Lời cầu nguyện kiểm điểm là gì?

Trong hành trình đức tin, mối tương giao thân mật với Đức Chúa Trời qua sự cầu nguyện là điều không thể thiếu. Tuy nhiên, có một loại hình cầu nguyện đặc biệt, sâu sắc và đầy biến đổi, thường bị bỏ quên hoặc xem nhẹ: lời cầu nguyện kiểm điểm. Đây không phải là nghi thức máy móc hay hình thức tự hành xác, mà là thái độ khiêm nhường, chân thật trước mặt Chúa, mời Ngài soi xét tấm lòng và đời sống của chúng ta, để chúng ta được tẩy sạch, chữa lành và tái lập mối thông công trọn vẹn với Ngài.

Lời cầu nguyện kiểm điểm (tiếng Anh thường gọi là "Prayer of Examination" hoặc "Examen Prayer") là lời cầu nguyện trong đó Cơ Đốc nhân chủ động mời Đức Thánh Linh "dò xét" (search), "kiểm điểm" (examine) lòng mình, phơi bày những tội lỗi, thiếu sót, động cơ ẩn kín, và cả những ơn phước, sự dẫn dắt của Chúa trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một ngày). Mục đích tối thượng không phải là để cảm thấy tội lỗi và chán nản, mà để được thanh tẩy, biến đổi bởi ân điển và điều chỉnh đời sống theo ý muốn Chúa.

Nền tảng thần học của lời cầu nguyện này nằm ở hai chân lý then chốt của Tin Lành:

1. Sự thánh khiết tuyệt đối của Đức Chúa Trời: "Chúa ôi! nếu Chúa có xét sự gian ác, thì Chúa ơi, ai còn đứng được?" (Thi Thiên 130:3). Sự hiện diện của Chúa là ánh sáng phơi bày mọi sự tối tăm (1 Giăng 1:5).
2. Ân điển tha thứ và tẩy sạch qua huyết Chúa Giê-xu: Sự kiểm điểm chỉ có giá trị và đưa đến tự do khi nó dẫn chúng ta đến thập tự giá. "Nhưng nếu chúng ta đi trong sự sáng cũng như chính mình Ngài ở trong sự sáng, thì chúng ta giao thông với nhau; và huyết của Đức Chúa Giê-xu, Con Ngài, làm sạch mọi tội chúng ta." (1 Giăng 1:7).

Kinh Thánh đầy dẫy những lời kêu gọi và gương mẫu về việc tự xét và được Chúa xét đoán chính mình.

1. Lời Cầu Nguyện Mẫu Mực của Đa-vít (Cựu Ước):
Vua Đa-vít, dù là người "theo lòng Đức Chúa Trời", đã nhiều lần cầu xin Chúa kiểm điểm mình. Trong Thi Thiên 139, ông thừa nhận sự hiểu biết toàn tri của Đức Chúa Trời và chủ động mời Ngài vào nơi sâu thẳm nhất:

"Hãy dò xét tôi, ôi Đức Chúa Trời, và biết lòng tôi; hãy thử thách tôi, và biết tư tưởng tôi. Xin xem thử tôi có lối gian ác gì chăng, Xin dắt tôi vào con đường đời đời." (Thi Thiên 139:23-24).

Từ "dò xét" trong câu 23 trong tiếng Hê-bơ-rơ là "חָקַר" (chaqar), mang nghĩa khám phá, thăm dò, điều tra kỹ lưỡng. Đây là một lời mời chủ động và can đảm.

2. Lời Kêu Gọi Tự Xét của Sứ Đồ Phao-lô (Tân Ước):
Trong bối cảnh Tiệc Thánh, Sứ đồ Phao-lô nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự xét để tránh ăn uống sự đoán xét:

"Vì người nào ăn và uống mà không phân biệt thân Chúa, thì ăn và uống sự đoán xét cho mình. Bởi đó, trong anh em có nhiều kẻ đau ốm, người chết, và nhiều lắm. Nhưng nếu chúng ta biết xét đoán lấy mình, thì khỏi bị xét đoán." (1 Cô-rinh-tô 11:29-31).

Từ "xét đoán" ở đây trong tiếng Hy Lạp là "διακρίνω" (diakrinō), có nghĩa là phân biệt, phán xét kỹ càng, thẩm định. Đây là một hành động thuộc linh có ý thức nhằm phân biệt điều lành và dữ trong đời sống mình.

3. Lời Hứa về Sự Tẩy Sạch khi Xưng Tội:
Mục đích của việc kiểm điểm là để xưng tội và nhận lãnh sự tha thứ. Đây là lời hứa vững chắc:

"Còn nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác." (1 Giăng 1:9).

Lời cầu nguyện kiểm điểm không nên mơ hồ. Dưới sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh, chúng ta có thể kiểm điểm đời sống mình theo các phạm vi Kinh Thánh. Một khung mẫu hữu ích là xem xét các mối quan hệ:

1. Với Đức Chúa Trời: Tôi có dành thời gian tĩnh nguyện, đọc Lời Chúa không? Lòng tôi có yêu mến Ngài trên hết mọi sự? Có thần tượng nào (công việc, tiền bạc, danh vọng, mối quan hệ) đang chiếm vị trí của Chúa? (Xuất Ê-díp-tô 20:3).
2. Với Người Khác: Tôi có sống trong sự yêu thương, nhịn nhục, khoan dung? Có sự giận dữ, cay đắng, lời nói độc ác, hoặc thái độ kiêu ngạo nào? Có mối quan hệ nào cần được hòa giải? (Ê-phê-sô 4:31-32; Ma-thi-ơ 5:23-24).
3. Với Chính Mình: Tôi có chăm sóc thân thể là đền thờ của Đức Thánh Linh cách phải lẽ? Có sự tham lam, lo lắng, hay bất an nào? Tôi có nuôi dưỡng tâm trí mình bằng những điều chân thật, đáng tôn trọng và thánh sạch không? (1 Cô-rinh-tô 6:19-20; Phi-líp 4:8).
4. Với Công Việc và Trách Nhiệm: Tôi có làm việc như làm cho Chúa, hết lòng? Có sự lười biếng, thiếu trung tín, hay gian dối nào? (Cô-lô-se 3:23).
5. Những Điều Tốt và Ơn Phước Bị Bỏ Qua: Cầu nguyện kiểm điểm không chỉ về tội lỗi. Hãy nhìn lại xem Chúa đã hiện diện, ban ơn, dẫn dắt và ban phước ở đâu trong ngày? Có cơ hội nào để làm điều lành mà tôi đã bỏ lỡ? (Gia-cơ 4:17).

Dưới đây là một mô hình gợi ý gồm 5 bước, có thể áp dụng vào cuối mỗi ngày:

Bước 1: Xin Sự Hiện Diện và Ánh Sáng của Chúa.
Bắt đầu bằng việc tĩnh lặng, mời Đức Thánh Linh hiện diện. Cầu xin Ngài, là "Thần lẽ thật" (Giăng 16:13), soi sáng tấm lòng và tâm trí bạn. Thừa nhận rằng không có ánh sáng của Ngài, bạn không thể thấy chính xác bản thân mình.

"Lạy Đức Thánh Linh, xin Ngài hiện diện với con. Xin chiếu ánh sáng của Ngài vào những ngóc ngách của lòng con, để con thấy mọi sự như Ngài thấy."

Bước 2: Xem Xét Với Lòng Biết Ơn.
Dành vài phút nhìn lại ngày qua với lòng biết ơn. Chúa đã ban cho bạn những ơn phước nào? Những khoảnh khắc nào bạn cảm nhận được sự hiện diện, sự giúp đỡ hay sự vui mừng từ Ngài? Việc bắt đầu với sự biết ơn đặt chúng ta trong đúng tư thế: là con cái được yêu thương, dưới ân điển, chứ không phải là tội nhân dưới sự kết án.

Bước 3: Kiểm Điểm Chi Tiết Dưới Ánh Sáng Chúa.
Từng bước, dưới sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh, xem xét lại ngày sống của bạn. Hãy cụ thể. Có thể đi theo các mối quan hệ như đã nêu trên. Đặt những câu hỏi như: "Giờ phút nào con xa cách Chúa? Hành động, lời nói, suy nghĩ nào không đẹp lòng Ngài? Con đã đáp lại thế nào trước một tình huống khó khăn?" Hãy để Chúa chỉ cho bạn, đừng chỉ dựa vào trí nhớ hay cảm xúc chủ quan.

Bước 4: Xưng Tội và Nhận Lãnh Sự Tha Thứ.
Đối với những tội lỗi, thiếu sót mà Đức Thánh Linh đã chỉ ra, hãy thành thật xưng nhận chúng trước mặt Chúa. Không viện cớ, không đổ lỗi. Xưng nhận cụ thể. Sau đó, tuyên bố và tiếp nhận lời hứa tha thứ của Đức Chúa Trời qua Chúa Giê-xu Christ. Hãy tin cậy rằng huyết Ngài đã rửa sạch bạn hoàn toàn (1 Giăng 1:9). Đây là khoảnh khắc của sự giải phóng và tự do thật sự.

Bước 5: Cầu Nguyện Cho Sức Mạnh và Định Hướng Ngày Mai.
Sau khi được tẩy sạch, hãy cầu xin Chúa ban sức mạnh, sự khôn ngoan và ơn để sống đẹp lòng Ngài hơn trong ngày mới. Có thể có một quyết định cụ thể cần thay đổi, hoặc một mối quan hệ cần được phục hồi. Xin Chúa giúp bạn thực hiện.

"Lạy Chúa, con cảm tạ Ngài vì sự tha thứ trọn vẹn. Xin ban cho con quyền năng của Đức Thánh Linh để ngày mai con có thể [cụ thể điều bạn muốn thay đổi]. Xin dắt dẫn con."

Thực hành đều đặn lời cầu nguyện kiểm điểm sẽ mang lại những lợi ích thuộc linh sâu sắc:

• Tăng Trưởng Sự Nhạy Bén Thuộc Linh: Bạn trở nên nhạy bén hơn với tiếng phán và sự hiện diện của Đức Thánh Linh trong đời sống thường nhật.
• Ngăn Ngừa Sự Cứng Lòng: Thói quen xưng tội thường xuyên không cho phép tội lỗi tích tụ và đóng vảy trong lòng (Hê-bơ-rơ 3:13).
• Sâu Nhiệm Hơn Trong Mối Thông Công: Không có gì cản trở sự thông công với Chúa bằng tội lỗi chưa được xưng nhận. Sự thanh tẩy hàng ngày mở ra con đường thông suốt.
• Biến Đổi Nhân Cách: Dần dần, dưới sự soi dẫn của Chúa, bạn sẽ nhận ra những khuôn mẫu tội lỗi của mình và để Ngài biến đổi từ gốc rễ.

Lời khuyên: Hãy bắt đầu từ đơn giản, có thể 5-10 phút mỗi tối. Đừng vội vàng. Hãy thành thật. Ghi nhật ký cầu nguyện có thể rất hữu ích để theo dõi sự dẫn dắt và biến đổi của Chúa. Quan trọng nhất, hãy luôn nhớ rằng mục tiêu là chạy đến với ân điển, không phải rơi vào sự kết án. Nếu bạn cảm thấy choáng ngợp bởi tội lỗi, hãy nhìn lên thập tự giá và tuyên xưng một lần nữa: "Hiện nay không còn có sự đoán phạt nào cho những kẻ ở trong Đức Chúa Giê-xu Christ" (Rô-ma 8:1).

Lời cầu nguyện kiểm điểm là món quà quý giá Chúa ban để chúng ta "bước đi trong sự sáng" (1 Giăng 1:7). Đó là hành động của đức tin và sự khiêm nhường, thừa nhận rằng chúng ta cần ánh sáng của Ngài để thấy chính mình, và cần huyết của Con Ngài để được sạch. Nó không phải là gánh nặng luật pháp, mà là công cụ của ân điển dẫn đến sự tự do và vui mừng thật. Hãy can đảm mở lòng mình ra cho Đấng yêu thương bạn nhất, Đấng đã trả giá cao nhất để bạn được thánh sạch. Trong sự kiểm điểm của tình yêu thương Ngài, bạn sẽ tìm thấy không phải sự hổ thẹn, mà là sự phục hồi, năng lực và hy vọng mới cho hành trình theo Chúa.

"Đức Chúa Trời ôi! hãy dựng nên trong tôi một lòng trong sạch, Và làm cho mới lại trong tôi một thần linh ngay thẳng." (Thi Thiên 51:10).