Những Trạm Dừng của Thập Tự là gì, và chúng ta có thể học được gì từ chúng?

Trong hành trình thuộc linh của Cơ Đốc nhân, không có hình ảnh nào diễn tả đầy đủ về tình yêu, sự hy sinh và quyền năng cứu rỗi của Đức Chúa Trời hơn là cuộc khổ nạn của Chúa Giê-xu Christ. Khi nghiên cứu về những trạm dừng (stations) trên con đường Ngài vác thập tự giá từ dinh Phi-lát đến đồi Gô-gô-tha, chúng ta không tìm kiếm một nghi thức tôn giáo mang tính truyền thống, mà là soi xét kỹ càng từng phân đoạn Kinh Thánh để thấy được chiều sâu của sự cứu chuộc và rút ra những bài học thực tiễn cho đời sống đức tin. Bài viết này sẽ khảo sát những sự kiện then chốt trong cuộc hành trình chịu khổ của Chúa Giê-xu, dựa hoàn toàn trên Lời Chúa được chép trong bốn sách Phúc Âm.

Hành trình đến thập tự giá của Chúa Giê-xu không phải là một chuỗi sự kiện ngẫu nhiên, mà là sự ứng nghiệm có chủ đích của chương trình cứu rỗi từ trước muôn đời của Đức Chúa Trời. Mỗi "trạm dừng" là một mặc khải về bản tính của Đức Chúa Trời: thánh khiết đòi hỏi sự đoán phạt tội lỗi, và tình yêu thương tìm kiếm con đường để cứu chuộc kẻ có tội. Như lời tiên tri Ê-sai đã báo trước: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương. Bởi sự sửa phạt người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi người chúng ta được lành bịnh.” (Ê-sai 53:5). Mỗi bước chân Ngài đi là một bước tiến gần hơn đến sự hủy diệt tội lỗi và sự sống lại đắc thắng.

Chúng ta sẽ cùng nhau đi qua những khoảnh khắc quan trọng được các sứ đồ ghi lại, tập trung vào ý nghĩa thần học và bài học thuộc linh từ mỗi sự kiện.

Mọi sự bắt đầu không phải tại dinh Phi-lát, mà tại một khu vườn. Tại Ghết-sê-ma-nê, Chúa Giê-xu đối diện với sự kinh khiếp tột cùng của việc gánh lấy cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời thay cho nhân loại. Ngài cầu nguyện: “Cha ơi! nếu có thể được, xin cho chén nầy lìa khỏi Con! nhưng không theo ý muốn Con, mà theo ý muốn Cha.” (Ma-thi-ơ 26:39). Từ "chén" (tiếng Hy Lạp: potērion) trong Cựu Ước thường tượng trưng cho cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời (xem Thi thiên 75:8, Ê-sai 51:17). Đây là trạm dừng của sự đầu phục ý muốn Cha. Ngài đã có thể gọi mười hai đạo thiên sứ (Ma-thi-ơ 26:53), nhưng Ngài đã chọn vâng lời. Bài học: Đời sống Cơ Đốc bắt đầu và được nuôi dưỡng bằng lời cầu nguyện “xin ý Cha được nên”. Sự vâng phục thật thường diễn ra trong những nơi riêng tư, thầm lặng trước mặt Chúa.

Chúa Giê-xu bị điều đứng trước cả hai quyền lực thế tục: Phi-lát (đại diện La Mã) và Hê-rốt (vua bù nhìn của người Do Thái). Điều nghịch lý là chính Phi-lát, đại diện cho công lý ngoại bang, đã ba lần tuyên bố: “Ta không thấy người nầy có tội gì.” (Lu-ca 23:4, 14, 22). Trong tiếng Hy Lạp, từ "tội" là aition, nghĩa là nguyên nhân, lý do để kết tội. Phi-lát không tìm thấy bất kỳ căn cứ nào. Tại đây, Đấng Công Bình tuyệt đối đứng trước sự bất công của con người. Bài học: Người tin Chúa có thể trải qua những lúc bị hiểu lầm, bị kết tội oan. Chúng ta nhìn lên Chúa Giê-xu, Đấng đã cam chịu trong im lặng, “Người bị hiếp đáp, nhưng cam chịu, chẳng hề mở miệng.” (Ê-sai 53:7), và phó thác sự phán xét cuối cùng cho Đức Chúa Trời công bình.

Sau khi bị đánh đòn tàn nhẫn, Chúa Giê-xu được trao cây thập tự của chính Ngài để vác. Giăng ghi nhận: “Đức Chúa Jêsus vác thập tự giá mình, đi đến ngoài thành, tại nơi gọi là cái Sọ, tiếng Hê-bơ-rơ gọi là Gô-gô-tha.” (Giăng 19:17). Việc vác thập tự giá (stauros) là một phần của án tử hình, nhục nhã và đau đớn về thể xác. Đây là sự ứng nghiệm hình bóng về Y-sác vác củi lên núi Mô-ri-a (Sáng thế ký 22:6). Bài học: Chúa Giê-xu đã vác thập tự giá Ngài, và Ngài cũng phán với mọi môn đồ: “Nếu ai muốn theo ta, phải tự bỏ mình đi, mỗi ngày vác thập tự giá mình mà theo ta.” (Lu-ca 9:23). "Vác thập tự giá mình" không phải là chịu đựng những bất tiện nhỏ, mà là sự từ bỏ ý chí riêng, sẵn sàng chịu sỉ nhục vì Danh Ngài mỗi ngày.

Vì thể lực kiệt quệ, Chúa Giê-xu không thể tiếp tục vác nổi cây thập tự. Các lính La Mã đã bắt một khách ngang qua là Si-môn, quê ở Sy-ren, buộc ông vác đỡ cây thập tự giá. Cả ba sách Phúc Âm Nhất Lãm đều ghi lại chi tiết này (Ma-thi-ơ 27:32, Mác 15:21, Lu-ca 23:26). Đây là một hành động cưỡng bách, nhưng trong sự quan phần của Đức Chúa Trời, Si-môn đã được tham dự vào sự kiện vĩ đại nhất của lịch sử. Truyền thống cho rằng chính ông và gia đình sau này đã trở thành tín đồ (xem Mác 15:21, Rô-ma 16:13). Bài học: Đức Chúa Trời thường dùng những hoàn cảnh bất ngờ, thậm chí là khó chịu, để đưa chúng ta vào chương trình của Ngài. Chúng ta cũng được kêu gọi để mang gánh nặng cho nhau (Ga-la-ti 6:2).

Trên đường đi, Chúa Giê-xu đã nói với những người đàn bà khóc thương Ngài: “Hỡi con gái thành Giê-ru-sa-lem, đừng khóc vì ta, song khóc vì chính mình các ngươi và vì con cái các ngươi... Vì nếu người ta đối xử như vậy với cây xanh, thì cây khô sẽ ra sao?” (Lu-ca 23:28, 31). Giữa đau khổ tột cùng, Ngài vẫn quan tâm đến số phận thuộc linh của người khác. Lời này bày tỏ lòng thương xót và cảnh báo về sự đoán phạt sắp giáng xuống Giê-ru-sa-lem (được ứng nghiệm năm 70 SCN). Bài học: Tấm lòng của Cơ Đốc nhân, ngay cả trong lúc bản thân gặp khó khăn, vẫn phải hướng về người khác với lòng trắc ẩn và sự quan tâm đến phúc âm.

Tại đỉnh đồi, sự hy sinh cứu chuộc được hoàn tất. Chúa Giê-xu bị đóng đinh cùng với hai tên trộm cướp. Lời đầu tiên Ngài thốt lên từ thập tự giá là: “Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì.” (Lu-ca 23:34). Động từ "tha" trong tiếng Hy Lạp là aphiēmi, có nghĩa là buông bỏ, xóa bỏ, thả ra. Ngài cầu xin sự tha thứ cho chính những kẻ hành hình Ngài. Bài học: Đây là mẫu mực tối cao của tình yêu thương kẻ thù (Ma-thi-ơ 5:44). Đời sống Cơ Đốc được xây dựng trên nền tảng của sự tha thứ mà chúng ta đã nhận, và phải được biểu lộ qua việc chúng ta tha thứ cho người khác.

Một trong hai tên trộm cướp đã thống hối và tin nhận Chúa Giê-xu. Anh ta nói: “Jêsus ơi, khi Ngài đến trong nước mình rồi, xin nhớ lấy tôi!” Chúa Giê-xu đáp: “Quả thật, ta nói cùng ngươi, hôm nay ngươi sẽ ở với ta trong nơi Ba-ra-đi.” (Lu-ca 23:42-43). Từ "Ba-ra-đi" (παραδείσῳ, paradeisō) là từ gốc Ba Tư, chỉ về vườn địa đàng, nơi phước hạnh. Lời hứa này khẳng định sự cứu rỗi bởi ân điển, qua đức tin, ngay trong giây phút cuối cùng của cuộc đời. Bài học: Không bao giờ là quá trễ để quay về với Chúa. Ân điển của Ngài đủ rộng lớn để đón nhận bất kỳ tội nhân thống hối nào.

Trước khi trút hơi thở cuối cùng, Chúa Giê-xu kêu lớn: “Mọi sự đã được trọn; rồi Ngài gục đầu mà trút linh hồn.” (Giăng 19:30). Trong tiếng Hy Lạp, từ "trọn" là tetelestai, một thuật ngữ có thể được dùng trong lĩnh vực thương mại hoặc pháp lý, mang nghĩa "đã thanh toán xong, đã hoàn tất trọn vẹn". Công việc cứu chuộc mà Cha giao phó đã được hoàn thành. Tấm màn trong đền thờ bị xé đôi từ trên xuống dưới (Ma-thi-ơ 27:51), bày tỏ rằng đường vào nơi chí thánh đã được mở ra cho mọi người tin. Bài học: Công việc cứu rỗi đã hoàn tất. Chúng ta không thể thêm bớt gì vào sự cứu chuộc của Đấng Christ. Đức tin của chúng ta đặt trọn vẹn vào sự hoàn thành công tác của Ngài, không vào công đức riêng.

Từ cuộc hành trình của Chúa Giê-xu, chúng ta rút ra được những nguyên tắc sống động cho cuộc sống:

• Sống Với Sự Vâng Phục Chủ Động: Mỗi ngày, chúng ta đối diện với "khu vườn Ghết-sê-ma-nê" của riêng mình—những lựa chọn giữa ý muốn riêng và ý muốn Chúa. Hãy tập nói "xin ý Cha được nên" trong mọi quyết định.
• Chịu Đựng Sự Bất Công Cách Khiết Tịnh: Khi bị đối xử bất công, hãy nhớ đến Chúa Giê-xu trước mặt Phi-lát. Phó thác mình cho Đấng xét đoán công bình (1 Phi-e-rơ 2:23), và tìm kiếm cơ hội để làm chứng về sự bình an của Chúa.
• Vác Thập Tự Giá Mình Mỗi Ngày: Điều này có thể có nghĩa là từ chối một cơ hội thăng tiến trái với lương tâm, chấp nhận bị cô lập vì giữ vững nguyên tắc Kinh Thánh, hoặc kiên nhẫn phục vụ trong thầm lặng.
• Sẵn Sàng Mang Gánh Nặng Cho Nhau: Hãy để ý đến những "Si-môn" xung quanh—những người đang kiệt sức, quá tải. Được Chúa dùng để nâng đỡ, an ủi họ là một đặc ân.
• Tha Thứ Như Chúng Ta Đã Được Tha Thứ: Hãy xét xem còn có mối quan hệ nào cần sự tha thứ không? Lời cầu nguyện "Xin Cha tha cho họ" của Chúa Giê-xu là thước đo cho tấm lòng chúng ta.
• Loan Báo Tin Mừng Của Lời Hứa: Giống như lời hứa cho tên trộm cướp, Phúc Âm luôn kịp thời. Hãy can đảm chia sẻ rằng sự cứu rỗi là bởi ân điển, qua đức tin nơi Đấng Christ.
• Sống Trong Sự Tự Do Của Công Việc Đã Hoàn Tất: Đừng sống trong sự tự cáo buộc hay nỗ lực tự cứu mình. Hãy an nghỉ và vui mừng trong sự kiện Tetelestai — "Mọi sự đã trọn".

Hành trình của thập tự giá không kết thúc tại hầm mộ. Sự Phục Sinh vinh hiển vào ngày thứ ba đã đóng ấn cho chiến thắng của Ngài và biến Gô-gô-tha từ nơi hành hình thành nơi chiến thắng. Khi chúng ta suy ngẫm về những trạm dừng này, mục đích không phải chỉ để cảm động, mà để biến đổi. Mỗi bước chân đau thương của Chúa Giê-xu đều vì chúng ta. Đáp lại, chúng ta được kêu gọi bước đi theo dấu chân Ngài, không trong sức riêng, nhưng trong quyền năng của Thánh Linh Đấng đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại. Hãy để hành trình của thập tự giá dẫn chúng ta đến một đời sống thờ phượng sâu nhiệt hơn, một lòng dâng hiến trọn vẹn hơn, và một niềm hy vọng vững chắc vào sự sống đời đời trong vương quốc của Ngài.