Chaplains là ai?

Trong thế giới đa dạng và phức tạp ngày nay, thuật ngữ "Chaplain" (Tuyên Úy/Mục Sư Tuyên Úy) ngày càng trở nên phổ biến, xuất hiện trong bệnh viện, quân đội, nhà tù, trường học, và cả các công ty. Tuy nhiên, để hiểu đúng bản chất thần học và sứ mạng của chức vụ này, chúng ta cần quay về nền tảng Kinh Thánh, khám phá hình mẫu của Đấng Christ – Đấng Chăn Chiên Lành – và những nguyên tắc chăm sóc linh hồn mà Ngài đã thiết lập. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào định nghĩa, nền tảng Kinh Thánh, đặc điểm, và ứng dụng thực tiễn của chức vụ tuyên úy Cơ Đốc.

Về cơ bản, một **Chaplain** là một mục sư hoặc người lãnh đạo tâm linh được công nhận, được sai đến để phục vụ trong một môi trường hoặc tổ chức phi-giáo hội (secular) hoặc đa nguyên tôn giáo. Khác với mục sư chăn bầy trong một Hội Thánh địa phương có hội chúng ổn định, tuyên úy phục vụ một "giáo xứ ẩn" (hidden parish) – những người tạm thời hoặc cố định tập trung trong một bối cảnh đặc thù như bệnh nhân, binh lính, tù nhân, sinh viên, nhân viên. Họ là hiện thân của sự hiện diện của Đức Chúa Trời ở những nơi thường được xem là xa cách với nhà thờ.

Từ nguyên "chaplain" xuất phát từ tiếng Latinh "cappellanus", liên quan đến chiếc áo choàng (cappa) của Thánh Martin, biểu tượng cho sự bảo vệ và chăm sóc. Trong bối cảnh Tin Lành, chúng ta nhìn thấy hình ảnh này được làm trọn nơi Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã "mặc lấy" thân xác con người để đồng cảm và cứu giúp chúng ta (Phi-líp 2:7).

Chức vụ tuyên úy không phải là một khái niệm mới mẻ, mà là sự ứng dụng hiện đại của những nguyên tắc chăm sóc mục vụ đã có từ Kinh Thánh.

1. Chúa Giê-xu – Tuyên Úy Tối Cao: Cuộc đời và chức vụ của Chúa Giê-xu là hình mẫu tuyệt đối. Ngài không chỉ giảng dạy trong hội đường mà còn đi đến những nơi đau khổ, cô đơn, và bị xã hội ruồng bỏ. Ngài chữa lành người bệnh tại hồ Bê-tết-đa (Giăng 5:1-15), tiếp xúc với người phung (Mác 1:40-42), đồng bàn với người thâu thuế và kẻ có tội (Ma-thi-ơ 9:10-13). Ngài phán: "Ta đến tìm và cứu kẻ bị hư mất" (Lu-ca 19:10). Chữ "tìm" (ζητέω - *zēteō*) trong tiếng Hy Lạp mang nghĩa tìm kiếm một cách chủ động, nhiệt thành. Tuyên úy chính là người được Chúa sai đi để "tìm" những linh hồn trong những môi trường đặc biệt đó.

2. Sứ Đồ Phao-lô – Nhà Tuyên Úy Bậc Thầy: Sứ đồ Phao-lô đã thực hiện chức vụ tuyên úy trong nhiều bối cảnh. Trong tù, ông không chỉ viết các thư tín mà còn chăn dắt và dẫn đắt người cai ngục và cả gia đình ông ta đến với Chúa (Công vụ 16:25-34). Ông rao giảng trước mặt các quan tổng đốc (Phê-lít, Phết-tu) và vua (Ạc-ríp-ba) – những môi trường quyền lực đầy thách thức (Công vụ 24-26). Phao-lô tuyên bố: "Tôi đã trở nên mọi cách cho mọi người, hầu cho tôi có thể cứu chuộc được một vài người không cứ cách nào" (1 Cô-rinh-tô 9:22). Đây chính là tinh thần của tuyên úy: linh động, thích ứng, và sẵn sàng gặp gỡ con người ở chính nơi họ đang đứng.

3. Nguyên Tắc Chăn Bầy và Thăm Viếng: Trong Công Vụ 20:28, Phao-lô khuyên các trưởng lão tại Ê-phê-sô: "Anh em hãy giữ lấy chính mình, và luôn cả bầy mà Đức Thánh Linh đã lập anh em làm kẻ coi sóc, để chăn Hội thánh của Đức Chúa Trời, mà Ngài đã mua bằng chính huyết mình." Động từ "chăn" (ποιμαίνω - *poimainō*) không chỉ là giảng dạy, mà bao hàm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, bảo vệ, và thậm chí đi tìm những con chiên lạc. Tiên tri Ê-xê-chi-ên 34:11-16 cũng mô tả hình ảnh Đức Giê-hô-va tự tay đi tìm chiên Ngài, "chỗ nào chúng nó bị tan lạc trong một ngày đầy mây và tối tăm mù mịt". Các môi trường như bệnh viện, chiến trường, hay nhà tù thường là những nơi "đầy mây và tối tăm mù mịt" về mặt tâm linh và cảm xúc. Tuyên úy chính là đại diện của Đấng Chăn Chiên Lành trong những nơi tối tăm đó.

Từ nền tảng Kinh Thánh, chúng ta có thể rút ra những phẩm chất then chốt:

1. Sự Hiện Diện Nhập Thể (Incarnational Presence): Như Chúa Giê-xu nhập thể, tuyên úy phải học cách "nhập thể" vào môi trường mình phục vụ. Họ phải hiểu văn hóa, ngôn ngữ, và những áp lực đặc thù của bối cảnh đó (ví dụ: áp lực chiến trường, nỗi sợ bệnh tật, sự cô đơn trong phòng giam). Đây là sự ứng nghiệm của "Hãy vui với kẻ vui, khóc với kẻ khóc" (Rô-ma 12:15).

2. Khả Năng Lắng Nghe Sâu Sắc và Tư Vấn Theo Kinh Thánh: Trong môi trường đa nguyên, tuyên úy thường phải lắng nghe những câu chuyện đau buồn, thất vọng, và khủng hoảng đức tin mà không vội vàng đưa ra câu trả lời giáo điều. Sách Gióp cho thấy những người bạn của Gióp đã thất bại khi chỉ ngồi im lặng với ông trong 7 ngày, nhưng lại gây thêm đau khổ khi bắt đầu lên án và lý luận (Gióp 2:11-13; 16:2). Tuyên úy cần sự khôn ngoan của Sa-lô-môn để biết lúc nào nên nói, nên nói gì, và lúc nào nên chỉ hiện diện trong thinh lặng đầy yêu thương (Châm Ngôn 25:11).

3. Kiến Thức Thần Học Vững Vàng và Khả Năng Truyền Đạt Phù Hợp: Họ phải có nền tảng Lời Chúa vững chắc để có thể áp dụng một cách linh hoạt và phù hợp với từng hoàn cảnh cá nhân. Ví dụ, khi an ủi một binh sĩ sắp ra trận, lời hứa về sự bình an của Chúa (Phi-líp 4:7) có ý nghĩa hơn là một bài giảng dài về giáo lý. Họ cần hiểu "sự hiểu biết đúng lúc" (Châm Ngôn 15:23).

4. Sự Nhạy Bén Về Đạo Đức và Biên Giới: Phục vụ trong môi trường dễ bị tổn thương đòi hỏi sự trong sạch tuyệt đối. Tuyên úy phải giữ các mối quan hệ chuyên nghiệp, tôn trọng biên giới, và trung thành với vợ/chồng mình. Điều này phản ánh sự thánh khiết của Đức Chúa Trời (1 Phi-e-rơ 1:16).

Mặc dù chức vụ tuyên úy chuyên nghiệp là quan trọng, nhưng Kinh Thánh dạy rằng mỗi tín hữu đều được kêu gọi để thực hiện chức vụ chăm sóc và an ủi trong phạm vi ảnh hưởng của mình.

1. Trong Gia Đình và Cộng Đồng: Bạn có thể là "tuyên úy" cho người hàng xóm đang cô đơn, đồng nghiệp đang trải qua khủng hoảng, hay thành viên trong gia đình đang bệnh tật. 1 Phi-e-rơ 4:10 dạy: "Mỗi người trong anh em hãy lấy ơn mình đã được mà giúp lẫn nhau, khác nào người quản lý trung tín giữ các thứ ơn của Đức Chúa Trời." Ơn "giúp đỡ" (διακονέω - *diakoneō*) chính là phục vụ thực tế.

2. Trong Nơi Làm Việc: Bạn được Chúa đặt vào công ty, xưởng máy, hay văn phòng của bạn không chỉ để làm việc, mà còn để chiếu sáng Tin Lành qua thái độ, sự chính trực, và sẵn sàng lắng nghe, cầu nguyện thầm cho người khác (Ma-thi-ơ 5:16).

3. Trong Hội Thánh Địa Phương: Tham gia vào chức vụ thăm viếng bệnh nhân, người già, hoặc an ủi người đau buồn chính là thực hành chức vụ tuyên úy. Gia-cơ 1:27 định nghĩa sự tin đạo trong sạch là "thăm viếng kẻ mồ côi, người góa bụa trong cơn khốn khó của họ".

4. Phát Triển Các Kỹ Năng Tuyên Úy Cá Nhân:
- Lắng nghe chủ động: Tập trung hoàn toàn, không ngắt lời, không vội phán xét.
- Cầu nguyện đúng lúc: Học cách cầu nguyện ngắn gọn, đầy lòng tin và phù hợp với tình huống.
- Nắm vững Lời Chúa: Ghi nhớ những câu Kinh Thánh then chốt về sự an ủi, bình an, hy vọng, và sự tha thứ.
- Hiểu biết cơ bản về khủng hoảng tâm lý: Để phân biệt được khi nào cần giới thiệu một người đến chuyên gia tư vấn Cơ Đốc hoặc bác sĩ.

Chức vụ tuyên úy nhắc nhở chúng ta rằng vương quốc Đức Chúa Trời không bị giới hạn trong bốn bức tường nhà thờ. Nó xâm nhập vào mọi ngõ ngách của xã hội loài người, kể cả những nơi tối tăm và đau thương nhất. Tuyên úy là những sứ giả của sự hiện diện, lòng thương xót, và hy vọng của Đấng Christ, được sai vào những "vùng đất lạ" của bệnh tật, chiến tranh, tội ác, và khủng hoảng.

Cuối cùng, hình ảnh cao quý nhất vẫn là Chúa Giê-xu Christ, Đấng Tuyên Úy Thượng Đẳng của chúng ta. Hê-bơ-rơ 4:14-16 khích lệ: "Vậy, vì chúng ta có một thầy tế lễ thượng phẩm lớn đã thông qua các từng trời, là Đức Chúa Jêsus, Con Đức Chúa Trời... Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm không có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn có một thầy tế lễ bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội. Vậy, chúng ta hãy vững lòng đến gần ngôi ơn phước, hầu cho được thương xót và tìm được ơn để giúp chúng ta trong thì giờ có cần dùng."

Chúa Giê-xu thông hiểu mọi hoàn cảnh. Ngài là Tuyên Úy hoàn hảo, luôn sẵn sàng lắng nghe, thông cảm, và ban ơn giúp đỡ đúng lúc. Ước mong mỗi chúng ta, dù được kêu gọi vào chức vụ tuyên úy chuyên nghiệp hay chỉ đơn giản là một Cơ Đốc nhân bình thường, đều có thể học theo gương Ngài, trở nên những kẻ đem sự hiện diện đầy ân điển của Đấng Christ vào trong những "môi trường đặc thù" mà chính chúng ta đang sống mỗi ngày.