Khi trải qua những mất mát, bệnh tật, hay bách hại, hãy nhớ rằng Đấng Christ đang cùng đi qua lửa với chúng ta (Ê-sai 43:2) và mục đích sau cùng là sự tinh sạch, sự trưởng thành thuộc linh, và vinh hiển cho Ngài.

4. Sống Với Nhận Thức Về Sự Phán Xét Tương Lai: Hiểu về khía cạnh phán xét của phép báp-têm bằng lửa thúc giục chúng ta sống với thái độ kính sợ Chúa và có trách nhiệm. Nó cũng thôi thúc lòng thương xót đối với những người chưa biết Chúa. Chúng ta là những sứ giả kêu gọi mọi người tránh khỏi "cơn thạnh nộ ngày sau rốt" (Ma-thi-ơ 3:7) bằng cách chạy đến nương náu nơi Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã gánh chịu cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời thay cho chúng ta trên thập tự giá.

Phép báp-têm bằng lửa là một khái niệm toàn diện và đầy năng quyền trong kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Nó được hoàn thành trong và qua Chúa Giê-xu Christ: Ngài là Đấng làm phép báp-têm bằng Thánh Linh và lửa. Đối với người tin, đây là lời hứa về một đời sống được thanh tẩy, được xức dầu quyền năng và được biến đổi liên tục bởi Đức Thánh Linh. Đối với thế gian chối bỏ Ngài, đây là lời cảnh báo nghiêm túc về sự phán xét cuối cùng, nơi lửa sẽ thiêu đốt mọi điều không xứng hiệp với sự thánh khiết của Đức Chúa Trời.

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được mời gọi sống dưới dòng nước thanh tẩy của Lời Chúa và trong ngọn lửa biến đổi của Thánh Linh mỗi ngày. Hãy để Ngài thiêu đốt mọi gông cùm của tội lỗi, nhóm lên trong chúng ta ngọn lửa tình yêu Chúa và nhiệt huyết cho Vương Quốc Ngài. Đồng thời, với lòng thương xót, hãy rao truyền Phúc Âm cứu rỗi, để nhiều người có thể đón nhận phép báp-têm bằng Thánh Linh trong ân điển, thay vì phải đối diện với phép báp-têm bằng lửa trong sự phán xét.

"Vì Đức Chúa Trời chúng ta là đám lửa hay thiêu đốt." (Hê-bơ-rơ 12:29). Ước gì chúng ta đến gần Ngài với lòng tin kính và sự khiêm nhường thẳm sâu, để được tinh luyện và sống cuộc đời làm sáng danh Ngài.

Bài nghiên cứu sử dụng bản Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925 (Bản Truyền Thống). Các từ ngữ Hy Lạp và Hê-bơ-rơ được tham chiếu từ các bản gốc để làm sáng tỏ ý nghĩa.