Trong Sách Diễm Ca, tại sao nói đừng đánh thức tình yêu cho đến khi nó muốn?

Trong kho tàng thi ca Kinh Thánh, sách Diễm Ca (hay Nhã Ca) nổi lên như một bản tình ca đẹp đẽ, trữ tình và đầy bí ẩn. Một trong những lời cảnh báo trọng tâm, được lặp lại như một điệp khúc xuyên suốt tác phẩm, chính là: **"Hỡi các con gái Giê-ru-sa-lem, ta ép nài các ngươi bởi những con hươu, hay là bởi những con hoàng dương rừng, chớ kinh động, chớ làm thức dậy ái tình của tôi cho đến khi nó muốn!"** (Diễm Ca 2:7; 3:5; 8:4 - Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Lời kêu gọi này không đơn thuần là một lời khuyên về tình cảm, mà ẩn chứa những nguyên tắc thuộc linh sâu sắc về thời điểm, sự tôn trọng và ý muốn hoàn hảo của Đức Chúa Trời trong các mối quan hệ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa của câu Kinh Thánh then chốt này trong bối cảnh văn chương, văn hóa và thần học, từ đó rút ra những bài học ứng dụng quý giá cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Trước khi đi vào phân tích cụ thể, chúng ta cần hiểu sách Diễm Ca là gì. Đây là một trong năm sách "Megillot" (Cuộn) trong Kinh Thánh Hê-bơ-rơ, thường được đọc trong các dịp lễ. Sách là một tập thơ tình đối đáp giữa **người nữ** (thường được hiểu là cô dâu Su-la-mít) và **người nam** (Vua Sa-lô-môn), với sự tham gia của **"các con gái Giê-ru-sa-lem"** như một ban hợp xướng.

Truyền thống giải kinh Tin Lành nhìn nhận sách Diễm Ca theo hai tầng nghĩa chính:

1. Nghĩa đen: Một sự tôn vinh tình yêu hôn nhân thuần khiết, thánh khiết do Đức Chúa Trời thiết lập. Nó mô tả vẻ đẹp của sự thu hút, khao khát, sự hiệp một và lòng chung thủy trong hôn nhân một vợ một chồng (Sáng Thế Ký 2:24).

2. Nghĩa biểu trưng (allegorical): Một hình ảnh sống động về mối tình giữa **Đấng Christ (Vua Sa-lô-môn) và Hội Thánh Ngài (cô dâu Su-la-mít)**. Đây là cách hiểu được nhiều nhà cải chánh như Martin Luther, John Calvin và các tác giả Tân Ước gợi ý (Ê-phê-sô 5:25-32; Khải Huyền 19:7-9; 21:2). Trong bối cảnh này, tình yêu thắm thiết được mô tả là hình bóng cho mối quan hệ cá nhân, nồng nàn mà Chúa Giê-xu muốn có với từng tín hữu.

Hai cách hiểu này không loại trừ nhau mà bổ sung, cho thấy Đức Chúa Trời quan tâm đến cả tình yêu nhân loại lẫn tình yêu thiêng liêng. Lời cảnh báo "đừng đánh thức tình yêu" vì thế cũng có những ứng dụng ở cả hai phương diện.

Để thấu hiểu trọn vẹn, chúng ta cần mổ xẻ từng thành phần của câu nói này dựa trên nguyên ngữ Hê-bơ-rơ.

A. "Đừng đánh thức" (אַל־תָּעִירוּ `al-ta`iru):
Động từ **"עוּר" (`ur)** có nghĩa là "khuấy động", "đánh thức", "làm dậy lên". Nó mang hàm ý một sự tác động từ bên ngoài vào một thứ đang ở trạng thái yên tĩnh, nghỉ ngơi, hoặc chưa chín muồi. Đây không phải là sự ngăn cấm tình yêu, mà là một lời khuyên đầy khôn ngoan: **đừng thúc ép, đừng kích thích một cách giả tạo, đừng cưỡng cầu**. Tình yêu chân chính có nhịp điệu và thời gian riêng của nó.

B. "Tình yêu" (אַהֲבָה `ahavah):
Trong ngữ cảnh sách Diễm Ca, từ **`ahavah** này chỉ rõ ràng về **tình yêu lãng mạn, tình dục trong hôn nhân**. Nó là sự kết hợp trọn vẹn của tình cảm, tâm hồn và thể xác. Sách Diễm Ca không hề e ngại khi nói về sự thu hút thể xác (ví dụ: Diễm Ca 4:1-7; 7:1-9), nhưng luôn đặt nó trong khuôn khổ của sự thánh khiết, cam kết và sự tôn trọng lẫn nhau.

C. "Cho đến khi nó muốn" (שֶׁתֶּחְפָּץ she-techpatz):
Đây là điểm mấu chốt. Cụm từ **"cho đến khi nó muốn"** hoặc **"cho đến khi nó tự nó muốn"** (bản dịch khác) nhấn mạnh đến **thời điểm tự nhiên, nội tại**. "Nó muốn" chỉ về chính bản thân tình yêu – nó phải đến từ sự chín muồi nội tâm, từ sự sẵn sàng tự nguyện, chứ không phải từ áp lực bên ngoài (từ bạn bè, văn hóa, sự cô đơn, hay dục vọng). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, **"חָפֵץ" (chaphets)** diễn tả sự ưa thích, vui lòng, mong muốn một cách tự do. Điều này gợi nhớ đến nguyên tắc trong Thi Thiên 37:4: **"Hãy khoái lạc nơi Đức Giê-hô-va, thì Ngài sẽ ban cho ngươi điều lòng mình ao ước"**.

D. Đối tượng được nhắn gửi: "Hỡi các con gái Giê-ru-sa-lem":
Lời cảnh báo này được nhắn đến "các con gái Giê-ru-sa-lem", tượng trưng cho **cộng đồng, bạn bè, những người ngoài cuộc, và cả chính những khuynh hướng nông nổi bên trong lòng cô dâu**. Đó là lời kêu gọi cộng đồng đừng thúc giục, đừng xúi giục, đừng tạo áp lực lên một mối quan hệ. Đồng thời, nó cũng là lời tự nhủ của cô dâu với chính mình và những phần "non nớt" trong tâm hồn mình.

Việc lặp lại câu này ba lần (2:7; 3:5; 8:4) ở các điểm then chốt trong cuộc đối thoại cho thấy đây là một **nguyên tắc nền tảng**. Dưới đây là những lý do sâu xa:

1. Tôn Trọng Tiến Trình Tự Nhiên và Sự Chín Muồi:
Tình yêu, dưới ánh sáng của Đức Chúa Trời, là một hạt giống cần thời gian để nảy mầm, lớn lên và kết trái. Đánh thức nó sớm quá (như hái trái xanh) sẽ dẫn đến sự chua chát, thất vọng và tổn thương. Sự chín muồi bao gồm sự trưởng thành về cảm xúc, thuộc linh, nhân cách và hoàn cảnh (ví dụ: khả năng chu cấp, sự sẵn sàng cam kết). Châm-ngôn 19:2 cảnh báo: **"Lòng sốt sắng mà thiếu tri thức thì chẳng ích chi; còn kẻ nào vội vàng bước chân thì phạm tội"**.

2. Bảo Vệ Sự Thánh Khiết và Thanh Khiết:
Lời cảnh báo này là một **tấm khiên bảo vệ cho sự thanh khiết**. Trong bối cảnh văn hóa cổ đại cũng như hiện đại, áp lực về tình dục trước hôn nhân là rất lớn. Câu Kinh Thánh này kêu gọi sự **tiết độ và tự chủ** (Ga-la-ti 5:22-23), nhận biết rằng tình dục là món quà quý giá chỉ dành riêng trong hôn nhân (Hê-bơ-rơ 13:4). "Đánh thức" nó trước thời điểm (hôn nhân) chính là làm ô uế món quà đó và vi phạm giao ước thánh.

3. Nhận Biết và Tôn Trọng Ý Muốn Của Đức Chúa Trời (Thời Điểm Của Chúa):
Ở tầng nghĩa biểu trưng, điều này nói lên một chân lý thuộc linh sâu sắc: **Chúng ta không thể thúc ép mối quan hệ của mình với Đấng Christ**. Có những mùa trong đời sống thuộc linh mà Chúa dường như "ẩn mặt" (Diễm Ca 3:1; 5:6), và sự đáp ứng của Ngài dường như chậm trễ. Lời cảnh báo nhắc nhở chúng ta đừng tìm kiếm những "cảm xúc" thuộc linh giả tạo, đừng chạy theo các hình thức kích động tôn giáo để thay thế cho mối tương ghen chân thật, sâu nhiệm và kiên nhẫn với Chúa. Chúng ta phải học **chờ đợi Chúa** (Thi Thiên 27:14; Ê-sai 40:31). Chính Ngài mới là Đấng làm cho tình yêu chúng ta dành cho Ngài "thức dậy" và lớn lên theo ý muốn hoàn hảo của Ngài.

Nguyên tắc "đừng đánh thức tình yêu" có những áp dụng vô cùng thiết thực:

1. Trong Hẹn Hò và Tiến Tới Hôn Nhân:
- Chống lại văn hóa "tốc độ": Trong một thế giới đề cao "tình yêu sét đánh" và sự vội vã, Cơ Đốc nhân được kêu gọi sống khôn ngoan. Hãy để tình bạn phát triển tự nhiên, tìm hiểu nhau trong sự thanh khiết, dưới sự dẫn dắt của Chúa và sự khuyên bảo của Hội Thánh.

- Bảo vệ thể xác và tâm hồn: Thiết lập những ranh giới rõ ràng (ví dụ: không ở phòng riêng cùng nhau quá khuya, tránh những cử chỉ kích thích thể xác). 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:3-5 dạy: **"Vì ý muốn Đức Chúa Trời tức là sự nên thánh của anh em... chẳng ai được phép lừa dối hay là hãm hiếp anh em mình trong việc ấy"**.

- Chú trọng sự đồng điều thuộc linh: Tình yêu chân chính phải được xây trên nền tảng Chúa Giê-xu Christ. Hãy hỏi: Liệu mối quan hệ này có đang thúc đẩy cả hai đến gần Chúa hơn không? (A-mốt 3:3).

2. Trong Mối Quan Hệ Với Chúa (Ứng Dụng Thuộc Linh):
- Kiên nhẫn trong sự cầu nguyện và chờ đợi: Đừng nản lòng khi lời cầu nguyện chưa được đáp. Đừng tìm kiếm những "cảm giác" thuộc linh hào nhoáng thay cho sự bền đỗ trong đức tin. Hãy tiếp tục tìm kiếm Chúa qua Lời Ngài dù cảm xúc thế nào.

- Không ép buộc "sự thức tỉnh" thuộc linh: Mỗi người có một hành trình đức tin khác nhau. Đừng so sánh hoặc ép bản thân (hay người khác) phải có những kinh nghiệm ngoạn mục như người khác. Hãy để Đức Thánh Linh hành động theo ý muốn và thời điểm của Ngài.

- Giữ lòng khao khát thuần khiết: Hãy cầu nguyện như cô dâu trong Diễm Ca: **"Hãy kéo tôi, chúng tôi sẽ chạy theo chàng..."** (Diễm Ca 1:4). Sự khao khát Chúa phải được nuôi dưỡng bằng Lời Chúa và sự vâng lời, chứ không phải bằng cảm xúc nhất thời.

3. Trong Cộng Đồng Hội Thánh:
- Là những "con gái Giê-ru-sa-lem" khôn ngoan: Chúng ta cần trở thành một cộng đồng hỗ trợ, khích lệ sự thanh khiết và khôn ngoan, chứ không thúc giục, tò mò hay tạo áp lực lên các mối quan hệ của anh chị em mình.

- Dạy dỗ thế hệ trẻ về giá trị của sự chờ đợi: Hội Thánh cần dạy rõ ràng về vẻ đẹp thánh khiết của tình yêu và hôn nhân theo Kinh Thánh, cung cấp khuôn mẫu và sự hỗ trợ thiết thực.

Lời cảnh báo **"Đừng đánh thức tình yêu cho đến khi nó muốn"** trong sách Diễm Ca vang vọng qua nhiều thế kỷ như một tiếng chuông khôn ngoan và dịu dàng. Nó nhắc nhở chúng ta rằng, cho dù là trong tình yêu lứa đôi hay trong mối tương giao với Chúa, **sự kiên nhẫn, tôn trọng và tín thác vào thời điểm hoàn hảo của Đức Chúa Trời là chìa khóa**. Tình yêu chân chính không phải là một ngọn lửa rơm bùng cháy rồi tắt lịm, mà là một ngọn lửa cháy âm ỉ, được giữ gìn và chỉ bùng lên mạnh mẽ trong đúng thời điểm, đúng nơi chốn – đó là trong giao ước hôn nhân thánh khiết, và trong mối quan hệ sống động, kiên nhẫn với Chúa Giê-xu Christ, Phu Quân thiêng liêng của chúng ta.

Cuối cùng, hãy nhớ lời của Sứ đồ Phao-lô: **"Tình yêu thương hay nhịn nhục; tình yêu thương hay nhân từ; tình yêu thương chẳng ghen tị, chẳng khoe mình, chẳng lên mình kiêu ngạo... chẳng nóng giận, chẳng nghi ngờ sự dữ... Tình yêu thương hay dung thứ mọi sự, tin mọi sự, trông cậy mọi sự, nín chịu mọi sự. Tình yêu thương chẳng hề hư mất bao giờ"** (1 Cô-rinh-tô 13:4-8). Chính tình yêu thương này – bắt nguồn từ Đức Chúa Trời – mới là nền tảng để chúng ta yêu và được yêu trong sự khôn ngoan và thánh khiết.