Sẽ có cơ hội lần thứ hai cho sự cứu rỗi sau khi qua đời chứ?

Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi thần học sâu sắc và gây nhiều suy tư nhất là: “Liệu có một cơ hội thứ hai cho sự cứu rỗi sau khi một người đã qua đời?” Câu hỏi này xuất phát từ lòng trắc ẩn dành cho những người thân yêu đã khuất chưa biết đến Chúa, từ niềm hy vọng vào lòng thương xót vô biên của Đức Chúa Trời, và đôi khi từ sự mơ hồ trong cách giải thích một số phân đoạn Kinh Thánh. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát Kinh Thánh cách trung thực, dưới ánh sáng của toàn bộ mạc khải, để tìm ra lời đáp cho vấn đề hệ trọng này.

Trọng tâm của sự dạy dỗ trong Tân Ước khẳng định rằng tình trạng đời đời của một người được quyết định bởi sự lựa chọn và thái độ của họ đối với Chúa Giê-xu Christ trong đời này. Phân đoạn then chốt nằm trong sách Hê-bơ-rơ:

“Theo như đã định cho loài người phải chết một lần, rồi chịu phán xét.” (Hê-bơ-rơ 9:27, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

Câu Kinh Thánh này thiết lập một trật tự không thể đảo ngược: chết một lần → chịu phán xét. Từ “định” trong nguyên ngữ Hy Lạp là apokeimai (ἀπόκειμαι), mang nghĩa “được đặt để”, “được dành sẵn”, hàm ý một sự sắp đặt cố định, một định mệnh đã được thiết lập cho nhân loại. Không có chỗ cho khái niệm về một giai đoạn trung gian nơi người chết có thể thay đổi số phận đời đời của mình sau sự kiện thể xác qua đời.

Chúa Giê-xu đã dùng nhiều minh họa sống động để nói về sự phân cách vĩnh viễn sau sự chết.

1. Ngụ Ngôn Người Giàu Và La-xa-rơ (Lu-ca 16:19-31):

Câu chuyện này, thường bị hiểu lầm là mô tả về “luyện ngục”, thực chất lại là một minh chứng hùng hồn về việc không có cơ hội thứ hai. Sau khi chết, người giàu và La-xa-rơ đều ở trong trạng thái ý thức, nhưng đã bị phân cách bởi một “vực sâu” (chasma - χάσμα) không thể vượt qua (câu 26). Điều đáng chú ý nhất là lời đáp của Áp-ra-ham cho lời cầu xin của người giàu:

“Áp-ra-ham trả lời rằng: Chúng nó đã có Môi-se và các đấng tiên tri; chúng nó phải nghe lời các đấng ấy!” (Lu-ca 16:29)

Và khi người giàu nài xin cho ai từ kẻ chết sống lại đến cảnh cáo các anh em mình, Áp-ra-ham đáp:

“Môi-se và các đấng tiên tri mà chúng nó chẳng chịu nghe, thì dầu có ai từ kẻ chết sống lại, chúng nó cũng chẳng tin vậy.” (Lu-ca 16:31)

Bài học rõ ràng: Cơ hội để ăn năn và tin là ở đời này, qua Lời Đức Chúa Trời (Môi-se và các tiên tri). Ngay cả phép lạ từ cõi chết cũng không thể thay đổi lòng người đã cứng cỏi. Sau khi chết, số phận đã được ấn định.

2. Lời Cảnh Báo Về Sự Phán Xét Cuối Cùng (Ma-thi-ơ 25:31-46):

Trong cảnh tượng phán xét muôn dân, Chúa Giê-xu mô tả sự phân chia dứt khoát giữa chiên (người được cứu) và dê (người bị hư mất). Sự phân chia này dựa trên những việc làm bày tỏ đức tin thật trong cuộc đời họ. Không có ghi chép nào về một giai đoạn “cải tạo” hay “cơ hội ăn năn” sau phán quyết. Kết cục là vĩnh viễn: “Rồi những kẻ nầy sẽ vào hình phạt đời đời, còn những người công bình sẽ vào sự sống đời đời.” (Ma-thi-ơ 25:46). Từ “đời đời” trong tiếng Hy Lạp là aiōnios (αἰώνιος), mang ý nghĩa vô tận, vĩnh cửu, không có điểm kết thúc.

1. I Phi-e-rơ 3:18-20 & 4:6 – Chúa Giê-xu “Giảng Cho Các Linh Hồn Bị Tù”:

Đây là một trong những phân đoạn khó giải thích nhất. Chúng ta cần hiểu trong toàn vẹn bối cảnh và giáo lý Kinh Thánh.

“Vả, Đấng Christ cũng vì tội lỗi chịu chết một lần, là Đấng công bình thay cho kẻ không công bình, để dẫn chúng ta đến cùng Đức Chúa Trời; về phần xác thịt thì Ngài chịu chết, nhưng về phần linh hồn thì được sống. Ấy bởi đó, Ngài cũng đã đi giảng cho các linh hồn bị tù.” (I Phi-e-rơ 3:18-19)

Nhiều nhà giải kinh Tin Lành (như Augustine, Calvin) hiểu rằng đây không phải là sự giảng Tin Lành để cứu rỗi sau khi chết. Có thể hiểu theo một số cách:

• Công bố sự chiến thắng: Sau khi hoàn tất công trình cứu chuộc, Chúa Giê-xu, trong Thần Linh Ngài, đã đến công bố sự chiến thắng của Ngài trước các thế lực tội lỗi và sa ngã thời Nô-ê (các “linh hồn bị tù” có thể chỉ các thiên sứ sa ngã đã gây ảnh hưởng xấu trước cơn nước lụt).
• Lời tuyên cáo phán xét: Hành động “giảng” (kēryssō - κηρύσσω) cũng có thể mang nghĩa “tuyên bố”, “công bố”. Ngài công bố phán quyết cuối cùng cho những kẻ chống nghịch đã bị kết tội.

Phân đoạn I Phi-e-rơ 4:6 (“Vì lẽ đó, Tin lành cũng đã giảng cho kẻ chết...”) thường được hiểu là Tin Lành đã được giảng cho những người lúc đó còn sống, nhưng nay họ đã chết. Họ đã có cơ hội nghe và đáp ứng khi còn sống. Hai phân đoạn này không ủng hộ cho giáo lý về một cơ hội cứu rỗi sau khi chết.

2. Phi-líp 2:10-11 – “Mọi Đầu Gối... Mọi Lưỡi...”:

“hầu cho nghe đến danh Đức Chúa Jêsus, mọi đầu gối trên trời, dưới đất, bên dưới đất, thảy đều quì xuống, và mọi lưỡi thảy đều xưng Jêsus Christ là Chúa...”

Sự tôn thờ và xưng nhận này là bắt buộc, diễn ra trong sự phán xét cuối cùng (Khải Huyền 20:11-15). Nó là sự công nhận về uy quyền và địa vị của Chúa Giê-xu, không phải là sự xưng nhận đức tin để được cứu rỗi. Ngay cả ma quỷ và những kẻ hư mất cũng phải quỳ xuống và thừa nhận Ngài là Chúa, nhưng điều đó không mang lại sự cứu rỗi cho họ, mà chỉ xác nhận sự công bình trong phán xét của Đức Chúa Trời.

Sách Khải Huyền cung cấp bức tranh cuối cùng về số phận con người:

“Kế đó, tôi thấy một tòa lớn và trắng, cùng Đấng ngồi ở trên; trước mặt Ngài trời đất đều trốn hết, chẳng còn thấy chỗ nào cho nó nữa. Tôi thấy những kẻ chết, cả lớn và nhỏ, đứng trước tòa, và các sách thì mở ra... Kẻ nào không được biên vào sách sự sống đều bị ném xuống hồ lửa.” (Khải Huyền 20:11-12, 15)

“Sách sự sống” (biblos tēs zōēs - βίβλος τῆς ζωῆς) đã được biên tên vào từ trước (xem Phi-líp 4:3, Khải Huyền 13:8, 17:8). Sự phán xét công bố những điều đã được định đoạt, dựa trên những việc làm là bằng chứng của đức tin thật hay không. Không có ghi chép nào về việc thêm tên vào sách sau phán xét này.

Giáo lý rõ ràng này không nhằm khơi gợi sự sợ hãi tiêu cực, mà để định hướng cho đời sống đức tin và truyền giáo của chúng ta một cách đúng đắn và khẩn trương.

1. Sống Với Sự Khẩn Trương Và Trách Nhiệm:

Biết rằng đời này là cơ hội duy nhất để tiếp nhận ân điển cứu rỗi, chúng ta được thúc giục sống với thái độ nghiêm túc trước những quyết định thuộc linh. Sứ đồ Phao-lô viết: “Vả, ấy là trong lúc thuận tiện ta mới nài xin ngươi, ấy là trong ngày cứu rỗi ta mới phù hộ ngươi. Nầy, hiện nay là lúc thuận tiện; nầy, hiện nay là ngày cứu rỗi!” (II Cô-rinh-tô 6:2). “Hiện nay” là từ khóa. Chúng ta không được trì hoãn sự ăn năn, tin nhận Chúa, hay sự đầu phục đời sống cho Ngài.

2. Động Lực Mạnh Mẽ Cho Công Tác Truyền Giáo:

Lẽ thật này thúc đẩy chúng ta nhiệt thành chia sẻ Phúc Âm. Mỗi người chúng ta gặp đang sống trong “ngày cứu rỗi” của họ. Nhìn xung quanh với con mắt vĩnh hằng, chúng ta sẽ thấy sự cấp bách trong việc đem Tin Lành cứu rỗi đến cho gia đình, bạn bè, hàng xóm và mọi dân tộc. Chúng ta là những sứ giả của sự hòa giải trong “thời kỳ thuận tiện” này (II Cô-rinh-tô 5:18-20).

3. An Nghỉ Trong Sự Chắc Chắn Của Sự Cứu Rỗi:

Đối với người đã đặt đức tin nơi Chúa Giê-xu, lẽ thật này mang lại sự bình an và chắc chắn sâu xa. Sự cứu rỗi của chúng ta không lệ thuộc vào một cơ hội mơ hồ sau này, mà dựa trên công trình trọn vẹn của Chúa Giê-xu trên thập tự giá, mà chúng ta đã tiếp nhận bằng đức tin. Chúng ta có thể nói như Phao-lô: “Vì biết rằng Đấng mà ta đã tin chắc có thể giữ sự ta đã phó thác cho đến ngày đó.” (II Ti-mô-thê 1:12).

4. Nuôi Dưỡng Lòng Kính Sợ Chúa Và Sự Thánh Khiết:

Hiểu về tính chất quyết định của đời sống hiện tại giúp chúng ta sống kính sợ Chúa cách nghiêm túc. Chúng ta được kêu gọi “lấy lòng sợ hãi run rẩy làm nên sự cứu chuộc mình” (Phi-líp 2:12), không phải trong nỗi sợ bất an, mà trong sự tôn trọng thánh khiết đối với Đấng chúng ta sẽ trình diện (II Cô-rinh-tô 5:10).

Qua sự khảo sát Kinh Thánh nghiêm túc, câu trả lời rõ ràng là không có cơ hội thứ hai cho sự cứu rỗi sau khi qua đời. Lời Chúa dạy về một định mệnh đã được ấn định sau sự chết (Hê-bơ-rơ 9:27), về sự phân cách vĩnh viễn (Lu-ca 16:26), và về sự phán xét cuối cùng dựa trên những gì đã làm trong đời (Khải Huyền 20:12-13). Lòng thương xót vô biên của Đức Chúa Trời không mâu thuẫn với sự công bình và thánh khiết của Ngài. Chính vì yêu thương, Đức Chúa Trời đã ban Con Một Ngài, Chúa Giê-xu Christ, để ai tin Ngài thì được sự sống đời đời ngay trong hiện tại (Giăng 3:16, 5:24).

Ân điển cứu rỗi là quá đỗi quý giá và cơ hội tiếp nhận nó được ban cho chúng ta hôm nay. Đây không phải là lẽ thật gây tuyệt vọng, nhưng là lời cảnh tỉnh đầy yêu thương từ Đấng Tạo Hóa, kêu gọi chúng ta hòa thuận với Ngài ngay trong lúc còn gọi là “bây giờ”. Hãy để lẽ thật này thúc đẩy chúng ta sốt sắng tìm kiếm Chúa, vững vàng trong đức tin, và nhiệt thành đem ánh sáng Phúc Âm đến cho một thế giới đang bước đi trong bóng tối của sự chết đời đời.

“Vì Ngài phán rằng: Trong kỳ thuận hiện ta đã nhậm lời ngươi, Trong ngày cứu rỗi ta đã phù hộ ngươi. Nầy, hiện nay là kỳ thuận hiện, nầy, hiện nay là ngày cứu rỗi!” (II Cô-rinh-tô 6:2)