Các Sự Xét Xử Của Chúa Giê-xu Trước Thập Tự Giá
Trong những giờ phút đen tối nhất trước khi chịu đóng đinh, Chúa Giê-xu, Đấng vô tội, đã trải qua một loạt những phiên tòa bất công, vội vàng và đầy thù hận. Hành trình từ vườn Ghết-sê-ma-nê đến đồi Gô-gô-tha không chỉ là một con đường đau khổ về thể xác, mà còn là một hành trình pháp lý phức tạp, nơi luật pháp của người Do Thái và đế quốc La Mã đều bị bẻ cong để phục vụ mục đích giết Ngài. Việc nghiên cứu kỹ lưỡng các sự xét xử này không chỉ cho chúng ta thấy sự hoàn thành lời tiên tri và sự vô tội tuyệt đối của Chiên Con Đức Chúa Trời, mà còn hé mở những bài học sâu sắc về sự công bình, ân điển và thẩm quyền thuộc về Đức Chúa Trời giữa những bất công của con người.
Bối Cảnh Lịch Sử và Tôn Giáo
Để hiểu được diễn tiến của các phiên tòa, chúng ta cần nắm bối cảnh chính trị - tôn giáo tại Giu-đê thế kỷ thứ nhất. Dưới sự cai trị của La Mã, người Do Thái được một mức độ tự trị, đặc biệt trong các vấn đề tôn giáo. Sanh-đrin (Sanhedrin) - hội đồng tối cao của người Do Thái - có thẩm quyền xét xử các vi phạm luật pháp Môi-se. Tuy nhiên, theo Giăng 18:31, họ không có quyền "giết ai" – tức là không được thi hành án tử hình. Quyền này thuộc về tổng đốc La Mã. Đây là lý do chính khiến họ phải đưa Chúa Giê-xu đến trước mặt Phi-lát. Sự thù ghét của giới lãnh đạo tôn giáo đối với Chúa Giê-xu đã đạt đến đỉnh điểm vì Ngài phơi bày sự giả hình của họ (Ma-thi-ơ 23), tuyên bố thẩm quyền của Đức Chúa Trời, và quan trọng nhất, xưng mình là Đấng Mê-si (Christ) – Con Đức Chúa Trời, một lời tuyên bố mà họ xem là phạm thượng.
Hành Trình Xét Xử: Từ Các Thầy Tế Lễ Đến Tổng Đốc La Mã
Các sách Phúc Âm ghi lại ít nhất sáu lần Chúa Giê-xu bị đem ra xét xử trước các nhân vật có thẩm quyền khác nhau, diễn ra trong khoảng thời gian từ nửa đêm đến sáng sớm.
1. Phiên Tòa Tôn Giáo Ban Đêm Trước Mặt An-ne (Anna)
Sau khi bị bắt tại Ghết-sê-ma-nê, Chúa Giê-xu trước hết bị giải đến nhà An-ne (Annas), là cựu thầy tế lễ thượng phẩm và là cha vợ của Cai-phe đương chức (Giăng 18:12-14, 19-23). Dù đã về hưu, An-ne vẫn có ảnh hưởng lớn. Phiên "chất vấn" này mang tính chất không chính thức, nhằm mục đích thẩm vấn để tìm ra lời buộc tội. An-ne tra hỏi Chúa Giê-xu "về môn đồ Ngài và đạo giáo Ngài". Chúa Giê-xu đáp lại bằng sự bình tĩnh và thẩm quyền, chỉ ra rằng Ngài đã công khai giảng dạy và họ nên hỏi những người đã nghe Ngài. Câu trả lời này cho thấy phiên chất vấn là bất hợp pháp, vì luật Do Thái quy định buộc tội phải dựa trên lời khai của nhân chứng, không phải từ lời khai của bị cáo. Một viên đầy tớ đã tát Chúa Giê-xu vì câu trả lời này, nhưng Ngài vẫn ôn tồn đáp lại (Giăng 18:23).
2. Phiên Tòa Chính Thức Ban Đêm Trước Mặt Cai-phe và Sanh-đrin
Tiếp theo, Chúa Giê-xu bị giải đến nhà thầy tế lễ thượng phẩm Cai-phe (Caiaphas), nơi Sanh-đrin (gồm các thầy tế lễ cả, trưởng lão và thầy thông giáo) đã họp (Ma-thi-ơ 26:57-68; Mác 14:53-65; Lu-ca 22:54, 63-71). Phiên tòa này vi phạm nghiêm trọng luật pháp Do Thái (theo Mishnah, bộ luật truyền khẩu):
- Xét xử ban đêm: Các vụ án hình sự, đặc biệt án tử hình, không được xử ban đêm.
- Không có nhân chứng đáng tin cậy: Họ tìm nhiều người làm chứng dối, nhưng lời khai không khớp nhau (Mác 14:56).
- Bức cung: Thầy tế lễ thượng phẩy truy hỏi trực tiếp bị cáo để buộc tội.
Cuối cùng, hai kẻ làm chứng dối xuất hiện, trích dẫn lời Chúa Giê-xu: "Ta có thể phá đền thờ của Đức Chúa Trời, rồi dựng lại trong ba ngày" (Ma-thi-ơ 26:61), một lời nói bị hiểu sai về đền thờ thuộc linh là thân thể Ngài (Giăng 2:19-21). Thấy không đủ bằng chứng, Cai-phe trực tiếp hỏi Ngài: "Ngươi có phải là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời đáng ngợi khen chăng?" (Mác 14:61). Đây là câu hỏi then chốt.
Chúa Giê-xu, từ trước đến giờ vẫn im lặng (ứng nghiệm Ê-sai 53:7), đã trả lời xác quyết: "Thật như lời; ta là" (Mác 14:62, tiếng Hy Lạp: Egō eimi - "Ta là", cũng là danh xưng của Đức Chúa Trời trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14). Ngài còn phán thêm về sự tái lâm của Con Người trong quyền phép. Ngay lập tức, thầy tế lễ thượng phẩm xé áo mình và kết tội Ngài "phạm thượng" (Ma-thi-ơ 26:65). Tội danh theo luật Do Thái đã có. Hội đồng kết luận Ngài đáng chết. Trong đêm đó, Ngài bị đánh đập và nhạo báng.
3. Phiên Tòa Lần Thứ Nhất Trước Mặt Phi-lát (Pilate)
Sáng sớm, Sanh-đrin họp phiên chính thức để hợp pháp hóa quyết định ban đêm (Lu-ca 22:66-71), rồi giải Chúa Giê-xu đến công đường (praetorium) của tổng đốc La Mã là Bôn-xơ Phi-lát (Lu-ca 23:1; Giăng 18:28-38). Họ phải thay đổi lời buộc tội từ "phạm thượng" sang tội chính trị để thu hút sự quan tâm của La Mã: "Người nầy xui dân làm loạn, cấm nộp thuế cho Sê-sa, và xưng là Christ, là Vua" (Lu-ca 23:2). Phi-lát tra hỏi riêng Chúa Giê-xu: "Ngươi có phải là Vua dân Giu-đa chăng?" (Giăng 18:33). Chúa Giê-xu xác nhận vương quốc Ngài "chẳng thuộc về thế gian nầy" và mục đích Ngài đến thế gian là "làm chứng về lẽ thật". Phi-lát, sau khi thẩm vấn, tuyên bố: "Ta không thấy người nầy có tội gì" (Lu-ca 23:4). Đây là lần tuyên bố vô tội đầu tiên.
4. Phiên Tòa Trước Mặt Hê-rốt An-ti-pa
Khi biết Chúa Giê-xu là người xứ Ga-li-lê thuộc quyền cai trị của Hê-rốt, Phi-lát liền gửi Ngài đến cho Hê-rốt đang có mặt tại Giê-ru-sa-lem (Lu-ca 23:6-12). Hê-rốt vui mừng, hi vọng được xem Chúa Giê-xu làm phép lạ. Tuy nhiên, Chúa Giê-xu hoàn toàn im lặng trước mọi câu hỏi của Hê-rốt và các thầy tế lễ cả. Sự im lặng này là một sự phán xét nghiêm khắc đối với kẻ vô đạo đã giết Giăng Báp-tít. Sau khi nhạo báng và cho Ngài mặc áo sang trọng, Hê-rốt gửi Ngài trở lại Phi-lát. Sự kiện này giúp Phi-lát và Hê-rốt trở nên bạn hữu.
5. Phiên Tòa Lần Thứ Hai Trước Mặt Phi-lát và Sự Lựa Chọn của Dân Chúng
Phi-lát, một lần nữa tuyên bố Chúa Giê-xu vô tội và đề nghị một giải pháp: theo tục lệ, ông sẽ tha một tù nhân vào lễ Vượt Qua. Ông cho họ lựa chọn giữa Chúa Giê-xu và Ba-ra-ba, một tên cướp giết người khét tiếng (Ma-thi-ơ 27:15-26; Mác 15:6-15; Lu-ca 23:13-25; Giăng 18:39-19:16). Được các thầy tế lễ xúi giục, đám đông gào lên đòi tha Ba-ra-ba và đóng đinh Chúa Giê-xu. Phi-lát lần thứ hai và thứ ba tuyên bố: "Ta không thấy người nầy có tội gì" (Lu-ca 23:14, 22). Ông tìm cách cứu Ngài bằng cách ra lệnh đánh đòn (scourging), một hình phạt tàn khốc có thể gây chết người, với hy vọng thỏa mãn sự thịnh nộ của đám đông (Giăng 19:1). Binh lính nhạo báng Ngài, đội mão gai và nói: "Lạy Vua dân Giu-đa!"
Phi-lát một lần nữa trình Chúa Giê-xu ra, nói "Ecce Homo" ("Hãy xem người nầy" - Giăng 19:5), nhưng lời đáp lại vẫn là "Đóng đinh nó đi!". Cuối cùng, họ dùng lời đe dọa chính trị: "Nếu ngươi tha nó, ngươi chẳng phải là bạn Sê-sa. Hễ ai xưng mình là vua thì chống lại Sê-sa" (Giăng 19:12). Sợ hãi cho địa vị của mình, Phi-lát nhượng bộ. Ông rửa tay tỏ ý vô can (Ma-thi-ơ 27:24), và giao Ngài cho họ đóng đinh. Dù vậy, trách nhiệm thuộc về ông với tư cách quan xét. Ông cho viết tấm bảng "GIÊ-XU NA-XA-RÉT, VUA DÂN GIU-ĐA" bằng ba thứ tiếng, như một lời tuyên bố mỉa mai nhưng lại là chân lý thiên thượng (Giăng 19:19-22).
Bài Học Ứng Dụng Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Hành trình xét xử của Chúa Giê-xu không phải là một câu chuyện lịch sử khô khan, mà là một kho tàng chứa đựng những lẽ thật thuộc linh quý báu cho chúng ta ngày nay.
1. Đứng Vững Trong Sự Thật Giữa Những Bất Công: Chúa Giê-xu là hiện thân của lẽ thật (Giăng 14:6). Dù bị cáo buộc sai, bị nhân chứng dối, Ngài không hề hoảng sợ hay tự biện hộ cách tuyệt vọng. Ngài chỉ nói khi cần thiết để làm chứng cho chân lý. Trong cuộc sống, khi bị hiểu lầm, vu khống, chúng ta học theo gương Ngài: giữ sự bình tĩnh, phó thác đường lối mình cho Đấng xét đoán công bình (I Phi-e-rơ 2:23), và can đảm nói lẽ thật trong tình yêu thương.
2. Sự Vô Tội Của Chiên Con và Sự Chết Thế Của Ngài: Các phiên tòa liên tiếp tuyên bố Ngài vô tội (bởi Phi-lát, Hê-rốt, kẻ trộm trên thập tự, thầy đội La Mã). Điều này nhấn mạnh rằng Chúa Giê-xu chết không phải vì tội của chính Ngài, mà là "vì tội lỗi chúng ta" (I Cô-rinh-tô 15:3). Ngài là Chiên Con không tì vết, được trình bày làm của lễ chuộc tội cho cả nhân loại.
3. Quyền Tể Trị Của Đức Chúa Trời Trong Mọi Hoàn Cảnh: Mọi sự xét xử bất công, sự im lặng của Chúa, sự nhượng bộ của Phi-lát, đều nằm trong chương trình cứu chuộc toàn thắng của Đức Chúa Trời. Như Phierơ đã rao giảng: "Ngài đã bị nộp theo ý định trước và sự biết trước của Đức Chúa Trời" (Công vụ 2:23). Điều này an ủi chúng ta rằng, dù cuộc đời có những "phiên tòa" bất công, Đức Chúa Trời vẫn đang cầm quyền và sẽ biến điều xấu ra tốt cho những kẻ yêu mến Ngài (Rô-ma 8:28).
4. Sự Nguy Hiểm Của Tấm Lòng Cứng Cỏi và Thỏa Hiệp: Phi-lát là hình ảnh của người biết lẽ phải nhưng vì sợ hãi (sợ mất chức, sợ dân chúng) mà làm điều sai. Chúng ta cần cảnh giác, không để sự sợ hãi của con người hay những lợi ích trần tầm khiến chúng ta thỏa hiệp với lẽ thật và công lý.
5. Lời Đáp Lại Cho Những Lời Buộc Tội Thuộc Linh: Ma quỷ, "kẻ kiện cáo anh em" (Khải huyền 12:10), thường cáo buộc chúng ta về tội lỗi. Chúng ta không cần tự biện hộ, nhưng có thể chỉ về sự vô tội của Chúa Giê-xu và sự tha thứ nhờ huyết Ngài. "Ai sẽ kiện kẻ lựa chọn của Đức Chúa Trời? Đức Chúa Trời là Đấng xưng công bình những kẻ ấy" (Rô-ma 8:33).
Kết Luận
Các sự xét xử của Chúa Giê-xu là một bức tranh bi thảm về sự bất công của con người, nhưng đồng thời là một kiệt tác của tình yêu và sự công bình Đức Chúa Trời. Trong đó, Chúa Giê-xu, Đấng Công Bình, đã gánh lấy sự bất công của chúng ta để chúng ta, những kẻ bất công, có thể được xưng công bình bởi đức tin nơi Ngài. Mỗi lần tuyên bố "vô tội" từ miệng Phi-lát vang lên như một lời tiên tri về sự tha tội mà Ngài mang đến cho thế gian. Hôm nay, khi đối diện với những "phiên tòa" nhỏ trong cuộc sống – những lời chỉ trích, hiểu lầm, đối chất bất công – chúng ta hãy nhìn lên Chúa Giê-xu, Đấng đã chịu đựng cách kiên nhẫn, tiếp tục bước đi trong sự thật và phó thác hoàn toàn nơi Cha trên trời. Sự bình an và thẩm quyền của Ngài chính là sức mạnh cho chúng ta trong mọi hoàn cảnh.