Chủ nghĩa dân tộc Cơ Đốc là gì?

Trong bối cảnh thế giới đương đại với những biến động chính trị, xã hội và văn hóa, thuật ngữ "Chủ nghĩa Dân Tộc Cơ Đốc" (Christian Nationalism) thường xuất hiện trong các cuộc thảo luận, đôi khi gây nên sự nhầm lẫn hoặc hiểu lầm đáng tiếc trong cộng đồng tin kính. Là những người nghiên cứu Lời Chúa, chúng ta cần xem xét hiện tượng này dưới ánh sáng của Kinh Thánh, phân biệt rõ ràng giữa lòng yêu nước chính đáng, trách nhiệm công dân thuộc linh với một hệ tư tưởng có nguy cơ đặt các giá trị dân tộc, sắc tộc, hay chính trị lên trên – hoặc thậm chí thay thế – cho nền tảng đức tin thuần túy vào Chúa Cứu Thế Giê-xu và Vương Quốc thuộc linh của Ngài.

Về mặt khái niệm, Chủ nghĩa Dân Tộc Cơ Đốc thường được hiểu là quan điểm hoặc phong trào tìm cách kết hợp chặt chẽ bản sắc Cơ Đốc giáo với bản sắc dân tộc và quốc gia, cho rằng một quốc gia cụ thể nên được định hình chủ yếu bởi các giá trị, văn hóa và luật lệ Cơ Đốc, và thường xem quốc gia đó như một thực thể được Đức Chúa Trời đặc biệt ủy thác hoặc chọn lựa. Nó có thể biểu hiện ở mức độ từ việc đề cao di sản Cơ Đốc trong lịch sử một dân tộc, đến mức cực đoan là đòi hỏi các đặc quyền chính trị và pháp lý cho một nhóm tôn giáo cụ thể, đôi khi dẫn đến sự bài xích những nhóm khác biệt.

Để có cái nhìn thấu đáo, chúng ta phải quay về với Lời Hằng Sống của Đức Chúa Trời.

1. Dân Sự Được Chọn Trong Cựu Ước: Y-sơ-ra-ên.
Kinh Thánh Cựu Ước rõ ràng trình bày về một dân tộc được chọn – dân Y-sơ-ra-ên. Sự chọn lựa này không dựa trên sự ưu việt của họ, nhưng trên ân điển và giao ước của Đức Chúa Trời (Phục-truyền Luật-lệ Ký 7:6-8). Mục đích của sự chọn lựa này là để qua họ, phước hạnh và sự cứu rỗi được đến với mọi dân tộc (Sáng-thế Ký 12:3). Chức vụ của Y-sơ-ra-ên mang tính chất chứng nhân và chức tế lễ trung gian (Xuất Ê-díp-tô Ký 19:5-6). Tuy nhiên, họ liên tục sa ngã khi biến đặc ân thuộc linh thành niềm kiêu hãnh dân tộc, nghĩ rằng họ được bảo đảm sự an toàn và phước hạnh dù không vâng lời Chúa – một sai lầm mà các tiên tri đã cảnh cáo gắt gao.

2. Sự Chuyển Dời Trọng Tâm Trong Tân Ước: Hội Thánh Phổ Thông.
Tân Ước mạc khải một sự thay đổi căn bản. Chúa Giê-xu Christ, Đấng Mê-si, đến không phải để tái lập vương quốc Y-sơ-ra-ên theo nghĩa chính trị-dân tộc (Giăng 18:36), nhưng để thiết lập Vương Quốc Đức Chúa Trời – một vương quốc thuộc linh, không thuộc về thế gian này. Sự chọn lựa của Đức Chúa Trời giờ đây không còn giới hạn trong một nhóm sắc tộc hay lãnh thổ. Hội Thánh (εκκλησία - ekklēsia) là dân sự mới của Đức Chúa Trời, được hình thành từ mọi dân tộc, chi phái, tiếng nói (Khải-huyền 7:9).

Sứ đồ Phi-e-rơ áp dụng chính những danh hiệu của Y-sơ-ra-ên cho Hội Thánh: "Anh em là dòng giống được lựa chọn, là chức thầy tế lễ nhà vua, là dân thánh, là dân thuộc về Đức Chúa Trời" (I Phi-e-rơ 2:9). Điều kiện để gia nhập dân sự mới này không phải là huyết thống, địa lý hay văn hóa, mà là đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ và sự tái sinh bởi Thánh Linh (Giăng 1:12-13).

3. Sự Phá Đổ Hàng Rào Ngăn Cách.
Sứ điệp then chốt của Tân Ước là trong Đấng Christ, mọi hàng rào ngăn cách giữa các dân tộc đều bị phá đổ. Thư Ê-phê-sô 2:14-16 tuyên bố Chúa Giê-xu là sự hòa bình của chúng ta, đã phá đổ bức tường ngăn cách (ám chỉ luật pháp phân biệt Do Thái và Dân Ngoại) để tạo nên một người mới. Trong thư Ga-la-ti 3:28, Phao-lô viết: "Không còn phân biệt Chi-đê hay Gờ-réc, không còn phân biệt tôi mọi hay tự chủ, không còn phân biệt nam hay nữ; vì trong Đấng Christ Jesus, anh em đều là một." Từ "Chi-đê" (Do Thái) và "Gờ-réc" (Hy Lạp/Dân Ngoại) ở đây bao hàm sự phân chia dân tộc và văn hóa sâu sắc nhất thời đó. Trong Đấng Christ, điều đó không còn là yếu tố quyết định cho thân vị thuộc linh.

Khi đối chiếu với các nguyên tắc Kinh Thánh trên, chúng ta có thể nhận diện một số nguy cơ:

1. Nguy Cơ Thần Hóa Quốc Gia (Idolatry):
Điều răn thứ nhất cấm chúng ta có các thần khác trước mặt Đức Chúa Trời. Khi lòng yêu nước biến thành chủ nghĩa dân tộc cuồng tín, nó có thể trở thành một hình thức thờ hình tượng – đặt tổ quốc, quốc kỳ, lý tưởng dân tộc lên vị trí tối cao chỉ dành cho Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu dạy: "Hãy cho Sê-sa vật gì của Sê-sa, và vật gì của Đức Chúa Trời hãy trả cho Đức Chúa Trời" (Ma-thi-ơ 22:21). Sự trung thành tối hậu của Cơ Đốc nhân thuộc về Đấng Christ và Vương Quốc Ngài, không thuộc về bất kỳ thực thể chính trị trần thế nào.

2. Nguy Cơ Thu Hẹp Phúc Âm:
Phúc Âm là cho "mọi dân tộc" (Ma-thi-ơ 28:19). Chủ nghĩa dân tộc Cơ Đốc, nếu đề cao một nhóm sắc tộc hay văn hóa cụ thể như là "dân được chọn" theo nghĩa mới, sẽ vô tình (hoặc cố ý) truyền bá một phúc âm bị bóp méo – một phúc âm gắn liền với bản sắc dân tộc hơn là ân điển thuần túy qua đức tin. Điều này trái ngược hoàn toàn với sứ mạng truyền giáo toàn cầu của Hội Thánh.

3. Nguy Cơ Gây Chia Rẽ Hội Thánh:
Hội Thánh là thân thể Đấng Christ, nơi mọi thành viên đều liên kết với nhau (I Cô-rinh-tô 12:12-13). Chủ nghĩa dân tộc đưa các yếu tố chia rẽ của thế gian (chính trị phe phái, tự tôn dân tộc) vào trong Hội Thánh, có thể gây nên sự phân biệt, ngờ vực giữa các anh chị em tin Chúa thuộc các quốc tịch hay quan điểm chính trị khác nhau.

4. Nguy Cơ Lẫn Lộn Vương Quốc Đức Chúa Trời với Chương Trình Chính Trị Trần Gian:
Nhiều người ủng hộ chủ nghĩa dân tộc Cơ Đốc nuôi hy vọng xây dựng một "quốc gia Cơ Đốc" trên đất. Tuy nhiên, Kinh Thánh cho thấy Vương Quốc Đức Chúa Trời là siêu việt và không thể bị đồng hóa với bất kỳ thể chế nhân loại nào. Sự công bình và hòa bình trọn vẹn chỉ đến khi Chúa Christ tái lâm (Khải-huyền 21:1-4). Cố gắng dùng quyền lực chính trị để áp đặt các giá trị đạo đức mà không có sự biến đổi tấm lòng bởi Phúc Âm thường dẫn đến sự giả hình và bách hại.

Vậy, Cơ Đốc nhân nên có thái độ nào đối với dân tộc và quốc gia mình? Lời Chúa hướng dẫn chúng ta sống một đức tin cân bằng và khôn ngoan.

1. Có Lòng Yêu Nước Lành Mạnh và Trách Nhiệm Công Dân Tích Cực:
Kinh Thánh dạy chúng ta tôn trọng và vâng phục các quyền cầm quyền (Rô-ma 13:1-7), cầu nguyện cho những người lãnh đạo (I Ti-mô-thê 2:1-2), và đóng góp cho sự an lành của nơi mình sống (Giê-rê-mi 29:7). Làm tròn bổn phận công dân, tuân thủ luật pháp (miễn là không mâu thuẫn với Lời Chúa), và đóng góp tích cực cho xã hội là những cách thiết thực để bày tỏ tình yêu thương và làm sáng danh Chúa.

2. Luôn Ghi Nhớ Danh Phận Tối Cao Là Công Dân Nước Trời:
Phao-lô nhắc nhở: "Song quê hương chúng ta ở trên trời..." (Phi-líp 3:20). Danh phận chính yếu và vĩnh cửu của chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, công dân Nước Thiên Đàng. Điều này đặt mọi sự trung thành trần thế vào đúng viễn cảnh. Chúng ta tham gia vào đời sống quốc gia như những sứ giả của Vương Quốc khác, mang theo các giá trị của Nước Trời vào trong môi trường trần thế.

3. Rao Giảng Phúc Âm Thuần Khiết, Cho Mọi Người:
Sứ mạng của chúng ta là rao truyền Phúc Âm cứu rỗi qua đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, không phải một "phúc âm" gắn với chủ nghĩa dân tộc hay văn hóa. Chúng ta yêu thương và tìm cách đem Tin Lành đến cho đồng bào mình, nhưng đồng thời cũng mở rộng tầm nhìn đến các dân tộc khác, vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian (Giăng 3:16).

4. Lên Tiếng Cho Lẽ Thật và Công Lý, Nhưng Bằng Tinh Thần và Phương Cách Của Đấng Christ:
Chúng ta được kêu gọi bênh vực kẻ nghèo khó, bênh vực lẽ công bình (Châm-ngôn 31:8-9). Khi tham gia vào đời sống công cộng, đứng về phía lẽ thật, chúng ta phải làm điều đó với tinh thần khiêm nhường, yêu thương, và cầu nguyện, chứ không với sự giận dữ, cay đắng hay kiêu ngạo của người đời. Chúng ta đấu tranh chống lại tội lỗi và bất công trong hệ thống, nhưng nhớ rằng kẻ thù thật sự không phải là "người thuộc phe kia", mà là các quyền lực thuộc linh của sự tối tăm (Ê-phê-sô 6:12).

Chủ nghĩa dân tộc Cơ Đốc, với những biểu hiện cực đoan của nó, tiềm ẩn nguy cơ đánh tráo trung tâm của đức tin: từ Chúa Giê-xu Christ và Vương Quốc vĩnh cửu của Ngài sang các dự án chính trị và văn hóa tạm bợ của con người. Lịch sử Hội Thánh đã chứng kiến nhiều bài học đau thương khi thập tự giá bị kết hợp chặt chẽ với thanh gươm quyền lực.

Là những người tin theo Lời Chúa, chúng ta được kêu gọi sống với sự trung thành có thứ tự ưu tiên rõ ràng. Chúng ta yêu mến quê hương, tôn trọng thể chế, cầu nguyện và làm việc vì sự thịnh vượng và công lý cho dân tộc mình. Nhưng trên hết, chúng ta phải "tìm kiếm Nước Đức Chúa Trời trước nhất" (Ma-thi-ơ 6:33). Trái tim chúng ta phải hướng về Giê-ru-sa-lem mới (Khải-huyền 21:2), nơi mọi dân tộc, mọi chi phái sẽ cùng nhau thờ phượng Chiên Con là Chúa của mọi chúa, Vua của mọi vua.

Hãy để cho lời của Sứ đồ Phi-e-rơ là kim chỉ nam cho chúng ta: "Hỡi kẻ rất yêu dấu, tôi khuyên anh em như kẻ kiều ngụ và kẻ tha phương, hãy kiêng những sự ham mê xác thịt, là sự chiến tranh cùng linh hồn; hãy ăn ở ngay lành giữa dân ngoại, hầu cho họ... đều ngợi khen Đức Chúa Trời trong ngày Ngài thăm viếng" (I Phi-e-rơ 2:11-12). Chúng ta là những kiều dân và khách lạ trên đất này, sống một đời sống chính trực để qua đó, dân tộc chúng ta và mọi dân tộc nhìn thấy việc lành của chúng ta mà tôn vinh Cha trên trời. Đó chính là "chủ nghĩa yêu nước" theo cách của Nước Trời.