Tại sao Chúa Giê-su nói rằng quỷ chỉ có thể bị đuổi ra bằng cầu nguyện và kiêng ăn (Mác 9:29)?

Trong hành trình chức vụ của Chúa Giê-su, có một sự kiện đầy dạy dỗ và thách thức được ghi lại trong Phúc Âm Mác, chương 9, câu 29. Khi các môn đồ thất bại trong việc đuổi một tà linh ra khỏi một đứa trẻ, và sau khi Chúa đã thực hiện phép lạ chữa lành, các môn đồ đã hỏi riêng Ngài: “Sao chúng tôi đuổi quỷ ấy không được?” (Mác 9:28). Câu trả lời của Chúa Giê-su đã trở thành một nguyên tắc nền tảng cho sự chiến đấu thuộc linh: “Thứ quỷ ấy chỉ nhờ cầu nguyện mà trừ được thôi.” (Mác 9:29). Một số bản thảo cổ thêm cụm từ “và kiêng ăn”. Lời tuyên bố này mở ra cánh cửa hiểu biết sâu sắc về bản chất của quyền năng thuộc linh, sự lệ thuộc hoàn toàn của con người vào Đức Chúa Trời, và những kỷ luật thiết yếu trong đời sống đức tin. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai triển bối cảnh, ý nghĩa nguyên ngữ, và sự ứng dụng thần học của câu Kinh Thánh then chốt này.

Để hiểu trọn vẹn câu 29, chúng ta phải quay lại bối cảnh từ câu 14. Chúa Giê-su cùng ba môn đồ (Phi-e-rơ, Gia-cơ, và Giăng) vừa xuống từ núi Hóa Hình, nơi Ngài biến đổi hình dạng và hiện diện cùng Môi-se và Ê-li. Họ trở về với một đám đông hỗn loạn, nơi các môn đồ còn lại đang tranh cãi với các thầy thông giáo. Lý do là một người cha đã đem con trai mình, bị một tà linh câm và điếc ám hại, đến nhờ các môn đồ đuổi quỷ, nhưng họ “không đuổi được” (Mác 9:18).

Mô tả về đứa trẻ thật thảm khốc: bị quỷ vật xuống đất, sùi bọt mép, nghiến răng, cứng đờ (Mác 9:18,20). Người cha mô tả thêm: “Hễ quỷ ám nó ở đâu, thì quăng nó vào đó, làm cho nó vừa sùi bọt mép, vừa nghiến răng, cùng mòn mỏi đi...” (Mác 9:18). Đây không phải là một trường hợp yếu đuối thông thường, mà là một sự áp bức mãnh liệt của thế lực tối tăm. Sự thất bại của các môn đồ đã tạo nên một sự bối rối, gần như làm mất uy tín trước mặt đám đông và những kẻ chống đối.

Chúa Giê-su đáp lại với một lời than phiền: “Hỡi dòng dõi chẳng tin kia, ta sẽ ở với các ngươi cho đến chừng nào? Ta sẽ chịu các ngươi cho đến khi nào?” (Mác 9:19). Lời này không chỉ hướng đến đám đông, mà có lẽ cũng bao gồm cả các môn đồ. Sự thiếu đức tin là cốt lõi của vấn đề. Sau đó, Chúa hỏi người cha về thời gian con trai bị bệnh, và người cha bày tỏ sự tuyệt vọng: “...nhưng nếu thầy làm được việc gì, xin thương xót chúng tôi và giúp cho!” (Mác 9:22).

Chúa Giê-su đáp lại bằng một câu nói bất hủ: “Sao ngươi nói: *Nếu thầy làm được*? Kẻ nào tin thì mọi việc đều được cả.” (Mác 9:23). Ngay lập tức, người cha kêu lên với nước mắt: “Lạy Chúa, tôi tin; xin Chúa giúp đỡ trong sự không tin của tôi!” (Mác 9:24). Đây là một sự thú nhận đức tin chân thật nhất: tin cậy Chúa, đồng thời cầu xin Ngài bổ khuyết cho sự yếu đuối, nghi ngờ còn sót lại. Chúa Giê-su không trách sự yếu đuối ấy, Ngài quở trách tà linh và đuổi nó ra, phục hồi đứa trẻ hoàn toàn.

Sau phép lạ, các môn đồ hỏi riêng Chúa về lý do thất bại của họ. Câu trả lời của Chúa Giê-su trong nguyên ngữ Hy Lạp là:

“τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν εἰ μὴ ἐν προσευχῇ [καὶ νηστείᾳ].”
(Transliteration: *Touto to genos en oudeni dynatai exelthein ei mē en proseuchē [kai nēsteia].*)

Nghĩa đen: “Giống loài này không thể bị đuổi ra bởi bất cứ điều gì khác ngoài bởi sự cầu nguyện [và sự kiêng ăn].”

Chúng ta cần phân tích từng thành tố:

• “Giống loài này” (τοῦτο τὸ γένος - *touto to genos*): Từ “genos” có nghĩa là dòng dõi, loại, hạng. Ở đây chỉ về một loại tà linh đặc biệt, có tính chất mạnh mẽ, cứng đầu, có thể liên quan đến sự ô uế, bạo lực (như mô tả). Nó không phải là tất cả các tà linh, nhưng đại diện cho những thế lực thuộc linh có mức độ áp bức cao, đòi hỏi một sự đối diện đặc biệt từ phía con người.
• “Cầu nguyện” (προσευχῇ - *proseuchē*): Trong Tân Ước, đây không chỉ là việc đọc lên một danh sách các nhu cầu. Từ gốc “proseuchomai” mang ý nghĩa của sự đến gần, giao tiếp thân mật, hướng về Đức Chúa Trời. Đó là sự kết nối, lệ thuộc, và đồng điển giữa ý muốn của con người với ý muốn của Đức Chúa Trời. Cầu nguyện trong bối cảnh này là công cụ để tiếp nhận quyền năng từ trên cao, chứ không phải phô diễn quyền năng bản thân.
• “Kiêng ăn” (νηστείᾳ - *nēsteia*): Đây là một thực hành Do Thái giáo phổ biến, nhưng được Chúa Giê-su và Hội Thánh đầu tiên mang một ý nghĩa mới. Kiêng ăn không phải là một kỹ thuật ép xác để đạt được quyền lực ma thuật. Trái lại, nó là một hành vi tự hạ, tập trung thuộc linh, và bày tỏ sự khát khao mãnh liệt đối với Đức Chúa Trời và ý muốn Ngài hơn là sự thỏa mãn thể xác (Xa-cha-ri 7:5; Ma-thi-ơ 6:16-18). Nó đi đôi với cầu nguyện như hai mặt của một đồng tiền: cầu nguyện là lời nói hướng lên Đức Chúa Trời, kiêng ăn là hành động của thân thể hướng về sự kiêng cữ để tập trung hoàn toàn vào Ngài.

Sự kết hợp “cầu nguyện và kiêng ăn” nói lên một nguyên tắc: Chiến thắng các thế lực tối tâm mạnh mẽ đòi hỏi một đời sống thuộc linh kỷ luật và lệ thuộc hoàn toàn, chứ không phải là việc sở hữu một “công thức” hay “danh hiệu” nào đó. Các môn đồ có lẽ đã quen dựa trên “ủy quyền” Chúa đã ban trước đó (Mác 6:7,13) như một thủ tục, nhưng đối với loại quỷ này, họ cần một mối liên hệ sống động và sâu sắc hơn với Chúa.

Giáo lý này không đứng riêng lẻ. Trong Cựu Ước, chúng ta thấy sự kiêng ăn và cầu nguyện trong các cuộc khủng hoảng lớn (Exo-ra 8:23; Giô-na 3:5-10; Đa-ni-ên 9:3). Trong Tân Ước, Hội Thánh đầu tiên cầu nguyện và kiêng ăn trước khi sai phái Ba-na-ba và Sau-lơ (Công vụ 13:2-3). Điều này cho thấy đây là phương cách chuẩn bị cho những công tác thuộc linh quan trọng và khó khăn.

Quan trọng hơn, Chúa Giê-su dạy về việc đuổi quỷ không phải dựa trên danh nghĩa hay quyền bính cá nhân, mà dựa trên mối liên hệ với Ngài. Trong Lu-ca 10:17-20, các môn đồ vui mừng vì quỷ phục dưới quyền họ, nhưng Chúa bảo họ đừng vui vì điều đó, mà hãy vui vì tên mình được ghi trên thiên đàng. Điều này nhấn mạnh rằng nền tảng của mọi chiến thắng là địa vị được cứu chuộc trong Đấng Christ, không phải kỹ năng thuộc linh.

Trong sự kiện ở Mác 9, chính Chúa Giê-su là hiện thân của quyền năng. Ngài không cần một giai đoạn cầu nguyện hay kiêng ăn dài để thực hiện phép lạ, vì Ngài có mối tương giao trọn vẹn với Cha. Điều này cho thấy cầu nguyện và kiêng ăn là phương tiện để con người hữu hạn kết nối với quyền năng vô hạn của Đức Chúa Trời.

Lời dạy này không chỉ dành cho các nhà truyền đạo hay người có “ơn đặc biệt”. Nó là nguyên tắc cho mọi tín hữu trong cuộc chiến thuộc linh hàng ngày.

Chúng ta được kêu gọi “hãy cầu nguyện không thôi” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17). Điều này không có nghĩa là lúc nào cũng quỳ gối, mà là một thái độ lệ thuộc liên tục, một sự kết nối thường xuyên với Chúa. Trong những trận chiến chống lại tội lỗi, thói quen xấu, hay những áp lực tâm linh (“giống quỷ” của sự nghi ngờ, sợ hãi, thất vọng...), sức mạnh thật sự đến từ việc chúng ta ở trong Ngài (Giăng 15:5).

Kiêng ăn theo Kinh Thánh không phải là ép xác hay khoe mình. Đó có thể là kiêng thức ăn, phương tiện giải trí, hay bất cứ điều gì chiếm lấy sự tập trung của chúng ta vào Chúa. Mục đích là để “hạ mình” trước mặt Đức Chúa Trời (Thi Thiên 35:13), dành thời gian và năng lượng để tìm kiếm Ngài cách nghiêm túc hơn. Đó là cách chúng ta nói với chính mình và với Đức Chúa Trời rằng: “Lạy Chúa, con cần Ngài hơn cả nhu cầu thể xác này.”

Sự thất bại của các môn đồ nhắc nhở chúng ta đừng dựa vào kinh nghiệm quá khứ, kiến thức, hay địa vị. Mỗi trận chiến mới có thể đòi hỏi một mức độ lệ thuộc mới. Chúng ta đuổi quỷ, đối diện cám dỗ, và đứng vững trong đức tin dựa trên thẩm quyền của Chúa Giê-su Christ (Phi-líp 2:9-11), và thẩm quyền đó được tiếp nhận và kinh nghiệm qua đời sống cầu nguyện.

Đôi khi, “cầu nguyện và kiêng ăn” cần được thực hiện trong cộng đồng. Khi đối diện với những vấn đề thuộc linh phức tạp (như trong gia đình, Hội Thánh), việc cùng nhau tìm kiếm Chúa qua những kỷ luật này mang lại sức mạnh hiệp một (Công vụ 1:14).

Lời Chúa Giê-su trong Mác 9:29 là một lời cảnh tỉnh vĩ đại cho mọi thế hệ Cơ Đốc nhân. Nó phá vỡ ảo tưởng về một đời sống thuộc linh dễ dãi, dựa trên nghi thức hoặc danh xưng. Nó đưa chúng ta trở lại với thực tại căn bản nhất: Mọi chiến thắng thuộc linh thật sự đều bắt nguồn từ mối tương giao sống động với Đức Chúa Trời.

“Giống quỷ” mạnh mẽ nhất trong đời sống chúng ta – có thể là tội lỗi triền miên, nỗi sợ hãi ám ảnh, sự nghi ngờ làm tê liệt đức tin – chỉ có thể bị đánh bại bằng một đời sống chìm đắm trong sự cầu nguyện và sẵn sàng từ bỏ những điều hợp pháp để tập trung hoàn toàn vào Chúa. Đây không phải là công thức khó khăn, mà là đặc ân: được mời gọi vào sự hiệp nhất mật thiết với Đấng đã chiến thắng mọi quyền lực của sự chết và âm phủ (Cô-lô-se 2:15).

Hãy như người cha trong câu chuyện, thừa nhận sự yếu đuối của mình (“Xin Chúa giúp đỡ trong sự không tin của tôi!”) và tin cậy hoàn toàn vào quyền năng và lòng thương xót của Chúa Giê-su Christ. Khi chúng ta sống trong sự cầu nguyện và kiêng ăn – tức là trong sự lệ thuộc tuyệt đối – chúng ta sẽ thấy quyền năng của Ngài được tỏ ra trọn vẹn trong những trận chiến của chính mình.