Chúa Giê-xu là Thầy tế Lễ Thượng Phẩm của Chúng Ta
Trong hành trình đức tin, một trong những chân lý vĩ đại và an ủi nhất mà Kinh Thánh mặc khải cho chúng ta là hình ảnh Chúa Giê-xu Christ không chỉ là Đấng Cứu Rỗi chịu chết trên thập tự giá, mà còn là Thầy tế lễ Thượng Phẩm đang sống và cầu thay cho chúng ta trước mặt Đức Chúa Trời. Đặc biệt, sách Hê-bơ-rơ trong Tân Ước đã triển khai cách trọn vẹn và sâu sắc nhất về chức vụ đầy vinh hiển này của Đấng Christ. Việc hiểu rõ ý nghĩa của danh hiệu “Thầy tế lễ Thượng Phẩm” sẽ đâm rễ sâu hơn vào ân điển của Chúa, củng cố đức tin và mang đến sự bình an vượt quá mọi sự hiểu biết cho đời sống Cơ Đốc nhân.
Để thấu hiểu sự trọn vẹn trong chức vụ của Chúa Giê-xu, chúng ta phải quay về Cựu Ước. Trong hệ thống tế lễ do Môi-se thiết lập dưới sự chỉ dẫn của Đức Chúa Trời (Xuất Ê-díp-tô Ký chương 28-29, Lê-vi Ký chương 8-9), thầy tế lễ thượng phẩm (tiếng Hê-bơ-rơ: ha kohen ha gadol - הַכֹּהֵן הַגָּדוֹל) đóng một vai trò trung gian tối cao giữa Đức Chúa Trời thánh khiết và dân sự tội lỗi của Ngài.
- Đại diện cho dân chúng trước mặt Đức Chúa Trời: Thầy tế lễ thượng phẩm mang trên mình bảng đeo ngực có khắc tên 12 chi phái Y-sơ-ra-ên “để làm kỷ niệm” khi vào nơi chí thánh (Xuất Ê-díp-tô Ký 28:29). Ông không vào vì cá nhân mình, mà vì cả dân tộc.
- Dâng của lễ chuộc tội: Vào Ngày Chuộc Tội (Yom Kippur), một lần trong năm, chỉ duy nhất thầy tế lễ thượng phẩm được phép vào Nơi Chí Thánh để dâng huyết của con sinh tế chuộc tội cho mình và cho dân chúng (Lê-vi Ký chương 16). Đây là nghi lễ trọng đại nhất, bày tỏ nhu cầu cấp thiết về sự chuộc tội.
- Sự hạn chế và bất toàn: Tuy nhiên, chức vụ này bộc lộ nhiều điểm yếu: (1) Các thầy tế lễ thượng phẩm đều là người phàm, có tội, nên trước hết phải dâng của lễ chuộc tội cho chính mình (Hê-bơ-rơ 5:3, 7:27). (2) Họ phải lặp lại việc dâng sinh tế hằng năm, chứng tỏ huyết của bò đực, dê đực không thể cất tội cách trọn vẹn (Hê-bơ-rơ 10:1-4). (3) Họ bị sự chết ngăn trở, nên chức vụ không tồn tại mãi (Hê-bơ-rơ 7:23). Tất cả những điều này chỉ là “bóng của các sự tốt lành ngày sau” (Hê-bơ-rơ 10:1), hướng về một Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm trọn vẹn và đời đời.
Sách Hê-bơ-rơ giới thiệu Chúa Giê-xu không theo chức tế lễ A-rôn (dòng Lê-vi), mà theo “ban Mên-chi-xê-đéc” (Hê-bơ-rơ 5:6, 10; 7:1-28). Đây là một sự mặc khải then chốt, dựa trên hình ảnh của Mên-chi-xê-đéc, vừa là vua, vừa là thầy tế lễ của Đức Chúa Trời Chí Cao, xuất hiện trong Sáng Thế Ký 14:18-20.
Đặc tính của ban Mên-chi-xê-đéc (Hê-bơ-rơ 7:1-3):
“Vả, Mên-chi-xê-đéc nầy là vua thành Sa-lem, thầy tế lễ của Đức Chúa Trời rất cao, đã ra đón Áp-ra-ham... Trước hết, tên người, Mên-chi-xê-đéc, nghĩa là vua sự công bình; rồi đến vua thành Sa-lem, nghĩa là vua sự bình an; người không cha, không mẹ, không gia phổ, không ngày đầu, không ngày cuối, nhưng giống Con Đức Chúa Trời, thì làm thầy tế lễ đời đời vô cùng.”
Ban này biểu thị một chức tế lễ siêu việt, vĩnh cửu và thuộc linh, vượt trên chức tế lễ theo dòng dõi và luật pháp. Chúa Giê-xu, với tư cách là Con Đức Chúa Trời, hoàn toàn ứng nghiệm và làm trọn vẹn hình bóng này.
Dựa trên sách Hê-bơ-rơ, chúng ta có thể giải nghĩa chân lý này qua các phương diện sau:
1. Ngài là Đấng Trung Gian Duy Nhất và Hoàn Hảo Giữa Đức Chúa Trời và Loài Người:
Kinh Thánh tuyên bố: “Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung Gian ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Giê-xu Christ, là người” (I Ti-mô-thê 2:5). Từ Hy Lạp cho “Trung Gian” là mesitēs (μεσίτης), mang ý một người đứng giữa để hòa giải hai bên. Với tư cách Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm, Chúa Giê-xu đã “cầm quyền trên nhà Đức Chúa Trời” (Hê-bơ-rơ 10:21) và mở ra “con đường mới và sống” cho chúng ta vào nơi chí thánh (Hê-bơ-rơ 10:19-20). Ngài không chỉ dẫn chúng ta đến với Đức Chúa Trời, mà chính Ngài là Con Đường (Giăng 14:6).
2. Ngài Đã Dâng Chính Mình Làm Của Lễ Chuộc Tội Một Lần Đủ Cả:
Điểm khác biệt căn bản và vinh hiển nhất: trong khi các thầy tế lễ thượng phẩm dâng sinh tế bên ngoài mình, Chúa Giê-xu đã dâng chính thân thể và sinh mạng Ngài làm của lễ. “Ngài đã vì tội lỗi dâng chính mình Ngài làm của lễ chỉ một lần đủ cả” (Hê-bơ-rơ 7:27). Từ Hy Lạp ephapax (ἐφάπαξ) nhấn mạnh tính “một lần đủ cả, vĩnh viễn”. Huyết của bò đực, dê đực chỉ che tội (kaphar - כָּפַר), nhưng huyết của Chiên Con Đức Chúa Trời đã “cất tội lỗi đi” (Hê-bơ-rơ 9:26, Giăng 1:29). Sự hy sinh này có giá trị đời đời và hoàn toàn đủ để chuộc mọi tội lỗi cho những ai tin nhận.
3. Ngài Đang Sống Để Cầu Thay Cho Chúng Ta Trước Ngôi Ân Điển:
Sau khi phục sinh và thăng thiên, Chúa Giê-xu không ngừng công việc của một Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm. “Ấy vậy, Đức Chúa Giê-xu cũng vì họ mà tự thánh hóa, hầu cho họ cũng nhờ lẽ thật mà được nên thánh... Tôi cầu nguyện cho họ, chẳng phải cầu nguyện cho thế gian đâu, nhưng cầu nguyện cho kẻ Cha đã giao cho Con.” (Giăng 17:19, 9). Sứ đồ Phao-lô cũng xác nhận: “Đức Chúa Jêsus Christ là Đấng đã chết, và còn sống nữa, Ngài đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, cầu thế cho chúng ta!” (Rô-ma 8:34). Chữ “cầu thế” (tiếng Hy Lạp entugchanō - ἐντυγχάνω) có nghĩa là can thiệp, biện hộ, nài xin thay cho. Ngài hiểu những yếu đuối, thử thách của chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15), và dùng quyền phép của sự phục sinh để chuyển cầu cho chúng ta trước mặt Cha.
4. Ngài Cảm Thông Sâu Sắc Với Những Sự Yếu Đuối Của Chúng Ta:
“Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm chẳng có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn có một thầy tế lễ bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội.” (Hê-bơ-rơ 4:15). Chúa Giê-xu đã trải qua trọn vẹn thân phận con người: đói khát, mệt mỏi, cám dỗ, đau đớn thể xác lẫn tinh thần, và cả sự chết. Ngài không phải là một vị thầy tế lễ xa cách, không tưởng. Sự cảm thông của Ngài (sympatheō - συμπαθέω) không phải chỉ là lòng thương xót từ bên ngoài, mà là sự đồng cảm sâu sắc từ bên trong, xuất phát từ chính trải nghiệm của Ngài.
5. Ngài Là Nguồn Cứu Rỗi Đời Đời Cho Những Kẻ Vâng Phục Ngài:
“Ngài đã trở nên cội rễ của sự cứu rỗi đời đời cho những kẻ vâng phục Ngài, và được Đức Chúa Trời xưng là thầy tế lễ thượng phẩm theo ban Mên-chi-xê-đéc.” (Hê-bơ-rơ 5:9-10). Chức vụ Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm của Chúa Giê-xu không tách rời khỏi sự cứu rỗi. Ngài không chỉ xử lý tội lỗi trong quá khứ (trên thập tự giá), mà còn đang duy trì, bảo đảm và hoàn tất sự cứu rỗi đó cho chúng ta trong hiện tại và tương lai. Ngài là “Đấng cầm quyền” (archēgos - ἀρχηγός) của sự cứu rỗi (Hê-bơ-rơ 2:10).
Chân lý này không chỉ là giáo lý cao siêu, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và tin cậy hằng ngày.
1. Hãy Vững Lòng Đến Gần Ngôi Ân Điển:
Lời kêu gọi thiết thực nhất từ chức vụ của Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm Giê-xu là: “Ấy vậy, chúng ta hãy vững lòng đến gần ngôi ân điển, hầu cho được thương xót và tìm được ân điển để giúp chúng ta trong thì giờ có cần dùng.” (Hê-bơ-rơ 4:16). Chúng ta không cần phải sợ hãi, không cần phải dè dặt. Dù chúng ta yếu đuối, thất bại, tội lỗi, chúng ta có một Đấng Đại Diện đã vào tận Nơi Chí Thánh trên trời. Hãy đến với Đức Chúa Trời qua Danh Ngài mỗi ngày trong sự cầu nguyện, thờ phượng, xưng tội.
2. Sống Với Sự Tin Quyết (Sự Bảo Đảm) Vĩ Đại:
Vì của lễ đã dâng xong, tội lỗi đã được xử lý, và Đấng Cầu Thay đang sống, chúng ta có thể có sự tin quyết (parrēsia - παρρησία) đầy trọn. “Anh em hãy giữ vững sự làm chứng mình đã nhận, đừng để mất...” (Hê-bơ-rơ 10:23, 35). Sự cứu rỗi của chúng ta không dựa trên cảm xúc hay thành tích bấp bênh, mà dựa trên công việc đã hoàn tất và đang tiếp diễn của Đấng Christ, Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm của chúng ta.
3. Kiên Trì Trong Sự Thử Thách:
Khi đối diện với khó khăn, cám dỗ hay đau đớn, hãy nhớ rằng chúng ta có một Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đã vượt qua và hoàn toàn hiểu chúng ta. Hãy phó thác gánh nặng cho Ngài. Sự cầu thay của Ngài ban cho chúng ta sức mạnh để không bỏ cuộc.
4. Sống Đời Sống Thánh Khiết Với Lòng Biết Ơn:
Hiểu được giá máu đã đổ và sự cầu thay không ngừng của Chúa Giê-xu phải thúc giục chúng ta sống đẹp lòng Ngài. “Hỡi anh em, vì Đức Chúa Trời có lòng thương xót, nên tôi khuyên anh em dâng thân thể mình làm của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em.” (Rô-ma 12:1). Đó là đáp ứng xứng hợp với ân điển vĩ đại.
Chúa Giê-xu Christ là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm của chúng ta – đây là một viên ngọc quý của lẽ thật phúc âm. Ngài đã kết thúc hệ thống tế lễ cũ bằng chính huyết báu của Ngài. Ngài đang sống để cầu thay cho chúng ta với sự cảm thông trọn vẹn. Và Ngài sẽ trở lại để đưa chúng ta vào trong sự vinh hiển đời đời. Mọi sự chúng ta có trong mối liên hệ với Đức Chúa Trời – sự tha tội, sự bình an, sự tiếp cận, hy vọng về tương lai – đều được bảo đảm và duy trì bởi chức vụ không thể thay thế này của Con Đức Chúa Trời.
Vì vậy, hôm nay và mỗi ngày, chúng ta hãy sống với lòng biết ơn sâu xa, với đức tin mạnh mẽ, và với sự nương dựa trọn vẹn vào Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm vĩ đại của chúng ta, là Chúa Giê-xu Christ. “Nguyền xin sự vinh hiển về nơi Đấng có quyền làm cho vững chúng ta theo đạo Tin Lành và sự giảng về Đức Chúa Jêsus Christ...” (Rô-ma 16:25).