Hiệp Thông Các Thánh Trong Các Tín Điều Cổ Xưa
Trong Bài Tín Điều Các Sứ Đồ – một bản tóm tắt đức tin căn bản của Cơ Đốc giáo từ thế kỷ thứ tư – có một cụm từ quan trọng nhưng đôi khi bị hiểu lầm hoặc xem nhẹ: “Tôi tin... sự cảm thông của thánh đồ” (the communion of saints). Trong bản dịch tiếng Việt phổ biến, cụm từ này còn được diễn đạt là “sự hiệp thông của các thánh” hay “hiệp thông các thánh”. Đây không phải là một giáo lý trừu tượng, mà là một thực tại sống động, một đặc ân và cũng là một mệnh lệnh cho mỗi tín hữu. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa thần học, nền tảng Kinh Thánh và ứng dụng thực tiễn của chân lý quý báu này.
Giải Nghĩa Từ Ngữ: "Hiệp Thông" và "Các Thánh"
Để hiểu trọn vẹn, chúng ta cần mổ xẻ ý nghĩa nguyên thủy của các từ ngữ.
1. "Hiệp thông" (Communio / Koinonia - κοινωνία):
Từ Hy Lạp koinonia là chìa khóa để hiểu khái niệm này. Nó mang các sắc thái nghĩa phong phú: sự thông công, sự chia sẻ, sự cộng tác, sự tham dự, mối liên hệ mật thiết. Koinonia không chỉ dừng lại ở việc “có mối quan hệ” bề ngoài, mà là sự thông hiệp sâu sắc, một sự chia sẻ chung trong cùng một thực thể, một cuộc sống chung. Trong Tân Ước, từ này được dùng để mô tả mối thông công giữa tín hữu với Đức Chúa Trời (1 Giăng 1:3) và với nhau (Công vụ 2:42).
2. "Các thánh" (Sanctorum / Hagioi - ἅγιοι):
Từ hagioi trong tiếng Hy Lạp có nghĩa đen là “những người được biệt riêng ra”, “những người thánh”. Theo cách hiểu Tân Ước, “các thánh” không phải là một nhóm người đặc biệt được phong thánh sau khi chết, mà là toàn thể những người đã được Đấng Christ cứu chuộc, được nên thánh bởi huyết Ngài và bởi đức tin nơi Ngài. Sứ đồ Phao-lô thường xuyên gọi các tín hữu trong các Hội Thánh là “các thánh đồ” (Rô-ma 1:7, 1 Cô-rinh-tô 1:2, Ê-phê-sô 1:1). Vậy, “các thánh” ở đây chính là Hội Thánh phổ thông – thân thể của Đấng Christ bao gồm mọi tín hữu ở mọi thời đại, mọi nơi.
Tổ hợp lại, “Hiệp thông các thánh” (Sanctorum Communionem) chính là mối liên hệ sống động, sự thông hiệp và chia sẻ sâu xa giữa tất cả các tín hữu chân thật trong Đấng Christ Jesus. Đây là một thực tại thuộc linh nhưng được biểu lộ cụ thể trong đời sống vật chất và tương quan.
Nền Tảng Kinh Thánh Của Sự Hiệp Thông
Chân lý này không bắt nguồn từ truyền thống giáo hội, mà bắt nguồn trực tiếp từ Lời Đức Chúa Trời.
1. Hiệp Thông Trong Thân Thể Đấng Christ:
Ẩn dụ mạnh mẽ nhất về Hội Thánh là “thân thể của Đấng Christ”. Sứ đồ Phao-lô giải thích rõ ràng trong 1 Cô-rinh-tô 12:12-27. Câu 12 chép: “Vả, như thân là một, mà có nhiều chi thể, và như các chi thể của thân dầu có nhiều, cũng chỉ là một thân mà thôi, Đấng Christ cũng vậy.” (1 Cô-rinh-tô 12:12). Mỗi tín hữu là một chi thể của thân thể này, và các chi thể không thể tồn tại độc lập. Câu 26 khẳng định nguyên tắc hiệp thông: “Lại nếu một chi thể chịu đau đớn, thì mọi chi thể cùng chịu; hoặc một chi thể được vinh hiển, thì mọi chi thể cùng vui mừng.” (1 Cô-rinh-tô 12:26). Sự hiệp thông này là một kết quả tất yếu của việc chúng ta được báp-têm bằng một Thánh Linh để trở nên một thân (câu 13).
2. Hiệp Thông Thực Tiễn Trong Hội Thánh Đầu Tiên:
Sách Công vụ ghi lại bức tranh sống động về sự hiệp thông này: “Vả, những người ấy bền lòng giữ lời dạy của các sứ đồ, sự thông công của anh em, lễ bẻ bánh, và sự cầu nguyện... Phàm những người tin Chúa đều hiệp lại với nhau, lấy mọi vật làm của chung. Bán hết gia tài điền sản mình mà phân phát cho nhau, tùy sự cần dùng của từng người... Hằng ngày lấy lòng một ý hiệp nhau ở đền thờ, còn ở nhà thì bẻ bánh và dùng bữa chung với nhau cách vui vẻ thật thà.” (Công vụ 2:42, 44-46). Ở đây, chúng ta thấy bốn trụ cột của đời sống Hội Thánh: giáo lý của các sứ đồ, sự thông công (koinonia), lễ bẻ bánh (Tiệc Thánh), và sự cầu nguyện. Sự thông công được thể hiện cụ thể qua việc chia sẻ tài sản, dùng bữa chung, và cùng nhau thờ phượng.
3. Hiệp Thông Trong Sự Thờ Phượng Và Khích Lệ:
Thư Hê-bơ-rơ đưa ra một mệnh lệnh rõ ràng: “Chớ bỏ sự nhóm lại như mấy kẻ quen làm, nhưng phải khuyên bảo nhau, và hễ anh em thấy ngày ấy hầu gần chừng nào, thì càng phải làm như vậy chừng nấy.” (Hê-bơ-rơ 10:25). Sự nhóm lại không phải là một tùy chọn, mà là phương tiện Chúa ban để chúng ta khuyên bảo, khích lệ (câu 24) và giữ vững đức tin. Đây là biểu hiện không thể thiếu của sự hiệp thông.
4. Hiệp Thông Trong Sự Thương Xót Vật Chất:
Sự hiệp thông không chỉ thuộc linh. Sứ đồ Phao-lô, khi kêu gọi sự quyên góp cho các thánh đồ nghèo ở Giê-ru-sa-lem, đã gọi đó là “sự thông công” (koinonia) (Rô-ma 15:26; 2 Cô-rinh-tô 8:4). Ông dạy rằng sự dư dật của Hội Thánh này phải bù đắp sự thiếu thốn của Hội Thánh kia, để có sự bằng nhau (2 Cô-rinh-tô 8:14). Điều này cho thấy sự hiệp thông vượt qua biên giới địa lý và văn hóa.
Phạm Vi Của Sự Hiệp Thông: Vượt Không Gian Và Thời Gian
Một khía cạnh kỳ diệu của “hiệp thông các thánh” là nó không bị giới hạn bởi bức tường nhà thờ hay ranh giới quốc gia. Nó cũng vượt qua cả cái chết.
1. Hiệp Thông Phổ Thông:
Chúng ta hiệp thông với mọi anh chị em trong Chúa trên khắp thế giới, bất kể hệ phái, ngôn ngữ hay màu da, vì tất cả chúng ta đều thuộc về cùng một Thân Thể, uống chung một Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 12:13; Ê-phê-sô 4:4-6).
2. Hiệp Thông Xuyên Suốt Lịch Sử:
Khi tuyên xưng “hiệp thông các thánh”, chúng ta công nhận mối liên hệ với các tín hữu trong quá khứ – từ các sứ đồ, các nhà cải chánh, cho đến những Cơ Đốc nhân vô danh. Chúng ta đang chạy trong cùng một chặng đua với “vô số người chứng kiến” vây quanh (Hê-bơ-rơ 12:1).
3. Hiệp Thông Với Các Thánh Đồ Đang Ngủ Trong Chúa:
Đây là điểm cần giải thích cẩn thận theo quan điểm Tin Lành. Kinh Thánh không dạy chúng ta cầu nguyện với hay thông qua những người đã qua đời. Tuy nhiên, sự hiệp thông của chúng ta với họ không bị cắt đứt. Họ là phần “chiến thắng” của Hội Thánh, đang ở với Chúa (Phi-líp 1:23; Khải Huyền 14:13). Chúng ta cùng họ tạo nên “cả Hội thánh” (Ê-phê-sô 1:22-23) và cùng hướng về ngày tất cả sẽ được đoàn tụ trọn vẹn trong sự phục sinh (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:13-18). Sự hiệp thông này được nuôi dưỡng qua việc chúng ta học hỏi từ gương đức tin của họ (Hê-bơ-rơ 13:7).
Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Hằng Ngày
Làm thế nào để chân lý tuyệt vời này trở nên sống động trong đời sống chúng ta? Dưới đây là một số ứng dụng thiết thực:
1. Tích Cực Tham Gia Vào Đời Sống Một Hội Thánh Địa Phương:
Đừng chỉ là “khán giả” Chủ nhật. Hãy trở thành một chi thể tích cực, đóng góp bằng ân tứ, thì giờ, lời cầu nguyện và tài chính. Tham gia một nhóm nhỏ (small group) là cách tuyệt vời để kinh nghiệm sự thông công sâu sắc, nơi bạn có thể chia sẻ gánh nặng, xưng tội và khích lệ nhau (Gia-cơ 5:16).
2. Thực Hành Lòng Hiếu Khách Và Sự Chia Sẻ:
Hiệp thông thường bắt đầu từ một bữa ăn chung. Hãy mở cửa nhà mình (1 Phi-e-rơ 4:9). Quan tâm đến nhu cầu thực tế của anh chị em trong Hội Thánh. Sách Công vụ ghi nhận: “Trong vòng các môn đồ, cũng chẳng có ai thiếu thốn cả, vì hết thảy những người có ruộng hay nhà, đều bán đi, bán được bao nhiêu tiền cũng đem đặt dưới chơn các sứ đồ; rồi tùy theo sự cần dùng của mỗi người mà phát cho.” (Công vụ 4:34-35). Tinh thần này cần được áp dụng cách khôn ngoan ngày nay.
3. Mang Gánh Nặng Cho Nhau:
Sứ đồ Phao-lô dạy: “Hãy mang lấy gánh nặng cho nhau, như vậy anh em sẽ làm trọn luật pháp của Đấng Christ.” (Ga-la-ti 6:2). Điều này có nghĩa là chủ động lắng nghe, đồng cảm, cầu thay và hỗ trợ cụ thể khi anh chị em mình đau ốm, thất vọng hay sa ngã.
4. Cùng Nhau Lớn Lên Trong Lẽ Thật:
Hiệp thông thật không thể tách rời khỏi lẽ thật. Hãy cùng nhau học hỏi Lời Chúa, thảo luận, và giúp nhau vâng theo (Cô-lô-se 3:16). Sự hiệp thông lành mạnh phải được xây dựng trên nền tảng của Phúc Âm thuần khiết.
5. Mở Rộng Tầm Nhìn Ra Toàn Cầu:
Hãy cầu nguyện, hỗ trợ và quan tâm đến Hội Thánh đang chịu khổ ở những nơi khác trên thế giới. Điều này làm phong phú thêm kinh nghiệm về “Hội Thánh phổ thông” của chúng ta.
Kết Luận: Một Thực Tại Được Ban Cho Và Một Lời Kêu Gọi
“Hiệp thông các thánh” trong Tín Điều Các Sứ Đồ không phải là một ý tưởng đẹp đẽ nhưng viển vông. Đó là một thực tại thuộc linh đã được Đấng Christ thiết lập qua sự chết và sự sống lại của Ngài. Chúng ta đã được đặt vào trong Thân Thể này bởi ân điển. Tuy nhiên, đó cũng là một lời kêu gọi sống động – kêu gọi chúng ta tích cực bước vào mối thông công mà Chúa đã dành sẵn, chủ động yêu thương, chia sẻ và gắn kết với các chi thể khác.
Khi chúng ta sống trong sự hiệp thông đích thực, thế gian sẽ nhìn thấy một dấu hiệu hùng hồn về tình yêu của Đấng Christ (Giăng 13:35). Hơn nữa, chính chúng ta sẽ được nuôi dưỡng, bảo vệ và lớn lên trong đức tin. Ước mong mỗi chúng ta, với tư cách là những “thánh đồ” được kêu gọi ra khỏi thế gian, sẽ ngày càng trân quý và thực hành sự hiệp thông diệu kỳ này cho đến ngày chúng ta được hiệp thông trọn vẹn với Chúa và với nhau trên thiên đàng.
“Nguyền xin ân điển của Đức Chúa Jêsus Christ, sự yêu thương của Đức Chúa Trời, và sự thông công của Đức Thánh Linh ở với anh em hết thảy!” (2 Cô-rinh-tô 13:13).