Bí Ẩn Của Đức Tin
Trong hành trình theo đuổi Chúa, có những khái niệm vừa quen thuộc lại vừa sâu thẳm, mà “đức tin” chính là một trong những khái niệm như vậy. Mọi Cơ Đốc nhân đều biết rằng “đức tin là sự biết chắc vững vàng của những điều mình đương trông, là bằng cớ của những điều mình chẳng xem thấy” (Hê-bơ-rơ 11:1). Thế nhưng, Kinh Thánh còn đề cập đến một cụm từ đặc biệt hơn: “bí ẩn của đức tin” (1 Ti-mô-thê 3:9). Cụm từ này mở ra cho chúng ta một cánh cửa để đi sâu hơn vào bản chất siêu nhiên, kỳ diệu và đầy quyền năng của món quà mà Đức Chúa Trời ban cho những ai thuộc về Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá bí ẩn thâm sâu ấy dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời.
Trước khi đi vào “bí ẩn của đức tin”, chúng ta cần hiểu từ “bí ẩn” (hay “mầu nhiệm”) trong Tân Ước. Từ Hy Lạp được sử dụng là μυστήριον (mystērion). Trong văn hóa Hy Lạp, từ này chỉ những điều bí mật chỉ dành cho người được khai sáng. Tuy nhiên, trong Kinh Thánh, mystērion không phải là điều bí mật giấu kín mãi mãi, mà là một chân lý thiêng liêng vốn bị giấu kín nhưng nay đã được Đức Chúa Trời tự ý bày tỏ và mặc khải cho loài người qua Chúa Giê-xu Christ và các sứ đồ.
Sứ đồ Phao-lô là người thường xuyên sử dụng từ này để nói về các chân lý trọng tâm của Tin Lành:
“Lại cũng vì Ngài mà ta đã chịu chức làm kẻ giúp việc, hầu cho ta rao truyền lời của Đức Chúa Trời cho được đầy đủ, tức là sự mầu nhiệm đã giấu kín trải các đời các kiếp, mà nay đã được tỏ ra cho các thánh đồ Ngài.” (Cô-lô-se 1:25-26)
Sự mầu nhiệm lớn nhất đó chính là Đấng Christ ở trong anh em, sự trông cậy về vinh hiển: “Ấy đó là Đấng Christ trong anh em, sự trông cậy về vinh hiển” (Cô-lô-se 1:27). Như vậy, trung tâm của mọi mầu nhiệm là chính Chúa Cứu Thế Giê-xu.
Cụm từ “bí ẩn của đức tin” xuất hiện trong bối cảnh hướng dẫn về phẩm chất của những người giúp việc (chấp sự) trong Hội Thánh:
“Các chấp sự cũng phải cho nghiêm trang, không nói hai lời, không ghiền rượu, không tham lợi phi nghĩa, lấy lương tâm thanh sạch mà giữ lẽ mầu nhiệm của đức tin.” (1 Ti-mô-thê 3:8-9)
Ở đây, chúng ta thấy hai yếu tố then chốt:
- “Lẽ mầu nhiệm của đức tin” (to mystērion tēs pisteōs): Đây không phải là một danh sách giáo điều khô khan, mà là thực tại sống động, sâu nhiệm của chính đức tin Cơ Đốc. Nó bao hàm toàn bộ chân lý được mặc khải về Chúa Cứu Thế mà chúng ta tiếp nhận và tin cậy.
- “Giữ” (echontas): Từ Hy Lạp này có nghĩa là “nắm giữ”, “sở hữu”, “gìn giữ”. Nó không chỉ là sự hiểu biết trí thức, mà là sự nắm giữ bằng cả tấm lòng, gìn giữ như của báu, và sống phù hợp với chân lý đó bằng một đời sống có “lương tâm thanh sạch”.
Như vậy, “bí ẩn của đức tin” là chân lý trọn vẹn của Tin Lành về sự cứu rỗi trong Đấng Christ, một chân lý siêu việt khỏi sự hiểu biết tự nhiên, đã được Đức Chúa Trời bày tỏ, và được tín đồ chân chính tiếp nhận, gìn giữ và bảo vệ trong tấm lòng và đời sống mình.
Bí ẩn này có thể được khai triển qua ba phương diện lớn, lấy Chúa Giê-xu Christ làm trung tâm.
1. Bản Chất Siêu Nhiên và Là Quà Tặng Của Đức Tin
Đức tin thật không phải là kết quả của sự nỗ lực, suy luận hay tích lũy công đức của con người. Đó là một món quà siêu nhiên từ Đức Chúa Trời.
“Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.” (Ê-phê-sô 2:8-9)
Từ Hy Lạp cho “sự ban cho” là δῶρον (dōron), nhấn mạnh đây là một món quà. Bí ẩn nằm ở chỗ: Đấng Tạo Hóa lại ban chính phương tiện để tội nhân được hòa thuận với Ngài. Chúng ta không thể tự tạo ra đức tin cứu rỗi; Chúa Thánh Linh tái sinh chúng ta và ban cho chúng ta khả năng tin (Giăng 3:5-8, Ê-xê-chi-ên 36:26). Đây là công việc siêu nhiên – một mầu nhiệm.
2. Đối Tượng Của Đức Tin: Đấng Christ Chịu Đóng Đinh Và Sống Lại – Sự Khôn Ngoan Của Đức Chúa Trời
Thế gian xem sứ điệp về thập tự giá là điên rồ, nhưng đối với chúng ta là kẻ được cứu, đó chính là quyền phép và sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 1:18-24). Bí ẩn này đã được giấu kín từ trước các đời:
“Nhưng chúng ta giảng Đấng Christ bị đóng đinh trên cây thập tự, là sự người Giu-đa lấy làm gương xấu, dân ngoại cho là rồ dại; song le, về những người được gọi, bất luận người Giu-đa hay người Gờ-réc, thì Đấng Christ là quyền phép của Đức Chúa Trời và sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời.” (1 Cô-rinh-tô 1:23-24)
Bí ẩn của đức tin tập trung vào một nhân vật lịch sử – Giê-xu người Na-xa-rét – đồng thời là Con Đức Chúa Trời, Đấng đã chết thay cho tội nhân và sống lại để xác chứng sự chiến thắng. Đức tin của chúng ta không đặt vào một hệ thống triết lý, mà vào một Person – một Ngôi Vị. Sứ đồ Phao-lô gọi đây là “lẽ mầu nhiệm của sự tin kính”:
“Mọi người đều cho sự mầu nhiệm của sự tin kính là lớn lắm: Đấng đã được tỏ ra trong xác thịt, thì được Thánh Linh xưng là công bình; hiện ra với các thiên sứ, thì được giảng ra cho dân ngoại; được thiên hạ tin cậy, thì được cất lên trong sự vinh hiển.” (1 Ti-mô-thê 3:16)
Câu Kinh Thánh tuyệt vời này là một bài thánh ca ngắn tóm tắt toàn bộ chức vụ của Chúa Giê-xu: Nhập thể, chịu chết, sống lại, được rao giảng, được tin cậy, và thăng thiên. Toàn bộ chu trình này chính là nội dung của “bí ẩn đức tin” mà chúng ta giữ lấy.
3. Kết Quả Của Đức Tin: Sự Hiệp Nhất Với Đấng Christ Và Hy Vọng Vinh Hiển
Bí ẩn không dừng lại ở sự tin nhận, mà còn ở kết quả biến đổi đời đời mà đức tin mang lại. Một trong những mầu nhiệm vĩ đại nhất là “Đấng Christ trong anh em” (Cô-lô-se 1:27). Qua đức tin, chính Chúa Thánh Linh ngự vào lòng tín đồ, khiến họ trở nên “một tâm trí” với Chúa (1 Cô-rinh-tô 6:17), và được trở nên con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12).
Hơn nữa, đức tin kết nối chúng ta với hy vọng vinh hiển tương lai – sự sống lại của thân thể và sự sống đời đời. Đây là phần cuối của Bài Tín Điều Các Sứ Đồ: “Tôi tin… sự sống lại của thân thể và sự sống đời đời.” Đức tin cho phép chúng ta nhìn thấy và nắm lấy những thực tại vô hình tương lai như thể chúng đang hiện hữu (Hê-bơ-rơ 11:13-16).
Lời dạy “giữ lẽ mầu nhiệm của đức tin” không chỉ dành cho các chấp sự, mà cho mọi tín đồ. Dưới đây là những ứng dụng thiết thực:
1. Giữ Với Lương Tâm Thanh Sạch: Lương tâm thanh sạch là kết quả của sự tha thứ liên tục nhờ huyết Chúa Giê-xu (1 Giăng 1:9) và một đời sống ăn năn, tách khỏi tội lỗi. Chúng ta giữ chân lý không chỉ bằng trí óc, mà bằng một đời sống đạo đức phù hợp với Tin Lành. “Hãy làm theo lời, chớ lấy nghe làm đủ mà lừa dối mình” (Gia-cơ 1:22).
2. Nuôi Dưỡng Đức Tin Qua Lời Chúa Và Sự Cầu Nguyện: “Như vậy, đức tin đến bởi sự người ta nghe, mà người ta nghe, là khi lời của Đấng Christ được rao giảng” (Rô-ma 10:17). Để giữ được của báu đức tin, chúng ta phải liên tục đắm mình trong Lời Đức Chúa Trời – nguồn mặc khải về bí ẩn đó. Cầu nguyện là hơi thở của đức tin, giúp chúng ta gắn kết với Đối tượng của đức tin.
3. Sống Trong Hy Vọng Phục Sinh Mỗi Ngày: Nhận thức rằng “Đấng Christ trong anh em” là hy vọng về vinh hiển (Cô-lô-se 1:27) sẽ thay đổi cách chúng ta đối diện với thử thách, tội lỗi và ngay cả cái chết. Chúng ta sống không phải cho hiện tại hư không, mà cho cõi đời đời đang chờ đợi.
4. Rao Truyền Và Bảo Vệ Chân Lý: “Bí ẩn” đã được bày tỏ thì phải được rao giảng. Chúng ta giữ lấy nó không phải bằng cách chôn giấu, mà bằng cách trung tín truyền đạt lại cho thế hệ sau (2 Ti-mô-thê 2:2) và “vì đạo mà tranh chiến” (Giu-đe 1:3) chống lại những sự dạy dỗ sai lầm.
“Bí ẩn của đức tin” cuối cùng không phải là một công thức bí mật hay một học thuyết trừu tượng. Đó là mặc khải trọn vẹn và đầy đủ về ân điển cứu rỗi của Đức Chúa Trời trong Chúa Cứu Thế Giê-xu. Nó là một món quà siêu nhiên, tập trung vào một Ngôi Vị lịch sử là Giê-xu, và dẫn đến một sự biến đổi hoàn toàn cho những ai tin.
Lời kêu gọi cho mỗi chúng ta là hãy như những người quản lý trung tín của “lẽ mầu nhiệm” này (1 Cô-rinh-tô 4:1). Hãy giữ lấy nó với lương tâm thanh sạch, nuôi dưỡng nó bằng Lời Chúa và cầu nguyện, sống trong ánh sáng của hy vọng nó mang lại, và trung tín trao truyền nó cho người khác. Hãy để đức tin của chúng ta không dừng ở sự nhận biết, mà trở thành một mối quan hệ sống động, ngày càng sâu đậm với Đấng Christ, là hiện thân của mọi mầu nhiệm và là Đấng hoàn thành đức tin của chúng ta (Hê-bơ-rơ 12:2).
“Ấy là nhờ đức tin mà tất cả chúng ta được cứu, như lời Kinh Thánh chép: Kẻ tin Ngài sẽ chẳng bị hổ thẹn.” (Rô-ma 10:11)