Làm Thế Nào Để Trở Nên Giống Chúa Cứu Thế Hơn?
Khát vọng sâu xa nhất của mọi Cơ Đốc nhân chân chính là được nên giống Chúa Cứu Thế Giê-xu. Đây không phải là một mục tiêu tự lực hay một nỗ lực tự cải thiện bản thân thuần túy, mà là kết quả tất yếu của mối liên hệ cứu rỗi và quá trình được Đức Thánh Linh biến đổi. Kinh Thánh gọi đây là mục đích của sự kêu gọi: “Vì những kẻ Ngài đã biết trước, thì Ngài cũng đã định sẵn để nên giống như hình bóng Con Ngài, hầu cho Con nầy được làm Con cả ở giữa nhiều anh em” (Rô-ma 8:29). Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát nền tảng Kinh Thánh, các nguyên tắc thần học và những phương cách thực tiễn để chúng ta ngày càng phản chiếu hình ảnh của Đấng Christ trong đời sống hằng ngày.
Sự giống Chúa Cứu Thế bắt nguồn từ chính công trình sáng tạo và sự cứu chuộc. Con người nguyên thủy được dựng nên theo “hình ảnh” (צֶלֶם, *tselem*) và “giống như” (דְּמוּת, *demuth*) của Đức Chúa Trời (Sáng Thế Ký 1:26-27). Tuy nhiên, tội lỗi đã làm hư hoại, làm méo mó hình ảnh ấy. Công việc của Chúa Giê-xu Christ chính là phục hồi hình ảnh vinh hiển của Đức Chúa Trời nơi con người. Sứ đồ Phao-lô mô tả quá trình này: “Chúng ta ai nấy đều để mặt trần mà nhìn xem vinh hiển Chúa như trong gương, thì hóa nên cũng một ảnh tượng Ngài, từ vinh hiển qua vinh hiển, như bởi Chúa, là Thánh Linh” (2 Cô-rinh-tô 3:18).
Từ ngữ Hy Lạp được dùng ở đây cho “ảnh tượng” là εἰκών (*eikōn*), cũng là từ được dùng để chỉ Chúa Giê-xu là “hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được” (Cô-lô-se 1:15). Mục tiêu của Đức Thánh Linh là khắc họa lại hình ảnh của Con Đức Chúa Trời trong chúng ta. Đây là một tiến trình liên tục: “từ vinh hiển qua vinh hiển”. Nó bắt đầu từ giờ phút chúng ta tin nhận Chúa và sẽ được hoàn tất trọn vẹn khi Ngài trở lại: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, chúng ta hiện nay là con cái Đức Chúa Trời, còn sự chúng ta sẽ ra thể nào, thì điều đó chưa được bày tỏ. Chúng ta biết rằng khi Ngài hiện đến, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì sẽ thấy Ngài như vốn có thật vậy” (1 Giăng 3:2).
Trở nên giống Chúa không phải là một khái niệm mơ hồ, mà được biểu lộ qua những phương diện cụ thể trong tính cách, tâm trí, ý chí và hành động.
1. Tâm Trí Và Nhận Thức Của Đấng Christ (Φρόνημα, *Phronēma*): Chúng ta cần được đổi mới tâm thần để có thể suy nghĩ như Chúa Giê-xu. “Hãy mang lấy tâm tình (φρονέω, *phroneō*) yêu thương giống như Đấng Christ đã mang” (Phi-líp 2:5). Tâm trí này đặc trưng bởi sự khiêm nhường, tự hạ và vâng phục (Phi-líp 2:6-8). Nó đối nghịch với tâm trí đời này, chỉ tìm kiếm lợi ích riêng. Sự đổi mới tâm trí là điều kiện tiên quyết để biết và làm theo ý muốn tốt lành của Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:2).
2. Tính Cách Và Bông Trái Thánh Linh (Καρπός, *Karpos*): Đời sống giống Chúa được nhận biết qua “bông trái của Thánh Linh”, chính là bản tính của Đấng Christ được sản sinh trong chúng ta bởi quyền năng Ngài: “yêu thương, vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ” (Ga-la-ti 5:22-23). Mỗi đức tính này đều là sự phản chiếu hoàn hảo của Chúa Giê-xu. Chẳng hạn, tình yêu thương (ἀγάπη, *agapē*) của Ngài là hy sinh, vô điều kiện (Giăng 13:1); sự nhịn nhục (μακροθυμία, *makrothymia*) của Ngài thể hiện qua việc chịu đựối sỉ nhục trên thập tự giá (1 Phi-e-rơ 2:23).
3. Thái Độ Và Phản Ứng Giống Đấng Christ: Cách Chúa Giê-xu đối xử với người khác là khuôn mẫu cho chúng ta. Ngài bày tỏ lòng thương xót đối với người tội lỗi (Lu-ca 15:1-2; Giăng 8:1-11), sự tha thứ cho kẻ thù nghịch (Lu-ca 23:34), và sự quan tâm đến những người bị bỏ rơi, bệnh tật (Ma-thi-ơ 9:35-36). Lời dạy “hãy có lòng thương xót như Cha các ngươi hay thương xót” (Lu-ca 6:36) kêu gọi chúng ta phản chiếu lòng thương xót của Đức Chúa Trời, được bày tỏ trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu.
4. Sự Vâng Phục Và Cam Kết Với Ý Muốn Cha: Trọng tâm đời sống Chúa Giê-xu là sự vâng phục trọn vẹn ý muốn Đức Chúa Trời. “Ấy chẳng phải ý muốn Ta, nhưng ý muốn Cha mà Ta vâng theo” (Ma-thi-ơ 26:39). Sự vâng phục của Ngài không miễn cưỡng nhưng xuất phát từ tình yêu thẳm sâu: “Nếu các ngươi giữ các điều răn Ta, thì sẽ ở trong sự yêu thương Ta, như chính Ta đã giữ các điều răn của Cha Ta, và cứ ở trong sự yêu thương Ngài” (Giăng 15:10). Trở nên giống Chúa có nghĩa là chúng ta cũng học tập thái độ “thưa vâng” với ý muốn Cha trong mọi sự.
Làm thế nào để tiến trình biến đổi này xảy ra? Kinh Thánh chỉ rõ những phương tiện (means of grace) mà Đức Thánh Linh sử dụng để làm cho chúng ta nên giống Con Ngài.
1. Sự Giao Thông Với Lời Chúa (Λόγος, *Logos*): Lời Chúa là tấm gương phản chiếu bản tính của Ngài và phơi bày tình trạng thật của chúng ta (Gia-cơ 1:22-25). Việc học, suy gẫm và sống theo Lời Chúa là chất dinh dưỡng cho linh hồn. “Xin hãy lấy lời chân thật mà dạy dỗ tôi” (Thi Thiên 119:43). Chúa Giê-xu chính là Ngôi Lời (Λόγος) nhập thể (Giăng 1:1,14). Càng hiểu Lời, chúng ta càng hiểu về Ngài và được Lời ấy tẩy sạch, uốn nắn (Ê-phê-sô 5:26; Giăng 17:17).
2. Đời Sống Cầu Nguyện Thân Mật (Προσευχή, *Proseuchē*): Cầu nguyện không chỉ là xin ơn, mà còn là sự kết hiệp, là nơi chúng ta ở trong Ngài và Ngài ở trong chúng ta. Qua sự cầu nguyện, chúng ta nhận biết ý muốn Ngài, được Ngài điều chỉnh tấm lòng và nhận lãnh năng lực để vâng theo. Chúa Giê-xu là tấm gương tuyệt vời về đời sống cầu nguyện (Mác 1:35; Lu-ca 6:12). Cầu nguyện biến đổi chúng ta từ bên trong.
3. Sự Thông Công Trong Hội Thánh (Κοινωνία, *Koinōnia*): Đức Chúa Trời định cho chúng ta được biến đổi trong mối liên hệ với thân thể Đấng Christ. “Về phần anh em, hãy dạy dỗ và khuyên bảo nhau...” (Cô-lô-se 3:16). Qua sự gây dựng, khích lệ, khiển trách và yêu thương của các anh chị em trong đức tin, chúng ta được mài giũa để nên giống Chúa (Ê-phê-sô 4:11-16).
4. Những Hoàn Cảnh Và Sự Thử Thách (Θλῖψις, *Thlipsis*): Chính trong lò lửa của thử thách, đức tin được tôi luyện và tính cách Đấng Christ được hình thành rõ nhất. “Hãy coi sự thử thách trăm bề thoạt đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn, vì biết rằng sự thử thách đức tin anh em sanh ra sự nhịn nhục” (Gia-cơ 1:2-3). Chúa Giê-xu đã “học tập vâng lời bởi những sự khốn khổ mình đã chịu” (Hê-bơ-rơ 5:8). Những khó khăn cho phép chúng ta đồng hình đồng dạng với sự chết của Ngài, để sự sống phục sinh của Ngài cũng được tỏ ra (Phi-líp 3:10; 2 Cô-rinh-tô 4:10-11).
Dựa trên những nguyên tắc Kinh Thánh trên, dưới đây là một số bước thực hành cụ thể:
1. Khởi Đầu Mỗi Ngày Với Sự Kết Hiệp: Dành thì giờ tĩnh nguyện để đọc Lời Chúa và cầu nguyện. Đừng chỉ đọc để lấy thông tin, mà hãy suy gẫm và cầu xin Chúa cho bạn thấy một phương diện nào đó về tính cách của Ngài mà bạn cần học và bắt chước trong ngày hôm đó.
2. Thực Hành Sự Tự Xét (Ἑαυτοῦ Ἐξέτασις, *Heautou Exetasis*): Cuối ngày, hãy xét lòng trước mặt Chúa. Dùng các câu hỏi như: “Hôm nay, lời nói, hành động, phản ứng, và suy nghĩ của tôi có giống Chúa Giê-xu không? Tôi đã đáp lại hoàn cảnh bằng tình yêu thương, sự kiên nhẫn, lòng thương xót chưa?” (2 Cô-rinh-tô 13:5).
3. Chủ Động Bày Tỏ Các Đức Tính Của Đấng Christ: Chọn một “bông trái Thánh Linh” để tập trung thực hành trong tuần. Ví dụ: tập trung vào “sự hiền lành” (πραΰτης, *prautēs*). Cầu nguyện xin Chúa ban sự hiền lành, nghiên cứu những phân đoạn Chúa Giê-xu bày tỏ sự hiền lành (Ma-thi-ơ 11:29), và tìm cơ hội để đáp lại người khác với sự dịu dàng, nhu mì.
4. Phục Vụ Trong Tình Yêu Thương Và Khiêm Nhường: Tìm kiếm cơ hội để phục vụ người khác cách âm thầm, không phô trương, noi gương Chúa Giê-xu rửa chân cho môn đồ (Giăng 13:12-17). Phục vụ phá vỡ tính ích kỷ và nuôi dưỡng tấm lòng của người đầy tớ.
5. Sống Trong Sự Tha Thứ: Quyết định tha thứ cho những người làm tổn thương bạn, như Chúa đã tha thứ cho bạn (Ê-phê-sô 4:32). Điều này giải phóng bạn khỏi sự cay đắng và cho phép tình yêu của Đấng Christ chảy qua bạn.
6. Gắn Kết Với Một Cộng Đồng Hội Thánh Sống Động: Tham gia một nhóm nhỏ nơi bạn có thể chia sẻ, được khích lệ và chịu trách nhiệm về sự tăng trưởng thuộc linh. Cho phép người khác nhìn thấy và nhẹ nhàng chỉ ra những chỗ bạn chưa giống Chúa.
Trở nên giống Chúa Cứu Thế hơn là hành trình suốt đời, được dẫn dắt bởi ân điển và quyền năng của Đức Thánh Linh. Đây không phải là gánh nặng luật pháp, nhưng là đặc ân được biến đổi để phản chiếu vinh quang của Đấng đã cứu chúng ta. Chìa khóa nằm ở sự đầu phục và niềm tin. Chúng ta không thể tự mình tạo ra sự thay đổi này, nhưng chúng ta có trách nhiệm đặt mình vào những phương tiện biến đổi mà Chúa đã thiết lập: Lời Chúa, cầu nguyện, thông công và vâng lời.
Hãy giữ lấy lời hứa quý báu: “Đấng đã khởi làm việc lành trong anh em... sẽ làm trọn hết cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ” (Phi-líp 1:6). Mỗi bước đi trong đức tin, mỗi lựa chọn vâng lời, mỗi giây phút kết hiệp đều được Ngài sử dụng để khắc họa hình ảnh Con yêu dấu của Ngài trong chúng ta. Ước nguyện mỗi chúng ta đều có thể nói như Sứ đồ Phao-lô: “Tôi đã bị đóng đinh vào thập tự giá với Đấng Christ, mà tôi sống, không phải là tôi sống nữa, nhưng Đấng Christ sống trong tôi” (Ga-la-ti 2:20). Khi Đấng Christ sống trong chúng ta, sự giống Ngài sẽ trở nên hiển nhiên và tự nhiên, để Đức Chúa Trời được vinh hiển qua đời sống chúng ta.