Sợ người ta là một cái bẫy như thế nào (Châm Ngôn 29:25)?

Trong hành trình đức tin, Cơ Đốc nhân thường xuyên đối diện với một kẻ thù vô hình nhưng có sức tàn phá ghê gớm: sự sợ hãi ý kiến, phán xét hay quyền lực của con người. Sứ đồ Phao-lô nhắc nhở chúng ta rằng chiến trận thuộc linh của chúng ta không phải chống lại thịt và máu (Ê-phê-sô 6:12), thế nhưng chính “thịt và máu” lại thường trở thành đối tượng của nỗi sợ kìm hãm bước chân chúng ta. Kinh Thánh, đặc biệt là sách Châm Ngôn, không né tránh thực tế này mà cung cấp một chẩn đoán sắc bén và phương thuốc giải độc hữu hiệu.

Câu Kinh Thánh trọng tâm của chúng ta viết: “Sợ người ta gài cho mình một cái bẫy; Nhưng ai tin cậy Đức Giê-hô-va thì được an ninh.” (Châm Ngôn 29:25, Kinh Thánh Tiếng Việt 1925).

Để thấu hiểu chiều sâu của lời cảnh báo này, chúng ta cần đào sâu vào ngôn ngữ gốc. Từ “sợ” được dịch từ từ Hê-bơ-rơ “pachad” (פָּחַד), diễn tả nỗi sợ hãi run rẩy, kinh khiếp, một cảm giác lo âu, kinh hãi đột ngột. Đây không phải là sự kính sợ thông thường, mà là một nỗi kinh hãi khiến con người mất đi lý trí và sự tự do.

Cụm từ “gài cho mình một cái bẫy” là hình ảnh vô cùng sống động. Từ “bẫy” là “mowqesh” (מוֹקֵשׁ), chỉ một cái bẫy, cái snare, hay cạm bẫy được giấu kín. Trong bối cảnh săn bắn thời xưa, mowqesh là thứ được ngụy trang khéo léo, khiến con mồi không thể nhận ra cho đến khi đã sa vào và bị mắc kẹt, không thể tự giải thoát. Vua Sa-lô-môn, tác giả chính của sách Châm Ngôn, đang sử dụng một ẩn dụ mạnh mẽ: Nỗi sợ người ta không chỉ là một cảm xúc tiêu cực; nó là một cơ chế bẫy có chủ đích của kẻ thù thuộc linh. Nó ngụy trang dưới vẻ ngoài của sự thận trọng, mong muốn được chấp nhận, hoặc ngay cả “sự khôn ngoan” trần tục, nhưng cuối cùng lại xiềng xích tâm hồn và khiến chúng ta bất tuân Đức Chúa Trời.

Đối lập hoàn toàn với hình ảnh chiếc bẫy là lời hứa về sự “an ninh”. Từ này trong tiếng Hê-bơ-rơ là “sagab” (שָׂגַב), có nghĩa là được nâng cao lên, được đặt ở nơi cao, kiên cố, không thể với tới được. Người tin cậy Đức Giê-hô-va không chỉ đơn thuần “cảm thấy an toàn”; họ thực sự được chuyển đến một vị trí cao và kiên cố, ngoài tầm với của mọi cạm bẫy. Đó là một sự bảo vệ chủ động và siêu nhiên từ chính Đức Chúa Trời.

Cái bẫy “sợ người ta” biểu hiện qua nhiều hình thức tinh vi:

1. Bẫy của Sự Thỏa Hiệp: Khi chúng ta sợ bị chế giễu, cô lập hoặc chống đối, chúng ta dễ dàng thỏa hiệp các nguyên tắc đạo đức của Kinh Thánh. Tiên tri Ê-li đã từng tưởng rằng chỉ còn một mình ông trung thành (1 Các Vua 19:10), nỗi sợ hãi khiến ông chạy trốn. Vua Sau-lơ là một ví dụ điển hình khác. Ông bị bẫy bởi nỗi sợ dân chúng khi họ sốt ruột chờ Sa-mu-ên, dẫn đến việc tự ý dâng của lễ – một hành động bất tuân trực tiếp dẫn đến việc vương quyền bị truất khỏi ông (1 Sa-mu-ên 13:11-12). Ông thú nhận: “Ta nói rằng: Dân chúng đã tan lạc khỏi ta, còn ông không đến theo kỳ đã định… nên ta miễn cưỡng dâng của lễ thiêu.”

2. Bẫy của Sự Im Lặng Sai Lầm: Nỗi sợ này khiến chúng ta giữ im lặng khi cần phải làm chứng về Chúa hoặc bênh vực lẽ thật. Sứ đồ Phi-e-rơ đã sa vào cái bẫy này khi ông sợ những người hầu gái và những kẻ chung quanh, dẫn đến ba lần chối Chúa (Ma-thi-ơ 26:69-75). Sự sợ hãi đã khiến ông phủ nhận chính căn tính và mối quan hệ của mình với Chúa Giê-xu.

3. Bẫy của Việc Tìm Kiếm Sự Vinh Hiển Của Người Ta: Chúa Giê-xu đã thẳng thắn quở trách những người Pha-ri-si: “Các ngươi làm thế nào có thể tin được, vì các ngươi nhận vinh hiển lẫn nhau, còn không tìm vinh hiển bởi một mình Đức Chúa Trời đến” (Giăng 5:44). Khi nỗi sợ về việc “mất mặt” hoặc khao khát được người đời tán dương chi phối, chúng ta đã đánh mất mục tiêu tối cao là làm sáng danh Đức Chúa Trời.

Phần thứ hai của Châm Ngôn 29:25 không chỉ là một lời khuyên; đó là một mệnh lệnh và lời hứa song hành: “Nhưng ai tin cậy Đức Giê-hô-va thì được an ninh.”

Động từ “tin cậy” (“batach” – בָּטַח) trong tiếng Hê-bơ-rơ mang ý nghĩa mạnh mẽ hơn “niềm tin” thông thường. Nó có nghĩa là nương dựa, phó thác, cảm thấy an toàn, trông cậy một cách vững chắc. Đó là một hành động chủ động đặt toàn bộ trọng lượng của đời sống, danh dự, tương lai và sự an toàn của mình lên Đức Chúa Trời. Đấng mà chúng ta tin cậy không phải là một thế lực mơ hồ, mà là Đức Giê-hô-va (Yahweh) – Danh Giao Ước, Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, Đấng thành tín và quyền năng vô hạn.

Kinh Thánh trình bày một sự tương phản rõ ràng giữa đối tượng của sự sợ hãi:

• Sợ người ta: Dẫn đến bẫy, nô lệ, và sự sụp đổ.
• Kính sợ Đức Giê-hô-va: Là khởi đầu của sự khôn ngoan, dẫn đến sự sống, an ninh và nơi ẩn náu (Châm Ngôn 1:7; 14:26-27).

Chúa Giê-xu đã dạy một cách dứt khoát: “Đừng sợ kẻ giết thân thể mà không giết được linh hồn; nhưng thà sợ Đấng làm cho mất được cả linh hồn lẫn thân thể trong địa ngục.” (Ma-thi-ơ 10:28). Lời dạy này không khuyến khích sự liều lĩnh, nhưng đặt lại trật tự ưu tiên cho sự sợ hãi. Khi chúng ta kính sợ Đức Chúa Trời một cách đúng đắn, mọi nỗi sợ khác sẽ trở nên nhỏ bé và mất quyền lực. Như lời Đức Chúa Trời phán trong Ê-sai 51:12: “Ta, chính Ta, là Đấng yên ủi các ngươi. Ngươi là ai, mà sợ loài người hay chết, sợ con trai loài người là kẻ sẽ bị như cỏ?”

Làm thế nào để chúng ta thoát khỏi cái bẫy “sợ người ta” và kinh nghiệm sự “an ninh” trong Đấng Christ?

1. Nhận Biết Giá Trị Căn Tính Trong Đấng Christ: Nỗi sợ người ta thường bắt nguồn từ việc chúng ta tìm kiếm giá trị bản thân từ sự chấp nhận của người khác. Hãy ăn rễ trong lẽ thật rằng chúng ta được xưng công bình, được nhận làm con, và được yêu thương vô điều kiện bởi Đức Chúa Trời qua sự chết của Chúa Giê-xu (Rô-ma 5:8; Ga-la-ti 4:6-7). Khi biết mình là ai trong Ngài, chúng ta sẽ ít phụ thuộc vào ý kiến của người khác để định hình mình.

2. Cầu Nguyện Xin Sự Can Đảm Thuộc Linh: Các sứ đồ sau khi bị đe dọa đã không cầu nguyện xin cơn bách hại dừng lại, mà cầu nguyện rằng: “Xin Chúa xem xét sự hăm dọa của họ, và ban cho các đầy tớ Ngài rao giảng đạo Ngài một cách dạn dĩ” (Công vụ 4:29). Chúng ta cần cầu xin Chúa ban cho mình lòng dạn dĩ (parrhesia – παρρησία trong tiếng Hy Lạp), nghĩa là sự tự do, mạnh dạn, không sợ hãi khi nói ra lẽ thật.

3. Sống Với Tầm Nhìn Vĩnh Cửu: Sứ đồ Phao-lô khuyên: “Vậy nếu anh em được sống lại với Đấng Christ, hãy tìm kiếm những sự ở trên trời, là nơi Đấng Christ ngồi bên hữu Đức Chúa Trời. Hãy ham mến những sự ở trên trời, đừng ham mến những sự ở dưới đất” (Cô-lô-se 3:1-2). Khi chúng ta đặt mắt vào sự vinh hiển đời đời và sự phán xét của Đức Chúa Trời, thì sự phán xét tạm bợ của con người sẽ mất đi sức nặng.

4. Kết Hiệp Với Hội Thánh Và Những Người Có Đức Tin Mạnh Mẽ: Đừng chiến đấu một mình. Hãy ở trong mối thông công với những Cơ Đốc nhân trưởng thành, những người có thể khích lệ, nhắc nhở chúng ta về lẽ thật và cầu thay cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Gương của các anh hùng đức tin trong Hê-bơ-rơ đoạn 11, những người “coi sự sỉ nhục về Đấng Christ là quí hơn của châu báu xứ Ê-díp-tô” (câu 26), là nguồn động lực to lớn.

“Sợ người ta” thực sự là một cái bẫy tinh vi và nguy hiểm. Nó cướp đi sự tự do của chúng ta trong Đấng Christ, khiến chúng ta nô lệ cho ý kiến của người khác và cản trở chúng ta sống và bày tỏ đức tin cách trọn vẹn. Tuy nhiên, lời của Đấng Khôn Ngoan trong Châm Ngôn 29:25 vạch ra con đường giải thoát: sự tin cậy tuyệt đối vào Đức Giê-hô-va.

Sự tin cậy này không phải là một khái niệm mơ hồ, mà là một mối quan hệ sống động với Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đấng đã bày tỏ tình yêu trọn vẹn nhất qua Chúa Giê-xu Christ. Khi chúng ta chọn tin cậy Ngài – đặt phẩm giá, an toàn và tương lai của mình trong tay Ngài – chúng ta sẽ được chuyển đến nơi cao, nơi an ninh, nơi mọi cạm bẫy của sự sợ hãi trần gian không thể với tới. Ước mong mỗi chúng ta, nhờ ân điển Ngài, có thể sống như lời khuyên trong Thi Thiên 56:11: “Tôi đã tin cậy nơi Đức Chúa Trời, cho nên tôi không sợ: Loài người sẽ làm chi tôi?”