Có ai từng thấy Đức Chúa Trời chưa?

Đây là một trong những câu hỏi thần học sâu sắc và lâu đời nhất của nhân loại. Nó chạm đến bản chất của Đấng Tạo Hóa và giới hạn trong mối quan hệ của loài thọ tạo với Ngài. Kinh Thánh, Lời mặc khải trọn vẹn của Đức Chúa Trời, không tránh né câu hỏi này mà cung cấp một câu trả lời đa chiều, phong phú, vừa khẳng định sự siêu việt tuyệt đối của Ngài, vừa mở ra con đường để con người có thể biết Ngài một cách thân mật. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát các phân đoạn Kinh Thánh then chốt, giải nghĩa văn bản gốc và đưa ra ứng dụng thực tiễn cho đời sống đức tin của Cơ Đốc nhân.

I. Sự Hiện Ra Của Đức Chúa Trời Trong Cựu Ước: Những Cuộc Gặp Gỡ Đặc Biệt

Khi đọc Cựu Ước, chúng ta bắt gặp nhiều lần các nhân vật được mô tả là đã "thấy" Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, ngôn ngữ và bối cảnh cần được xem xét cẩn thận.

1. Các Tổ Phụ và Sự Hiện Ra: - Áp-ra-ham: Trong Sáng-thế Ký 18, Đức Giê-hô-va hiện ra cùng với hai thiên sứ dưới hình dạng ba người khách lạ. Áp-ra-ham đã tiếp đón và nói chuyện với Ngài. Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dùng là "ra'ah" (ראה), nghĩa là "nhìn thấy, gặp gỡ". Đây là một sự hiện ra hữu hình và có thể tiếp xúc được, nhưng qua một hình thức cụ thể. - Gia-cốp: Tại Bê-tên (Sáng-thế Ký 28:13), Đức Giê-hô-va hiện ra trong giấc chiêm bao. Tại Phê-ni-ên (Sáng-thế Ký 32:30), Gia-cốp vật lộn với một "Người" và nói: "Tôi đã thấy Đức Chúa Trời đối diện, và linh hồn tôi được cứu thoát". Từ "Người" này (trong tiếng Hê-bơ-rơ là "ish" אִישׁ) được hiểu là một sự hiện ra của chính Đức Chúa Trời (thiên sứ của Đức Giê-hô-va).

2. Môi-se và Sự Hiện Diện Vinh Hiển: Môi-se có mối quan hệ đặc biệt. Ông nói chuyện với Đức Chúa Trời "mặt đối mặt, như một người nói chuyện cùng bạn hữu mình" (Xuất Ê-díp-tô Ký 33:11). Tuy nhiên, khi Môi-se cầu xin: "Xin Chúa cho tôi được thấy sự vinh hiển của Chúa" (câu 18), câu trả lời của Đức Chúa Trời rất rõ ràng:

"Ngươi chẳng thấy được mặt Ta; vì không ai thấy mặt Ta mà còn sống." (Xuất Ê-díp-tô Ký 33:20)

Đức Chúa Trời cho phép Môi-se thấy "phía sau" của Ngài (câu 23). Điều này dạy chúng ta một chân lý quan trọng: Con người có thể kinh nghiệm sự hiện diện và vinh quang của Đức Chúa Trời, nhưng không thể chịu đựng hay bao quát được toàn bộ thần tính vô hạn, tuyệt đối thánh khiết của Ngài. Sự hiện ra thường được "che chở" hoặc qua một phương tiện trung gian.

3. Tiên Tri Ê-sai và Sự Hiện Thấy Trong Đền Thờ: Ê-sai kể lại: "Tôi thấy Chúa ngồi trên ngôi cao sang, vạt áo Ngài đầy dẫy đền thờ" (Ê-sai 6:1). Đây là một khải tượng (vision) về sự vinh hiển của Đức Chúa Trời. Phản ứng của Ê-sai không phải là vui mừng vì được "thấy", mà là kinh khiếp vì nhận biết tội lỗi của mình trước sự thánh khiết tuyệt đối (câu 5). Khải tượng này nhấn mạnh thần tính siêu việt và thánh khiết của Đức Chúa Trời.

II. Lời Tuyên Bố Trong Tân Ước: "Chưa Có Ai Thấy Đức Chúa Trời"

Đến Tân Ước, chúng ta gặp những tuyên bố dường như mâu thuẫn với các câu chuyện trên, nhưng thực tế chúng làm sáng tỏ bản chất của vấn đề.

Giăng 1:18 tuyên bố cách dứt khoát: "Chẳng hề có ai thấy Đức Chúa Trời; chỉ Con một ở trong lòng Cha, là Đấng đã giải bày Cha cho chúng ta biết." Từ Hy Lạp được dùng cho "thấy" ở đây là "horaō" (ὁράω), mang nghĩa nhận thức trực quan, quan sát kỹ lưỡng. Cũng trong I Giăng 4:12: "Chẳng hề có ai thấy Đức Chúa Trời". Làm thế nào để hiểu điều này?

Giải nghĩa: Những câu này đề cập đến thần tính trọn vẹn, bản thể tuyệt đối của Đức Chúa Trời là Cha. Không một loài thọ tạo nào, kể cả các thiên sứ, có thể thấu suốt hay nhìn thấy Ngài trong toàn bộ vinh quang và sự vô hạn của Ngài. Những lần "hiện ra" trong Cựu Ước là những sự biểu lộ có chủ đích, tự giới hạn của Đức Chúa Trời để con người có thể tiếp nhận được, chứ không phải là sự bày tỏ trọn vẹn Ngài. Chúng giống như nhìn thấy ánh sáng của mặt trời qua một tấm kính lọc, chứ không phải nhìn thẳng vào mặt trời.

III. Chúa Giê-xu Christ: Sự Mặc Khải Trọn Vẹn và Có Thể Thấy Được Của Đức Chúa Trời

Đây chính là trung tâm của đức tin Cơ Đốc và là câu trả lời cuối cùng cho câu hỏi của chúng ta. Chúa Giê-xu Christ là Đức Chúa Trời nhập thể (Giăng 1:1, 14).

Cô-lô-se 1:15 tuyên bố: "Ấy chính Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được...". Từ Hy Lạp "eikōn" (εἰκών) không chỉ là bản sao, mà là sự biểu hiện đích thực và trọn vẹn. Chúa Giê-xu không giống Đức Chúa Trời, Ngài chính là Đức Chúa Trời được bày tỏ trong một con người.

Lời tuyên bố đầy quyền năng nhất đến từ chính Chúa Giê-xu. Khi Phi-líp thưa: "Lạy Chúa, xin chỉ Cha cho chúng tôi", Chúa Giê-xu đáp:

"Hỡi Phi-líp, Ta ở cùng các ngươi bấy lâu nay, mà các ngươi chưa biết Ta sao? Ai đã thấy Ta là đã thấy Cha..." (Giăng 14:9)

Câu này trong tiếng Hy Lạp sử dụng thì hoàn thành: "heōrakōs eme heōraken ton patera" (ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα). Nghĩa là, người nào đã thấy (và tiếp tục nhận biết) Ta, thì người ấy đã thấy (và nhận biết) Cha. Sự nhận biết Chúa Giê-xu đồng nhất với sự nhận biết Đức Chúa Trời.

Hê-bơ-rơ 1:3 cũng khẳng định: Chúa Giê-xu là "sự chói sáng của vinh hiển Đức Chúa Trời và hình bóng của bản thể Ngài". Từ Hy Lạp "charaktēr" (χαρακτήρ) chỉ dấu ấn chính xác được đóng ra từ khuôn rập. Chúa Giê-xu mang chính xác bản thể của Đức Chúa Trời.

Vậy, câu trả lời cho "Có ai thấy Đức Chúa Trời chưa?" là: Vâng, họ đã thấy Ngài trong Con Ngài là Chúa Cứu Thế Giê-xu. Các môn đồ, Ma-ri, người đàn bà Sa-ma-ri, người mù được chữa lành... tất cả họ đã thấy, chạm vào, và nói chuyện với Đức Chúa Trời nhập thể.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn: Làm Thế Nào Để "Thấy" Đức Chúa Trời Trong Đời Sống Hằng Ngày?

Mặc dù chúng ta không thể thấy Chúa Giê-xu bằng mắt thường như các môn đồ thế kỷ đầu, nhưng chúng ta vẫn có thể "thấy" và kinh nghiệm Đức Chúa Trời cách chân thật và sâu nhiệm.

1. Thấy Qua Lời của Ngài – Kinh Thánh: Kinh Thánh không chỉ là sách lịch sử hay đạo đức; đó là phương tiện Chúa dùng để bày tỏ chính Ngài. Khi chúng ta đọc, nghiền ngẫm và vâng theo Lời Chúa, chúng ta đang nhìn thấy bản tính, ý muốn và công việc của Ngài. "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn..." (II Ti-mô-thê 3:16). Mỗi lần mở Kinh Thánh với tấm lòng khao khát, chúng ta đang cầu xin: "Xin cho con thấy sự vinh hiển của Chúa".

2. Thấy Qua Sự Cầu Nguyện và Tương Giao: Cầu nguyện là cuộc trò chuyện mặt đối mặt với Đức Chúa Trời. Chúng ta không thấy Ngài bằng mắt, nhưng tâm linh chúng ta nhận biết sự hiện diện của Ngài. Sự bình an vượt quá mọi sự hiểu biết (Phi-líp 4:7) chính là bằng chứng của sự hiện diện đó. Hãy dành thì giờ yên lặng để tương giao, không chỉ xin xỏ, mà để chiêm ngưỡng Ngài.

3. Thấy Qua Hội Thánh – Thân Thể Đấng Christ: Đức Chúa Trời ngự trong tín hữu qua Đức Thánh Linh (I Cô-rinh-tô 3:16). Khi chúng ta nhìn thấy tình yêu thương, sự hy sinh, lòng thương xót, và sự thánh khiết được bày tỏ qua các anh chị em trong Chúa, chúng ta đang thấy phản chiếu của Đấng Christ. Sự hiệp một và yêu thương trong Hội Thánh là bằng chứng cho thế gian biết về Đức Chúa Trời (Giăng 13:35).

4. Thấy Qua Công Việc Sáng Tạo và Chủ Quyền Của Ngài: Thi-thiên 19:1 tuyên bố: "Các từng trời rao truyền sự vinh hiển của Đức Chúa Trời...". Sự phức tạp kỳ diệu, trật tự và vẻ đẹp của thiên nhiên là một cuốn sách mở về quyền năng và sự khôn ngoan của Đấng Tạo Hóa (Rô-ma 1:20). Hãy tập nhìn thấy bàn tay Ngài trong mọi tạo vật.

5. Thấy Qua Sự Biến Đổi Đời Sống: Hành trình nên thánh, sự thay đổi từng ngày trong tính tình, thói quen và suy nghĩ để trở nên giống Chúa Giê-xu hơn (II Cô-rinh-tô 3:18) chính là quá trình chúng ta "thấy" vinh quang Ngài và được biến đổi bởi vinh quang ấy. Mỗi chiến thắng tội lỗi, mỗi hành động yêu thương là một sự bày tỏ về Đức Chúa Trời đang sống trong chúng ta.

V. Kết Luận và Khích Lệ

Câu hỏi "Có ai thấy Đức Chúa Trời chưa?" dẫn chúng ta vào một hành trình từ Cựu Ước đến Tân Ước và kết thúc ở chân đồi Gô-gô-tha và ngôi mộ trống. Câu trả lời của Kinh Thánh là: Không ai có thể thấy Đức Chúa Trời Cha trong thần tính vô hạn của Ngài và vẫn còn sống. Nhưng Đức Chúa Trời, vì yêu thương, đã tự bày tỏ chính Ngài cách trọn vẹn và có thể thấy được qua Con Một của Ngài là Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Ngày nay, chúng ta "thấy" Ngài bằng con mắt đức tin (Ê-phê-sô 1:18). Sứ đồ Phi-e-rơ, dù không thấy Chúa Giê-xu bằng xương bằng thịt, vẫn viết cho các tín hữu: "Là Đấng các ngươi chưa từng thấy, mà yêu mến... và nay dầu chưa thấy Ngài, nhưng tin Ngài, thì được vui mừng lắm..." (I Phi-e-rơ 1:8).

Hãy sống với niềm tin rằng chúng ta có thể biết Đức Chúa Trời cách thân mật. Hãy tìm kiếm Ngài trong Lời Ngài, trong sự cầu nguyện, trong Hội Thánh và trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Và hãy trông đợi ngày vinh hiển ấy, khi lời hứa trong I Giăng 3:2 được ứng nghiệm trọn vẹn: "Hỡi kẻ rất yêu dấu, hiện nay chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, còn về sự chúng ta sẽ ra thể nào, thì điều đó chưa được bày tỏ. Chúng ta biết rằng khi Ngài hiện đến, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì sẽ thấy Ngài như vốn có thật vậy." A-men.