Thế nào là một nhà lãnh đạo thuộc linh?

Trong thế giới ngày nay, khái niệm “lãnh đạo” thường gắn liền với quyền lực, địa vị, ảnh hưởng và sự thành công bên ngoài. Tuy nhiên, quan điểm của Kinh Thánh về lãnh đạo, đặc biệt là lãnh đạo thuộc linh, hoàn toàn đảo ngược và làm đảo lộn những giá trị đó. Một nhà lãnh đạo thuộc linh không phải được định nghĩa bởi chức danh hay vị trí, mà bởi tính cách, tấm lòng và sự trung tín trong việc noi gương và dẫn dắt người khác đến với Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào các nguyên tắc Kinh Thánh, khám phá phẩm chất, trách nhiệm và mẫu mực tối cao của một nhà lãnh đạo thuộc linh đích thực.

I. Định Nghĩa & Nền Tảng: Lãnh Đạo Là Phục Vụ Theo Gương Chúa Giê-xu

Nền tảng của mọi sự lãnh đạo thuộc linh được tìm thấy nơi chính Chúa Giê-xu Christ. Ngài tuyên bố một nguyên tắc nền tảng trong Ma-thi-ơ 20:25-28: “Song Đức Chúa Jêsus gọi đến mà phán rằng: Các ngươi biết rằng các vua của các dân ngoại trị vì trên họ, và những kẻ cầm quyền thì lấy quyền mà ép dân. Trong các ngươi thì không như vậy; trái lại, trong các ngươi, kẻ nào muốn làm lớn, thì sẽ làm kẻ hầu việc; còn kẻ nào muốn làm đầu, thì sẽ làm tôi mọi các ngươi. Ấy vậy, Con người đã đến, không phải để người ta hầu việc mình, song để mình hầu việc người ta, và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người.”

Ở đây, Chúa Giê-xu phân biệt rõ ràng giữa lãnh đạo theo thế gian (dùng quyền để “ép” và “trị vì trên”) và lãnh đạo theo Nước Trời (lấy tấm lòng “hầu việc” và “làm tôi mọi”). Từ Hy Lạp được dùng cho “kẻ hầu việc” là diakonos (διάκονος), chỉ về người phục vụ, và “tôi mọi” là doulos (δοῦλος), chỉ về người nô lệ, hoàn toàn thuộc về chủ. Chúa Giê-xu không chỉ dạy lý thuyết; Ngài là hiện thân của nguyên tắc ấy khi cúi xuống rửa chân cho các môn đồ (Giăng 13:1-17), một hành động của người nô lệ thấp hèn nhất. Một nhà lãnh đạo thuộc linh, trước hết, phải là đầy tớ của Đức Chúa Trời và của dân sự Ngài.

II. Các Phẩm Chất Cốt Lõi Của Nhà Lãnh Đạo Thuộc Linh

Kinh Thánh, đặc biệt trong các thư tín của Phao-lô và Phi-e-rơ, phác họa rõ ràng các phẩm chất không thể thiếu của người lãnh đạo trong Hội Thánh.

1. Đời Sống Gương Mẫu & Tính Cách Trưởng Thành

Phao-lô nhấn mạnh yếu tố gương mẫu khi khuyên Ti-mô-thê: “Chớ để người ta khinh con vì trẻ tuổi; nhưng phải lấy lời nói, nết làm, sự yêu thương, đức tin và sự tinh sạch mà làm gương cho các tín đồ” (I Ti-mô-thê 4:12). Danh sách các phẩm chất cho trưởng lão/chấp sự trong I Ti-mô-thê 3:1-7 và Tít 1:5-9 hầu như không nói đến kỹ năng chuyên môn, mà tập trung vào tính cách và đời sống gia đình: không chỗ trách được, chồng của một vợ, tiết độ, khôn ngoan, nghiêm trang, hay tiếp khách, khéo dạy dỗ, không ham rượu, không hung bạo, không tham lợi phi nghĩa, quản trị tốt gia đình mình. Từ “không chỗ trách được” (Hy Lạp: anepilēmptos ἀνεπίλημπτος) nghĩa là không có chỗ nào để kẻ thù có thể bắt lấy mà buộc tội. Điều này nhấn mạnh một đời sống công khai minh bạch và chính trực.

2. Khiêm Nhường & Có Thể Dạy Dỗ Được

Tính khiêm nhường là huyết mạch của lãnh đạo thuộc linh. “Sự kiêu ngạo đi trước, sự bại hoại theo sau; và tánh tự cao đi trước sự sa ngã” (Châm Ngôn 16:18). Chúa Giê-xu là Đấng “có lòng nhu mì, khiêm nhường” (Ma-thi-ơ 11:29). Một nhà lãnh đạo thuộc linh phải ý thức mình là công cụ trong tay Chúa, luôn cần sự dạy dỗ từ Lời Chúa và sự sửa trị từ Thánh Linh và Hội Thánh. Họ không phải là “ông chủ” của đức tin, nhưng là “bạn làm việc” (II Cô-rinh-tô 1:24) và “đồng lao” với người khác.

3. Trung Tín & Quản Gia Tốt

Phao-lô định nghĩa chức vụ lãnh đạo là sự quản gia: “Vả, người ta xem chúng tôi như kẻ hầu việc Đấng Christ, tức là kẻ quản lý các sự mầu nhiệm của Đức Chúa Trời. Vả, cái điều người ta trông mong nơi kẻ quản lý, ấy là họ phải được nhận thấy trung tín” (I Cô-rinh-tô 4:1-2). Từ “quản lý” (Hy Lạp: oikonomos οἰκονόμος) chỉ người quản gia, quản lý tài sản của chủ. Nhà lãnh đạo thuộc linh không sở hữu Hội Thánh, ân tứ, hay dân sự; họ chỉ là người quản lý những gì Đức Chúa Trời giao phó. Sự đòi hỏi tối cao là trung tín (Hy Lạp: pistos πιστός).

4. Đời Sống Cầu Nguyện & Lệ Thuộc Vào Lời Chúa

Các nhà lãnh đạo thuộc linh vĩ đại trong Kinh Thánh đều là những người của sự cầu nguyện. Môi-se thường xuyên vào trại hội kiến để gặp Đức Giê-hô-va (Xuất Ê-díp-tô Ký 33:7-11). Các sứ đồ đã ưu tiên “chuyên lo về sự cầu nguyện và chức vụ giảng đạo” (Công Vụ 6:4). Đời sống thâm sâu với Chúa qua Lời và cầu nguyện là nguồn năng lực, sự khôn ngoan và phương hướng cho mọi quyết định. Nhà lãnh đạo không dựa trên sự khôn ngoan thế gian, nhưng “nếu ai trong anh em kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho” (Gia-cơ 1:5).

5. Có Tấm Lòng Chăn Bầy & Yêu Thương

Khi giao nhiệm vụ cho Phi-e-rơ, Chúa Giê-xu đã hỏi ba lần: “Ngươi có yêu ta không?” và kèm theo mệnh lệnh: “Hãy chăn chiên ta” (Giăng 21:15-17). Động lực của mục vụ phải là tình yêu thương đối với Chúa, từ đó tuôn tràn thành tình yêu thương đối với bầy chiên. Phi-e-rơ sau này cũng khuyên các trưởng lão: “Hãy chăn bầy của Đức Chúa Trời đã giao phó cho anh em; làm việc đó chẳng phải bởi ép buộc, bèn là bởi tự nguyện, chẳng phải vì lợi dơ bẩn, bèn là hết lòng mà làm; chẳng phải quản trị phần chia xẻ của Chúa, bèn là làm gương tốt cho bầy” (I Phi-e-rơ 5:2-3). Từ “chăn” (Hy Lạp: poimainō ποιμαίνω) bao hàm việc dẫn dắt, bảo vệ, nuôi dưỡng và chăm sóc.

III. Trách Nhiệm & Chức Năng Chính Của Nhà Lãnh Đạo Thuộc Linh

Theo Ê-phê-sô 4:11-12, Chúa ban cho Hội Thánh các sứ đồ, tiên tri, nhà truyền giáo, mục sư và giáo sư “để các thánh đồ được trọn vẹn về công việc của chức dịch, và gây dựng thân thể Đấng Christ.” Mục đích tối thượng của lãnh đạo không phải là làm mọi việc, mà là trang bị và gây dựng các thánh đồ để họ có thể thi hành chức vụ. Cụ thể, nhà lãnh đạo thuộc linh có các trách nhiệm:

• Giảng & Dạy Lời Chúa Cách Trung Thực (II Ti-mô-thê 4:2): Đây là công cụ chính để gây dựng, quở trách, nâng đỡ và dạy dỗ. Lời Chúa là thanh gươm của Thánh Linh (Ê-phê-sô 6:17).
• Chăm Sóc Mục Vụ & Khuyên Bảo: Nhận biết và đáp ứng những nhu cầu thuộc linh và thực tế của con dân Chúa, như người chăn nhận biết từng con chiên (Giăng 10:14).
• Cầu Thay: Đại diện cho dân sự trước mặt Đức Chúa Trời, mang những gánh nặng, tội lỗi và nhu cầu của họ đến trong sự cầu nguyện (Gia-cơ 5:14-16).
• Bảo Vệ Bầy Khỏi Giáo Lý Sai Lầm: Phao-lô cảnh báo về “muông sói dữ tợn” sẽ xông vào bầy, và kêu gọi các trưởng lão tại Ê-phê-sô “hãy giữ lấy chính mình và luôn cả bầy” (Công Vụ 20:28-30).
• Làm Gương Về Đức Tin & Sự Nhịn Nhục: Tác giả Hê-bơ-rơ khuyên: “Hãy nhớ những người dắt dẫn mình... Hãy xem xét sự kết cuộc đời họ, và học đòi đức tin của họ” (Hê-bơ-rơ 13:7).

IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Nguyên tắc lãnh đạo thuộc linh không chỉ dành cho mục sư hay trưởng lão. Mỗi Cơ Đốc nhân đều được kêu gọi bày tỏ những phẩm chất này trong phạm vi ảnh hưởng của mình – trong gia đình, nơi làm việc, nhóm nhỏ, và Hội thánh địa phương.

1. Trong Gia Đình: Người chồng/chủ gia đình được kêu gọi lãnh đạo với tình yêu thương hy sinh như Đấng Christ yêu Hội thánh (Ê-phê-sô 5:25), và các bậc cha mẹ lãnh đạo con cái bằng gương mẫu và sự dạy dỗ trong đường lối Chúa (Phục Truyền 6:6-7).

2. Trong Hội Thánh Địa Phương: Dù không giữ chức vụ chính thức, bạn có thể là nhà lãnh đạo thuộc linh bằng cách phục vụ âm thầm, khích lệ người khác, trung tín trong sự cầu thay, và sẵn sàng học hỏi, vâng phục những người lãnh đạo Chúa đặt để (Hê-bơ-rơ 13:17).

3. Phát Triển Cá Nhân: Mỗi chúng ta cần tự xét: Tôi có đang nuôi dưỡng tính khiêm nhường, trung tín, và đời sống cầu nguyện không? Tôi có sẵn sàng phục vụ trong nơi khuất lấp không? Tôi có chịu để Lời Chúa uốn nắn tính cách mình không? Lãnh đạo thuộc linh bắt đầu từ sự trưởng thành bên trong.

V. Kết Luận: Một Sự Kêu Gọi Về Tính Cách & Sự Trung Tín

Một nhà lãnh đạo thuộc linh đích thực không phải là một siêu sao tôn giáo, mà là một đầy tớ khiêm nhường, một quản gia trung tín, và một người chăn yêu thương. Họ được nhận biết không phải bởi quy mô công việc hay sự nổi tiếng, mà bởi một đời sống giống Đấng Christ, một tấm lòng hướng về bầy chiên, và một sự cậy dựa hoàn toàn vào ân điển và quyền năng của Đức Chúa Trời. Mẫu mực vĩ đại nhất và duy nhất của chúng ta vẫn là Chúa Giê-xu Christ, Đấng “không có hình dáng hay sự đẹp đẽ... bị người ta khinh dể” (Ê-sai 53:2-3) nhưng đã cúi xuống để phục vụ và phó sự sống mình. Ước mong mỗi chúng ta, dù ở vị trí nào, cũng khát khao và theo đuổi phẩm chất của một nhà lãnh đạo thuộc linh như thế, để qua đời sống và chức vụ của mình, Danh Chúa được tôn cao và thân thể Ngài được gây dựng.