Những câu Kinh Thánh nào nói về người cha?

Trong một thế giới đang đối mặt với những khủng hoảng về hình ảnh và vai trò của người cha, Lời Đức Chúa Trời vẫn đứng vững như tảng đá, cung cấp một khuôn mẫu vĩnh cửu, thánh khiết và đầy yêu thương. Hình ảnh người cha trong Kinh Thánh không chỉ dừng lại ở mối quan hệ huyết thống tự nhiên, mà còn mở ra một tầm nhìn sâu sắc về bản tính của Đức Chúa Trời và trách nhiệm thiêng liêng được giao phó cho người nam. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá toàn diện các câu Kinh Thánh về người cha, từ hình ảnh tối cao là Đức Chúa Trời Cha, đến gương mẫu của các tổ phụ, những lời dạy dỗ thực tế trong Tân Ước, và áp dụng cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Trước khi hiểu về vai trò người cha trần thế, chúng ta phải bắt đầu từ nguyên mẫu thánh khiết nhất: Đức Chúa Trời là Cha. Đây là một mặc khải căn bản và đầy an ủi trong Kinh Thánh.

1. Cha của Muôn Vật: Ngay từ Cựu Ước, Đức Chúa Trời đã được bày tỏ là Cha của dân Y-sơ-ra-ên và của muôn loài. Phục Truyền Luật Lệ Ký 32:6 chép: "Há Chúa là Đấng đã dựng nên ngươi, và gây nên ngươi, đã lập nên ngươi, há chẳng phải là Cha ngươi sao?" Tại đây, từ "Cha" trong tiếng Hê-bơ-rơ là **'ab** (אָב), biểu thị mối quan hệ nguồn cội, người sáng tạo và bảo vệ. Ngài là nguồn gốc của sự sống và sự chăm sóc.

2. Tình Cha Đầy Thương Xót: Thi Thiên 103:13 mô tả một cách cảm động: "Người Cha thương xót con cái mình thể nào, thì Đức Giê-hô-va cũng thương xót kẻ kính sợ Ngài thể ấy." Lòng thương xót (רַחֲמִים - rachamim) của Đức Chúa Trời được so sánh với tình cảm sâu đậm nhất của một người cha dành cho con. Điều này phá tan quan niệm về một Đức Chúa Trời xa cách, thay vào đó là hình ảnh một Người Cha gần gũi, cảm thông với sự yếu đuối của con cái.

3. Sự Mặc Khải Trọn Vẹn Qua Đấng Christ: Đến Tân Ước, Chúa Giê-xu Christ đã mặc khải trọn vẹn về Đức Chúa Trời là Cha. Ngài thường xuyên gọi Đức Chúa Trời là "Cha Ta" (Giăng 5:17) và dạy các môn đồ cầu nguyện: "Lạy Cha chúng tôi ở trên trời..." (Ma-thi-ơ 6:9). Quan trọng hơn, Ngài dạy chúng ta gọi Đức Chúa Trời bằng tiếng A-ram thân mật **Abba** (Cha ơi), như trong Rô-ma 8:15: "...nhưng đã nhận lấy lòng của con cái nuôi, và nhờ đó chúng ta kêu rằng: A-ba! Cha!" Từ "Abba" là từ gọi thân mật, gần gũi, thể hiện sự tin cậy và thân tình của một đứa con với cha mình. Sự mặc khải này đặt nền tảng cho mọi hiểu biết về chức vụ làm cha: đó là phản chiếu tình yêu, sự chăm sóc và quyền năng của Cha Thiên Thượng.

Kinh Thánh đưa ra những chỉ dẫn rõ ràng và thiết thực về trách nhiệm của người cha trong gia đình. Đây không chỉ là bổn phận tự nhiên mà còn là một chức vụ thiêng liêng.

1. Người Dạy Dỗ và Truyền Đạt Đức Tin (Phận Sự Giáo Dục): Phục Truyền 6:6-7 là mạng lệnh căn bản: "Các lời mà ta truyền cho ngươi ngày nay sẽ ở tại trong lòng ngươi; khá ân cần dạy dỗ điều đó cho con cái ngươi và phải nói đến, hoặc khi ngươi ngồi trong nhà, hoặc khi đi ngoài đường, hoặc lúc ngươi nằm, hay là khi chỗi dậy." Người cha được giao trách nhiệm chính trong việc giáo dục thuộc linh, tích hợp Lời Chúa vào mọi sinh hoạt đời thường. Ông là người truyền đạt sự khôn ngoan và kính sợ Đức Giê-hô-va cho thế hệ kế tiếp (Châm Ngôn 1:8, 4:1-4).

2. Người Nuôi Nấng và Bảo Vệ (Phận Sự Cung Ứng): Sứ đồ Phao-lô xác định rõ: "Vả, người nào không lo cho người nhà mình, tức là đã chối bỏ đức tin, lại xấu hơn người không tin nữa." (1 Ti-mô-thê 5:8). Từ "lo cho" trong tiếng Hy Lạp là **pronoeō** (προνοέω), nghĩa là "cung cấp, lo liệu trước, quan tâm đến". Điều này bao hàm cả việc cung cấp nhu cầu vật chất, tình cảm và sự an toàn. Người cha là trụ cột, tạo ra một môi trường ổn định để con cái lớn lên.

3. Người Kỷ Luật Với Tình Yêu Thương (Phận Sự Uốn Nắn): Châm Ngôn 13:24 dạy: "Người nào kiêng roi vọt ghét con trai mình; song ai thương con ắt cần lo sửa trị nó." Kỷ luật (מוּסָר - musar) ở đây không phải là sự trừng phạt trong giận dữ, mà là sự uốn nắn, dạy dỗ có chủ đích để đứa trẻ đi trên con đường ngay thẳng. Ê-phê-sô 6:4 cảnh báo các người cha: "Hỡi các người làm cha, chớ chọc cho con cái mình giận dữ, hãy dùng sự sửa phạt khuyên bảo của Chúa mà nuôi nấng chúng nó." "Sửa phạt" (παιδεία - paideia) mang ý nghĩa đào tạo toàn diện, giáo dục nhân cách. Người cha khôn ngoan biết kết hợp giữa việc đặt ra giới hạn rõ ràng và bày tỏ tình yêu vô điều kiện.

Kinh Thánh trình bày chân thực về các người cha, cả những gương sáng lẫn bài học cảnh tỉnh.

1. Áp-ra-ham - Người Cha Của Đức Tin: Áp-ra-ham được kêu gọi dẫn dắt gia đình mình (Sáng Thế Ký 12:1-5). Dù có lúc sai lầm (như với A-ga và Ích-ma-ên), cuối cùng ông đã vâng lời Chúa cách tuyệt đối, sẵn sàng dâng Y-sác (Sáng 22). Ông trở thành mẫu mực của người cha dạy con vâng lời và tin cậy Chúa. Đức Chúa Trời đã hứa với ông: "Vì ta đã chọn người, hầu khiến người dạy dỗ các con cùng nội nhà người giữ theo đạo Đức Giê-hô-va..." (Sáng 18:19).

2. Gióp - Người Cha Cầu Thay: Gióp là tấm gương về một người cha quan tâm đến đời sống thuộc linh của con cái. Gióp 1:5 cho thấy: "và đến ngày tiệc liên hoan xong rồi, Gióp sai người đi dọn các con cái mình cho thanh sạch, thức dậy sớm, dâng của lễ thiêu tùy số chúng nó. Vì người nói rằng: Dễ thường các con ta có phạm tội, và trong lòng từ chối Đức Chúa Trời chăng. Ấy là công việc của Gióp làm luôn luôn." Ông nhận thức rõ trách nhiệm thiêng liêng của mình, không chỉ lo phần xác.

3. Đa-vít - Bài Học Về Sự Thất Bại Trong Dạy Dỗ: Trái ngược với thành công trong chiến trận, vua Đa-vít lại là một người cha thất bại. Kinh Thánh ghi lại hậu quả của việc ông không kỷ luật và dạy dỗ các con (như với Am-nôn và Áp-sa-lôm - 2 Sa-mu-ên 13, 18). Khi Áp-sa-lôm làm loạn, Đa-vít than khóc (2 Sa-mu-ên 18:33), nhưng sự đau lòng đến quá muộn. Đây là lời cảnh tỉnh về hậu quả khi người cha lơ là trách nhiệm uốn nắn con cái.

4. Người Cha Nhân Lành - Hình Ảnh Về Sự Tha Thứ: Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu kể dụ ngôn về người cha nhân lành (Lu-ca 15:11-32). Người cha này tôn trọng sự lựa chọn của đứa con hoang đàng, nhưng luôn chờ đợi và sẵn sàng tha thứ, phục hồi vị trí làm con khi nó trở về. Hình ảnh này mô tả tấm lòng của Đức Chúa Trời Cha, đồng thời cũng là khuôn mẫu cho các người cha trần thế: một tình yêu kiên nhẫn, sẵn sàng tha thứ và chào đón sự ăn năn.

Làm thế nào để những lẽ thật Kinh Thánh này trở nên sống động trong gia đình Cơ Đốc ngày nay?

1. Ưu Tiên Mối Quan Hệ Với Cha Thiên Thượng: Một người cha không thể cho điều mình không có. Trước hết, người cha cần nuôi dưỡng mối tương giao cá nhân với Đức Chúa Trời là Cha mình. Sự bình an, tình yêu thương và khôn ngoan từ Chúa sẽ tuôn tràn qua đời sống ông để đến với vợ con (Giăng 7:38).

2. Là Người Chồng Yêu Thương Vợ: Ê-phê-sô 5:25 dạy: "Hỡi người làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh..." Cách một người cha đối xử với mẹ của con cái là bài học mạnh mẽ nhất cho con về tình yêu, sự tôn trọng và giao ước. Một cuộc hôn nhân lành mạnh là nền tảng vững chắc nhất cho con cái.

3. Có Mặt Cả Về Thể Chất Lẫn Tinh Thần: Người cha cần "có mặt" một cách trọn vẹn. Điều này không chỉ là về mặt thời gian, mà còn về sự hiện diện tinh thần – lắng nghe, tham gia vào cuộc sống, cảm xúc và ước mơ của con. Hãy noi gương Chúa Giê-xu, Đấng luôn dành thời gian cho con trẻ (Mác 10:13-16).

4. Truyền Đạt Phước Hạnh và Lời Tiên Tri: Theo gương của Y-sác (Sáng 27) và Gia-cốp (Sáng 49), người cha có quyền nói lời chúc phước, khẳng định và định hướng cho tương lai của con. Hãy nói với con về giá trị, tiềm năng và mục đích Chúa đặt để trong đời chúng. Lời nói của cha có sức nặng đặc biệt trong tâm lý đứa trẻ.

5. Thành Thật và Khiêm Nhường: Không có người cha hoàn hảo. Hãy sẵn sàng xin lỗi khi sai, thừa nhận điểm yếu và cho con thấy bạn cũng đang trông cậy vào ân điển Chúa. Điều này dạy con về sự tha thứ và sự phục hồi trong Chúa.

Chức vụ làm cha không đơn thuần là một vai trò sinh học hay xã hội, mà là một ơn gọi thiêng liêng cao cả từ Đức Chúa Trời. Người cha được kêu gọi để trở thành một "phản chiếu" hữu hạn nhưng chân thật về tình yêu, sự chăm sóc, sự hướng dẫn và sự bảo vệ của Cha Thiên Thượng cho thế hệ tiếp theo. Dù bạn đang là một người cha theo nghĩa đời, một người cha thuộc linh, hay một người đang tìm kiếm hình ảnh người cha lý tưởng, hãy nhìn lên Đức Chúa Trời, là Cha Toàn Hảo. Nơi Ngài, chúng ta tìm thấy nguồn mẫu tuyệt đối, nguồn sức mạnh để thực hiện trách nhiệm, và ân điển để chữa lành những tổn thương từ những hình ảnh cha không trọn vẹn. Hãy để lời của Phao-lô trong 1 Cô-rinh-tô 4:15 khích lệ mỗi chúng ta: "Vả, dẫu các ngươi có muôn vạn người giữ đạo Christ trong Đấng Christ, nhưng không có nhiều cha; bởi chưng tôi đã dùng Tin Lành mà sanh các ngươi ra trong Đức Chúa Jêsus Christ." Ước mong mỗi người nam Cơ Đốc đều kinh nghiệm và thi hành sự kêu gọi cao quý này, góp phần xây dựng những gia đình vững mạnh và một Hội Thánh hùng mạnh cho vinh quang Chúa.