Giá Trị Của Tư Vấn Mục Vụ
Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân không tránh khỏi những lúc đối diện với nan đề, tổn thương, mất mát, hoặc sự bối rối trong tâm linh. Giữa những cơn bão của cuộc đời, Chúa không định để chúng ta cô đơn chống chọi. Một trong những phương cách Ngài ban cho để nâng đỡ con dân Ngài chính là chức vụ tư vấn mục vụ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá nền tảng Kinh Thánh, mục đích thần học, và giá trị không thể thay thế của tư vấn mục vụ trong đời sống Hội Thánh và cá nhân tín hữu, dựa trên Lẽ thật vĩnh cửu của Lời Đức Chúa Trời.
Tư vấn mục vụ (Pastoral Counseling) không đơn thuần là một buổi trò chuyện tâm lý. Theo quan điểm Tin Lành, đây là một chức vụ thuộc linh, nơi một người được Chúa trang bị (thường là mục sư, trưởng lão hoặc người lãnh đạo thuộc linh trưởng thành) sử dụng Lời Đức Chúa Trời, sự khôn ngoan từ Thánh Linh, và sự cảm thông của Đấng Christ để đồng hành, khích lệ, sửa dạy và hướng dẫn một tín hữu vượt qua khủng hoảng, tăng trưởng trong nhân cách và đức tin, cũng như phục hồi mối tương giao với Chúa và với người khác.
Nền tảng cho chức vụ này xuất phát từ chính bản tính của Đức Chúa Trời. Danh hiệu của Đấng Mê-si-a trong Ê-sai 9:6 được tiên tri: “Ngài sẽ được xưng là… Đấng Mưu luận kỳ diệu” (trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ: Pele’ Yo‘etz פֶּלֶאיוֹעֵץ). Từ “Mưu luận” (Yo‘etz) mang nghĩa là cố vấn, tư vấn viên, người đưa ra lời khuyên khôn ngoan. Chúa Giê-xu Christ chính là Đấng Tư Vấn kỳ diệu, là nguồn khôn ngoan tối thượng (Cô-lô-se 2:3). Do đó, mọi sự tư vấn mục vụ chân chính phải quy hướng về Ngài và tìm kiếm sự khôn ngoan từ Ngài.
Chúa Giê-xu, trong chức vụ trên đất, chính là hình mẫu hoàn hảo của người tư vấn. Ngài lắng nghe sâu sắc (câu chuyện người đàn bà Sa-ma-ri, Giăng 4), đặt câu hỏi thăm dò (Mác 10:51), cảm thông nhưng không dung túng tội lỗi (Giăng 8:11), và hướng người ta đến sự giải pháp thuộc linh và sự cứu rỗi. Sứ đồ Phao-lô cũng mô tả chức vụ của mình bao gồm việc “khuyên bảo” (Cô-lô-se 1:28). Từ Hy Lạp được dùng ở đây là noutheteō (νουθετέω), có nghĩa là khuyên nhủ, cảnh báo, sửa dạy với mục đích cải chính tâm trí. Điều này phản ánh mục tiêu phục hồi và xây dựng của tư vấn mục vụ.
Giá trị của tư vấn mục vụ không nằm ở kỹ thuật của con người, mà nằm ở việc nó trở thành ống dẫn cho sự chữa lành, sự thật và ân điển của Đức Chúa Trời. Dưới đây là những giá trị cốt lõi được minh chứng bởi Kinh Thánh:
1. Khải Thị Lẽ Thật và Phá Vỡ Sự Lừa Dối: Nan đề của con người thường bắt nguồn từ những niềm tin sai lầm về Đức Chúa Trời, về bản thân và về người khác. Tư vấn mục vụ dùng Lời Chúa như “gươm của Thánh Linh” (Ê-phê-sô 6:17) để phơi bày những tư tưởng giả dối và thay thế bằng lẽ thật. Như tiên tri Na-than đã đối diện với vua Đa-vít bằng một câu chuyện rồi tuyên bố: “Người đó chính là vua!” (II Sa-mu-ên 12:7), tư vấn mục vụ giúp chúng ta nhìn thấy tội lỗi và thực tế theo cách Chúa nhìn.
2. Mang Gánh Nặng Cho Nhau và Thực Hiện Luật Đấng Christ: Ga-la-ti 6:2 chép: “Hãy mang lấy gánh nặng cho nhau, như vậy anh em sẽ làm trọn luật pháp của Đấng Christ.” Tư vấn mục vụ là một hình thức cụ thể của việc “mang gánh nặng”. Người tư vấn, với tấm lòng của người chăn, bước vào thế giới cảm xúc hỗn loạn của người được tư vấn, lắng nghe, cầu nguyện và chia sẻ gánh nặng ấy trong tinh thần yêu thương, mà không phán xét hay khinh dể. Điều này thể hiện tình yêu thương thực tế của Hội Thánh.
3. Dẫn Đến Sự Ăn Năn, Chữa Lành và Phục Hồi: Mục đích tối hậu của sự sửa dạy trong tư vấn mục vụ là sự phục hồi. Gia-cơ 5:19-20 dạy: “Hỡi anh em, nếu ai trong anh em lầm lạc cách xa lẽ thật, mà có người làm cho người ấy trở lại, thì phải biết rằng kẻ làm cho tội nhân trở lại bội đường lầm lạc sẽ cứu linh hồn người khỏi sự chết, và che đậy vô số tội lỗi.” Quá trình tư vấn hướng đến sự ăn năn thật, dẫn đến sự tha thứ của Chúa và chữa lành những vết thương tâm hồn (Thi-thiên 147:3).
4. Xây Dựng Sự Khôn Ngoan Thuộc Linh và Kỹ Năng Sống Đạo: Nhiều nan đề như quản lý tài chính, xung đột gia đình, nuôi dạy con cái đòi hỏi sự khôn ngoan thực tiễn. Sách Châm Ngôn là một kho tàng về “tư vấn” của Đức Chúa Trời. Châm Ngôn 11:14 viết: “Dân sự bị diệt vì thiếu mưu luận; Song nhờ có nhiều mưu sĩ bèn được cứu rỗi.” Người tư vấn mục vụ, dưới sự dẫn dắt của Thánh Linh, có thể giúp áp dụng những nguyên tắc khôn ngoan của Kinh Thánh vào những tình huống phức tạp của đời sống.
Tư vấn mục vụ hoạt động tốt nhất trong bối cảnh cộng đồng tin kính của Hội Thánh. Nó là một phần của hệ thống hỗ trợ lớn hơn bao gồm sự dạy dỗ từ người giảng, sự thông công, sự cầu nguyện chung và các thánh lễ. Tuy nhiên, cần phân biệt rõ giữa tư vấn mục vụ và trị liệu tâm lý lâm sàng. Tư vấn mục vụ tập trung vào các vấn đề thuộc linh, tâm linh, đạo đức và mối quan hệ, với công cụ chính là Kinh Thánh và quyền năng của Phúc Âm. Trong khi đó, các bệnh lý tâm thần nghiêm trọng (như trầm cảm nặng, rối loạn lưỡng cực, tâm thần phân liệt) cần đến sự can thiệp y tế và trị liệu từ các chuyên gia sức khỏe tâm thần Cơ Đốc (nếu có). Người làm tư vấn mục vụ khôn ngoan cần biết giới hạn của mình và giới thiệu đến các chuyên gia khi cần, vì sự chăm sóc toàn diện cho con người bao gồm cả phần linh, phần hồn và phần thể.
Một nguyên tắc vàng khác là tính bảo mật. Mặc dù không phải là bí mật tuyệt đối như trong luật pháp, nhưng sự tin cẩn là rất quan trọng (Châm Ngôn 11:13). Thông tin chỉ nên được chia sẻ với những người lãnh đạo khác khi cần thiết cho mục đích chăm sóc, hỗ trợ hoặc kỷ luật (theo nguyên tắc trong Ma-thi-ơ 18:15-17), và thường với sự đồng ý của người được tư vấn.
Đối với người cần được tư vấn:
Bắt Đầu Với Sự Cầu Nguyện Và Khiêm Nhường: Hãy tìm kiếm Chúa trước và xin Ngài chỉ dẫn bạn đến đúng người. Tấm lòng khiêm nhường, sẵn sàng lắng nghe và thay đổi là điều kiện tiên quyết (Gia-cơ 1:19-21).
Chủ Động Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ: Đừng chịu đựng trong im lặng. Hãy chủ động tiếp cận mục sư, trưởng lão hoặc một Cơ Đốc nhân trưởng thành, đáng tin cậy trong Hội Thánh mà bạn biết.
Trung Thực Và Kiên Nhẫn: Hãy thành thật về những suy nghĩ, cảm xúc và hành động của mình. Quá trình chữa lành và thay đổi thường cần thời gian, đừng nản lòng.
Đối với người có tấm lòng làm tư vấn mục vụ:
Được Đầy Dẫy Sự Khôn Ngoan Và Tình Yêu Thương Của Đấng Christ: Hãy cầu xin sự khôn ngoan từ Đức Chúa Trời (Gia-cơ 1:5). Tư vấn không phải là thể hiện quyền lực, mà là phục vụ trong tình yêu thương (Ga-la-ti 5:13).
Phát Triển Kỹ Năng Lắng Nghe Sâu: Hãy “chậm nói, chậm giận” (Gia-cơ 1:19). Lắng nghe không chỉ bằng tai, mà bằng cả trái tim và sự hiện diện trọn vẹn.
Hướng Dẫn Người Ta Đến Với Chúa, Chứ Không Phải Đến Với Bạn: Mục tiêu là giúp họ nghe được tiếng Chúa, nhận biết ý muốn Ngài, và phụ thuộc vào ân điển Ngài. Luôn luôn đưa họ trở về với Lời Chúa và sự cầu nguyện.
Hoạt Động Trong Sự Liên Kết Với Hội Thánh: Đừng cô lập mình. Hãy có những người cố vấn và đồng đội để được hỗ trợ, cầu thay và giữ mình trong sự trong sạch.
Giá trị tối thượng của tư vấn mục vụ nằm ở chỗ nó phản chiếu tấm lòng của Đấng Chăn Chiên Lành, là Đấng “băng bó những chiên bị thương tích, và làm mạnh những chiên đau” (Ê-xê-chi-ên 34:16). Nó thừa nhận rằng chúng ta, dù đã được cứu, vẫn đang trong quá trình nên thánh và cần đến sự nâng đỡ của Thân Thể Đấng Christ. Tư vấn mục vụ không phải là dấu hiệu của đức tin yếu kém, mà là sự khôn ngoan khi nhận biết mình cần ân điển Chúa qua những phương tiện Ngài ban.
Cuối cùng, sự chữa lành và biến đổi thật sự đến từ quyền năng Phúc Âm và công việc của Thánh Linh. Người tư vấn chỉ là người đầy tớ, người bạn đồng hành. Như Phao-lô khẳng định: “Tôi đã trồng, A-bô-lô đã tưới, nhưng Đức Chúa Trời đã làm cho lớn lên” (I Cô-rinh-tô 3:6). Hãy can đảm tìm kiếm và cung ứng sự nâng đỡ mục vụ, với đức tin rằng chính Đức Chúa Trời, Đấng Tư Vấn Kỳ Diệu của chúng ta, sẽ hoàn tất công việc tốt lành Ngài đã bắt đầu trong mỗi chúng ta (Phi-líp 1:6).