Chúng ta có thể học được gì từ tên trộm trên thập tự giá?

Trong bức tranh u ám và đau thương của sự chịu đóng đinh, giữa những lời nguyền rủa, sự nhạo báng và nỗi tuyệt vọng, một tia sáng ân điển lóe lên với vẻ huy hoàng khôn tả. Đó là câu chuyện về người nam tử tội—một trong hai tên trộm bị đóng đinh cùng Chúa Giê-xu. Câu chuyện của ông chỉ được thuật lại chi tiết trong Phúc Âm Lu-ca (Lu-ca 23:39-43), và mặc dù ngắn ngủi, nó chứa đựng những bài học vĩ đại về sự cứu rỗi, ân điển, sự ăn năn và quyền năng tối thượng của Đấng Christ. Đây không phải là câu chuyện về một "tên trộm lành," nhưng là câu chuyện về một tội nhân được biến đổi, một minh chứng hùng hồn rằng không một ai, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, là ngoài tầm với của tình yêu và sự tha thứ của Chúa Cứu Thế Giê-xu.

Sự kiện này xảy ra vào giờ đỉnh điểm của sự chịu khổ của Chúa Giê-xu. Cả ba Phúc Âm Nhất Lãm (Ma-thi-ơ 27:44, Mác 15:32) đều ghi rằng ban đầu, cả hai tên trộm đều nhục mạ Ngài. Điều này phù hợp với bản chất tội lỗi của con người và sự ảnh hưởng của đám đông. Tuy nhiên, Lu-ca, với tư cách là một bác sĩ và nhà sử học cẩn thận, được Chúa Thánh Linh cảm động để ghi lại sự biến đổi kỳ diệu của một trong hai người đó.

"39 Vả, một tên trộm cướp bị đóng đinh cũng mắng Ngài rằng: Ngươi không phải là Đấng Christ sao? Hãy tự cứu ngươi và cứu chúng ta nữa! 40 Nhưng tên kia trách nó rằng: Ngươi không sợ Đức Chúa Trời chi hết, ngươi đang chịu một hình phạt như vậy? 41 Về phần chúng ta, thật là đáng, vì chúng ta chịu xứng với việc mình làm; nhưng người nầy không hề làm một điều gì ác. 42 Đoạn lại nói rằng: Hỡi Jesus, khi Ngài đến trong nước mình rồi, xin nhớ lấy tôi! 43 Jesus đáp rằng: Quả thật, ta nói cùng ngươi, hôm nay ngươi sẽ được ở với ta trong nơi Ba-ra-đi." (Lu-ca 23:39-43, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

Đây là phân đoạn trọng tâm. Chúng ta sẽ cùng nhau giải nghĩa từng phần, khám phá những lớp ý nghĩa sâu xa trong từng lời nói.

Điều gì đã khiến tên trộm này thay đổi? Kinh Thánh không ghi rõ, nhưng chúng ta có thể suy luận từ những gì đã xảy ra. Trong khoảng 6 giờ trên thập tự giá (từ giờ thứ ba đến giờ thứ chín – Mác 15:25,33), ông ta đã chứng kiến:

• Sự vô tội của Chúa Giê-xu: Trong khi ông và bạn tù bị kết án vì tội ác thực sự, người ở giữa không hề phạm tội. Lời tuyên bố "Người nầy không hề làm một điều gì ác" (câu 41) là một lời xưng nhận công khai.
• Thái độ và lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu: Ông nghe Chúa Giê-xu cầu nguyện: "Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì" (Lu-ca 23:34). Lời cầu nguyện tha thứ này hoàn toàn trái ngược với thế giới tội ác mà ông từng sống.
• Sự ứng nghiệm lời tiên tri: Có lẽ ông đã nghe những lời nhạo báng của các thủ lĩnh và lính tráng liên quan đến việc Ngài "cứu kẻ khác," "là Vua dân Y-sơ-ra-ên," và cả việc Ngài phó linh hồn mình cho Cha (Lu-ca 23:35-37,46).

Sự biến đổi bắt đầu bằng nỗi sợ kính Đức Chúa Trời ("Ngươi không sợ Đức Chúa Trời chi hết?" – câu 40). Đây là khởi đầu của sự khôn ngoan (Châm ngôn 9:10). Ông nhận ra rằng mình đang đối diện không chỉ với cái chết thể xác, mà còn với sự phán xét thánh khiết của Đức Chúa Trời. Tiếp theo là sự xưng tội thành thực: "Về phần chúng ta, thật là đáng, vì chúng ta chịu xứng với việc mình làm" (câu 41). Ông không đổ lỗi, không bào chữa. Ông công nhận sự công bình của bản án và sự đáng đoán phạt của chính mình. Đây chính là lòng ăn năn thật.

Lời cầu xin của tên trộm là một kiệt tác của đức tin đơn sơ: "Hỡi Jesus, khi Ngài đến trong nước mình rồi, xin nhớ lấy tôi!"

• Ông gọi đích danh "Jesus": Trong tiếng Hy Lạp là Ἰησοῦς (Iēsous), có nghĩa là "Giê-hô-va cứu rỗi." Ông tin rằng người đang chịu đau đớn bên cạnh mình chính là Đấng Cứu Rỗi.
• Ông tin vào vương quốc tương lai của Chúa: Dù Chúa Giê-xu đang trong tình trạng hèn hạ nhất, sắp chết như một phạm nhân, tên trộm vẫn tin Ngài có một vương quốc sẽ đến ("khi Ngài đến trong nước mình"). Đức tin của ông xuyên thấu qua bức màn của sự chết và sự nhục nhã, nhìn thấy vinh quang tương lai của Đấng Mê-si.
• Ông không đòi hỏi gì ngoài sự "nhớ đến": Ông không xin được xuống khỏi thập tự giá. Ông không xin một địa vị cao. Ông chỉ xin được "nhớ đến" – một ân huệ nhỏ bé trong vương quốc tương lai của Vua. Đây là đức tin khiêm nhường và trông cậy trọn vẹn.

Đức tin của ông không dựa trên phép lạ, thần tích, hay một cuộc đời đạo đức trước đó. Nó hoàn toàn đặt trên con người và thân vị của Chúa Giê-xu Christ. Đây chính là đức tin cứu rỗi (Ê-phê-sô 2:8-9).

Phản ứng của Chúa Giê-xu là tức thì và đầy uy quyền: "Quả thật, ta nói cùng ngươi, hôm nay ngươi sẽ được ở với ta trong nơi Ba-ra-đi."

• "Quả thật" (Ἀμήν - Amēn): Một lời long trọng khẳng định chân lý tuyệt đối.
• "Hôm nay" (σήμερον - sēmeron): Không phải chờ đến ngày phán xét cuối cùng. Sự cứu rỗi có hiệu lực ngay lập tức. Khi linh hồn lìa khỏi thể xác, nó sẽ ngay lập tức ở trong sự hiện diện của Chúa (Phi-líp 1:23).
• "Ngươi sẽ được ở với ta": Đây là cốt lõi của thiên đàng – được ở cùng Chúa. Không phải sự vắng mặt của đau đớn, mà là sự hiện diện đời đời của Cứu Chúa (Khải huyền 21:3).
• "Nơi Ba-ra-đi" (παραδείσῳ - paradeisō): Từ gốc Ba Tư, chỉ một khu vườn đóng kín, một nơi phước hạnh. Trong Kinh Thánh, nó chỉ về nơi ở của những linh hồn công bình sau khi chết (2 Cô-rinh-tô 12:4), một trạng thái phước hạnh trung gian trước khi phục sinh thân thể và trời mới đất mới.

Lời hứa này hoàn toàn dựa trên ân điển. Tên trộm không làm được gì để đáng được hứa đó: không làm báp-têm, không làm việc lành, không giữ các lễ nghi. Ông chỉ có tấm lòng ăn năn và đức tin đặt nơi Chúa Giê-xu. Và đó là đủ.

Câu chuyện này không chỉ là một sự kiện lịch sử cảm động, mà là một giáo lý sống động với nhiều ứng dụng thiết thực:

Nhiều người trì hoãn việc quay về với Chúa vì nghĩ rằng mình cần "sửa đổi" đời sống trước đã, hoặc vì nghĩ tội lỗi mình quá lớn. Tên trộm trên thập tự giá phá tan mọi lý do đó. Ông ở phút cuối cùng của cuộc đời, là một tội phạm bị xã hội khinh miệt, không có cơ hội "làm việc lành" để chuộc tội. Thế nhưng, ân điển Chúa vẫn chạm đến ông. Điều này cho chúng ta niềm hy vọng để chia sẻ Phúc Âm cho những người ở trong hoàn cảnh tưởng chừng vô vọng nhất, và cũng nhắc chúng ta đừng bao giờ xét đoán ai là ngoài tầm cứu rỗi của Chúa.

Sự ăn năn của tên trộm không có nghi thức, không có bài hát, không có những giọt nước mắt dài (dù có lẽ ông đã khóc). Nó đơn giản, chân thật và tập trung vào Chúa: nhận biết mình là tội nhân đáng chết và tin cậy nơi Chúa Giê-xu. Đôi khi chúng ta sa vào hình thức mà đánh mất bản chất. Lòng ăn năn thật (trong tiếng Hy Lạp: μετάνοια - metanoia, nghĩa là "thay đổi tâm trí") luôn dẫn đến sự thay đổi thái độ và hành động (nếu có cơ hội).

Lời hứa "hôm nay" của Chúa Giê-xu ban cho chúng ta sự bảo đảm tuyệt đối. Sự cứu rỗi không phải là một hy vọng mơ hồ, mà là một lời hứa chắc chắn từ Đấng đã chiến thắng sự chết. Khi một người thật lòng tin nhận Chúa Giê-xu, người đó có thể biết chắc mình được cứu (1 Giăng 5:13). Sự bảo đảm này không dựa trên cảm xúc hay thành tích, mà dựa trên lời tuyên bố uy quyền của Đấng Christ.

Trên thập tự giá, sự công bình của Đức Chúa Trời được thỏa mãn (tội lỗi bị trừng phạt nơi Chúa Giê-xu) và ân điển của Ngài được tuôn đổ (sự tha tội được ban cho kẻ tin). Tên trộm là người đầu tiên trực tiếp kinh nghiệm lẽ thật này. Ông chết vì tội của chính mình (hình phạt thể xác), nhưng linh hồn ông được tự do nhờ tội của ông đã bị Chúa Giê-xu gánh thay trên thập tự giá. Đây là cốt lõi của Phúc Âm.

Tên trộm trên thập tự giá mãi mãi là một biểu tượng sống động về ân điển kỳ diệu của Đức Chúa Trời. Câu chuyện của ông dạy chúng ta rằng sự cứu rỗi là một món quà thuần túy nhận được bởi đức tin, rằng lòng ăn năn chân thành luôn được Chúa đón nhận, và rằng quyền năng của Đấng Christ đủ để cứu ngay cả trong những tình huống tăm tối nhất. Ông đi vào thiên đàng không phải như một vị thánh được tôn kính, mà như một tội nhân được tha thứ, được chính Chúa của vũ trụ đích thân đưa dắt vào nơi Ba-ra-đi.

Đối với mỗi chúng ta hôm nay, câu chuyện này vang vọng một lời mời gọi: Đừng chờ đợi. Đừng để sự cứng lòng hay cảm giác không xứng đáng cầm chân bạn. Giống như tên trộm, hãy thành thật nhìn nhận tội lỗi mình, quay mắt khỏi những điều vô vọng khác, và đặt trọn niềm tin vào Chúa Giê-xu Christ, Đấng duy nhất có quyền năng và lời hứa: "Hôm nay ngươi sẽ được ở với ta." Đó là lời hứa cho mọi người, vào mọi thời điểm, cho đến hôm nay.