Hội thánh bắt đầu từ khi nào?

Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, việc hiểu biết về nguồn gốc, bản chất và mục đích của Hội Thánh là điều vô cùng quan trọng. Hội Thánh không đơn thuần là một tổ chức tôn giáo, một tòa nhà, hay một danh sách thành viên. Vậy, thực thể thiêng liêng này – Thân Thể của Đấng Christ – đã chính thức khai sinh vào thời điểm nào trong lịch sử cứu rỗi? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá sự hình thành của Hội Thánh, từ những lời hứa trong Cựu Ước, đến sự tuyên bố của Chúa Giê-xu, và sự biểu lộ quyền năng vào Ngày Lễ Ngũ Tuần.

Trước khi tìm hiểu thời điểm, chúng ta phải hiểu "Hội Thánh" (tiếng Anh: Church) là gì. Từ gốc Hy Lạp được sử dụng trong Tân Ước là ἐκκλησία (ekklēsia), ghép từ "ek" (ra khỏi) và "kaléō" (kêu gọi). Nghĩa đen là "những người được kêu gọi ra khỏi" (called-out ones). Đây không phải là một tòa nhà, mà là một cộng đồng những người được Đức Chúa Trời kêu gọi ra khỏi thế gian tối tăm để bước vào nước sáng láng của Ngài (1 Phi-e-rơ 2:9).

Hội Thánh theo nghĩa phổ thông (universal) bao gồm tất cả những người thật lòng tin nhận Chúa Giê-xu Christ làm Cứu Chúa, từ thời các Sứ đồ cho đến ngày nay và tương lai. Hội Thánh còn được gọi là "Thân Thể của Đấng Christ" (1 Cô-rinh-tô 12:27), và chính Ngài là đầu (Cô-lô-se 1:18). Sự hiệp một này vượt trên mọi ranh giới chủng tộc, văn hóa, và thời đại.

Có một sự hiểu lầm phổ biến rằng Hội Thánh hoàn toàn là một khái niệm mới của Tân Ước. Thực tế, ý định của Đức Chúa Trời về một cộng đồng dân sự được chọn và cứu chuộc đã có từ lâu. Dân Y-sơ-ra-ên trong Cựu Ước là một hình bóng, một sự chuẩn bị cho Hội Thánh chân thật.

Tuy nhiên, có một sự khác biệt căn bản. Dân Y-sơ-ra-ên chủ yếu được hình thành dựa trên huyết thống và giao ước Luật Pháp. Trong khi đó, Hội Thánh Tân Ước được hình thành dựa trên đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ và giao ước bằng huyết của Ngài. Các tiên tri đã nói trước về một sự kêu gọi vượt ra ngoài phạm vi dân tộc. Chẳng hạn, Đức Chúa Trời hứa với Áp-ra-ham rằng "các dân tộc trên thế gian đều sẽ nhờ dòng dõi ngươi mà được phước" (Sáng Thế Ký 22:18). Tiên tri Ô-sê cũng nói tiên tri về những kẻ "chẳng phải là dân Ta" sẽ trở nên "con của Đức Chúa Trời hằng sống" (Ô-sê 1:10; Rô-ma 9:25-26).

Vì vậy, Hội Thánh có gốc rễ trong ý định đời đời của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 3:9-11), nhưng nó chưa được bày tỏ một cách đầy đủ và chính thức cho đến thời kỳ Tân Ước.

Nhiều nhà nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành xác định thời điểm khai sinh Hội Thánh nằm trong chính lời tuyên bố của Chúa Giê-xu Christ. Sự kiện then chốt được ghi lại trong Ma-thi-ơ 16:13-20.

"Bấy giờ, Đức Chúa Jêsus đến địa phận thành Sê-sa-rê Phi-líp, hỏi môn đồ rằng: Người ta nói Con người là ai?... Si-môn Phi-e-rơ thưa rằng: Chúa là Đấng Christ, con Đức Chúa Trời hằng sống. Đức Chúa Jêsus phán rằng: Hỡi Si-môn, con Giô-na, ngươi có phước đó; vì chẳng phải thịt và huyết tỏ cho ngươi biết điều nầy đâu, bèn là Cha ta ở trên trời vậy. Còn ta, ta bảo ngươi rằng: Ngươi là Phi-e-rơ, ta sẽ lập Hội thánh ta trên đá nầy, các cửa âm phủ chẳng thắng được hội đó." (Ma-thi-ơ 16:13, 16-18).

Đây là lần đầu tiên và duy nhất trong các sách Phúc Âm, Chúa Giê-xu dùng từ ἐκκλησία (ekklēsia) – "Hội thánh ta". Lời tuyên bố "Ta sẽ lập" (trong tiếng Hy Lạp: oikodomēsō) ở thì tương lai, cho thấy sự thành lập Hội Thánh là một sự kiện sắp xảy ra. Hội Thánh được xây dựng "trên đá nầy". Các học giả có nhiều cách giải thích về "hòn đá":

1. Chính Chúa Giê-xu, là nền tảng (1 Cô-rinh-tô 3:11).
2. Lời tuyên xưng của Phi-e-rơ về thần tánh của Chúa Giê-xu.
3. Phi-e-rơ với tư cách là người đại diện cho tất cả các sứ đồ, mà nền tảng Hội Thánh được xây trên các sứ đồ và tiên tri (Ê-phê-sô 2:20).

Dù hiểu theo cách nào, điều then chốt là Hội Thánh được thành lập bởi và trên chính Đấng Christ. Thời điểm này đánh dấu sự khai mạc về mặt mặc khải, nhưng Hội Thánh vẫn chưa được "mở cửa" hoạt động cách công khai và đầy quyền năng.

Nếu Ma-thi-ơ 16 là "bản tuyên ngôn" về sự thành lập, thì Công vụ các Sứ đồ chương 2 chính là "ngày khai sinh" chính thức và thực tế của Hội Thánh. Sau khi Chúa Giê-xu phục sinh và thăng thiên, Ngài truyền cho các môn đồ chờ đợi "Điều mà Cha đã hứa" (Công vụ 1:4), chính là Đức Thánh Linh.

Vào ngày Lễ Ngũ Tuần (ngày lễ sau Lễ Vượt Qua 50 ngày), Đức Thánh Linh giáng lâm cách đầy quyền năng:

"Đến ngày lễ Ngũ tuần, môn đồ nhóm họp tại một chỗ. Thình lình, có tiếng từ trời đến như tiếng gió thổi ào ào, đầy khắp nhà môn đồ ngồi. Các môn đồ thấy lưỡi rời rạc từng cái một, như lưỡi bằng lửa hiện ra, đậu trên mỗi người trong bọn mình. Hết thảy đều được đầy dẫy Đức Thánh Linh, khởi sự nói các thứ tiếng khác, theo như Đức Thánh Linh cho mình nói." (Công vụ 2:1-4).

Sự kiện này ứng nghiệm lời tiên tri của Giô-ên (Giô-ên 2:28-32) và lời hứa của Chúa Giê-xu (Giăng 14:16-17; Công vụ 1:8). Tại sao đây được xem là ngày khai sinh Hội Thánh?

1. Sự Hiện Diện của Đấng Christ qua Đức Thánh Linh: Hội Thánh là Thân Thể của Đấng Christ, và Thân Thể ấy chỉ sống động khi có "hơi thở/sự sống" từ Đầu. Đức Thánh Linh chính là Đấng thi hành chức vụ của Đấng Christ trên đất (Giăng 16:13-14). Sự giáng lâm của Ngài đánh dấu thời điểm Đầu (Christ) và Thân Thể (Hội Thánh) được kết nối một cách sống động và quyền năng.

2. Sự Rao Giảng Phúc Âm và Kết Quả Đầu Tiên: Phi-e-rơ, được đầy dẫy Đức Thánh Linh, đã đứng lên rao giảng về sự chết, sự sống lại và tôn cao của Chúa Giê-xu Christ. Kết quả là "những kẻ nhận lời đó đều chịu phép báp-têm, và trong ngày ấy, có độ ba ngàn người thêm vào Hội thánh" (Công vụ 2:41). Đây là nhóm tín hữu đầu tiên của thời đại Hội Thánh, được báp-têm bằng Đức Thánh Linh vào trong một Thân Thể (1 Cô-rinh-tô 12:13).

3. Sự Hình Thành Cộng Đồng Đức Tin: Ngay lập tức, Hội Thánh không chỉ là một danh sách, mà là một cộng đồng sống động: "Vả, những người ấy bền lòng giữ lời dạy của các sứ đồ, sự thông công của anh em, lễ bẻ bánh, và sự cầu nguyện... Hằng ngày lấy lòng một ý hiệp nhau ở trong đền thờ, còn bẻ bánh từ nhà nọ sang nhà kia..." (Công vụ 2:42, 46). Bốn đặc điểm này (giáo lý, thông công, bẻ bánh, cầu nguyện) trở thành mẫu mực cho Hội Thánh địa phương.

Hiểu biết về nguồn gốc Hội Thánh không chỉ là kiến thức lịch sử, mà còn có những ứng dụng thiết thực cho đời sống chúng ta hôm nay:

1. Sống Với Nhận Thức Thuộc Về Một Thân Thể Siêu Nhiên: Chúng ta không đơn độc. Khi tin Chúa, chúng ta được báp-têm bằng Đức Thánh Linh vào Thân Thể của Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12:13). Chúng ta thuộc về một cộng đồng toàn cầu và xuyên suốt thời đại. Điều này mang lại sự an ủi, trách nhiệm và sự hiệp một.

2. Gắn Bó Với Một Hội Thánh Địa Phương: Hội Thánh phổ thông được biểu hiện qua các Hội Thánh địa phương. Mô hình từ Công vụ 2 khích lệ chúng ta trung tín tham dự, hiệp thông, học Lời Chúa, dự Tiệc Thánh và cầu nguyện cùng nhau. Đây là môi trường để chúng ta được nuôi dưỡng, khích lệ và sử dụng ân tứ để gây dựng (Ê-phê-sô 4:11-16).

3. Dự Phần Vào Sứ Mạng Của Hội Thánh: Từ ngày khai sinh, Hội Thánh đã là một cộng đồng truyền giáo (Công vụ 1:8). Mỗi chúng ta đều có phần trong sứ mạng rao giảng Phúc Âm, làm chứng về Đấng Christ, và đem người hư mạn vào trong Thân Thể Ngài.

4. Sống Dưới Sự Dẫn Dắt Của Đức Thánh Linh: Hội Thánh được sinh ra bởi quyền năng Thánh Linh và chỉ có thể sống, lớn lên và làm chứng bởi quyền năng ấy. Đời sống cá nhân và tập thể phải luôn tìm kiếm, vâng phục và được đầy dẫy Đức Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18).

Hội Thánh của Đức Chúa Trời bắt đầu từ trong ý định đời đời của Ngài, được tuyên bố bởi Con Ngài là Đức Chúa Giê-xu Christ ("Ta sẽ lập Hội thánh ta"), và chính thức khai sinh vào Ngày Lễ Ngũ Tuần khi Đức Thánh Linh giáng lâm đầy quyền năng, biến đổi một nhóm môn đồ nhút nhát thành một cộng đồng sống động, rao truyền Phúc Âm và làm chứng cho Đấng Christ.

Hội Thánh không phải là sản phẩm của con người, mà là công trình siêu nhiên của Đức Chúa Trời Ba Ngôi: được Chúa Cha hoạch định, được Chúa Con cứu chuộc và làm Đầu, và được Chúa Thánh Linh làm sống động và hiệp một. Là những chi thể trong Thân Thể mầu nhiệm này, chúng ta được mời gọi sống với lòng biết ơn, trung tín gắn bó với Hội Thánh địa phương, tích cực dự phần vào sự thông công và sứ mạng, luôn phụ thuộc vào quyền năng của Đức Thánh Linh, và hướng về ngày trọn vẹn khi Hội Thánh được trình diện vinh hiển trước mặt Đấng Christ (Ê-phê-sô 5:27).

Hãy trân trọng và sống xứng đáng với đặc ân được thuộc về Hội Thánh của Đấng Christ – cộng đồng của những người được kêu gọi ra khỏi tối tăm vào sự sáng lạ lùng của Ngài.