Tại Sao Chúa Được Mô Tả Là Đấng Tối Cao?
Trong hành trình đức tin, một trong những danh xưng quan trọng và đầy quyền uy mà Kinh Thánh dùng để mô tả Đức Chúa Trời chính là “Đấng Tối Cao” (Most High). Danh xưng này không chỉ là một tước hiệu mang tính trang trọng, mà còn là một lời tuyên bố thần học sâu sắc về bản chất, địa vị và quyền tể trị tuyệt đối của Đức Chúa Trời trên toàn cõi vũ trụ và mọi tạo vật. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa thần học, bối cảnh lịch sử, và sự ứng dụng thiết thực của chân lý vĩ đại này trong đời sống Cơ Đốc nhân.
I. Nguồn Gốc và Ý Nghĩa của Danh Xưng “Đấng Tối Cao” Trong Kinh Thánh
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, danh xưng “Đấng Tối Cao” là “El Elyon” (אֵל עֶלְיוֹן). Từ “El” nghĩa là Đức Chúa Trời, cường quyền, mạnh mẽ. Từ “Elyon” xuất phát từ gốc “alah” (עלה), có nghĩa là “đi lên”, “cao lên”, “chỗ cao nhất”. Vì vậy, “El Elyon” có thể được hiểu là “Đức Chúa Trời Chí Cao”, “Đấng ngự trị trên chốn cao nhất”, nhấn mạnh đến sự tối thượng, siêu việt và quyền tể trị tuyệt đối của Ngài. Trong tiếng Hy Lạp của Tân Ước, từ được dùng là “Hypsistos” (Ὕψιστος), cũng mang ý nghĩa tương tự: “cao nhất”, “tối cao”.
Danh xưng này xuất hiện lần đầu tiên một cách rõ ràng trong Sáng-thế Ký 14:18-20, trong câu chuyện về Mên-chi-xê-đéc: “Mên-chi-xê-đéc, vua của Sa-lem, cũng là thầy tế lễ của Đức Chúa Trời Tối Cao, đem bánh và rượu ra. Vua chúc phước cho Áp-ram và nói: ‘Nguyện Áp-ram được Đức Chúa Trời Tối Cao, là Đấng dựng nên trời và đất, ban phước! Chúc tụng Đức Chúa Trời Tối Cao, đã phó kẻ thù nghịch vào tay ngươi!’ Áp-ram liền dâng cho vua một phần mười về mọi của cải đã đoạt được.” Ở đây, chúng ta thấy một sự mặc khải quan trọng: Đức Chúa Trời Tối Cao chính là Đấng Tạo Hóa của trời và đất. Quyền tể trị của Ngài bắt nguồn từ việc Ngài là nguồn gốc của muôn vật.
Trong các sách Thi Thiên và Tiên Tri, danh xưng này được sử dụng rất phổ biến để tương phản Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên với các thần của các dân ngoại. Thi-thiên 83:18 tuyên bố: “Hầu cho chúng nó biết rằng duy một mình Ngài, danh là GIÊ-HÔ-VA, là Đấng Tối Cao trên khắp trái đất.” Điều này khẳng định rằng sự tối cao của Đức Chúa Trời không phải là một khái niệm trừu tượng, mà là một thực tại được nhận biết và sẽ được mọi dân tộc thừa nhận.
II. Các Thuộc Tính của Đấng Tối Cao Được Bày Tỏ Qua Kinh Thánh
Danh xưng “Đấng Tối Cao” không đứng riêng lẻ, nhưng bao hàm trong nó nhiều thuộc tính thiêng liêng của Đức Chúa Trời. Chúng ta có thể khám phá qua các phân đoạn Kinh Thánh sau:
1. Quyền Tể Trị Tuyệt Đối (Sovereignty): Là Đấng Tối Cao, Ngài cai quản mọi sự. Đa-ni-ên 4:34-35 ghi lại lời tuyên xưng của vua Nê-bu-cát-nết-sa sau khi được Chúa sửa phạt: “Ta, Nê-bu-cát-nết-sa, ngợi khen, tôn vinh và tán tụng Vua trên trời; vì mọi công việc Ngài đều chân thật, các đường lối Ngài đều công bình, và Ngài có thể hạ bệ những kẻ bước đi kiêu ngạo. Ta, Nê-bu-cát-nết-sa, bấy giờ tôn vinh, tán dương và làm sáng danh Vua trên trời. Vì mọi công việc Ngài đều chân thật, các đường lối Ngài đều công bình, và Ngài có thể hạ bệ những kẻ bước đi kiêu ngạo.” Câu Kinh Thánh này nhấn mạnh rằng quyền tể trị của Đấng Tối Cao là tuyệt đối, không ai có thể cản trở tay Ngài (“chẳng ai cản tay Ngài được”).
2. Sự Siêu Việt và Oai Nghi (Transcendence and Majesty): Đấng Tối Cao ngự trên các tầng trời, vượt xa khỏi sự hiểu biết và không gian của loài người. Thi-thiên 113:4-6 ca ngợi: “Đức Giê-hô-va được tôn cao hơn các dân; sự vinh hiển Ngài cao hơn các từng trời. Ai giống như Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta? Ngài ngự ở nơi rất cao, nhưng Ngài cúi xuống để xem xét trời và đất.” Sự siêu việt này không có nghĩa là Ngài xa cách, vì Ngài vẫn “cúi xuống” để quan tâm đến thế gian.
3. Quyền Năng và Uy Quyền Vô Song (Power and Authority): Mọi quyền lực thế gian đều được ban bởi Đấng Tối Cao. Lu-ca 1:32, 35 (NIV) thiên sứ Gáp-ri-ên loan báo về Chúa Giê-xu: “Ngài sẽ nên lớn, và được gọi là Con của Đấng Tối Cao... Vì vậy, Đấng Thánh sinh ra sẽ được gọi là Con Đức Chúa Trời.” Ở đây, danh xưng “Đấng Tối Cao” được liên kết trực tiếp với quyền năng sáng tạo và thánh khiết của Thánh Linh Đức Chúa Trời, Đấng sẽ giáng lâm trên Ma-ri.
4. Sự Bảo Vệ và Nơi Ẩn Náu (Protection and Refuge): Một khía cạnh đẹp đẽ khác là Đấng Tối Cao cũng là nơi nương náu an toàn cho con dân Ngài. Thi-thiên 91:1-2, 9 là một lời hứa quý báu: “Người nào ở nơi kín đáo của Đấng Chí Cao, sẽ được hằng ở dưới bóng của Đấng Toàn Năng... Hãy nói về Đức Giê-hô-va rằng: Ngài là nơi nương náu tôi, và là đồn lũy tôi; Ngài là Đức Chúa Trời tôi, tôi tin cậy nơi Ngài... Vì ngươi đã lấy Đức Giê-hô-va, tức Đấng Tối Cao, làm nơi ở mình.” Sự tối cao của Chúa không đe dọa, nhưng đem lại sự an toàn tuyệt đối cho những ai chạy đến nương náu nơi Ngài.
III. Chúa Giê-xu Christ – Sự Bày Tỏ Trọn Vẹn của Đấng Tối Cao
Trong Tân Ước, sự tối cao của Đức Chúa Trời được bày tỏ đầy đủ và cụ thể nhất qua con người và chức vụ của Chúa Giê-xu Christ. Ngài không chỉ là Sứ Giả từ Đấng Tối Cao, mà chính Ngài mang trong mình địa vị và quyền uy của Đấng Tối Cao.
Trong Mác 5:7, con quỷ ám gặp Chúa Giê-xu đã la lên: “Hỡi Giê-xu, Con Đức Chúa Trời Tối Cao, tôi với Ngài có sự gì chăng? Tôi nhân danh Đức Chúa Trời mà khẩn cầu Ngài, xin đừng làm khổ tôi.” Ngay cả các quỷ cũng phải thừa nhận địa vị “Con Đức Chúa Trời Tối Cao” của Chúa Giê-xu.
Sứ đồ Phi-e-rơ trong bài giảng tại nhà Cọt-nây (Công-vụ 10:36) đã công bố: “Ấy là lời Ngài đã sai ra cho con cái Y-sơ-ra-ên, đặng rao truyền tin lành của sự bình an bởi Đức Chúa Jêsus-Christ, Ngài là Chúa của mọi người.” Phiên bản NIV dịch rõ hơn: “You know the message God sent to the people of Israel, announcing the good news of peace through Jesus Christ, who is Lord of all.” Chúa Giê-xu, với tư cách là Chúa của mọi người, thực thi quyền tể trị của Đấng Tối Cao.
Đỉnh cao của sự mặc khải này nằm trong Phi-líp 2:9-11: “Cũng vì đó nên Đức Chúa Trời đã đem Ngài lên rất cao, và ban cho Ngài danh trên hết mọi danh, hầu cho nghe đến danh Jêsus, mọi đầu gối trên trời, dưới đất, bên dưới đất, thảy đều quì xuống, và mọi lưỡi thảy đều xưng Jêsus Christ là Chúa, mà tôn vinh Đức Chúa Trời, là Đức Chúa Cha.” Danh hiệu “Chúa” (Kyrios/Κύριος) mà Chúa Giê-xu nhận được chính là sự xác nhận đầy đủ về địa vị Tối Cao của Ngài. Mọi tạo vật cuối cùng sẽ thừa nhận và quy phục điều này.
IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Chân lý về Đức Chúa Trời là Đấng Tối Cao không phải chỉ là giáo lý để nghiên cứu, mà phải biến đổi cách chúng ta sống, suy nghĩ và tin cậy mỗi ngày.
1. Sống Với Thái Độ Phục Tuyệt Đối: Hiểu rằng Chúa là Đấng Tối Cao giúp chúng ta khiêm nhường thuận phục ý muốn Ngài. Giống như Chúa Giê-xu đã cầu nguyện: “Cha ơi! nếu Cha muốn, xin cất chén nầy khỏi Con; dầu vậy, xin ý Cha được nên, chớ không theo ý Con” (Lu-ca 22:42). Đời sống chúng ta phải là một lời cầu nguyện liên tục: “Xin ý Cha được nên”.
2. Tin Cậy Trong Mọi Hoàn Cảnh: Nếu Đấng chúng ta thờ phượng đang ngự trên ngai tối cao, thì không có hoàn cảnh nào, khó khăn nào, hay quyền lực nào trên đất có thể nằm ngoài sự kiểm soát và chủ ý của Ngài. Rô-ma 8:28 trở nên đáng tin cậy hơn: “Vả, chúng ta biết rằng mọi sự hiệp lại làm ích cho kẻ yêu mến Đức Chúa Trời, tức là cho kẻ được gọi theo ý muốn Ngài đã định.” Sự tối cao của Chúa đảm bảo rằng Ngài có thể và sẽ dẫn dắt lịch sử đời chúng ta đến một kết cuộc tốt đẹp theo mục đích của Ngài.
3. Thờ Phượng với Sự Kính Sợ và Vui Mừng: Nhận thức về sự oai nghi, siêu việt của Đấng Tối Cao đem lại cho sự thờ phượng của chúng ta chiều sâu của sự kính sợ thánh. Đồng thời, nhận thức về tình yêu của Ngài, Đấng đã “cúi xuống” trong Chúa Giê-xu Christ, đem lại cho chúng ta sự vui mừng khôn xiết. Thờ phượng thật là sự kết hợp giữa “hãy run sợ mà ăn năn” (Thi-thiên 2:11) và “hãy khoái lạc” trong ân điển Ngài.
4. Sống Can Đảm và Làm Chứng: Khi chúng ta biết rằng Đấng chúng ta phục vụ là “Đấng Tối Cao trên khắp trái đất”, chúng ta có thể can đảm đứng lên cho lẽ thật, rao truyền Phúc Âm, và sống theo các nguyên tắc của Nước Trời, ngay cả khi bị thế gian chống đối. Các sứ đồ đã cầu nguyện: “Lạy Chúa, bây giờ xin đoái đến sự hăm dọa của họ, và ban cho các đầy tớ Ngài rao giảng đạo Ngài một cách dạn dĩ” (Công-vụ 4:29). Sự dạn dĩ đó bắt nguồn từ đức tin nơi Đấng Tối Cao.
Kết Luận
Danh xưng “Đấng Tối Cao” là một cửa ngõ dẫn chúng ta vào sự hiểu biết sâu sắc hơn về Đức Chúa Trời chúng ta thờ phượng. Ngài là Đấng Tạo Hóa tối thượng (El Elyon), là Vua cai trị tuyệt đối trên mọi vua, là Đấng bày tỏ quyền uy tối cao qua sự phục sinh và tôn cao của Chúa Giê-xu Christ, và cũng là Nơi Nương Náu an toàn nhất cho linh hồn chúng ta. Chân lý này vừa khiến chúng ta kinh sợ, vừa an ủi chúng ta; vừa đòi hỏi sự đầu phục trọn vẹn, vừa ban cho sự bình an vượt trên mọi sự hiểu biết.
Ước mong mỗi chúng ta, trong từng hoàn cảnh của cuộc sống – từ những niềm vui nhỏ bé đến những thử thách lớn lao – đều có thể ngước mắt lên và tuyên xưng như Đa-vít: “Tôi sẽ hướng mắt về các núi; sự tiếp trợ tôi đến từ đâu? Sự tiếp trợ tôi đến từ Đức Giê-hô-va, là Đấng đã dựng nên trời và đất” (Thi-thiên 121:1-2). Bởi vì Đấng dựng nên trời đất chính là Đấng Tối Cao, và Ngài đang cầm quyền trên cuộc đời chúng ta. A-men.