Thông công với sự thương khó của Ngài là gì (Phi-líp 3:10)?

Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân thường khao khát được biết Chúa sâu nhiệm hơn. Sứ đồ Phao-lô, trong bức thư gửi cho Hội Thánh Phi-líp, đã bày tỏ một khát vọng tột đỉnh, một mục tiêu duy nhất của đời sống mình: “Tôi chỉ ao ước được biết Ngài, và quyền phép sự sống lại của Ngài, và sự thông công thương khó của Ngài, làm cho tôi nên giống như Ngài trong sự chết Ngài” (Phi-líp 3:10). Cụm từ “thông công với sự thương khó của Ngài” là một tuyên bố sâu sắc, thách thức và đầy quyền năng. Nó không chỉ là một khái niệm thần học trừu tượng, mà là lời mời gọi vào một kinh nghiệm sống động, biến đổi, nơi đời sống của người tin được kết nối mật thiết với chính Chúa Cứu Thế Giê-xu. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai phá ý nghĩa đa chiều của sự thông công này dựa trên nền tảng Kinh Thánh, ngôn ngữ nguyên bản và thực tiễn đức tin.

Để hiểu câu 10, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của phân đoạn Phi-líp 3:4-14. Phao-lô vừa liệt kê những “thành tích” thuộc linh và chủng tộc đáng tự hào của mình: “người Hê-bơ-rơ, con của người Hê-bơ-rơ; về luật pháp, thì thuộc dòng Pha-ri-si;… về sự công bình của luật pháp, thì không chỗ trách được” (câu 5-6). Tuy nhiên, ông tuyên bố mạnh mẽ rằng tất cả những điều ấy, đối với ông, chỉ là “sự lỗ” (tiếng Hy Lạp: ζημία, *zēmia* – tổn thất, thiệt hại) vì cớ sự nhận biết về Đấng Christ (câu 7-8).

Động lực thúc đẩy Phao-lô không phải là sự hoàn thiện bản thân theo luật pháp, mà là một mối quan hệ cá nhân, sống động: “cho đến nỗi tôi được biết Ngài” (câu 10). Động từ “biết” ở đây (tiếng Hy Lạp: γινώσκω, *ginōskō*) không chỉ hàm ý hiểu biết tri thức, mà là sự nhận biết qua kinh nghiệm, mối quan hệ thân mật, như cách “biết” trong hôn nhân (Sáng Thế Ký 4:1). Mục đích tối hậu của sự “biết” này là “làm cho tôi nên giống như Ngài trong sự chết Ngài” – tức là sự biến đổi toàn diện nhân cách để phản chiếu đặc tính của Đấng Christ, đặc biệt trong khía cạnh hy sinh, vâng phục.

1. “Thông Công” (Κοινωνία – *Koinōnia*):
Từ Hy Lạp này rất phong phú, bao gồm các ý nghĩa: sự hiệp thông, sự chia sẻ, sự tham dự, sự cộng tác, mối liên kết chung. Nó xuất phát từ gốc κοινός (*koinos*) – nghĩa là “chung”. Trong Tân Ước, *koinōnia* diễn tả: - Mối thông công giữa các tín hữu với Đức Chúa Cha và Con Ngài (1 Giăng 1:3). - Sự hiệp nhất trong Thánh Linh (Phi-líp 2:1). - Sự dự phần vào cùng một thực tại (như dự phần trong Thánh Linh – 2 Cô-rinh-tô 13:14). - Sự chia sẻ vật chất (Rô-ma 15:26).
Như vậy, “thông công với sự thương khó” không chỉ là đồng cảm hay suy ngẫm, mà là sự dự phần thực sự, sự chia sẻ sâu sắc vào chính thực tại đau khổ mà Chúa Giê-xu đã trải qua. Nó là một mối liên hệ sống động, hai chiều.

2. “Sự Thương Khó” (Παθήματα – *Pathēmata*):
Từ này chỉ những sự đau đớn, khổ nạn, hoạn nạn. Nó không chỉ giới hạn ở sự đau đớn thể xác trên thập tự giá, mà bao gồm toàn bộ hành trình đau khổ của Chúa Giê-xu: sự từ chối, phản bội, cô đơn, gánh tội lỗi thế gian, và sự thương khó trong tâm linh (Ma-thi-ơ 26:38). Trong Rô-ma 8:17, Phao-lô cũng dùng từ này: “Lại nếu chúng ta là con cái, thì cũng là kẻ kế tự: kẻ kế tự Đức Chúa Trời và là kẻ đồng kế tự với Đấng Christ, miễn chúng ta đều chịu đau đớn với Ngài, hầu cho cũng được vinh hiển với Ngài.” Ở đây, “chịu đau đớn với” là συμπάσχω (*sympaschō*), nhấn mạnh sự cùng chịu đựng.

Phao-lô kết nối ba khía cạnh không thể tách rời: “quyền phép sự sống lại của Ngài”, “sự thông công thương khó của Ngài”, và mục đích “nên giống như Ngài trong sự chết Ngài”. Đây không phải là ba trải nghiệm độc lập, mà là một tiến trình thống nhất.

1. Thông Công Với Sự Thương Khó – Con Đường Dẫn Đến Sự Sống Lại:
Trật tự của Phao-lô rất đáng chú ý: ông ao ước biết quyền phép sự sống lại và sự thông công thương khó. Sự sống lại và thương khó luôn đi đôi với nhau trong lẽ thật Phục Sinh. Chúa Giê-xu phán: “Hột giống nếu không chết đi, thì cứ ở một mình; nhưng nếu chết đi, thì kết quả được nhiều” (Giăng 12:24). Quyền năng phục sinh chỉ được kinh nghiệm trọn vẹn khi chúng ta sẵn sàng dự phần vào con đường thập tự giá. Thương khó đi trước, vinh quang theo sau. Đây là mẫu mực của Đấng Christ và cũng là mẫu mực cho môn đồ (Mác 8:34).

2. Bản Chất Của Sự Thông Công Này:
- Không phải là sự chuộc tội: Sự thương khó của Chúa Giê-xu trên thập tự giá là độc nhất, trọn vẹn và đủ để cứu chuộc nhân loại (Hê-bơ-rơ 10:10). Chúng ta không thể và không cần thêm gì vào giá trị cứu chuộc đó. Sự “thông công” của chúng ta không làm tăng thêm giá trị cho sự chuộc tội của Ngài. - Là sự đồng hình đồng dạng: Nó là sự tham dự vào bản chất và mẫu mực đời sống của Ngài. Như Ngài vâng lời cho đến chết, chúng ta học vâng phục trong mọi hoàn cảnh. Như Ngài yêu thương và phó chính mình, chúng ta học sống hy sinh. Sự thông công này khiến chúng ta ngày càng “nên giống như Ngài trong sự chết Ngài” – tức là cái tôi, tư dục, bản ngã cũ bị đóng đinh (Ga-la-ti 2:20). - Là một ân tứ và một lời mời gọi: Trước hết, đó là ân điển Chúa ban, cho phép chúng ta được dự phần vào những gì thuộc về Ngài. Đồng thời, đó là lời mời gọi chúng ta đáp ứng bằng đức tin và sự vâng lời.

Làm thế nào để sự thông công này trở nên hiện thực trong đời sống Cơ Đốc nhân? Kinh Thánh chỉ ra nhiều phương diện:

1. Trong Đời Sống Thuộc Linh Cá Nhân:

• Chối bỏ chính mình và vác thập tự giá mình hằng ngày: Đây là điều kiện tiên quyết (Lu-ca 9:23). Đó là sự lựa chọn từ bỏ ý riêng, ham muốn tội lỗi, và lối sống thế gian để theo ý muốn Đức Chúa Trời.
• Cầu nguyện tranh chiến: Trong vườn Ghết-sê-ma-nê, Chúa Giê-xu đã trải qua sự thương khó tâm linh sâu xa (Lu-ca 22:44). Thông công với Ngài bao hàm cả những giờ phút cầu nguyện sống chết, vật lộn với ý muốn xác thịt để tìm kiếm và vâng theo ý Cha.
• Chịu sự sửa phạt của Cha: Hê-bơ-rơ 12:10-11 dạy rằng Đức Chúa Trời sửa phạt chúng ta “cho được dự phần trong sự thánh khiết Ngài” và “ấy là một sự đau đớn