Giăng 1: 1, 14 có ý gì khi tuyên bố rằng Chúa Giê-xu là Ngôi Lời của Đức Chúa Trời?

Lời mở đầu của Phúc Âm Giăng là một trong những phân đoạn thần học sâu sắc và vĩ đại nhất trong toàn bộ Kinh Thánh. Không giống các sách Phúc Âm Nhất Lãm bắt đầu bằng phả hệ hay câu chuyện giáng sinh, Giăng đưa chúng ta thẳng vào cõi đời đời, vào sự hiệp nhất trong chính bản thể của Đức Chúa Trời Ba Ngôi. Câu hỏi trọng tâm: **Giăng 1:1, 14 có ý gì khi tuyên bố Chúa Giê-xu là Ngôi Lời của Đức Chúa Trời?** không chỉ là một câu hỏi về ngôn ngữ, mà là cánh cửa mở ra sự hiểu biết về căn tính, mục đích và sự vinh hiển của Chúa Giê-xu Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa thần học phong phú của danh hiệu “Ngôi Lời” (λόγος - *Logos*), đặt trong bối cảnh Kinh Thánh trọn vẹn và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đức tin và đời sống Cơ Đốc nhân.

Bối Cảnh và Mục Đích của Sứ Đồ Giăng

Trước khi đi vào phân tích câu chữ, cần hiểu lý do Giăng viết. Cuối sách, ông tuyên bố: “Các dấu lạ ấy đã chép, để cho các ngươi tin rằng Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ, tức là Con Đức Chúa Trời, và để khi các ngươi tin, thì nhờ danh Ngài mà được sự sống” (Giăng 20:31). Giăng viết với mục đích truyền giáo và củng cố đức tin, nhắm đến cả độc giả Do Thái lẫn Hy Lạp, đối mặt với các tà thuyết phôi thai phủ nhận thần tính hoặc nhân tính của Chúa Giê-xu. Do đó, cách ông giới thiệu Chúa Giê-xu ngay từ câu đầu tiên mang tính chất một tuyên ngôn thần học hùng hồn.

“Ngôi Lời” (Logos) – Một Danh Hiệu Đầy Ý Nghĩa

Danh hiệu “Ngôi Lời” (λόγος - *Logos*) không phải ngẫu nhiên. Nó cộng hưởng với hai nền văn hóa lớn thời bấy giờ:

1. Trong Tư Tưởng Do Thái Giáo (Hê-bơ-rơ): - “Lời” (דָּבָר - *Davar*) của Đức Giê-hô-va mang quyền năng sáng tạo và hành động (Sáng thế ký 1:3, “Đức Chúa Trời phán...”; Thi thiên 33:6, “Các từng trời được làm nên bởi lời Đức Giê-hô-va”). Lời Chúa là chính Ngài trong hành động. - “Sự Khôn Ngoan” (חָכְמָה - *Chokmah*) được nhân cách hóa trong Châm ngôn 8, hiện diện từ trước vô cùng, tham gia vào công cuộc sáng tạo. Ngôi Lời chính là sự khôn ngoan hữu ngã của Đức Chúa Trời.

2. Trong Triết Học Hy Lạp: - *Logos* được hiểu là nguyên lý lý trí, trật tự chi phối vũ trụ. Khi Giăng dùng từ này, ông đang nói với các triết gia: “Nguyên lý tối cao mà các ông tìm kiếm, không phải là một ý niệm trừu tượng, mà là một Ngôi Vị – Chúa Giê-xu Christ.”

Giăng đã nâng danh hiệu này lên một tầm cao mới: Ngôi Lời không chỉ là lời phán hay nguyên lý, mà là một Ngôi Vị thần thượng, hiệp nhất với Đức Chúa Trời, và đã trở nên người phàm.

Phân Tích Giăng 1:1 – Ngôi Lời Trong Cõi Đời Đời

“Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời.” (Giăng 1:1)

Câu này được cấu trúc vô cùng chặt chẽ, mỗi mệnh đề bác bỏ một tà thuyết: - “Ban đầu có Ngôi Lời” (Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ λόγος): “Ban đầu” (ἀρχῇ) ám chỉ sự vĩnh cửu, trước cả sáng thế (so sánh với Sáng thế ký 1:1). Động từ “có” (ἦν) là thì quá khứ chưa hoàn thành, diễn tả sự hiện hữu liên tục trong quá khứ vô tận. Ngôi Lời không có khởi điểm; Ngài hiện hữu từ đời đời. - “Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời” (ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν θεόν): Giới từ “cùng” (πρὸς) diễn tả sự hiện diện mặt đối mặt, một mối quan hệ thân mật, phân biệt giữa các Ngôi Vị. Điều này khẳng định sự phân biệt giữa Ngôi Lời (Con) với Đức Chúa Trời (Cha) trong mối tương giao Ba Ngôi. - “và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời” (καὶ θεὸς ἦν ὁ λόγος): Trong nguyên văn, từ “Đức Chúa Trời” (θεὸς) không có mạo từ xác định, nhưng không làm giảm thần tính của Ngôi Lời. Cú pháp Hy Lạp khẳng định bản thể của Ngôi Lời hoàn toàn là bản thể Đức Chúa Trời. Ngôi Lời không phải là một “vị thần” thứ yếu hay một thụ tạo, mà chính là Đức Chúa Trời. Câu này bác bỏ thuyết A-ri-ô nói Chúa Giê-xu là tạo vật.

Ngôi Lời là Đấng Sáng Tạo và Nguồn Sự Sống (Giăng 1:2-4)

Phần tiếp theo củng cố thần tính của Ngôi Lời qua công việc của Ngài: “Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời... Muôn vật bởi Ngài làm nên... Trong Ngài có sự sống” (câu 2-4). Đấng sáng tạo muôn vật phải có trước muôn vật và siêu việt trên muôn vật. Sứ đồ Phao-lô đồng thanh: “Muôn vật đã được dựng nên trong Ngài... và muôn vật đượng nhờ Ngài mà được” (Cô-lô-se 1:16-17). Ngôi Lời không chỉ tạo dựng mà còn duy trì sự sống. “Sự sống” (ζωή) ở đây trước hết là sự sống thuộc linh, sự sống đời đời, chính Ngài là nguồn cội.

Phân Tích Giăng 1:14 – Ngôi Lời Trở Nên Xác Thịt: Sự Nhập Thể

“Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật; chúng ta đã ngắm xem sự vinh hiển của Ngài, thật như vinh hiển của Con đến từ nơi Cha.” (Giăng 1:14)

Đây là câu Kinh Thánh trọng tâm của Cơ Đốc giáo, là “trục của lịch sử”. Nếu câu 1 nói về thần tính, câu 14 nói về nhân tính. - “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt” (ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο): Động từ “trở nên” (ἐγένετο) cho thấy một sự kiện lịch sử. “Xác thịt” (σὰρξ) chỉ bản chất con người yếu đuối, hữu hạn, có thể chết. Đấng vĩnh hằng, toàn năng đã tự nguyện mặc lấy bản chất thụ tạo. Ngài không ngừng là Đức Chúa Trời, nhưng đã thêm vào bản thể thần thượng của mình một bản thể người phàm trọn vẹn. Điều này bác bỏ thuyết Ngộ đạo phủ nhận nhân tính thật của Chúa Giê-xu. - “Ở giữa chúng ta” (ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν): Động từ này nghĩa đen là “cắm trại”. Ngài đến cư ngụ, đồng hành với con người. - “Đầy ơn và lẽ thật”: Đây là đặc tính của sự hiện diện của Ngài. “Ơn” (χάρις) là ân điển không đáng được, là sự chu cấp của Đức Chúa Trời cho tội nhân. “Lẽ thật” (ἀλήθεια) là thực tại tối hậu, là sự thành tín của Đức Chúa Trời. Trong Chúa Giê-xu, ân điển cứu rỗi và chân lý về Đức Chúa Trời được bày tỏ trọn vẹn. - “Chúng ta đã ngắm xem sự vinh hiển của Ngài”: Sứ đồ Giăng và các nhân chứng đã thấy vinh quang của Đức Chúa Trời tỏ ra trong con người Giê-xu bằng xương bằng thịt – qua các phép lạ, lời dạy, đặc biệt là sự chết và sống lại của Ngài (xem Giăng 2:11; 12:23, 28). Vinh hiển đó là vinh hiển của Con Một đến từ Cha, chứng minh mối quan hệ độc nhất vô nhị.

Chúa Giê-xu Là Sự Mặc Khải Tối Hậu của Đức Chúa Trời

Phân đoạn này kết thúc bằng một tuyên bố: “Chẳng hề có ai thấy Đức Chúa Trời; chỉ Con Một ở trong lòng Cha, là Đấng đã giải bày Cha cho chúng ta biết.” (Giăng 1:18). Chúa Giê-xu, là Ngôi Lời, chính là lời giải bày trọn vẹn, cuối cùng và đầy đủ nhất về Đức Chúa Trời. Tác giả Hê-bơ-rơ viết: “Đức Chúa Trời... đến những ngày sau rốt nầy, Ngài phán dạy chúng ta bởi Con Ngài... Con là sự chói sáng của vinh hiển Đức Chúa Trời và hình bóng của bản thể Ngài.” (Hê-bơ-rơ 1:1-3). Muốn biết Cha thế nào, hãy nhìn xem Con (Giăng 14:9).

Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Lẽ thật cao trọng này không chỉ để suy ngẫm, mà phải biến đổi đời sống chúng ta:

1. Nền Tảng Cho Đức Tin và Sự Thờ Phượng: Chúng ta không thờ phượng một nhà hiền triết hay một thầy giáo luân lý, mà thờ phượng Chính Đức Chúa Trời Nhập Thể. Sự thờ phượng phải dựa trên lẽ thật về thần tính và nhân tính trọn vẹn của Ngài. Bài ca “Hallelujah” của chúng ta có nền tảng vững chắc.

2. Sự Xác Quyết Về Ơn Cứu Rỗi: Vì Đấng chịu chết trên thập tự giá là Ngôi Lời vĩnh hằng, giá trị của sự hy sinh Ngài là vô hạn và đời đời, đủ để chuộc tội cho cả nhân loại. Sự sống lại của Ngài chứng minh Ngài đã chiến thắng tội lỗi và sự chết.

3. Mẫu Mực Cho Sự Khiêm Nhường và Phục Vụ: Ngôi Lời quyền năng đã “trở nên xác thịt”. Điều này kêu gọi chúng ta sống khiêm nhường, từ bỏ đặc quyền để phục vụ người khác, noi gương Chúa (Phi-líp 2:5-8).

4. Nguồn Lẽ Thật và Sự Khôn Ngoan Tuyệt Đối: Trong một thế giới đầy hỗn loạn và chân lý tương đối, Chúa Giê-xu là Logos, là Lẽ Thật tuyệt đối (Giăng 14:6). Mọi tư tưởng, triết lý, lối sống phải được đem so sánh và đánh giá dưới ánh sáng của Ngài, là Lời thành người.

5. Động Lực cho Sứ Mạng Truyền Giáo: Nếu Ngôi Lời đã đến “ở giữa chúng ta”, Hội Thánh được kêu gọi mang Tin Lành về Ngài đến với mọi dân tộc. Chúng ta rao giảng không phải một ý tưởng, mà là một Ngôi Vị đã sống, chết và sống lại.

6. Mối Thông Công Mật Thiết với Đức Chúa Trời: Qua Chúa Giê-xu, chúng ta được vào trong mối tương giao Cha-Con mà Ngài vốn có từ trước vô cùng. Chúng ta có thể kêu cầu “Abba, Cha!” (Rô-ma 8:15).

Kết Luận

Tuyên bố “Chúa Giê-xu là Ngôi Lời của Đức Chúa Trời” trong Giăng 1:1, 14 là trụ cột của đức tin Cơ Đốc. Nó khẳng định Chúa Giê-xu vừa là Đức Chúa Trời thần thượng, vĩnh cửu, đời đời, Đấng Sáng Tạo và duy trì vũ trụ; vừa là con người trọn vẹn, đã bước vào lịch sử, kinh nghiệm thân phận con người, để giải bày Cha, chuộc tội cho chúng ta, và ban cho chúng ta sự sống đời đời. Lẽ thật này không phải để tranh luận suông, mà để chúng ta tin, thờ phượng, vâng theo và rao truyền. Ước gì mỗi chúng ta, khi đọc lại những lời này, lòng lại được đốt cháy bởi sự kỳ diệu của tình yêu Đức Chúa Trời: Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, vì bạn và vì tôi. A-men.