Kinh Thánh nói gì về sự tra tấn?

Trong một thế giới đầy rẫy bạo lực và sự tàn ác, vấn đề tra tấn vẫn là một vết nhơ của nhân loại. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không thể làm ngơ trước thực tế đau lòng này và cần có một cái nhìn căn cứ trên Lời Đức Chúa Trời. Kinh Thánh không lảng tránh đề tài khó khăn này; thay vào đó, nó ghi lại những ví dụ lịch sử, phơi bày bản chất tội lỗi của con người, đồng thời mặc khải về sự đau khổ tột cùng của Đấng Christ và sự phán xét cuối cùng của Đức Chúa Trời dành cho sự độc ác. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát đề tài "sự tra tấn" dưới nhiều góc độ Kinh Thánh, từ lịch sử, luật pháp, thần học cho đến ứng dụng thực tiễn cho đời sống đức tin.

Kinh Thánh ghi nhận nhiều trường hợp tra tấn xảy ra bởi tay con người, thường với mục đích trừng phạt, ép buộc, khủng bố hoặc trả thù. Đây luôn được mô tả như một biểu hiện của sự sa ngã và độc ác của lòng người.

Trong Cựu Ước, chúng ta thấy các dân tộc ngoại bang thường sử dụng các hình thức tra tấn man rợ. Ví dụ, người Phili-tin đã khoét mắt Sam-sôn (Các Quan Xét 16:21) – một hành động không chỉ nhằm tước đoạt sức mạnh mà còn là sự hành hạ tâm lý và thể xác khủng khiếp. Trong thời kỳ bị bắt làm phu tù, dân Y-sơ-ra-ên đối diện với nhiều cực hình (Thi Thiên 137). Sách Các Vua và Các Sử Ký cũng ghi lại những cuộc thanh trừng đẫm máu với những hình phạt tàn bạo.

Tuy nhiên, luật pháp Môi-se mà Đức Chúa Trời ban cho dân Y-sơ-ra-ên đã đặt ra một tiêu chuẩn công lý hoàn toàn khác biệt với các dân tộc xung quanh. Mặc dù có những hình phạt nghiêm khắc (sẽ bàn ở phần sau), luật pháp không bao giờ cho phép sự tra tấn có chủ đích gây đau đớn kéo dài, sự bạo hành tùy tiện, hay sự tàn ác để giải trí. Trọng tâm của luật là "mắt đền mắt, răng đền răng" (Xuất Ê-díp-tô Ký 21:24) – một nguyên tắc về sự tương xứng và công bằng, nhằm giới hạn sự trả thù quá mức, chứ không phải để biện minh cho sự hành hạ.

Đức Chúa Trời ghét sự bạo ngược. Các tiên tri lớn tiếng lên án sự tàn ác của các nhà cầm quyền. A-mốt tố cáo những người "ép kẻ nghèo và làm cho kẻ thiếu thốn trong xứ bị hao mòn" (A-mốt 8:4). Tiên tri Mi-chê tuyên bố điều Đức Giê-hô-va đòi hỏi: "hãy làm điều công bình, ưa sự nhân từ và bước đi cách khiêm nhường với Đức Chúa Trời ngươi" (Mi-chê 6:8). Sự tra tấn, như một hình thức bạo ngược tột độ, hoàn toàn đối nghịch với bản tính thánh khiết và yêu thương của Đức Chúa Trời.

Cần phân biệt rõ giữa sự tra tấn (torture) và sự trừng phạt về thể xác (corporal punishment) theo luật định. Từ Hy Lạp cho "tra tấn" là βασανισμός (basanismos), mang nghĩa gốc là "thử bằng đá touchstone", nhưng sau này mang nghĩa "hành hạ, làm đau đớn cực độ". Nó khác với từ κόλασις (kolasis) – sự sửa phạt, trừng phạt với mục đích sửa trị.

Luật pháp Cựu Ước quy định một số hình phạt thể xác (như đánh roi, với giới hạn số roi – Phục Truyền 25:1-3) và cả hình phạt tử hình (cho các tội nghiêm trọng như giết người, ngoại tình, thờ thần tượng). Mục đích của những luật này là:

1. Duy trì sự thánh khiết và công lý trong cộng đồng giao ước.
2. Răn đe tội ác (Phục Truyền 19:20).
3. Loại bỏ sự gian ác khỏi dân sự (Phục Truyền 17:7).

Tuy nhiên, ngay cả trong các hình phạt này, không có chỗ cho sự kéo dài đau đớn một cách có chủ ý để khủng bố tinh thần hoặc moi tin tức – đặc điểm cốt lõi của tra tấn. Hình phạt phải được thi hành công khai, dựa trên bằng chứng xác thực (cần hai hoặc ba nhân chứng – Phục Truyền 19:15), và phải tương xứng. Điều này cho thấy sự khác biệt căn bản giữa một hệ thống pháp lý nghiêm minh (dù khắc nghiệt theo chuẩn mực hiện đại) với sự tàn bạo vô nhân tính của tra tấn.

Cuộc khổ nạn của Chúa Giê-xu Christ là ví dụ kinh khiếp và sâu sắc nhất về sự tra tấn trong Kinh Thánh, và nó mang ý nghĩa thần học trọng tâm. Lời tiên tri về Người Đầy Tớ Đau Khổ trong Ê-sai 53 đã mô tả chân thực và sống động về những đau đớn Ngài phải chịu: "Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương... bằng sự sửa phạt người chịu chúng ta được bình an, bằng lằn roi người chúng ta được lành bịnh" (Ê-sai 53:5).

Trong Tân Ước, sự tra tấn thể xác và tinh thần mà Chúa Giê-xu phải trải qua được ghi lại tỉ mỉ:

- Sự phản bội và bắt giữ trong vườn Ghết-sê-ma-nê (Ma-thi-ơ 26:47-56).
- Phiên tòa bất hợp pháp với những lời vu cáo và nhục mạ (Ma-thi-ơ 26:59-68).
- Sự tra tấn thể xác: Ngài bị đánh bằng tay, bị nhổ vào mặt, bị đánh bằng roi sau khi Philát ra lệnh (Mác 14:65; Giăng 19:1). Việc đánh bằng roi La Mã (flagellum) là một cực hình khủng khiếp, có thể làm rách da, thịt, thậm chí làm lộ xương.
- Sự chế giễu và hành hạ tâm lý: Bị đội mão gai, mặc áo điều, và bị lính canh chế nhạo là "Vua dân Giu-đa" (Ma-thi-ơ 27:27-31).
- Đỉnh điểm là sự đóng đinh trên thập tự giá – một hình thức xử tử công khai tàn bạo nhất của đế chế La Mã, được thiết kế để gây đau đớn tột cùng và sự sỉ nhục tối đa.

Quan trọng hơn cả, Kinh Thánh cho thấy Chúa Giê-xu chủ động gánh lấy sự tra tấn này. Ngài phán: "Chẳng ai cất sự sống ta đi, nhưng tự ta phó cho" (Giăng 10:18). Sự đau khổ của Ngài không phải là một bi kịch ngẫu nhiên, mà là sự ứng nghiệm của kế hoạch cứu chuộc từ đời đời. Qua sự tra tấn và cái chết của Ngài, Đấng vô tội đã gánh thay án phạt mà tội nhân đáng phải chịu. Từ ngữ Hy Lạp ἱλαστήριον (hilastērion) trong Rô-ma 3:25, thường được dịch là "ofiar chuộc tội" (propitiation), cho thấy cái chết của Chúa Giê-xu đã thỏa mãn sự công bình thánh khiết của Đức Chúa Trời, hòa giải loài người tội lỗi với Ngài.

Sách Khải Huyền, được viết trong bối cảnh Hội Thánh đầu tiên đang chịu sự bức hại dữ dội của đế chế La Mã, đề cập nhiều đến sự tra tấn như một đặc điểm của thời kỳ cuối cùng dưới quyền lực của kẻ chống nghịch Christ.

Trong Khải Huyền chương 9, khi ấn thứ năm được mở ra, những con châu chấu từ vực sâu được quyền "hành hại loài người trong năm tháng, chớ không giết đi" (Khải Huyền 9:5). Từ "hành hại" ở đây chính là βασανισμός (basanismos) – tra tấn. Hình ảnh này nói về một giai đoạn khủng khiếp khi nhiều người sẽ phải chịu đau đớn thể xác lẫn tinh thần.

Hơn nữa, sách này cũng nói đến những người tử đạo vì đức tin: "Tôi thấy dưới bàn thờ những linh hồn của kẻ đã bị giết vì đạo Đức Chúa Trời và vì lời chứng mình đã làm" (Khải Huyền 6:9). Lịch sử Hội Thánh từ thời các sứ đồ đến nay đầy dẫy những gương anh hùng đức tin chịu tra tấn và tử đạo vì danh Chúa Giê-xu. Khải Huyền an ủi họ rằng sự công bình và báo thù thuộc về Đức Chúa Trời (Khải Huyền 6:10; 19:2), và Ngài sẽ lau sạch mọi nước mắt (Khải Huyền 21:4).

Từ sự dạy dỗ của Kinh Thánh về sự tra tấn, chúng ta rút ra được những bài học quý báu cho đời sống đức tin và thực tiễn:

1. Căm Ghét Sự Ác, Bám Víu Sự Lành: Là con cái của Đức Chúa Trời thánh khiết, chúng ta được kêu gọi ghét điều ác (Rô-ma 12:9). Việc lên án mọi hình thức tra tấn và bạo ngược là bày tỏ bản tính của Chúa trong chúng ta. Chúng ta phải cầu nguyện cho sự công bình được tôn cao trên đất.

2. Đồng Cảm với Người Chịu Khổ: Hình ảnh Chúa Giê-xu đồng hóa mình với những người bị tù đày (Ma-thi-ơ 25:36) thúc giục chúng ta có lòng thương xót. Cơ Đốc nhân cần quan tâm đến những nạn nhân của tra tấn, bạo hành, bất công – dù qua lời cầu thay, sự hỗ trợ thực tế, hay đứng lên bênh vực tiếng nói của họ.

3. Tìm Kiếm Sự Chữa Lành từ Đấng Chịu Tra Tấn: Nếu bạn là nạn nhân của bất kỳ hình thức bạo hành hay tổn thương sâu sắc nào (một dạng "tra tấn" trong đời sống), hãy nhớ rằng bạn có một Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm thấu hiểu mọi sự đau đớn của bạn (Hê-bơ-rơ 4:15). Chúa Giê-xu không chỉ thấu hiểu mà còn có quyền năng để chữa lành những vết thương trong tâm hồn. Hãy mang mọi gánh nặng đến với Ngài.

4. Sẵn Sàng Chịu Khổ vì Danh Chúa: Chúa Giê-xu đã cảnh báo các môn đồ về sự bắt bớ (Giăng 15:20). Trong khi chúng ta cầu nguyện để được thoát khỏi sự bạo ngược, chúng ta cũng cần có tinh thần sẵn sàng, xem sự sỉ nhục vì Danh Chúa là điều vinh hiển (Công Vụ 5:41). Niềm tin của chúng ta được đặt trên Đấng đã chiến thắng sự tra tấn và sự chết.

5. Rao Giảng Tin Lành của Sự Hòa Giải: Gốc rễ của mọi sự tàn ác, kể cả tra tấn, là tội lỗi trong lòng người. Giải pháp tối hậu không chỉ là luật pháp nhân quyền, mà là sự biến đổi tấm lòng bởi quyền năng của Tin Lành. Chúng ta được giao phó sứ điệp hòa giải, kêu gọi con người ăn nần, tin nhận Đấng Christ, để được giải thoát khỏi quyền lực của sự hận thù và tội lỗi (2 Cô-rinh-tô 5:18-20).

Kinh Thánh phơi bày sự tra tấn như một thực tại đen tối của thế giới sa ngã, một biểu hiện của tội ác con người khi xa rời Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, Kinh Thánh không dừng lại ở đó. Nó dẫn chúng ta đến thập tự giá, nơi Con Đức Chúa Trời toàn hảo đã tự nguyện gánh chịu sự tra tấn tột độ thay cho chúng ta, để mở ra con đường cứu chuộc và hòa giải. Sự phục sinh của Ngài là lời tuyên bố chiến thắng cuối cùng trên mọi quyền lực của sự hận thù, đau đớn và sự chết.

Với tư cách là Hội Thánh của Đấng Christ, chúng ta được kêu gọi phản chiếu sự công bình và lòng thương xót của Ngài trong thế giới này: lên tiếng chống lại bạo ngược, an ủi người đau khổ, và rao truyền hy vọng về một trời mới đất mới, nơi "sự chết, buồn thảm, kêu khóc, đau đớn sẽ không còn nữa" (Khải Huyền 21:4). Cho đến ngày đó, chúng ta vững vàng trong đức tin, biết rằng không có sự tra tấn hay khổ đau nào có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ Giê-xu, Chúa chúng ta (Rô-ma 8:38-39).