Ân Tứ Thương Xót
Trong thân thể của Đấng Christ, mỗi tín hữu đều được Đức Thánh Linh ban cho những ân tứ đặc biệt để gây dựng Hội Thánh và hoàn thành đại mạng lệnh. Trong số bảy ân tứ được liệt kê trong Rô-ma 12:6-8, “ân tứ thương xót” thường được nhắc đến nhưng có lẽ ít được hiểu một cách thấu đáo nhất. Ân tứ này không chỉ là một cảm xúc thoáng qua hay lòng trắc ẩn tự nhiên, mà là một sự ban cho siêu nhiên, một công cụ mạnh mẽ của Đức Thánh Linh để biểu lộ chính tấm lòng của Đức Chúa Trời cho một thế giới đang đau khổ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bản chất, biểu hiện Kinh Thánh, và ứng dụng thực tiễn của ân tứ thánh linh quan trọng này.
I. Định Nghĩa Thần Học và Từ Nguyên Học
Trước hết, chúng ta cần đặt ân tứ này trong bối cảnh Kinh Thánh. Sứ đồ Phao-lô viết: “Vì chúng ta có các sự ban cho khác nhau, tùy theo ơn đã ban cho chúng ta, ai được ban cho nói tiên tri, hãy tập nói theo lượng đức tin; ai được giao cho việc chức vụ, hãy buộc mình vào chức vụ; ai dạy dỗ, hãy chăm mà dạy dỗ; ai gánh việc khuyên bảo, hãy khuyên bảo; ai bố thí, hãy lấy lòng rộng rãi mà bố thí; ai cai trị, hãy siêng năng mà cai trị; ai làm sự thương xót, hãy lấy lòng vui vẻ mà làm.” (Rô-ma 12:6-8).
Ở câu 8, cụm từ “làm sự thương xót” trong nguyên văn Hy Lạp là “ho eleōn” (ὁ ἐλεῶν). Động từ “eleeō” (ἐλεέω) mang ý nghĩa sâu xa hơn “cảm thấy thương hại” thông thường. Nó bao hàm:
1. Lòng thương xót tích cực: Không chỉ là cảm xúc, mà là một hành động can thiệp đầy lòng trắc ẩn xuất phát từ một địa vị cao hơn (như Đức Chúa Trời thương xót con người).
2. Sự giải cứu khỏi hoàn cảnh khốn cùng: Nó gắn liền với việc nhìn thấy sự đau khổ và tích cực làm điều gì đó để giảm bớt hoặc chấm dứt nó.
3. Mối liên hệ với từ “eleos” (ἔλεος): Từ này thường được dịch là “lòng thương xót” hay “sự nhân từ”, và trong tiếng Hê-bơ-rơ tương đương là “chesed” (חֶסֶד) – tình yêu thương thành tín, nhân từ, giao ước của Đức Chúa Trời.
Như vậy, ân tứ thương xót là khả năng đặc biệt do Đức Thánh Linh ban cho, giúp một tín hữu cảm nhận sâu sắc, đồng cảm chân thành và hành động hiệu quả để xoa dịu nỗi đau thể xác, tinh thần, tình cảm và thuộc linh của người khác, với một tinh thần vui vẻ và thái độ của Đấng Christ, nhằm bày tỏ lòng thương xót cứu giúp của Đức Chúa Trời.
II. Biểu Hiện Của Ân Tứ Thương Xót Trong Kinh Thánh
A. Gương Mẫu Tối Thượng: Chúa Giê-xu Christ
Chúa Giê-xu là hiện thân trọn vẹn của lòng thương xót Đức Chúa Trời. Ngài không chỉ dạy về lòng thương xót mà còn sống nó cách trọn vẹn.
- Ngài chạnh lòng thương (Matthiơ 9:36, 14:14, 20:34): Cụm từ “chạnh lòng thương” trong tiếng Hy Lạp là “splagchnizomai” (σπλαγχνίζομαι), diễn tả một cảm xúc mạnh mẽ xuất phát từ tận đáy lòng, từ ruột gan. Đây là nguồn động lực cho mọi hành động chữa lành và giúp đỡ của Ngài.
- Ngài đụng chạm đến những người bị xã hội ruồng bỏ: Ngài chạm vào người phung (Mác 1:41), đối xử tử tế với người thu thuế (Luca 19:1-10), và bênh vực người phụ nữ tội lỗi (Luca 7:36-50). Hành động này vượt qua sự thương hại, nó khôi phục nhân phẩm.
- Phép lạ là biểu hiện của lòng thương xót: Mỗi phép lạ chữa bệnh, đuổi quỷ, hay cho ăn đều bắt nguồn từ lòng thương xót của Ngài đối với nỗi thống khổ của con người (Matthiơ 15:32, Mác 5:19).
B. Các Nhân Vật Trong Tân Ước
- Người Samari nhân lành (Luca 10:33-37): Đây là minh họa sống động cho “kẻ có lòng thương xót”. Ông không chỉ “động lòng thương” (esplagchnisthē) mà còn hành động cụ thể, tốn kém, và liên tục để giải cứu người bị nạn. Chúa Giê-xu kết luận: “Hãy đi, làm theo như vậy.”
- Đốt (Tabitha) trong Công vụ 9:36: Bà “hay làm việc lành và hay bố thí”. Việc bà may áo cho các bà góa nghèo là một biểu hiện cụ thể của ân tứ thương xót, gắn liền với hành động phục vụ thiết thực.
- Sứ đồ Giăng thường được gọi là “sứ đồ của tình yêu”. Các thư tín của ông tràn đầy lời kêu gọi yêu thương anh em, là biểu hiện thuộc linh sâu sắc của lòng thương xót.
III. Phân Biệt Ân Tứ Thương Xót Với Các Khái Niệm Khác
1. Ân tứ thương xót vs. Lòng thương xót tự nhiên: Mọi Cơ Đốc nhân đều được kêu gọi bày tỏ lòng thương xót (Micha 6:8, Mathiơ 5:7). Tuy nhiên, người có ân tứ thương xót được Đức Thánh Linh ban cho một mức độ nhạy cảm, năng lực đồng cảm và sự thu hút đặc biệt đối với những người đang đau khổ. Họ thường cảm nhận nỗi đau của người khác cách sâu sắc và có sự thúc giức mạnh mẽ phải hành động.
2. Ân tứ thương xót vs. Ân tứ giúp đỡ/phục vụ (1 Cô-rinh-tô 12:28): Ân tứ giúp đỡ (antilēmpsis) thiên về hỗ trợ thực tế, tổ chức, và nâng đỡ công việc. Ân tứ thương xót tập trung hơn vào việc xoa dịu nỗi đau và đồng hành trong sự yếu đuối. Chúng thường đi đôi với nhau.
3. Ân tứ thương xót vs. Tình yêu thương (A-ga-pê): Tình yêu thương (1 Cô-rinh-tô 13) là nền tảng cho mọi ân tứ. Ân tứ thương xót là một trong những phương cách cụ thể mà tình yêu thương được bày tỏ ra, đặc biệt hướng đến những người đang trong cảnh khốn cùng.
IV. Dấu Hiệu Nhận Biết và Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc
Dấu Hiệu Nhận Biết Bạn Có Thể Có Ân Tứ Này:
- Bạn dễ dàng nhận ra và bị thu hút bởi những người đang chịu đựng sự cô đơn, bệnh tật, hoặc tổn thương tình cảm.
- Bạn không chỉ cảm thấy buồn cho hoàn cảnh của ai đó, mà còn có một sự thôi thúc mạnh mẽ phải làm điều gì đó để giúp đỡ, dù nhỏ.
- Bạn có khả năng lắng nghe sâu sắc và tạo cảm giác an toàn, được thấu hiểu cho người đang đau khổ.
- Bạn cảm thấy được nuôi dưỡng thuộc linh khi được phục vụ trong các môi trường như bệnh viện, viện dưỡng lão, trung tâm khủng hoảng.
- Bạn thường là người đầu tiên nhận thấy nỗi đau ẩn giấu đằng sau nụ cười của một người.
Ứng Dụng Thực Tế Trong Hội Thánh & Đời Sống:
1. Trong Hội Thánh Địa Phương:
- Thăm viếng và chăm sóc người bệnh, người già yếu: Đây là lĩnh vực tự nhiên cho ân tứ này. Sự hiện diện đầy lòng trắc ẩn của một người có ân tứ thương xót mang lại sự an ủi lớn lao hơn nhiều lời nói.
- Thành lập hoặc tham gia mục vụ chăm sóc khủng hoảng: Đồng hành với những người đang trải qua mất mát, ly hôn, chấn thương tâm lý.
- Là cầu nối cảm xúc và thuộc linh: Giúp những người đang tổn thương, giận dữ hay thất vọng với Hội Thánh có thể tìm lại được sự chữa lành và kết nối.
2. Trong Gia Đình và Cộng Đồng:
- Lắng nghe chủ động: Tạo không gian an toàn để vợ/chồng, con cái, bạn bè bày tỏ nỗi lòng mà không vội phán xét hay đưa ra giải pháp ngay.
- Nhận diện và đáp ứng nhu cầu thực tế: Tự động mang một bữa ăn đến cho gia đình có người mới qua đời, giúp đỡ một người hàng xóm già yếu mua sắm.
- Làm chứng bằng hành động thương xót: Trong một thế giới thờ ơ, việc bày tỏ lòng thương xót chân thành là một chứng đạo mạnh mẽ, cho thấy bản chất của Đức Chúa Trời (Matthiơ 5:16).
Lời Cảnh Báo và Cân Bằng:
- “Hãy lấy lòng vui vẻ mà làm” (Rô-ma 12:8): Ân tứ này không dẫn đến kiệt sức hay cay đắng nếu được thực hiện trong sự vui mừng và nương dựa vào Đức Thánh Linh. Sự vui vẻ đến từ việc vâng theo Thánh Linh và thấy Ngài hành động.
- Thiết lập ranh giới lành mạnh: Người có ân tứ thương xót dễ bị quá tải vì mang gánh nặng của quá nhiều người. Cần học biết giao phó gánh nặng cho Chúa và biết khi nào cần nghỉ ngơi.
- Không nhầm lẫn với sự dung túng: Lòng thương xót chân chính đôi khi cần phải nói lời chân lý cứng rắn (trong tình yêu thương) để giúp một người thoát khỏi tội lỗi, chứ không phải bao che cho hành vi phá hoại của họ.
- Gắn liền với đức tin: Lòng thương xót cao nhất là dẫn đưa một người đến với Đấng Christ, Đấng có thể chữa lành tận gốc rễ mọi tổn thương. Như Chúa Giê-xu vừa chữa lành thân thể vừa tha tội (Mác 2:1-12).
V. Kết Luận: Bày Tỏ Trái Tim Của Đức Chúa Trời Cho Thế Gian
Ân tứ thương xót là một món quà quý giá từ Đức Thánh Linh. Nó không làm cho người sở hữu trở nên “yếu đuối” hay “ủy mị”, mà trái lại, trang bị cho họ sức mạnh và sự nhạy bén của chính Đức Chúa Trời để bước vào những nơi tối tăm, đau khổ và mang đến sự chữa lành, hy vọng. Trong một Hội Thánh đôi khi có thể quá tập trung vào giảng dạy, quản trị hay các chức vụ nổi bật, ân tứ thương xót âm thầm hoạt động như hệ thống tuần hoàn của thân thể, mang sự sống, sự ấm áp và sự chăm sóc đến từng “tế bào” đang yếu đuối.
Mỗi chúng ta, dù có ân tứ này một cách đặc biệt hay không, đều được kêu gọi “mặc lấy lòng thương xót” (Cô-lô-se 3:12). Hãy cầu xin Đức Thánh Linh mở mắt chúng ta để thấy những nỗi đau xung quanh, chạm đến trái tim chúng ta để cảm nhận, và ban sức cho đôi tay chúng ta để hành động. Khi chúng ta “làm sự thương xót” với lòng vui vẻ, chúng ta đang trở nên cánh tay nối dài của Đấng Christ, Đấng đã vì lòng thương xót lớn lao mà chịu chết trên thập tự giá để giải cứu chúng ta khỏi nỗi đau khốn cùng của tội lỗi và sự chết đời đời. Đó chính là đỉnh cao của lòng thương xót.