Nhiệm Vụ Của Trưởng Lão Trong Hội Thánh
Trong cơ cấu tổ chức của Hội Thánh Đấng Christ được Tân Ước mô tả, chức vụ Trưởng lão (πρεσβύτερος, presbyteros) giữ một vị trí hết sức quan trọng và thiết yếu. Đây không phải là một chức danh danh dự hay địa vị xã hội, mà là một chức vụ đầy trách nhiệm thuộc linh, được Đức Chúa Trời thiết lập để chăm sóc, dẫn dắt và bảo vệ linh hồn của cả bầy chiên. Bài viết này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá nhiệm vụ, phẩm chất và trách nhiệm thiêng liêng của những người được giao phó chức vụ cao quý này.
Trước hết, cần hiểu rõ thuật ngữ. Trong Tân Ước, từ “trưởng lão” (presbyteros) thường được dùng song song và thay thế với từ “giám mục” hoặc “kẻ coi sóc” (ἐπίσκοπος, episkopos, nghĩa là “người giám sát”) và “kẻ chăn” (ποιμήν, poimēn, nghĩa là “người chăn bầy”). Sứ đồ Phao-lô đã gọi các trưởng lão ở Ê-phê-sô đến và phán: “Hãy giữ lấy mình và luôn cả bầy mà Đức Thánh Linh đã lập anh em làm kẻ coi sóc (ἐπίσκοπος), để chăn (ποιμαίνω, poimainō) Hội thánh của Đức Chúa Trời, mà Ngài đã mua bằng chính huyết mình” (Công vụ 20:28). Còn Phi-e-rơ thì khuyên: “Những kẻ trưởng lão (πρεσβύτερος) trong anh em, tôi xin khuyên… hãy chăn (ποιμάνατε) bầy của Đức Chúa Trời đang ở giữa anh em, lấy lòng vui lòng mà coi sóc chúng” (1 Phi-e-rơ 5:1-2). Như vậy, chức vụ trưởng lão bao hàm ba khía cạnh chính: coi sóc, chăn bầy và giám sát.
Nhiệm vụ cốt lõi và đẹp đẽ nhất của trưởng lão là chăn bầy. Hình ảnh này bắt nguồn từ Cựu Ước, nơi Đức Chúa Trời tự xưng là Đấng Chăn của Y-sơ-ra-ên (Thi thiên 80:1) và phán xét các lãnh đạo vì đã không chăn dắt bầy (Ê-xê-chi-ên 34:1-10). Đấng Christ là Đấng Chăn Chiên Lành (Giăng 10:11), và Ngài ủy thác công việc chăn dắt này cho những người được Ngài kêu gọi.
Chăn bầy bao gồm:
- Nuôi dưỡng bằng Lời Chúa: Trưởng lão phải “giữ lấy sự giảng dạy trung tín đáng theo” để có thể “dùng giáo lý lành mà khuyên dỗ” (Tít 1:9). Họ phải cung cấp “sữa thiêng liêng” (1 Phi-e-rơ 2:2) và “đồ ăn đặc” (Hê-bơ-rơ 5:12-14) thuộc linh cho bầy chiên tùy theo nhu cầu và sự trưởng thành của mỗi người.
- Dẫn dắt và Bảo vệ: Như người chăn dẫn chiên đến đồng cỏ xanh và dòng nước yên tĩnh (Thi thiên 23:2), trưởng lão dẫn dắt hội chúng trong sự thờ phượng, môn đồ hóa và sự vâng phục Chúa. Đồng thời, họ phải cảnh giác trước những “muông sói hay cắn xé” (Công vụ 20:29) – tức là những giáo sư giả và sự dạy dỗ sai lạc.
- Tìm kiếm và Chữa lành: Khi có chiên lạc hoặc bị thương, trưởng lão có nhiệm vụ tìm kiếm, đem về và chữa lành (Lu-ca 15:4-7; Ê-xê-chi-ên 34:16). Điều này thể hiện qua việc thăm viếng, khuyên bảo, và dìu dắt những người vấp ngã, yếu đuối trong đức tin.
Trưởng lão là “người coi sóc” (ἐπίσκοπος), có trách nhiệm quản trị công việc trong nhà Đức Chúa Trời. Phao-lô viết: “Vì nếu có ai không biết coi sóc nhà mình, thì sao coi sóc được Hội thánh của Đức Chúa Trời?” (1 Ti-mô-thê 3:5). Từ “coi sóc” (προΐστημι, proistēmi) còn mang nghĩa “đứng đầu, lãnh đạo, quản lý”.
Nhiệm vụ quản trị bao gồm:
- Lãnh đạo thuộc linh: Trưởng lão lãnh đạo không theo kiểu thế gian, nhưng “chẳng được cai trị trên phần đất Chúa giao, nhưng phải làm gương tốt cho bầy” (1 Phi-e-rơ 5:3). Sự lãnh đạo của họ dựa trên uy quyền của Lời Chúa và gương mẫu của đời sống.
- Giải quyết các vấn đề và tranh chấp: Trong Hội thánh sẽ có những lúc xảy ra bất hòa hoặc tội lỗi. Trưởng lão có trách nhiệm gìn giữ sự hiệp một và thanh sạch của Hội thánh, áp dụng nguyên tắc của Chúa trong Ma-thi-ơ 18:15-17 và các thư tín để sửa dạy, khuyên bảo.
- Quản lý tài chính và nguồn lực: Dù có thể không trực tiếp nắm giữ mọi khoản tiền, trưởng lão có trách nhiệm giám sát để các nguồn lực của Hội thánh được sử dụng cách trung tín, khôn ngoan và minh bạch cho công việc Chúa (Công vụ 11:30; 1 Cô-rinh-tô 16:1-2).
Một trong những tiêu chuẩn rõ ràng cho trưởng lão là “có tài dạy dỗ” (1 Ti-mô-thê 3:2) và “giữ lấy đạo chân thật theo sự dạy dỗ, hầu có thể dùng đạo lành mà khuyên dỗ và bác lại kẻ chống trả” (Tít 1:9). Không phải mọi trưởng lão đều là nhà giảng luận công khai, nhưng tất cả đều phải có khả năng giải thích, áp dụng và bảo vệ lẽ thật của Phúc Âm.
- Giảng dạy chính thống: Họ phải vững vàng trong giáo lý căn bản của đức tin, giúp hội chúng phân biệt được chân lý và sự sai lạc.
- Khuyên bảo cá nhân: Nhiều việc dạy dỗ hiệu quả nhất diễn ra trong những cuộc trò chuyện cá nhân, thăm viếng, khi trưởng lão dùng Lời Chúa để khích lệ, an ủi hoặc quở trách tín hữu.
- Ngăn chặn tà giáo: Họ là “người canh giữ” trên tường thành Si-ôn (Ê-xê-chi-ên 3:17), phải cảnh báo kịp thời khi thấy các sự dạy dỗ phi Kinh Thánh xâm nhập vào Hội thánh.
Phao-lô liệt kê một loạt các phẩm chất đạo đức trong 1 Ti-mô-thê 3:1-7 và Tít 1:5-9, không phải chỉ như những tiêu chuẩn để lựa chọn, mà còn là những đặc điểm phải được thể hiện liên tục trong đời sống của trưởng lão. Họ phải là tấm gương (τύπος, tupos) cho bầy. Phi-e-rơ nhấn mạnh: “Đừng lấy quyền mà ép những kẻ Chúa giao cho anh em, nhưng hãy làm gương tốt cho bầy” (1 Phi-e-rơ 5:3).
Gương mẫu thể hiện trong mọi phương diện: đời sống gia đình (“chồng của một vợ”, con cái tin Chúa và vâng phục), tính cách (tiết độ, khôn ngoan, nghiêm trang, hiếu khách), đời sống thuộc linh (gắn bó với Chúa, cầu nguyện, yêu mến Lời Chúa), và danh tiếng với người ngoài. Một trưởng lão sống đúng với Lời mình giảng là vũ khí mạnh mẽ nhất để dẫn dắt người khác.
Kinh Thánh ghi lại rằng các sứ đồ đã “cầu nguyện và nhịn ăn” rồi sau đó lập các trưởng lão trong các Hội thánh (Công vụ 14:23). Điều này cho thấy đời sống cầu nguyện là nền tảng cho mọi công tác. Trưởng lão mang gánh nặng thuộc linh cho bầy chiên, và họ cần trình mọi nhu cầu, nan đề của Hội thánh lên cho Đấng Chăn Chiên Lành.
Ngoài ra, trưởng lão cũng có trách nhiệm nhận biết, huấn luyện và khích lệ những người có ân tứ và kêu gọi phục vụ khác trong Hội thánh. Họ hợp tác với các chấp sự (1 Ti-mô-thê 3:8-13) và các ân tứ khác để thân thể Đấng Christ được gây dựng (Ê-phê-sô 4:11-12).
1. Đối Với Các Trưởng Lão:
Hãy thường xuyên xét lại mình dựa trên các tiêu chuẩn Kinh Thánh. Đừng xem chức vụ là gánh nặng o ép, nhưng là đặc ân được phục vụ (1 Ti-mô-thê 3:1). Hãy đầu tư thời gian cho Lời Chúa và cầu nguyện. Hãy chăn dắt bầy với tình yêu thương, kiên nhẫn và sự khiêm nhường, luôn nhớ rằng bầy chiên thuộc về Đức Chúa Trời.
2. Đối Với Tín Hữu Trong Hội Thánh:
Hãy “biết” và “kính trọng” những người lãnh đạo mình (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:12-13). Vâng phục và thuận phục họ vì họ tỉnh thức cho linh hồn bạn (Hê-bơ-rơ 13:17). Hãy cầu nguyện cho họ thường xuyên, vì họ đối mặt với nhiều sự tấn công thuộc linh và áp lực. Hãy sẵn sàng tiếp nhận sự dạy dỗ, khuyên bảo và sửa phạt từ họ với tấm lòng nhu mì.
3. Đối Với Hội Thánh Nói Chung:
Hãy lựa chọn và bổ nhiệm trưởng lão một cách cẩn trọng, dựa trên các tiêu chuẩn Kinh Thánh chứ không dựa trên thành công thế gian, sự giàu có hay ảnh hưởng xã hội. Hỗ trợ và tạo điều kiện để họ có thể thi hành chức vụ cách hiệu quả nhất.
Nhiệm vụ của trưởng lão là một sự kêu gọi thiêng liêng, cao quý nhưng cũng đầy thách thức. Họ được đặt lên để chăn dắt bầy chiên của Đức Chúa Trời, là huyết mình Ngài đã đổ ra. Họ là những người chăn dưới quyền Đấng Chăn Chiên Lành, là người quản gia trung tín trong nhà Đức Chúa Trời, và là những chiến sĩ bảo vệ chân lý của Phúc Âm. Khi các trưởng lão trung tín thi hành nhiệm vụ của mình với lòng kính sợ Chúa, và khi hội chúng biết vâng phục, hỗ trợ họ, thì Hội Thánh sẽ được gây dựng vững mạnh, lớn lên trong ân điển và trở nên chói sáng cho vinh hiển của Đức Chúa Trời. Ước mong mỗi chúng ta, dù ở cương vị nào, cũng tìm biết và trung tín trong phận sự Chúa giao, hầu cho Danh Ngài được cả sáng.