Glossolalia là gì?
Giới Thiệu: Một Món Quà Bí Ẩn và Gây Tranh Cãi
Trong thế giới Cơ Đốc giáo đương đại, ít có đề tài nào vừa thu hút sự khao khát tâm linh, vừa gây ra những cuộc thảo luận sôi nổi và đôi khi là chia rẽ như Glossolalia, thường được biết đến với tên gọi "nói tiếng lạ" (speaking in tongues). Đối với một số tín hữu, đây là dấu chỉ cá nhân và thiết thực về sự hiện diện và quyền năng của Đức Thánh Linh. Đối với những người khác, nó là một hiện tượng khó hiểu, thậm chí đáng ngờ. Vậy, Kinh Thánh - thẩm quyền tối cao của đức tin Tin Lành - dạy gì về điều này? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá Glossolalia dưới ánh sáng của Lời Chúa, phân tích từ nguyên, bối cảnh Kinh Thánh, mục đích thần học và ứng dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân.
Phần 1: Định Nghĩa và Từ Nguyên Học
Thuật ngữ "Glossolalia" xuất phát từ hai từ Hy Lạp: "γλῶσσα" (glōssa) có nghĩa là "cái lưỡi", "tiếng nói", hoặc "ngôn ngữ", và "λαλέω" (laleō) có nghĩa là "nói", "phát ra âm thanh". Như vậy, Glossolalia có nghĩa đen là "nói các ngôn ngữ" (speaking in tongues).
Trong bản Kinh Thánh Tiếng Việt 1925, từ này được dịch là "nói tiếng lạ". Từ "lạ" ở đây không nhất thiết mang nghĩa "kỳ lạ" theo nghĩa tiêu cực, mà là "khác", "không quen thuộc", hoặc "không phải ngôn ngữ tự nhiên được học" của người nói. Cần phân biệt rõ:
Xenolalia (Xenoglossy): Khả năng nói một ngôn ngữ địa lý, nhân tạo có thật mà người nói chưa từng học. Đây là điều được mô tả trong Công vụ 2:4-11.
Glossolalia phổ biến hơn trong các Hội Thánh ngày nay: Thường đề cập đến một ngôn ngữ cầu nguyện siêu nhiên, thiên thượng, không thuộc về bất kỳ ngôn ngữ loài người nào, được ban cho bởi Đức Thánh Linh để giao tiếp với Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 14:2).
Phần 2: Bối Cảnh và Sự Kiện Kinh Thánh về Glossolalia
Kinh Thánh ghi nhận một số lần xuất hiện quan trọng của việc nói tiếng lạ, mỗi lần đều gắn liền với một sự kiện mở đầu quan trọng trong kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời.
2.1. Lễ Ngũ Tuần: Sự Khai Mạc Thời Đại Hội Thánh (Công vụ 2:1-13)
Sau khi Chúa Giê-xu thăng thiên, 120 môn đồ nhóm lại tại thành Giê-ru-sa-lem. Khi ngày Lễ Ngũ Tuần đến, "Đức Thánh Linh giáng trên mọi người... ai nấy đều được đầy dẫy Đức Thánh Linh, khởi sự nói các thứ tiếng khác, theo như Đức Thánh Linh cho mình nói" (Công vụ 2:4). Đây là sự kiện Xenolalia. Các tín hữu Do Thái từ nhiều quốc gia ngạc nhiên vì nghe họ "nói tiếng riêng của chúng ta" (Công vụ 2:8). Mục đích rõ ràng: Làm chứng về quyền năng và sự hiện diện của Đức Chúa Trời, công bố sự vinh hiển của Đức Chúa Trời (Công vụ 2:11), và qua đó truyền giảng phúc âm một cách siêu nhiên, vượt qua rào cản ngôn ngữ. Phi-e-rơ đứng lên giải thích đây là sự ứng nghiệm lời tiên tri Giô-ên (Công vụ 2:16-21).
2.2. Nhà Cọt-nây: Phúc Âm Đến Với Dân Ngoại (Công vụ 10:44-48)
Khi Phi-e-rơ giảng tại nhà viên đội trưởng La Mã Cọt-nây, "Đức Thánh Linh giáng trên mọi kẻ nghe đạo" (Công vụ 10:44). Các tín hữu Do Thái đi cùng Phi-e-rơ kinh ngạc vì thấy "ơn ban Đức Thánh Linh cũng đổ ra trên người ngoại nữa. Vì các tín đồ ấy nghe họ nói tiếng ngoại bang và khen ngợi Đức Chúa Trời" (Công vụ 10:45-46). Lần này, tiếng lạ đóng vai trò như một dấu chỉ xác nhận thiên thượng rằng phúc âm và sự cứu rỗi cũng dành cho dân ngoại, phá đổ bức tường ngăn cách giữa người Do Thái và các dân tộc khác.
2.3. Các Môn Đồ tại Ê-phê-sô (Công vụ 19:1-7)
Phao-lô gặp một nhóm môn đồ tại Ê-phê-sô chỉ biết về phép báp-tem của Giăng. Sau khi nghe giảng về Chúa Giê-xu, họ chịu báp-tem và "Phao-lô đặt tay lên, thì có Đức Thánh Linh giáng trên chúng, cho nói tiếng ngoại bang và lời tiên tri" (Công vụ 19:6). Sự kiện này xác nhận sự trọn vẹn của Đức Thánh Linh và sự khởi đầu mới trong chức vụ của Phao-lô tại Ê-phê-sô.
Phần 3: Giáo Huấn Thần Học của Phao-lô về Glossolalia (1 Cô-rinh-tô 12-14)
Đây là phân đoạn then chốt và chi tiết nhất về chủ đề này. Hội Thánh Cô-rinh-tô có nhiều ân tứ thuộc linh, nhưng họ lạm dụng và thiếu trật tự, đặc biệt trong việc nói tiếng lạ. Phao-lô viết để sửa dạy và đặt lại nền tảng.
3.1. Glossolalia là Một Trong Nhiều Ân Tứ (1 Cô-rinh-tô 12:4-11)
Phao-lô liệt kê các ân tứ khác nhau, và "kẻ thì được ơn nói tiếng lạ, kẻ thì được ơn thông giải tiếng lạ" (1 Cô-rinh-tô 12:10). Ông nhấn mạnh: tất cả đều do "cùng một Đức Thánh Linh" ban cho, "theo ý Ngài muốn" (1 Cô-rinh-tô 12:11), và với mục đích "cho sự ích chung" (1 Cô-rinh-tô 12:7). Glossolalia không phải là ân tứ duy nhất hay cao trọng nhất.
3.2. Sự Ưu Tiên Của Tình Yêu Thương (1 Cô-rinh-tô 13)
Chương 13 nổi tiếng về tình yêu thương được đặt giữa hai chương nói về ân tứ. Điều này có chủ ý. Dù có "nói được các thứ tiếng loài người và thiên sứ" mà không có tình yêu thương, thì cũng chỉ như "thanh la vang dội, chập chỏa rền vang" (1 Cô-rinh-tô 13:1). Ân tứ phải được thực hành trong tình yêu thương, nếu không sẽ trở nên vô ích và kiêu ngạo.
3.3. Mục Đích và Phạm Vi Sử Dụng Trong Hội Thánh (1 Cô-rinh-tô 14)
Đây là "hiến pháp" cho việc sử dụng tiếng lạ trong nhóm thờ phượng.
- Mục đích cá nhân: "Kẻ nói tiếng lạ, không phải nói với người ta, bèn là với Đức Chúa Trời..." (1 Cô-rinh-tô 14:2). Nó xây dựng đức tin cá nhân: "Kẻ nói tiếng lạ, tự gây dựng lấy mình" (1 Cô-rinh-tô 14:4a).
- Mục đích cộng đồng: Ân tứ chỉ xây dựng Hội Thánh khi nó được thông giải (giải nghĩa). "Ước gì anh em đều nói tiếng lạ, song lại ước cho anh em nói tiên tri hơn" (1 Cô-rinh-tô 14:5), vì lời tiên tri (rao giảng, khuyên bảo rõ ràng) xây dựng, khuyên lơn và yên ủi mọi người (1 Cô-rinh-tô 14:3).
- Nguyên tắc trật tự: Phao-lô đưa ra các quy định rõ ràng: không quá hai hoặc ba người nói tiếng lạ trong một buổi nhóm, và phải "lần lượt mà nói", và nhất thiết phải có người thông giải (1 Cô-rinh-tô 14:27-28). Mọi sự phải được làm "cho phải phép và theo thứ tự" (1 Cô-rinh-tô 14:40).
Phần 4: Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
4.1. Trong Đời Sống Cá Nhân (Sự Cầu Nguyện Riêng Tư)
Theo lời dạy của Phao-lô trong 1 Cô-rinh-tô 14:2, 4 và Rô-ma 8:26-27, tiếng lạ có thể là một công cụ mạnh mẽ cho sự cầu nguyện cá nhân. Khi chúng ta không biết cầu nguyện thế nào cho xứng hợp, "Chính Đức Thánh Linh lấy sự thở than không thể nói ra được mà cầu khẩn thay cho chúng ta" (Rô-ma 8:26). Cầu nguyện bằng tiếng lạ trong phòng riêng có thể:
- Giúp tâm linh được gây dựng và mạnh mẽ hơn (Giu-đe 1:20).
- Vượt qua những giới hạn của lý trí và ngôn ngữ tự nhiên, để tâm linh trực tiếp thông công với Đức Chúa Trời.
- Mang lại sự bình an và nghỉ ngơi trong Chúa.
4.2. Trong Đời Sống Hội Thánh
- Tôn Trọng Sự Đa Dạng: Nhận biết rằng Đức Thánh Linh phân phát ân tứ khác nhau (1 Cô-rinh-tô 12:11). Không ép buộc hay coi thường người có hoặc không có ân tứ này.
- Đề Cao Sự Xây Dựng Chung: Mọi hoạt động trong nhóm thờ phượng, kể cả việc sử dụng ân tứ, phải nhằm mục đích xây dựng và gây dựng Hội Thánh (1 Cô-rinh-tô 14:12, 26).
- Tuân Theo Trật Tự và Tình Yêu Thương: Áp dụng các nguyên tắc trong 1 Cô-rinh-tô 14 để duy trì sự yên tịnh, trang nghiêm và ích lợi cho mọi người. Luôn đề cao tình yêu thương (1 Cô-rinh-tô 13) hơn bất kỳ biểu hiện ân tứ nào.
- Nhận Biết và Thử Các Thần: Mọi sự biểu hiện thuộc linh đều phải được xem xét dưới ánh sáng Kinh Thánh. "Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến bởi Đức Chúa Trời chăng" (1 Giăng 4:1). Một biểu hiện chân chính sẽ tôn cao Chúa Giê-xu Christ (1 Cô-rinh-tô 12:3) và phù hợp với Lời Chúa.
Phần 5: Kết Luận và Lời Khích Lệ
Glossolalia, hay nói tiếng lạ, là một món quà siêu nhiên chân thật từ Đức Thánh Linh, được Kinh Thánh ghi nhận rõ ràng. Mục đích chính của nó là để tôn vinh Đức Chúa Trời, làm chứng về Chúa Giê-xu Christ, gây dựng đời sống cá nhân của tín hữu, và khi được thông giải, để xây dựng Hội Thánh.
Tuy nhiên, nó không phải là thước đo duy nhất hay cao nhất của sự đầy dẫy Đức Thánh Linh. Trái Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23) và một đời sống vâng phục, thánh khiết mới là bằng chứng quan trọng hơn. Chúng ta không nên tìm kiếm các ân tứ hơn là chính Đấng ban ân tứ. Cũng không nên khinh thường hay sợ hãi một món quà nào mà Chúa ban cho Hội Thánh Ngài.
Lời khuyên cuối cùng dành cho mọi Cơ Đốc nhân là: Hãy khao khát các ân tứ thuộc linh cách sốt sắng, nhất là ơn nói tiên tri (rao giảng, dạy dỗ rõ ràng) (1 Cô-rinh-tô 14:1). Nhưng hãy thực hành mọi sự trong tình yêu thương (1 Cô-rinh-tô 13), dưới sự hướng dẫn của Kinh Thánh, và vì sự vinh hiển của Đức Chúa Trời và ích lợi cho Hội Thánh. Hãy để Đức Thánh Linh, Đấng đã ban Lời Hứa, tự do hành động trong đời sống chúng ta theo ý muốn trọn vẹn của Ngài.
"Vì chưng ai nói tiếng lạ, thì không phải nói với người ta, bèn là với Đức Chúa Trời, bởi chẳng có ai hiểu (tiếng nói đó); ấy là trong tâm thần mà người kia nói lẽ mầu nhiệm." (1 Cô-rinh-tô 14:2)