Sổ Tay Kinh Thánh
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, việc đọc, suy ngẫm và giữ gìn Lời Chúa là điều cốt lõi. Một trong những công cụ hữu hiệu nhất để cá nhân hóa và đào sâu mối tương giao với Đức Chúa Trời qua Lời Ngài chính là “Sổ Tay Kinh Thánh”. Đây không chỉ là một cuốn sổ ghi chép thông thường, mà là kho báu thuộc linh, nơi ghi lại hành trình đức tin, những sự dạy dỗ cá nhân từ Đức Thánh Linh, và là tài liệu nghiên cứu quý giá phản ánh sự tăng trưởng trong ân điển và sự hiểu biết về Chúa.
I. Định Nghĩa Và Nền Tảng Kinh Thánh Cho Việc Ghi Chép Thuộc Linh
Sổ Tay Kinh Thánh (hay còn gọi là Nhật Ký Thuộc Linh, Journaling) có thể được hiểu là thực hành ghi chép có hệ thống những suy ngẫm, cầu nguyện, khám phá, và áp dụng Lời Chúa trong đời sống cá nhân. Đây là một phương pháp chủ động tương tác với Kinh Thánh, biến việc đọc từ thụ động thành chủ động, từ chung chung thành cá nhân.
Thực hành này có nền tảng vững chắc từ chính Kinh Thánh. Đức Chúa Trời luôn truyền dạy dân sự Ngài ghi chép và ghi nhớ các công việc quyền năng và lời hứa của Ngài:
- Xuất Ê-díp-tô Ký 17:14 chép: “Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng: Hãy chép điều nầy trong sách làm kỷ niệm, và hãy đọc vào tai Giô-suê...”. Việc “chép trong sách” là mệnh lệnh trực tiếp để lưu truyền và nhớ lấy sự chiến thắng.
- Đa-ni-ên 7:1 cho thấy tiên tri Đa-ni-ên đã ghi chép lại các sự hiện thấy: “Trong năm đầu đời vua Bên-xát-sa nước Ba-by-lôn, vua Đa-ni-ên nằm chiêm bao, được sự hiện thấy trong trí mình. Vậy người chép chiêm bao ấy lại, và thuật đại lược các điều đó.”
- Khải Huyền 1:19 ghi lại mệnh lệnh cho sứ đồ Giăng: “Vậy, hãy chép lấy những đều ngươi đã thấy, những đều hiện có, và những đều sẽ đến sau nầy.”
Trong Tân Ước, chúng ta thấy Chúa Giê-xu nhấn mạnh đến việc không chỉ nghe mà còn ghi lại và thực hành Lời Ngài (Lu-ca 11:28). Sứ đồ Phao-lô cũng khuyên Ti-mô-thê: “Hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời như người làm công không chỗ trách được, lấy lòng ngay thẳng giảng dạy lời của lẽ thật” (2 Ti-mô-thê 2:15). Sự “chuyên tâm” (tiếng Hy Lạp: spoudazō - σπουδάζω) mang nghĩa nỗ lực, hết sức, vội vàng thực hiện. Việc ghi chép, nghiên cứu là một phần của sự chuyên tâm đó.
II. Mục Đích Và Lợi Ích Của Sổ Tay Kinh Thánh
Việc duy trì một sổ tay Kinh Thánh mang lại nhiều ích lợi thuộc linh sâu sắc, phù hợp với mục đích của Lời Chúa là “có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình” (2 Ti-mô-thê 3:16).
1. Làm Sâu Sắc Sự Hiểu Biết: Khi buộc mình phải diễn đạt lại một phân đoạn Kinh Thánh bằng lời của mình, chúng ta buộc phải suy nghĩ thấu đáo hơn. Điều này giống như lời Chúa Giê-xu phán trong dụ ngôn người gieo giống: “Kẻ nghe đạo và hiểu thì kết quả đến nỗi một hột giống ra một trăm, hột khác sáu chục, hột khác ba chục” (Ma-thi-ơ 13:23). Ghi chép giúp chúng ta “hiểu” sâu hơn.
2. Ghi Nhớ Lời Chúa Cá Nhân Hóa: Nó trở thành “lời hằng sống” (Hê-bơ-rơ 4:12) áp dụng cho hoàn cảnh riêng của bạn. Bạn ghi lại lời hứa nào đang an ủi bạn, mệnh lệnh nào đang thách thức bạn.
3. Theo Dõi Hành Trình Đức Tin: Sổ tay trở thành bản đồ thuộc linh, ghi lại những lời cầu nguyện được trả lời, những bài học qua thử thách, và sự trung tín của Chúa. Như dân Y-sơ-ra-ên dựng 12 bảng đá làm kỷ niệm (Giô-suê 4), sổ tay là “bảng đá” cá nhân của bạn.
4. Nuôi Dưỡng Đời Sống Cầu Nguyện: Nó trở thành đối thoại hai chiều: bạn ghi lại lời cầu nguyện và sau đó ghi chép những gì Chúa phán với bạn qua Kinh Thánh.
5. Chuẩn Bị Cho Sự Dạy Dỗ Và Làm Chứng: Những ghi chú cá nhân trở thành kho tàng để chia sẻ lại cho người khác, làm chứng về ân điển Chúa. “Hãy rao truyền sự vinh hiển của Ngài giữa các dân tộc, Và sự mầu nhiệm của Ngài trong mọi dân!” (1 Sử Ký 16:24).
III. Nội Dung Cốt Lõi Của Một Sổ Tay Kinh Thánh
Một sổ tay Kinh Thánh hiệu quả thường bao gồm các phần sau, linh hoạt theo sự dẫn dắt của cá nhân:
A. Ghi Chú Nghiên Cứu Theo Phân Đoạn:
Đây là phần “giải kinh” cá nhân. Với một phân đoạn (ví dụ: Rô-ma 8:28-39), bạn có thể ghi:
- Bối cảnh: Phân đoạn này nằm ở đâu? Ai viết? Viết cho ai? (Rô-ma 8 nói về đời sống trong Thánh Linh và sự bảo đảm cho người được cứu).
- Từ Khóa & Giải Nghĩa: Ví dụ, từ “yêu” trong câu 37 (tiếng Hy Lạp: hypernikōmen - ὑπερνικῶμεν) nghĩa là “siêu đắc thắng”, “hơn kẻ thắng”. Ghi chú này làm sáng tỏ ý nghĩa mạnh mẽ của chiến thắng trong Christ.
- Ý Chính: Tóm tắt sứ điệp chính trong 1-2 câu.
- Áp Dụng: Lời Chúa hôm nay thách thức/tác động đến suy nghĩ, thái độ, hành động nào của tôi?
B. Lời Cầu Nguyện & Sự Đáp Lời:
Ghi lại những lời thưa chuyện chân thật với Chúa, dựa trên phân đoạn vừa đọc. Ví dụ, sau khi đọc Thi Thiên 23, bạn có thể viết: “Lạy Chúa, cảm ơn Ngài là Đấng Chăn Chiên. Hôm nay con cảm thấy lo lắng về công việc, xin giúp con ‘chẳng thiếu thốn gì’ trong tâm trí và tin cậy Ngài.” Về sau, quay lại ghi chú những sự đáp lời cụ thể.
C. Câu Gốc & Sự Suy Ngẫm:
Chép lại nguyên văn một câu Kinh Thánh đặc biệt chạm đến lòng. Suy ngẫm về nó suốt ngày (Giô-suê 1:8).
D. Câu Hỏi & Khám Phá:
Ghi lại những điều bạn chưa hiểu để tìm hiểu sau. Ví dụ: “Tại sao Phao-lô lại nói ‘tôi lấy làm vui trong sự yếu đuối’ (2 Cô-rinh-tô 12:10)?”.
IV. Phương Pháp Thực Hành: Làm Thế Nào Để Bắt Đầu?
1. Chuẩn Bị Dụng Cụ: Một cuốn sổ tay bạn yêu thích và một cây bút. Ngày nay, có thể dùng ứng dụng ghi chú trên điện thoại, nhưng sổ giấy mang lại trải nghiệm chậm rãi và tập trung hơn.
2. Chọn Thời Gian & Địa Điểm: Dành một khoảng thời gian yên tĩnh, tốt nhất là buổi sáng (Mác 1:35).
3. Chọn Phương Pháp Đọc Có Chủ Đích: Không đọc quá nhiều. Có thể áp dụng phương pháp SOAP:
- S (Scripture - Kinh Thánh): Chép lại 1-2 câu.
- O (Observation - Quan sát): Đoạn này nói gì? Ai? Ở đâu? Tại sao?
- A (Application - Ứng dụng): Nó áp dụng cho đời sống tôi thế nào?
- P (Prayer - Cầu nguyện): Viết lời cầu nguyện đáp lại.
4. Kiên Trì Và Linh Hoạt: Đừng nản lòng nếu bỏ lỡ một ngày. Hãy bắt đầu lại. Đức Chúa Trời ban ân điển mới mỗi ngày (Ca Thương 3:22-23).
V. Áp Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Việc giữ sổ tay Kinh Thánh không phải là bổn phận nặng nề, mà là đặc ân. Dưới đây là một số áp dụng cụ thể:
- Khi Đối Diện Quyết Định: Xem lại những nguyên tắc Kinh Thánh bạn đã ghi chép trước đây về sự khôn ngoan (Châm Ngôn 3:5-6), sự dẫn dắt. Nó giúp bạn ra quyết định dựa trên nền tảng vững chắc, không phải cảm xúc nhất thời.
- Khi Gặp Khủng Hoảng Hay Buồn Phiền: Lật lại những trang sổ ghi lại lời hứa về sự hiện diện và an ủi của Chúa (Thi Thiên 34:18, 46:1). Điều này củng cố đức tin và nhắc bạn nhớ về sự trung tín của Chúa trong quá khứ.
- Khi Làm Chứng Và Khích Lệ: Bạn có thể chia sẻ câu chuyện cá nhân của mình qua những ghi chép: “Chúa đã dạy tôi điều này qua phân đoạn này trong hoàn cảnh đó…”. Điều này có sức mạnh và tính xác thực cao.
- Khi Cảm Thấy Khô Hạn Thuộc Linh: Hãy đọc lại hành trình đức tin của chính mình. Nhìn thấy sự tăng trưởng và những phước hạnh đã qua sẽ nhóm lửa lại tình yêu ban đầu (Khải Huyền 2:4-5).
Kết Luận: Lời Mời Gọi Bắt Đầu Hành Trình Ghi Chép Thuộc Linh
Sổ Tay Kinh Thánh là công cụ mạnh mẽ để xây dựng đời sống tin kính trên nền tảng Lời Chúa. Nó biến việc học Kinh Thánh từ một nhiệm vụ học thuật thành một cuộc gặp gỡ cá nhân với Đấng Christ, Lời Hằng Sống. Như tác giả Thi Thiên đã viết: “Phước cho người nào… lấy làm vui vẻ về luật pháp Đức Giê-hô-va, Và suy gẫm luật pháp ấy ngày và đêm” (Thi Thiên 1:1-2). Suy gẫm (tiếng Hê-bơ-rơ: hagah - הָגָה) mang nghĩa suy nghĩ sâu sắc, lẩm nhẩm, nghiền ngẫm. Ghi chép là một hình thức cụ thể của sự suy gẫm đó.
Hãy bắt đầu ngay hôm nay. Đừng chờ đợi một cuốn sổ hoàn hảo hay một kế hoạch hoàn hảo. Hãy bắt đầu với một cây bút, một tờ giấy, và một tấm lòng khao khát Lời Chúa. Hãy cầu xin Đức Thánh Linh, là Đấng dẫn dắt vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13), mở mắt bạn để thấy sự lạ lùng trong luật pháp Ngài (Thi Thiên 119:18). Qua từng trang sổ, bạn sẽ khám phá rằng mình không chỉ đang ghi chép về Đức Chúa Trời, mà còn đang ghi chép cuộc đối thoại giữa bạn với chính Ngài. Đó chính là cốt lõi của mối tương giao sống động và tăng trưởng trong Chúa Cứu Thế Giê-xu.