Sự liên hiệp bản thể là gì? Làm sao Chúa Giê-xu có thể vừa là Đức Chúa Trời vừa là con người cùng lúc được?

Một trong những giáo lý sâu nhiệm nhất, là nền tảng cho đức tin Cơ Đốc, chính là chân lý về thân vị duy nhất của Chúa Giê-xu Christ. Làm thế nào một Người lại có thể hoàn toàn là Đức Chúa Trời và đồng thời hoàn toàn là con người? Làm thế nào sự vô hạn có thể hội hiệp với sự hữu hạn? Câu hỏi này không chỉ là sự tò mò tri thức, mà là trọng tâm của sự cứu rỗi. Kinh Thánh trình bày Chúa Giê-xu không phải là một con người được “thần hóa” hay một vị thần mang dáng vẻ con người, mà là Ngôi Lời vĩnh hằng, Đức Chúa Trời thật, đã trở nên xác thịt (Giăng 1:1, 14). Thần học gọi chân lý này là “Sự Liên Hiệp Bản Thể” (Hypostatic Union). Thuật ngữ này bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “hypostasis” (ὑπόστασις), có nghĩa là “bản chất cá thể,” “thực thể,” hay “bản ngã.” Sự liên hiệp bản thể khẳng định rằng trong một thân vị (person) duy nhất của Chúa Giê-xu Christ, tồn tại hai bản tính (natures) trọn vẹn, không lẫn lộn, không thay đổi, không phân chia, không tách rời: bản tính thần thượng và bản tính nhân loại.

Kinh Thánh làm chứng rõ ràng rằng Chúa Giê-xu Christ chính là Đức Chúa Trời.

• Giăng 1:1: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời.” Từ “Ngôi Lời” (Logos - Λόγος) chỉ về Chúa Giê-xu. Câu này khẳng định sự hiện hữu đời đời, sự phân biệt thân vị với Chúa Cha, và đồng nhất bản thể với Đức Chúa Trời.
• Cô-lô-se 2:9: “Vì sự đầy dẫy của bản tánh Đức Chúa Trời thảy đều ở trong Đấng ấy có hình thể.” Từ “có hình thể” (σωματικῶς - sōmatikōs) nhấn mạnh rằng toàn bộ thần tính (θεότητος - theotētos) cư ngụ một cách cụ thể, trọn vẹn trong thân thể của Chúa Cứu Thế.
• Hê-bơ-rơ 1:8: “Nhưng nói về Con thì lại rằng: Hỡi Đức Chúa Trời, ngôi Ngài còn mãi đời đời.” Chính Đức Chúa Trời Cha phán về Con Ngài như là “Đức Chúa Trời.”
• Tít 2:13: “...đang chờ đợi sự trông cậy hạnh phước của chúng ta, và sự hiện ra của sự vinh hiển Đức Chúa Trời lớn và Cứu Chúa chúng ta là Đức Chúa Giê-xu Christ.” Ngài được gọi trực tiếp là “Đức Chúa Trời lớn.”
• Giăng 20:28: Thô-ma thưa rằng: “Lạy Chúa tôi và Đức Chúa Trời tôi!” Chúa Giê-xu không sửa lại lời tuyên xưng này mà còn chúc phước cho đức tin của ông.

Đồng thời, Kinh Thánh cũng mô tả đầy đủ nhân tính trọn vẹn của Chúa Giê-xu.

• Giăng 1:14: “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt (σὰρξ - sarx).” Ngài mang lấy chính bản chất con người.
• Phi-líp 2:7: “...nhưng đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ (μορφὴν δούλου - morphēn doulou) và trở nên giống như loài người (ὁμοιώματι ἀνθρώπων - homoiōmati anthrōpōn).” Sự “tự bỏ mình đi” (κένωσις - kenosis) không có nghĩa Ngài từ bỏ thần tính, mà là tạm thời không sử dụng đặc quyền vinh hiển của mình.
• Ngài có thân thể vật lý: được sinh ra (Lu-ca 2:7), đói (Ma-thi-ơ 4:2), khát (Giăng 19:28), mệt mỏi (Giăng 4:6), và chịu đau đớn (Mác 15:24).
• Ngài có linh hồn và cảm xúc con người: buồn rầu, bối rối (Giăng 12:27), yêu thương (Giăng 11:5), phẫn nộ (Mác 3:5), và đau buồn thống thiết (Giăng 11:35).
• Hê-bơ-rơ 4:15 nhấn mạnh: “Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm không có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn là thầy tế lễ đã bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội.”

Hội đồng Công giáo Chalcedon năm 451, dựa trên nền tảng Kinh Thánh, đã tóm tắt giáo lý này bằng bốn phủ định quan trọng, bảo vệ chân lý khỏi các tà thuyết:

• Không lẫn lộn (ἀσυγχύτως): Hai bản tính không trộn lẫn thành một bản tính thứ ba, lưng chừng. Thần tính vẫn là thần tính, nhân tính vẫn là nhân tính.
• Không thay đổi (ἀτρέπτως): Thần tính không biến đổi thành nhân tính, và nhân tính không được nâng cấp thành thần tính. Đức Chúa Trời vẫn là Đức Chúa Trời khi trở nên con người.
• Không phân chia (ἀδιαιρέτως): Hai bản tính hiệp nhất trong một thân vị duy nhất, không bao giờ tách rời. Không có “Chúa Giê-xu là Đức Chúa Trời” lúc này và “Chúa Giê-xu là con người” lúc khác.
• Không tách rời (ἀχωρίστως): Sự hiệp nhất này là vĩnh viễn. Sau khi phục sinh và thăng thiên, Chúa Giê-xu vẫn mang lấy nhân tính vinh hiển của Ngài.

Điều này có nghĩa là mọi việc Chúa Giê-xu làm và mọi lời Ngài phán đều là hành động của một Thân Vị thần-nhân duy nhất. Khi Ngài làm phép lạ, đó là hành động của Đức Chúa Trời qua nhân tính của Ngài. Khi Ngài khóc, đó là cảm xúc của con người được bày tỏ bởi thân vị của Con Đức Chúa Trời.

Chân lý này không chỉ là giáo điều, mà có sức biến đổi đời sống chúng ta:

1. Sự Cứu Rỗi Đầy Đủ và Hiệu Quả: Chỉ một Đấng Trung Bảo vừa là Đức Chúa Trời vừa là con người mới có thể đứng giữa Đức Chúa Trời thánh khiết và loài người tội lỗi (1 Ti-mô-thê 2:5). Là con người, Ngài có thể đại diện và chết thay cho chúng ta. Là Đức Chúa Trời, giá trị của sự chết Ngài là vô hạn, đủ để chuộc tội cho cả nhân loại.

2. Đấng Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm Cảm Thông: Vì Ngài đã sống trọn kiếp người, Ngài thấu hiểu mọi thử thách, cám dỗ, nỗi đau và sự yếu đuối của chúng ta. Chúng ta có thể đến với Ngài trong sự cầu nguyện với sự tin chắc rằng Ngài thông hiểu (Hê-bơ-rơ 4:15-16). Điều này mang lại sự an ủi sâu xa trong khổ nạn.

3. Khuôn Mẫu cho Nhân Tính Được Cứu Chuộc: Chúa Giê-xu là “A-đam sau rốt” (1 Cô-rinh-tô 15:45). Nhân tính vô tội, vâng phục trọn vẹn của Ngài cho chúng ta thấy con người được tạo dựng để trở nên như thế nào và sẽ được phục hồi ra sao. Chúng ta được kêu gọi nên giống như hình ảnh Ngài.

4. Nền Tảng cho Sự Thờ Phượng: Chúng ta thờ phượng Chúa Giê-xu Christ với tư cách là Đức Chúa Trời. Sự hiệp nhất này cho thấy Đức Chúa Trời không xa cách, nhưng đã đến gần trong tình yêu cứu chuộc, khiến sự thờ phượng của chúng ta vừa kính sợ vừa thân mật.

5. Bảo Đảm cho Sự Phục Hưng Thân Thể: Sự sống lại của Chúa Giê-xu trong thân thể vinh hiển là “trái đầu mùa” (1 Cô-rinh-tô 15:20). Nhân tính của Ngài đã được tôn vinh, bảo đảm rằng một ngày kia, thân thể hay hư nát của chúng ta cũng sẽ được sống lại và biến hóa giống như thân thể vinh hiển của Ngài.

Sự liên hiệp bản thể mãi mãi là một mầu nhiệm vượt quá trí hiểu loài người. Chúng ta không thể giải thích đầy đủ bằng lý luận, nhưng có thể tin và tuyên xưng dựa trên Lời Mặc Khải của Đức Chúa Trời. Đây không phải là nghịch lý mâu thuẫn, mà là mầu nhiệm siêu việt. Chính trong mầu nhiệm này, chúng ta tìm thấy hy vọng: Đức Chúa Trời đã đến không phải như một khách ngoại quan từ phương xa, mà như một Em Bé nơi máng cỏ, một Người Thợ Mộc tại Na-xa-rét, một Đấng Chịu Đóng Đinh trên đồi Gô-gô-tha. Ngài là Emanuel – “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta” (Ma-thi-ơ 1:23).

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được mời gọi không chỉ nghiên cứu chân lý này, mà còn sống trong mối thông công với một Cứu Chúa vừa toàn năng vừa cảm thông, vừa thánh khiết vừa gần gũi. Hãy đến gần Ngài với lòng tin cậy trọn vẹn, vì Ngài hoàn toàn có khả năng cứu bạn đến cùng (Hê-bơ-rơ 7:25).