Làm sao cái chết của Chúa Giê-xu được xem là hy sinh thật sự nếu Ngài biết mình sẽ sống lại?
Câu hỏi này thường được nêu lên bởi những người hoài nghi hoặc thậm chí bởi một số tín hữu khi suy ngẫm về sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-xu Christ. Nếu Ngài biết trước rằng mình sẽ sống lại sau ba ngày, liệu sự chết của Ngài có thật sự là một sự hy sinh, hay chỉ là một màn kịch tạm thời? Tuy nhiên, Kinh Thánh trình bày cái chết của Chúa Giê-xu như một của lễ chuộc tội trọn vẹn và đời đời. Bài viết này sẽ khảo sát các khía cạnh Kinh Thánh, thần học và thực tiễn để trả lời câu hỏi trên một cách thấu đáo.
1. Bản chất của sự hy sinh theo Kinh Thánh
Trong Cựu Ước, Đức Chúa Trời thiết lập hệ thống tế lễ, trong đó con vật bị giết như một sự thay thế cho tội lỗi của con người. Từ ngữ Hy Lạp dùng cho “của lễ” là θυσία (thusia), chỉ về việc giết một sinh vật và dâng lên Đức Chúa Trời. Sự chết của con vật là thật – nó mất mạng sống và không sống lại. Tuy nhiên, sự chết đó chỉ là hình bóng về Đấng Christ sẽ đến (Hê-bơ-rơ 10:1-4). Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu được gọi là “Chiên Con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian” (Giăng 1:29). Sứ đồ Phao-lô viết: “Vì Đấng Christ là con sinh lễ Vượt Qua của chúng ta đã bị giết rồi” (1 Cô-rinh-tô 5:7). Như vậy, sự hy sinh của Chúa Giê-xu là sự ứng nghiệm trọn vẹn của các của lễ trong Cựu Ước.
Điểm then chốt: một của lễ hy sinh là sự cho đi mạng sống, sự chết thay để đền tội. Giá trị của sự hy sinh không nằm ở việc sự chết có vĩnh viễn hay không, mà nằm ở việc mạng sống đã bị cất đi, huyết đã đổ ra, và sự đền tội đã được thực hiện. Cái chết của Chúa Giê-xu thỏa mãn tất cả những yếu tố đó.
2. Cái chết của Chúa Giê-xu là một sự kiện lịch sử có thật
Kinh Thánh ghi lại chi tiết sự đau đớn thể xác và tinh thần mà Chúa Giê-xu phải chịu: sự đánh đòn, đội mão gai, vác thập tự, bị đóng đinh, và sau cùng là cái chết trên thập tự giá. Ngài đã kêu lớn: “Mọi sự đã được trọn; rồi Ngài gục đầu mà trút linh hồn” (Giăng 19:30). Quân lính lấy giáo đâm ngang sườn Ngài, máu và nước chảy ra, xác nhận Ngài đã chết (Giăng 19:34). Thân xác Ngài được đem xuống và chôn trong mộ (Ma-thi-ơ 27:59-60).
Sự phục sinh không làm cho những sự kiện này trở nên không có thật. Ngược lại, nó khẳng định rằng Ngài đã thật sự chết và sự sống lại của Ngài là một phép lạ vĩ đại. Phao-lô nhấn mạnh: “Ngài đã bị chôn, đến ngày thứ ba, Ngài sống lại, theo lời Kinh Thánh” (1 Cô-rinh-tô 15:4). Như vậy, cái chết của Chúa Giê-xu là hoàn toàn thật và lịch sử.
3. Sự hiểu biết trước không làm giảm giá trị của sự hy sinh
Chúa Giê-xu biết trước kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Ngài nhiều lần báo trước về sự chết và sự sống lại của mình (Ma-thi-ơ 16:21; 17:22-23; 20:18-19). Tuy nhiên, việc biết trước không hề làm giảm đi nỗi đau đớn thể xác lẫn tinh thần mà Ngài phải trải qua. Tại vườn Ghết-sê-ma-nê, Ngài “buồn bực và sầu não lắm” và cầu nguyện: “Cha ơi! Nếu có thể được, xin cho chén này lìa khỏi Con; song không theo ý Con, mà theo ý Cha” (Ma-thi-ơ 26:38-39). Sự đau đớn đến nỗi mồ hôi Ngài trở nên như giọt máu (Lu-ca 22:44).
Nếu một người lính tình nguyện xung phong vào trận chiến, biết rằng mình có thể chết, thì lòng dũng cảm và sự sẵn sàng hy sinh của anh ta vẫn là thật, dù anh ta có sống sót trở về. Đối với Chúa Giê-xu, Ngài không chỉ biết mình có thể chết, mà Ngài biết chắc mình sẽ chết, nhưng Ngài vẫn tự nguyện vâng phục. Chính Ngài phán: “Ta phó sự sống mình, để được lấy lại. Chẳng ai đoạt lấy nó khỏi ta, nhưng tự ta phó cho; ta có quyền phó sự sống, và có quyền lấy lại” (Giăng 10:17-18). Sự tự nguyện ấy càng làm tăng giá trị của sự hy sinh, chứ không hề giảm bớt.
4. Ý nghĩa thần học sâu sắc của sự chết Chúa Giê-xu
Cái chết của Chúa Giê-xu không chỉ là cái chết thể xác. Ngài gánh lấy tội lỗi của cả nhân loại và chịu sự đoán phạt thay cho chúng ta. Tiên tri Ê-sai đã báo trước: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương; sự sửa phạt người chịu cho chúng ta được bình an, và bởi lằn roi người mà chúng ta được lành bịnh” (Ê-sai 53:5). Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Đức Chúa Trời đã làm cho Đấng vốn chẳng biết tội lỗi trở nên tội lỗi vì chúng ta, hầu cho chúng ta nhờ Ngài mà được trở nên sự công bình của Đức Chúa Trời” (2 Cô-rinh-tô 5:21).
Trên thập tự, Chúa Giê-xu đã kêu lên: “Ê-li, Ê-li, lam-ma sa-bách-ta-ni?” nghĩa là: “Đức Chúa Trời tôi, Đức Chúa Trời tôi, sao Ngài lìa bỏ tôi?” (Ma-thi-ơ 27:46). Đây là khoảnh khắc kinh khiếp nhất: Ngài phải chịu sự phân cách khỏi Đức Chúa Trời Cha vì tội lỗi của chúng ta. Sự chết thuộc linh này – sự chịu đựng cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời – là phần trọng yếu của sự hy sinh. Ngay cả khi Ngài biết mình sẽ sống lại, thì trong giây phút đó Ngài vẫn hoàn toàn chịu đựng sự đoán phạt thay cho chúng ta. Sự phục sinh không xóa đi những gì Ngài đã trải qua.
Thư Hê-bơ-rơ mô tả Chúa Giê-xu là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm “đã dâng chính mình Ngài làm tế lễ chuộc tội” (Hê-bơ-rơ 7:27). Ngài “đã vào nơi rất thánh một lần đủ cả, dâng huyết mình mà được sự chuộc tội đời đời” (Hê-bơ-rơ 9:12). Từ ngữ “một lần đủ cả” (tiếng Hy Lạp: ἐφάπαξ, ephapax) nhấn mạnh tính duy nhất và hoàn hảo của sự hy sinh này.
5. Sự phục sinh: sự xác nhận và chiến thắng, không phải sự hủy bỏ hy sinh
Nhiều người lầm tưởng rằng nếu Chúa Giê-xu sống lại thì sự hy sinh của Ngài chưa hoàn tất hoặc không trọn vẹn. Ngược lại, Kinh Thánh dạy rằng sự phục sinh chính là bằng chứng Đức Chúa Trời đã chấp nhận của lễ chuộc tội của Đấng Christ. Nếu Ngài không sống lại, thì sự chết của Ngài cũng giống như cái chết của bất kỳ người nào khác, và đức tin chúng ta là vô ích (1 Cô-rinh-tô 15:17).
Phục sinh chứng tỏ rằng Đức Chúa Trời đã đắc thắng tội lỗi và sự chết, và Ngài đã tuyên xưng Chúa Giê-xu là Con của Ngài (Rô-ma 1:4). Sự sống lại không làm mất đi sự chết, mà nó xác nhận rằng sự chết đó đã đủ trả giá cho tội lỗi. Cũng như khi một người trả hết nợ, người ta nhận được giấy chứng nhận đã thanh toán; sự phục sinh là “giấy chứng nhận” của Đức Chúa Trời rằng Chúa Giê-xu đã hoàn tất công việc cứu chuộc.
6. Quan điểm của Tân Ước về hy sinh của Chúa Giê-xu
Các sứ đồ luôn rao giảng về cả sự chết lẫn sự sống lại của Chúa Giê-xu như hai mặt của một sự kiện cứu rỗi. Trong bài giảng đầu tiên tại Ngũ Tuần, Phi-e-rơ tuyên bố: “Người nầy, bởi sự định ý trước và biết trước của Đức Chúa Trời, đã bị nộp, và các ngươi đã mượn tay kẻ dữ đóng đinh Ngài trên thập tự giá và giết đi; nhưng Đức Chúa Trời đã khiến Ngài sống lại” (Công vụ 2:23-24). Lưu ý: cả sự chết và sự sống lại đều là một phần của kế hoạch Đức Chúa Trời.
Thư Rô-ma 4:25 nói: “Ngài đã bị nộp vì tội lỗi chúng ta, và sống lại vì sự xưng công bình của chúng ta.” Sự phục sinh không chỉ là sự đảo ngược của cái chết, mà là sự hoàn thành mục đích của nó: xưng công bình cho những ai tin.
Trong Hê-bơ-rơ 9:26-28, tác giả viết: “Bằng chẳng vậy, thì từ buổi sáng thế đến nay, Ngài đã phải chịu khổ nhiều lần rồi; nhưng hiện nay đến cuối các thời đại, Ngài đã hiện ra chỉ một lần, dâng mình làm tế lễ để cất tội lỗi đi... Cũng vậy, Đấng Christ đã dâng mình chỉ một lần đặng cất tội lỗi của nhiều người; Ngài lại sẽ hiện ra lần thứ hai, không phải để cất tội lỗi đi nữa, nhưng để ban sự cứu rỗi cho kẻ chờ đợi Ngài.” Điều này cho thấy sự hy sinh của Chúa Giê-xu là độc nhất, vĩnh viễn, và không cần lặp lại.
Áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân
Chân lý về sự hy sinh thật sự của Chúa Giê-xu có nhiều ứng dụng thiết thực:
- Lòng biết ơn sâu xa: Chúng ta nhận ra rằng Chúa đã chịu chết thay cho chúng ta, dù biết trước sự phục sinh, nhưng sự đau đớn và sự đoán phạt Ngài gánh thay là hoàn toàn thật. Điều này thúc đẩy chúng ta sống với lòng biết ơn và dâng hiến đời mình cho Ngài (2 Cô-rinh-tô 5:14-15).
- Sống vì Đấng đã chết và sống lại cho chúng ta: Phao-lô viết: “Vì Đấng Christ đã chết và sống lại, ấy là để làm Chúa kẻ chết và kẻ sống” (Rô-ma 14:9). Chúng ta không còn sống cho mình, nhưng sống cho Đấng đã hy sinh vì mình.
- Hy vọng giữa khó khăn: Sự phục sinh của Chúa Giê-xu cho chúng ta niềm tin rằng Đức Chúa Trời có quyền biến sự chết thành sự sống. Dù đối diện với thử thách, bệnh tật hay mất mát, chúng ta có sự đảm bảo về sự sống đời đời và sự phục hồi sau cùng (1 Cô-rinh-tô 15:20-22).
- Truyền giảng Tin Lành: Nền tảng của đức tin Cơ Đốc là sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-xu (1 Cô-rinh-tô 15:3-4). Hiểu rõ ý nghĩa của sự hy sinh này giúp chúng ta chia sẻ một cách thuyết phục rằng Chúa Giê-xu đã trả giá hoàn toàn cho tội lỗi và ban sự sống đời đời cho ai tin.
Kết luận
Cái chết của Chúa Giê-xu là một sự hy sinh thật sự, mặc dù Ngài biết trước mình sẽ sống lại. Sự hy sinh này là thật vì Ngài thật sự chết, thật sự gánh tội, thật sự chịu đựng sự phân cách với Đức Chúa Trời, và thật sự trả giá cho tội lỗi chúng ta. Sự phục sinh không làm mất đi những điều đó, mà chính là sự xác nhận của Đức Chúa Trời rằng của lễ của Đấng Christ đã được chấp nhận và chiến thắng đã đạt được. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy vào giá trị vĩnh cửu của sự hy sinh này và sống một đời biết ơn, vâng phục và hy vọng nơi Ngài.