Kinh Thánh gồm những sách nào?

Kinh Thánh là Lời Đức Chúa Trời, được Ngài linh cảm cho các tác giả viết ra, là nền tảng đức tin và sự sống cho mọi Cơ Đốc nhân. Biết Kinh Thánh gồm những sách nào và hiểu cấu trúc của nó giúp chúng ta học hỏi, áp dụng Lời Chúa một cách hiệu quả hơn. Bài viết này sẽ giới thiệu toàn bộ 66 sách trong Kinh Thánh theo truyền thống Tin Lành, chia thành Cựu Ước và Tân Ước, cùng những phân loại chính và ý nghĩa thực tiễn cho đời sống hằng ngày.

I. Tổng Quan Về Kinh Thánh

Kinh Thánh là bộ sách thiêng liêng, được viết bởi khoảng 40 tác giả trong suốt 1.500 năm, nhưng lại có sự thống nhất kỳ diệu, bởi Đức Thánh Linh là tác giả đích thực (2 Ti-mô-thê 3:16-17). Chúa Giê-xu Christ đã xác nhận thẩm quyền của Cựu Ước (Lu-ca 24:44) và các sứ đồ tiếp tục viết Tân Ước dưới sự soi dẫn của Thánh Linh. Tin Lành công nhận 66 sách: 39 sách Cựu Ước và 27 sách Tân Ước. Các sách Khải Huyền 22:18-19 cảnh báo không thêm bớt điều gì vào Lời Chúa.

II. Cựu Ước – Giao Ước Cũ (39 Sách)

Cựu Ước kể lại lịch sử của dân Y-sơ-ra-ên, ghi chép giao ước Đức Chúa Trời lập với loài người qua Áp-ra-ham và Môi-se, và bày tỏ sự chuẩn bị cho Chúa Cứu Thế đến. Cựu Ước thường được chia thành 5 nhóm:

1. Ngũ Kinh (5 sách)

Ngũ Kinh (còn gọi là Luật Pháp, Torah) do Môi-se viết, gồm:

• Sáng thế ký: Kể về sự sáng tạo, sự sa ngã, lời hứa cứu rỗi, các tổ phụ.
• Xuất Ê-díp-tô ký: Dân Y-sơ-ra-ên ra khỏi Ai Cập, nhận Mười Điều Răn.
• Lê-vi ký: Luật lệ về thờ phượng, tế lễ, sự thánh khiết.
• Dân số ký: Cuộc hành trình trong đồng vắng và sự không vâng lời của dân sự.
• Phục truyền luật lệ ký: Môi-se nhắc lại luật pháp trước khi vào Đất Hứa.

Đây là nền tảng của toàn bộ Kinh Thánh, bày tỏ ý muốn Đức Chúa Trời về sự thánh khiết và sự cần thiết của Đấng Cứu Chuộc.

2. Các Sách Lịch Sử (12 sách)

Tiếp nối Ngũ Kinh, các sách lịch sử ghi lại việc Y-sơ-ra-ên vào Đất Hứa, thời kỳ các Quan Xét, các Vua, và sự lưu đày:

• Giô-suê: Chiếm và chia đất Ca-na-an.
• Các Quan Xét: Chu kỳ bội đạo – bị áp bức – kêu cầu – giải cứu.
• Ru-tơ: Câu chuyện về sự trung tín và hậu tự của Đa-vít.
• 1 Sa-mu-ên: Sa-mu-ên, Sau-lơ, Đa-vít.
• 2 Sa-mu-ên: Vương quốc Đa-vít.
• 1 Các Vua: Vua Sa-lô-môn, vương quốc chia đôi, các tiên tri.
• 2 Các Vua: Sự suy tàn của Y-sơ-ra-ên và Giu-đa, dẫn đến lưu đày.
• 1 Sử ký: Lịch sử từ A-đam đến Đa-vít, nhấn mạnh đền thờ.
• 2 Sử ký: Từ Sa-lô-môn đến lưu đày, với góc nhìn của thầy tế lễ.
• Ê-xơ-ra: Dân Giu-đa hồi hương, xây lại đền thờ.
• Nê-hê-mi: Xây lại vách thành Giê-ru-sa-lem, cải cách thuộc linh.
• Ê-xơ-tê: Sự giải cứu dân Giu-đa trong thời Ba Tư.

Những sách này cho thấy Đức Chúa Trời thành tín với giao ước dù dân sự bất trung.

3. Các Sách Thơ Văn (5 sách)

Đây là phần thơ ca và văn chương khôn ngoan, thể hiện tâm tình con người đối với Đức Chúa Trời:

• Gióp: Đau khổ và sự cao cả của Đức Chúa Trời.
• Thi Thiên: 150 bài thánh ca cầu nguyện, ngợi khen.
• Châm Ngôn: Các câu cách ngôn khôn ngoan cho cuộc sống.
• Truyền đạo: Ý nghĩa cuộc sống dưới mặt trời, chỉ có trong Chúa.
• Nhã Ca: Tình yêu vợ chồng, biểu tượng tình Chúa với Hội Thánh.

Những sách này dạy chúng ta cầu nguyện, ngợi khen và sống khôn ngoan.

4. Các Tiên Tri Lớn (5 sách)

Các tiên tri lớn được gọi vì sách dài, chứa lời cảnh báo, hứa về Đấng Mết-si-a:

• Ê-sai: Tiên tri về sự đoán phạt và sự cứu rỗi, về Chúa Giê-xu.
• Giê-rê-mi: Than khóc về sự bội đạo, hứa giao ước mới.
• Ca Thương: Thơ ai ca về sự sụp đổ Giê-ru-sa-lem.
• Ê-xê-chi-ên: Thị tượng về vinh quang Chúa, sự phục hưng.
• Đa-ni-ên: Các thị tượng về các đế quốc và sự tể trị của Đức Chúa Trời.

Những lời tiên tri này làm chứng về Chúa Cứu Thế và sự tể trị của Đức Chúa Trời.

5. Các Tiên Tri Nhỏ (12 sách)

Gọi là “nhỏ” vì sách ngắn, nhưng không kém phần quan trọng:

• Ô-sê: Hôn nhân của tiên tri minh họa tình yêu Chúa với Y-sơ-ra-ên.
• Giô-ên: Cơn dịch châu chấu và ngày của Đức Giê-hô-va.
• A-mốt: Lời cảnh cáo về sự công bình xã hội.
• Áp-đia: Sự đoán phạt Ê-đôm.
• Giô-na: Tiên tri được sai đến Ni-ni-ve, thể hiện lòng thương xót của Chúa.
• Mi-chê: Sự giáng sinh của Đấng Mết-si-a tại Bết-lê-hem.
• Na-hum: Sự sụp đổ của Ni-ni-ve.
• Ha-ba-cúc: Đức tin giữa khổ đau.
• Sô-phô-ni: Ngày phán xét và sự phục hưng.
• A-ghê: Kêu gọi xây lại đền thờ.
• Xa-cha-ri: Nhiều tiên tri về Chúa Giê-xu.
• Ma-la-chi: Lời cuối cùng của Cựu Ước, hứa về Ê-li đến.

Các tiên tri nhỏ nhấn mạnh sự thánh khiết, công bình và lòng thương xót của Đức Chúa Trời.

III. Tân Ước – Giao Ước Mới (27 Sách)

Tân Ước mở đầu với sự giáng sinh của Chúa Giê-xu Christ, ghi lại cuộc đời, sự chết, sự sống lại, sự thăng thiên của Ngài, sự thành lập Hội Thánh và sự dạy dỗ cho Cơ Đốc nhân. Tân Ước được chia thành 5 phần:

1. Các Sách Phúc Âm (4 sách)

Phúc Âm ký thuật về cuộc đời và chức vụ của Chúa Giê-xu Christ:

• Ma-thi-ơ: Trình bày Chúa Giê-xu là Vua, Đấng Mết-si-a, ứng nghiệm Cựu Ước.
• Mác: Chúa Giê-xu là Đầy Tớ, hành động nhanh chóng.
• Lu-ca: Chúa Giê-xu là Con Người, nhấn mạnh lòng thương xót.
• Giăng: Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời, nhấn mạnh đức tin.

Mỗi sách mang góc nhìn bổ sung để chúng ta thấy trọn vẹn Chúa Cứu Thế.

2. Lịch Sử Hội Thánh (1 sách)

Công vụ các Sứ đồ: Ghi lại sự hình thành Hội Thánh và công tác của Thánh Linh qua các sứ đồ, đặc biệt Phi-e-rơ và Phao-lô, từ Giê-ru-sa-lem đến Rô-ma.

3. Các Thư Tín của Phao-lô (13 sách)

Sứ đồ Phao-lô viết cho các Hội Thánh và cá nhân, dạy giáo lý và khuyên bảo thực hành:

• Rô-ma: Phúc Âm về sự xưng công bình bởi đức tin.
• 1 Cô-rinh-tô: Xử lý các vấn đề trong Hội Thánh Cô-rinh-tô.
• 2 Cô-rinh-tô: Quyền sứ đồ và sự khích lệ.
• Ga-la-ti: Sự tự do trong Đấng Christ, chống lại luật pháp cứu rỗi.
• Ê-phê-sô: Sự hiệp một của Hội Thánh, chiến trận thuộc linh.
• Phi-líp: Niềm vui trong Chúa.
• Cô-lô-se: Sự tối cao của Đấng Christ.
• 1 Tê-sa-lô-ni-ca: Sự tái lâm của Chúa.
• 2 Tê-sa-lô-ni-ca: Làm rõ ngày Chúa đến.
• 1 Ti-mô-thê: Hướng dẫn cho người lãnh đạo trẻ.
• 2 Ti-mô-thê: Lời trối của Phao-lô.
• Tít: Tổ chức Hội Thánh.
• Phi-lê-môn: Lời cầu thay cho một nô lệ đã trở lại.

Các thư tín này là nền tảng giáo lý và đạo đức Cơ Đốc.

4. Các Thư Tín Chung (8 sách)

Do các sứ đồ khác viết, dành cho Hội Thánh nói chung:

• Hê-bơ-rơ: Chứng minh Chúa Giê-xu cao trọng hơn mọi thứ, khuyến khích trung tín.
• Gia-cơ: Đức tin thể hiện qua việc làm.
• 1 Phi-e-rơ: Sống thánh khiết giữa khổ nạn.
• 2 Phi-e-rơ: Cảnh giác giáo sư giả, chờ ngày Chúa.
• 1 Giăng: Tình yêu và sự sống đời đời.
• 2 Giăng: Khuyên đề phòng giáo lý sai.
• 3 Giăng: Lời khen ngợi về lòng hiếu khách.
• Giu-đe: Chiến đấu cho đức tin, chống giáo lý giả.

Các thư này dạy sống đạo thực tiễn và kiên định.

5. Sách Tiên Tri (1 sách)

Khải Huyền: Sách cuối cùng, viết bởi Giăng, tiết lộ sự toàn thắng sau cùng của Đấng Christ, sự phán xét, trời mới đất mới. Khích lệ tín hữu giữ vững đức tin.

IV. Thực Hành Cho Đời Sống Cơ Đốc

Biết các sách Kinh Thánh không chỉ là kiến thức; nó giúp chúng ta:

• Nắm bức tranh toàn cảnh: Hiểu Kinh Thánh là một câu chuyện cứu chuộc từ Sáng Thế đến Khải Huyền, với Chúa Giê-xu là trung tâm (Lu-ca 24:27).
• Học Kinh Thánh có hệ thống: Sử dụng bảng phân loại để lập kế hoạch đọc Kinh Thánh (ví dụ: đọc một sách Cựu Ước và một sách Tân Ước mỗi ngày).
• Áp dụng Lời Chúa: Mỗi loại sách cho chúng ta những bài học thực tiễn: Luật pháp dạy về sự thánh khiết; Lịch sử dạy về sự thành tín của Chúa; Thơ văn dạy về cầu nguyện, khôn ngoan; Tiên tri dạy về sự công bình; Phúc Âm dạy về Chúa Giê-xu; Thư tín dạy về đời sống Hội Thánh.
• Làm chứng: Hiểu cấu trúc giúp chúng ta giải thích Kinh Thánh cho người khác, chỉ cho họ thấy Chúa Giê-xu trong cả Cựu Ước và Tân Ước.

Hãy cầu nguyện và bắt đầu đọc Kinh Thánh mỗi ngày. “Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi.” (Thi Thiên 119:105).

V. Lưu Ý Về Các Sách Ngụy Kinh (Apocrypha)

Một số bản Kinh Thánh (như Công giáo La Mã, Chính Thống giáo) có thêm một số sách gọi là “Ngụy Kinh” (Apocrypha). Tuy nhiên, Tin Lành không công nhận những sách này là linh cảm, vì chúng không có trong bản Kinh Thánh Hê-bơ-rơ mà Chúa Giê-xu và các sứ đồ sử dụng, không được trích dẫn trong Tân Ước, và có những giáo lý mâu thuẫn với phần còn lại của Kinh Thánh. Do đó, Tin Lành chỉ giữ 66 sách như đã liệt kê.

VI. Kết Luận

Kinh Thánh gồm 66 sách, chia thành Cựu Ước và Tân Ước, là Lời hằng sống của Đức Chúa Trời. Mỗi sách đều có giá trị và góp phần vào sự hiểu biết về Đấng Christ và ý muốn của Ngài. Hãy đọc, suy ngẫm và vâng theo Lời Chúa để được nuôi dưỡng, dạy dỗ, sửa trị và trang bị cho mọi việc lành (2 Ti-mô-thê 3:16-17). Nguyện Chúa Thánh Linh mở mắt chúng ta để thấy sự kỳ diệu trong Lời Ngài.