“Thánh cho Đức Giê-hô-va” trong Xa-cha-ri 14:20 có ý nghĩa gì?

Trong dòng chảy của các sách tiên tri, Xa-cha-ri đứng như một cột mốc chói lọi, hướng về ngày Đức Giê-hô-va sẽ làm Vua trên khắp đất. Đặc biệt, chương 14 với lời tiên tri về ngày của Đức Giê-hô-va, kết thúc bằng một hình ảnh gây kinh ngạc: “Trong ngày đó, trên những lục lạc của ngựa sẽ có chạm rằng: THÁNH CHO ĐỨC GIÊ-HÔ-VA; và những cái nồi trong nhà Đức Giê-hô-va sẽ giống như những cái chậu trước bàn thờ” (Xa-cha-ri 14:20, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Cụm từ “Thánh cho Đức Giê-hô-va” không chỉ là một dòng chữ khắc, mà là một tuyên ngôn thần học sâu sắc, báo hiệu một sự biến đổi toàn diện của thực tại dưới sự cai trị trọn vẹn của Đấng Tối Cao. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa của khải tượng này trong bối cảnh sứ điệp của Xa-cha-ri, ngữ nghĩa Hê-bơ-rơ, và sự ứng nghiệm trong ánh sáng của Tân Ước, để rút ra những bài học thiết thực cho đời sống thánh khiết của Cơ Đốc nhân ngày nay.

Sách Xa-cha-ri được viết vào thời kỳ hậu lưu đày, cùng với A-ghê cổ vũ dân sự xây dựng lại đền thờ. Tuy nhiên, sứ điệp của ông vượt xa công trình vật chất, hướng đến một viễn cảnh thiên sai – sự đến của Đấng Mê-si và sự thiết lập vương quốc đời đời của Đức Chúa Trời. Chương 14 là đỉnh cao của sự mặc khải này, mô tả một cuộc chiến cuối cùng của các dân nghịch cùng Giê-ru-sa-lem, sự can thiệp trực tiếp của Đức Giê-hô-va, và sự biến đổi địa lý, thiên văn lẫn tôn giáo.

“Đức Giê-hô-va sẽ làm Vua trên khắp đất; trong ngày đó, Đức Giê-hô-va sẽ là có một, và danh Ngài cũng là có một.” (Xa-cha-ri 14:9)

Đây là chìa khóa giải kinh. Mọi sự mô tả sau đó, kể cả câu 20, đều diễn ra trong thực tại “Đức Giê-hô-va làm Vua trên khắp đất”. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ “thánh” (qodesh, קֹדֶשׁ) mang nghĩa cốt lõi là “được biệt riêng ra”, “tách biệt”, “dành riêng cho mục đích thiêng liêng”. Vật “thánh” là vật được dành riêng cho Đức Chúa Trời, không dùng vào mục đích tầm thường (Xuất Ê-díp-tô Ký 30:29). Vì vậy, khải tượng “Thánh cho Đức Giê-hô-va” báo hiệu một sự xóa nhòa ranh giới giữa “thánh” và “tục” (chol, חֹל) như quan niệm trong Cựu Ước.

Hãy đọc trọn vẹn hai câu cuối chương:

“Trong ngày đó, trên những lục lạc của ngựa sẽ có chạm rằng: THÁNH CHO ĐỨC GIÊ-HÔ-VA; và những cái nồi trong nhà Đức Giê-hô-va sẽ giống như những cái chậu trước bàn thờ. Phàm cái nồi nào ở trong Giê-ru-sa-lem và trong Giu-đa đều sẽ là thánh cho Đức Giê-hô-va vạn quân; phàm những kẻ dâng của tế lễ sẽ đến lấy những nồi đó mà nấu; trong ngày đó, chẳng còn có kẻ mua bán trong nhà Đức Giê-hô-va vạn quân nữa.” (Xa-cha-ri 14:20-21)

Khải tượng này có thể được phân tích qua hai biểu tượng đối lập:

1. Lục Lạc Ngựa – Biểu Tượng của Chiến Tranh và Đời Sống Tục: Trong Cựu Ước, ngựa thường gắn liền với chiến tranh và sức mạnh quân sự của con người (Thi Thiên 20:7; Châm Ngôn 21:31). Lục lạc (chuông) trên ngựa là vật dụng thông thường, không liên quan gì đến nghi lễ thờ phượng. Việc khắc chữ “THÁNH CHO ĐỨC GIÊ-HÔ-VA” lên đó là một hình ảnh cách mạng. Nó cho thấy trong vương quốc của Đấng Mê-si, ngay cả những phương tiện, công cụ của đời sống thường nhật và từng mang tính thế tục, cũng sẽ được tận hiến cho mục đích của Đức Chúa Trời. Chiến tranh sẽ chấm dứt, và những biểu tượng của nó được chuyển hóa thành công cụ tuyên xưng sự thánh khiết của Đức Chúa Trời.

2. Nồi và Chậu – Biểu Tượng của Sự Thờ Phượng và Đời Sống Thường Nhật: Câu 20-21 phác họa một sự thay đổi hai chiều:

• Từ Đền Thờ ra Đời Thường: Những nồi “trong nhà Đức Giê-hô-va” – vốn đã là thánh – sẽ có phẩm chất cao quý như “những cái chậu trước bàn thờ” (có lẽ là những chậu hứng huyết tế lễ, rất thánh). Sự thánh khiết trong đền thờ đạt đến đỉnh điểm.
• Từ Đời Thường vào Đền Thờ: “Phàm cái nồi nào ở trong Giê-ru-sa-lem và trong Giu-đa đều sẽ là thánh”. Đây là điều gây sốc. Không còn sự phân biệt giữa nồi thánh trong đền thờ và nồi tục trong nhà bếp. Mọi vật dụng sinh hoạt thường ngày đều có thể được dùng để phục vụ Chúa. Hơn nữa, những nồi “tục” đó lại được dùng để “nấu” của tế lễ. Điều này báo hiệu sự kết thúc của hệ thống tế lễ phức tạp và độc quyền của dòng Lê-vi, mở đường cho một sự thờ phượng phổ quát.

Sự biến đổi này được củng cố bởi việc “chẳng còn có kẻ mua bán trong nhà Đức Giê-hô-va” (c.21b), một lời tiên tri trực tiếp chống lại sự thương mại hóa và tha hóa sự thờ phượng (xem Ma-thi-ơ 21:12-13).

Khải tượng của Xa-cha-ri không chỉ là một tương lai xa vời, nhưng đã được khởi động và tìm thấy sự ứng nghiệm ban đầu trong Chúa Giê-xu Christ và công tác của Ngài.

1. Chúa Giê-xu – Đấng Thánh Khiết Hóa Mọi Sự: Chúa Giê-xu chính là hiện thân của sự thánh khiết của Đức Chúa Trời bước vào thế giới tục hóa. Ngài đã phá vỡ các rào cản giữa thánh và tục bằng cách chạm đến người phong hủi (Ma-thi-ơ 8:3), đồng bàn với người thâu thuế (Lu-ca 19:5-7), và tuyên bố rằng: “Chẳng phải vật gì từ ngoài vào trong người có thể làm dơ dáy người; nhưng vật gì từ trong người ra, đó là sự làm dơ dáy người” (Mác 7:15). Ngài tẩy sạch đền thờ, biến nó trở lại thành “nhà cầu nguyện” (Ma-thi-ơ 21:13), ứng nghiệm phần nào lời tiên tri “chẳng còn kẻ mua bán”.

2. Hội Thánh – Dân Tộc Thánh và Chức Vụ Vua Thầy Tế Lễ: Sứ đồ Phi-e-rơ áp dụng khái niệm “thánh” của Cựu Ước cho toàn thể Hội Thánh: “Anh em là dòng giống được lựa chọn, là chức thầy tế lễ nhà vua, là dân thánh, là dân thuộc về Đức Chúa Trời” (I Phi-e-rơ 2:9). Trong tiếng Hy Lạp, “thánh” là hagios (ἅγιος), nghĩa là “được biệt riêng ra cho Đức Chúa Trời”. Mọi tín hữu, không chỉ các chức sắc, đều được xưng công bình và được thánh hóa trong Đấng Christ (I Cô-rinh-tô 1:2, 6:11). Chúng ta là những “cái nồi” thường nhật đã được biệt riêng ra “Thánh cho Đức Giê-hô-va”.

3. Sự Thờ Phượng Bằng Cả Đời Sống: Phao-lô kêu gọi: “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm” (I Cô-rinh-tô 10:31). Và “Hãy dâng thân thể mình cho Đức Chúa Trời… ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em” (Rô-ma 12:1). Đây chính là tinh thần của Xa-cha-ri 14:20. Công việc, bữa ăn, sinh hoạt hàng ngày – tượng trưng bởi “lục lạc ngựa” và “cái nồi” – đều có thể và phải trở thành phương tiện tôn vinh Chúa.

Lời tiên tri này không chỉ để ngưỡng mộ, mà để biến đổi cách chúng ta sống hôm nay, trong khi chờ đợi sự ứng nghiệm trọn vẹn khi Đấng Christ tái lâm.

1. Sống Với Tâm Thế “Được Biệt Riêng”: Là Cơ Đốc nhân, chúng ta đã được Đấng Christ mua chuộc, “Thánh cho Đức Giê-hô-va”. Điều này phải ảnh hưởng đến mọi lựa chọn: từ cách sử dụng thời gian, tiền bạc, đến các mối quan hệ và giải trí. Chúng ta tự hỏi: “Điều này có tôn vinh Chúa không? Có phù hợp với thân phận ‘thánh’ của tôi trong Christ không?” (I Phi-e-rơ 1:15-16).

2. Thánh Hóa Công Việc Tầm Thường: Dù bạn là giáo sư, thợ sửa ống nước, nội trợ hay sinh viên, công việc của bạn chính là “lục lạc ngựa” và “cái nồi” của bạn. Hãy “chạm” lên đó dòng chữ “Thánh cho Đức Giê-hô-va” bằng thái độ làm việc hết lòng như làm cho Chúa (Cô-lô-se 3:23), bằng sự chính trực, và bằng lời chứng qua nếp sống. Chiếc máy tính, cây búa, chảo nấu ăn đều có thể là công cụ thờ phượng.

3. Xóa Bỏ Sự Phân Biệt Giả Tạo Giữa “Thuộc Linh” và “Đời Thường”: Đừng nghĩ rằng chỉ những hoạt động trong nhà thờ như cầu nguyện, đọc Kinh Thánh, làm chứng mới là “thánh”. Việc chăm sóc con cái chu đáo, dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp, hoàn thành deadline với chất lượng cao cũng là hành động thánh khiết khi được làm với động cơ yêu mến Chúa. Mọi khía cạnh của đời sống đều là địa hạt cho sự thánh khiết.

4. Nuôi Dưỡng Một Nếp Sống Thờ Phượng Liên Tục: Thờ phượng không chỉ là bài hát vào sáng Chúa Nhật. Đó là sự nhận biết sự hiện diện của Chúa trong mọi khoảnh khắc, là những lời tạ ơn trong lòng giữa ngày bận rộn, là sự dâng lên Ngài những lo âu, và là sự tìm kiếm ý muốn Ngài trong mọi quyết định. Hãy biến đời sống bạn thành một “nhà thờ di động”.

5. Hướng Về Sự Ứng Nghiệm Cuối Cùng: Chúng ta sống và thực hành những điều này trong hy vọng. Sự thánh khiết hoàn toàn và vĩnh cửu của muôn vật chỉ đến khi “Đức Giê-hô-va làm Vua trên khắp đất”. Sự hiện diện của tội lỗi và sự bại hoại trong thế giới này nhắc nhở chúng ta rằng khải tượng của Xa-cha-ri chưa được ứng nghiệm trọn vẹn. Nhưng chúng ta sống như những công dân tiên phong của vương quốc ấy, thể hiện trước những nguyên lý của nó, và mong đợi ngày mọi đầu gối quì xuống và mọi lưỡi tuyên xưng Chúa là Thánh (Phi-líp 2:10-11).

Khải tượng “Thánh cho Đức Giê-hô-va” trên lục lạc ngựa và trên mọi cái nồi trong Xa-cha-ri 14:20 là một lời tiên tri mạnh mẽ về vương quốc thiên sai, nơi sự thánh khiết của Đức Chúa Trời sẽ thấm nhuần mọi phương diện của thực tại, xóa tan sự phân cách giữa thiêng liêng và trần tục. Trong Đấng Christ, lời tiên tri ấy đã bắt đầu ứng nghiệm. Mỗi Cơ Đốc nhân, qua sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-xu, đã được xưng công bình và được thánh hóa, trở nên những vật dụng “thánh cho Đức Giê-hô-va”.

Ơn gọi của chúng ta là sống xứng đáng với sự kêu gọi thánh đó, không chỉ trong những giờ phút “linh thiêng” riêng tư, mà ngay giữa cuộc sống bình thường nhất. Hãy để mọi hành động, lời nói và suy nghĩ đều mang dấu ấn của sự tận hiến cho Chúa. Như vậy, chúng ta không chỉ chờ đợi vương quốc thánh khiết trọn vẹn, mà còn đang góp phần thể hiện và loan báo vương quốc ấy cho một thế giới đang khao khát ý nghĩa và sự biến đổi chân thật.