Niềm hy vọng sống trong 1 Phi-e-rơ 1:3 là gì?

Trong hành trình đức tin, người tín hữu thường phải đối diện với những nghịch cảnh, thử thách có thể làm cho lòng nao núng và tầm nhìn bị lu mờ. Giữa bối cảnh đó, Lời Chúa dành cho chúng ta một kho báu vô giá: niềm hy vọng sống. Một trong những câu Kinh Thánh làm sáng tỏ và củng cố niềm hy vọng ấy cách mạnh mẽ nhất chính là 1 Phi-e-rơ 1:3. Sứ đồ Phi-e-rơ viết cho các tín hữu đang bị tản lạc và chịu khổ vì đức tin, đã mở đầu bài giảng luận của mình bằng một lời chúc tụng tràn đầy sự sống và hy vọng. Bài nghiên cứu này sẽ đào sâu vào bản văn, khám phá ý nghĩa thần học, bối cảnh lịch sử, và những áp dụng thiết thực của “niềm hy vọng sống” mà mỗi Cơ Đốc nhân đang sở hữu.

Thư tín thứ nhất của Phi-e-rơ được gởi đến “những kẻ được chọn… tản lạc” trong các vùng thuộc Tiểu Á (1 Phi-e-rơ 1:1). Họ là những Cơ Đốc nhân gốc ngoại bang, đang sống như những kiều dân và lữ khách giữa một xã hội thù nghịch, có nguy cơ bị bắt bớ vì danh Chúa Giê-xu (1 Phi-e-rơ 4:12-16). Trong bối cảnh ấy, Phi-e-rơ không bắt đầu bằng một lời an ủi chung chung, mà bằng một lời chúc tụng (eulogētos) dâng lên Đức Chúa Trời.

Nguyên văn Hy Lạp của 1 Phi-e-rơ 1:3 (NA28) như sau: «Εὐλογητὸς ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ κατὰ τὸ πολὺ αὐτοῦ ἔλεος ἀναγεννήσας ἡμᾶς εἰς ἐλπίδα ζῶσαν δι’ ἀναστάσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐκ νεκρῶν».

Phiên âm: Eulogētos ho theos kai patēr tou kyriou hēmōn Iēsou Christou, ho kata to poly autou eleos anagennēsas hēmas eis elpida zōsan di’ anastaseōs Iēsou Christou ek nekrōn.

Bản Truyền Thống 1925 dịch: “Ngợi khen Đức Chúa Trời, là Cha Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, Ngài theo lòng thương xót cả thể của Ngài bởi sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ từ trong kẻ chết, mà khiến chúng ta lại sanh để có sự trông cậy sống,”

Cấu trúc câu này có thể phân tích thành ba phần then chốt:
1. Chủ Thể của Hành Động: “Đức Chúa Trời, là Cha…”.
2. Phương Thức và Động Lực: “theo lòng thương xót cả thể… bởi sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ”.
3. Hành Động và Mục Đích: “khiến chúng ta lại sanh để có sự trông cậy sống”.

Trọng tâm của câu nằm ở cụm từ “sự trông cậy sống” (ἐλπίδα ζῶσαν – elpida zōsan). Từ “sống” (zōsan) ở đây không chỉ mô tả niềm hy vọng đang tồn tại, mà còn nhấn mạnh tính chất năng động, đầy sinh lực, và bất diệt của nó. Đây là điểm then chốt để phân biệt hy vọng của Cơ Đốc nhân với mọi thứ hy vọng phù du của thế gian.

1. Nguồn Gốc Của Hy Vọng: Sự Tái Sanh Bởi Lòng Thương Xót (ἀναγεννήσας – anagennēsas)

Niềm hy vọng này không phải là thứ chúng ta tự tạo ra hay cố gắng duy trì bằng sức riêng. Phi-e-rơ xác định rõ: chúng ta được “khiến… lại sanh”. Từ Hy Lạp anagennēsas (aorist participle active) có nghĩa là “làm cho sinh ra lần nữa”, “tái sinh”. Hành động này xuất phát hoàn toàn từ “lòng thương xót cả thể” (kata to poly autou eleos) của Đức Chúa Trời. Ơn tái sinh là một ân điển nhưng không, một công trình siêu nhiên, biến đổi chúng ta từ tình trạng chết vì tội lỗi (Ê-phê-sô 2:1) trở nên con cái sống động của Đức Chúa Trời (Giăng 1:12-13). Chính sự tái sinh này đặt chúng ta vào một thực tại mới, một vương quốc mà hy vọng là bầu không khí chúng ta hít thở.

Như Chúa Giê-xu đã phán với Ni-cô-đem: “Hễ chi sanh bởi xác thịt là xác thịt; hễ chi sanh bởi Thánh Linh là thần” (Giăng 3:6). Sự tái sanh bởi Thánh Linh là cánh cửa dẫn vào niềm hy vọng sống.

2. Nền Tảng Của Hy Vọng: Sự Sống Lại Của Đức Chúa Jêsus Christ (δι’ ἀναστάσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ)

Động lực và quyền năng cho sự tái sanh của chúng ta, và cũng là nền tảng vững chắc cho niềm hy vọng, chính là sự sống lại của Đức Chúa Jêsus Christ từ trong kẻ chết. Đây không phải là một sự kiện lịch sử đơn thuần, mà là sự kiện cánh chung mang tính quyết định cho toàn thể nhân loại và vũ trụ. Sự sống lại của Chúa Giê-xu là bằng chứng tối hậu về chiến thắng của Ngài trên tội lỗi, sự chết, và quyền lực của Sa-tan (Cô-rinh-tô 15:54-57).

Trong tiếng Hy Lạp, giới từ dia (bởi) chỉ rõ sự sống lại là phương tiện qua đó Đức Chúa Trời thực hiện công cuộc tái sanh chúng ta. Nếu không có sự sống lại, đức tin chúng ta là vô ích và chúng ta vẫn còn ở trong tội lỗi (1 Cô-rinh-tô 15:17). Như sứ đồ Phao-lô công bố: “Ngài đã sống lại, ấy là Đấng sẽ trở lại khiến xác chết chúng ta sống” (Rô-ma 8:11). Niềm hy vọng của chúng ta có nền tảng khách quan và vững chắc nơi một sự kiện đã xảy ra trong lịch sử: ngôi mộ trống.

3. Bản Chất Của Hy Vọng: Sự Trông Cậy Sống (ἐλπίδα ζῶσαν) và Di Sản Trên Trời

Niềm hy vọng này dẫn chúng ta đến điều gì? Các câu tiếp theo (1 Phi-e-rơ 1:4-5) mô tả rõ đối tượng của hy vọng: “cơ nghiệp không hư đi, không ô uế, không suy tàn, để dành trong các tầng trời cho anh em”. Từ “cơ nghiệp” (klēronomian) nói đến phần sản nghiệp, di sản. Đây là sự cứu rỗi trọn vẹn, sự hiện diện đời đời với Chúa, một thân thể vinh hiển, và một trời mới đất mới (Khải Huyền 21:1-4).

Tính chất “sống” (zōsan) của hy vọng này thể hiện ở chỗ:
- Nó biến đổi hiện tại: Hy vọng không chỉ hướng về tương lai, mà định hình cách chúng ta sống hôm nay. Nó cho chúng ta sự can đảm, sự thánh khiết, và lòng kiên nhẫn (1 Giăng 3:3).
- Nó tồn tại qua thử thách: Vì nó được bảo tồn trên trời và được quyền năng Đức Chúa Trời giữ gìn (1 Phi-e-rơ 1:5), nên không một sự bắt bớ hay khốn khó nào có thể cướp đi niềm hy vọng này (Rô-ma 8:35-39).
- Nó mang tính cá nhân và cộng đồng: Phi-e-rơ dùng đại từ “chúng ta”. Đây là niềm hy vọng chung của cả Hội Thánh, giúp chúng ta nâng đỡ nhau (Hê-bơ-rơ 10:23-25).

Để hiểu sâu hơn, chúng ta cần xem xét ý nghĩa của từ ngữ:
- Ἐλπίς (Elpis – Hy vọng): Trong Tân Ước, từ này không mang nghĩa “ước mong hão huyền” như thường thấy trong ngôn ngữ hiện đại. Nó mang nghĩa “sự trông đợi chắc chắn”, “sự mong đợi tin cậy” dựa trên lời hứa của Đức Chúa Trời. Nó gắn liền với đức tin (Hê-bơ-rơ 11:1). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ tương đương là tiqvah (תּקְוָה), cũng mang nghĩa “sợi dây căng”, chỉ sự bền bỉ và chắc chắn (Giô-suê 2:18,21).
- Ζῶσαν (Zōsan – Sống): Đây là phân từ hiện tại chủ động của động từ zaō (sống). Nó nhấn mạnh tính chất liên tục, đang hoạt động, và đầy sinh khí. Niềm hy vọng Cơ Đốc không ngủ yên hay tĩnh tại; nó lớn lên, hành động, và sinh ra bông trái trong đời sống chúng ta. Nó là một nguồn sức sống nội tại.

Như vậy, elpida zōsan có thể hiểu là “một sự trông đợi chắc chắn, đầy sinh lực và đang hoạt động”.

Làm thế nào để niềm hy vọng sống trong 1 Phi-e-rơ 1:3 trở thành hiện thực trong đời sống hằng ngày của chúng ta?

1. Căn Cứ Đời Sống Trên Lời Hứa, Không Trên Hoàn Cảnh: Khi đối diện với bệnh tật, thất bại, hay bắt bớ, hãy chủ động hướng lòng trí về những lời hứa không hề dối trá của Đức Chúa Trời. Như Áp-ra-ham, “dẫu không có gì để trông cậy, nhưng vẫn trông cậy và tin” (Rô-ma 4:18). Hãy đọc và suy ngẫm những câu Kinh Thánh khẳng định về hy vọng của chúng ta (ví dụ: Giê-rê-mi 29:11, Rô-ma 15:13, Tít 2:13).

2. Nuôi Dưỡng Hy Vọng Qua Sự Thờ Phượng và Cầu Nguyện: Phi-e-rơ bắt đầu bằng lời chúc tụng. Thái độ biết ơn và ngợi khen Chúa vì sự tái sanh và sự sống lại của Ngài là nhiên liệu cho niềm hy vọng. Trong phòng riêng, hãy dành thời gian không chỉ cầu xin, mà còn tạ ơn Chúa về di sản đời đời mà Ngài đã dành sẵn cho bạn.

3. Sống Thánh Khiết Vì Có Hy Vọng: Phi-e-rơ kết nối trực tiếp: “Vậy anh em hãy sẵn sàng về trí khôn, hãy tiết độ, hãy để trọn sự trông cậy của mình trên ân điển sẽ ban cho trong kỳ Đức Chúa Jêsus Christ hiện ra” (1 Phi-e-rơ 1:13). Hy vọng về sự hiện ra của Chúa thúc giục chúng ta từ bỏ tội lỗi và sống đẹp lòng Ngài. Niềm hy vọng thanh tẩy đời sống.

4. Chia Sẻ và Cùng Xây Dựng Hy Vọng Trong Cộng Đồng: “Hãy sẵn lòng đáp lại mọi kẻ hỏi lẽ về sự trông cậy trong anh em” (1 Phi-e-rơ 3:15). Chúng ta được kêu gọi để chia sẻ lý do cho niềm hy vọng của mình một cách êm ái và tôn kính. Trong Hội Thánh, hãy là người khích lệ, nhắc nhở anh chị em mình về lời hứa của Chúa khi họ yếu lòng.

5. Xem Thử Thách Như Phương Tiện Làm Cho Đức Tin Quý Hơn Vàng: Phi-e-rơ nói ngay sau đó rằng thử thách làm cho đức tin được rèn luyện, để “khiến sự ngợi khen, vinh hiển, tôn trọng của anh em được tỏ ra” (1 Phi-e-rơ 1:7). Niềm hy vọng sống cho phép chúng ta nhìn xa hơn nỗi đau hiện tại để thấy mục đích tối hậu của Đức Chúa Trời.

Niềm hy vọng sống trong 1 Phi-e-rơ 1:3 là món quà siêu nhiên, bắt nguồn từ lòng thương xót vĩ đại của Đức Chúa Trời, được đảm bảo bởi sự sống lại vinh hiển của Chúa Giê-xu Christ, và hướng về một di sản vĩnh cửu trên trời. Đây không phải là sự lạc quan thuần túy hay sự tự kỷ ám thị, mà là một thực tại thần học vững chắc phải trở thành nền tảng cho nhận thức và hành động của mỗi tín hữu.

Giữa một thế giới đầy bất an, bệnh tật, chiến tranh và sự chết, Cơ Đốc nhân có một mỏ neo chắc chắn cho linh hồn. Sứ đồ Phao-lô đã dùng hình ảnh tương tự: “Chúng ta giữ điều trông cậy nầy như cái neo của linh hồn, vững vàng bền chặt, thấu vào phía trong màn” (Hê-bơ-rơ 6:19). Neo của chúng ta không phải ném xuống biển sâu của vô vọng, mà đã cắm chắc vào chính nơi chí thánh trên trời, là nơi Đức Chúa Jêsus đã vào như Đấng đi trước.

Ước gì mỗi chúng ta, như những khách lữ hành tản lạc, luôn sống và bước đi trong ánh sáng của niềm hy vọng sống ấy. Dù hoàn cảnh có thế nào, hãy luôn nhớ rằng: chúng ta đã được tái sanh cho một hy vọng bất diệt, và Chúa chúng ta đã sống lại. Ngợi khen Đức Chúa Trời vì ân điển vô giá này!