Những Câu Kinh Thánh Nói Về Kế Hoạch
Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi thường trực của Cơ Đốc nhân là: “Kế hoạch của Chúa cho đời tôi là gì?” hoặc “Tôi nên lập kế hoạch cho cuộc đời mình ra sao?”. Kinh Thánh không phải là một cuốn sách chiêm tinh hay bói toán để vạch ra từng chi tiết tương lai, nhưng Lời Chúa đầy dẫy những nguyên tắc, lời hứa và gương mẫu về kế hoạch – từ kế hoạch vĩ đại, tối thượng của Đức Chúa Trời cho đến sự đáp ứng và lập kế hoạch khôn ngoan của con người trong sự hướng dẫn của Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát các phân đoạn Kinh Thánh then chốt, khai triển ý nghĩa từ ngữ gốc Hê-bơ-rơ và Hy Lạp, để giúp chúng ta hiểu biết và sống phù hợp với chủ đề thiết yếu này.
Trước khi bàn đến kế hoạch của con người, chúng ta phải bắt đầu từ nền tảng: Kế hoạch đời đời và chủ quyền của Đức Chúa Trời. Ngài là Đấng lập kế hoạch tối cao, và mọi kế hoạch của loài người đều phải được đặt dưới sự chủ quyền ấy.
1. Kế Hoạch Cứu Chuộc (Ê-phê-sô 1:3-14): Đây là bản tóm tắt vĩ đại về kế hoạch đời đời của Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phao-lô sử dụng từ Hy Lạp “prothesis” (πρόθεσις) trong câu 9 và 11, có nghĩa là “mục đích đã định trước”, “ý định”, “kế hoạch”.
“9 Ngài đã tỏ cho chúng ta biết sự mầu nhiệm của ý muốn Ngài, theo ý định (prothesis) tốt lành mà Ngài đã định sẵn trong lòng Ngài... 11 Ấy cũng là trong Ngài mà chúng ta được kế phần, vì đã được định sẵn (proorizō) trước theo mưu định (prothesis) của Đấng làm mọi sự hiệp theo ý quyết đoán của Ngài” (Ê-phê-sô 1:9, 11).
Kế hoạch này được lập “trước khi sáng thế” (câu 4), xoay quanh Chúa Cứu Thế Giê-xu, và có mục đích tối hậu là “qui tụ muôn vật lại trong Đấng Christ” (câu 10). Đây là kế hoạch nền tảng cho mọi kế hoạch khác.
2. Sự Khôn Ngoan Và Đường Lối Không Thể Dò Hiểu Của Ngài (Ê-sai 55:8-9):
“8 Đức Giê-hô-va phán: Ý tưởng ta chẳng phải ý tưởng các ngươi, đường lối các ngươi chẳng phải đường lối ta. 9 Vì các từng trời cao hơn đất bao nhiêu, thì đường lối ta cao hơn đường lối các ngươi, và ý tưởng ta cao hơn ý tưởng các ngươi cũng bấy nhiêu.”
Từ “ý tưởng” trong tiếng Hê-bơ-rơ là “machashabah” (מַחֲשָׁבָה), có nghĩa là ý định, kế hoạch, tư tưởng. Lời này nhắc nhở chúng ta rằng kế hoạch của Đức Chúa Trời vượt xa sự hiểu biết hạn hẹp của chúng ta, nhưng luôn tốt lành và cao cả hơn.
3. Kế Hoạch Bình An Và Hy Vọng (Giê-rê-mi 29:11): Đây là câu Kinh Thánh nổi tiếng nhất về chủ đề này.
“Vì ta biết ý tưởng ta nghĩ đối cùng các ngươi, là ý tưởng bình an, không phải tai họa, để cho các ngươi được sự trông cậy về ngày sau.”
Cụm “ý tưởng ta nghĩ” trong nguyên văn là “machashabath” (מַחֲשָׁבָה) – cùng một từ trong Ê-sai 55:8. Điều quan trọng là bối cảnh: lời hứa này được ban cho dân Y-sơ-ra-ên khi họ đang trong cảnh lưu đày, khốn khổ. Kế hoạch của Chúa không phải là một con đường dễ dàng, tránh né khổ đau, nhưng là một kế hoạch đưa đến “sự trông cậy về ngày sau” (hy vọng tương lai) ngay giữa nghịch cảnh.
Kinh Thánh không khuyên chúng ta sống vô mục đích, không kế hoạch. Ngược lại, Chúa ban cho chúng ta trí khôn và kỳ vọng chúng ta sử dụng cách khôn ngoan. Tuy nhiên, có một sự căng thẳng thần học lành mạnh giữa việc chúng ta lập kế hoạch và chúng ta đầu phục kế hoạch Chúa.
1. Sự Hạn Chế Và Nguy Hiểm Của Kế Hoạch Tự Lập (Gia-cơ 4:13-15):
“13 Bây giờ, hỡi kẻ nói rằng: “Hôm nay hoặc ngày mai ta sẽ đi đến thành kia, ở đó một năm, buôn bán và phát tài”; 14 mà chẳng biết sự ngày mai ra thế nào! Vì sự sống của các ngươi là chi? Chẳng qua như hơi nước, hiện ra một lát rồi lại tan ngay. 15 Trái lại, các ngươi phải nói: “Nếu Chúa muốn, và ta còn sống, thì ta sẽ làm việc nọ việc kia.”
Sứ đồ Gia-cơ cảnh báo thái độ kiêu ngạo khi lập kế hoạch mà bỏ qua ý muốn Chúa. Cụm “Nếu Chúa muốn” trong tiếng Hy Lạp là “Deo thelé” (Δὲο θελέ), thể hiện tinh thần đầu phục và nhận biết sự phù du của đời người. Kế hoạch của chúng ta phải luôn được đặt trong khung cảnh “theo ý muốn Chúa”.
2. Nguyên Tắc Vàng: Lập Kế Hoạch Với Sự Hướng Dẫn Của Chúa (Châm Ngôn 16:1-3, 9):
“1 Sự sắp đặt của lòng thuộc về loài người; Còn sự đáp lời của lưỡi do Đức Giê-hô-va mà đến. ... 3 Hãy phó các việc mình cho Đức Giê-hô-va, Thì những mưu ý mình sẽ được thành tựu. ... 9 Lòng người toan định đường lối mình; Song Đức Giê-hô-va chỉ dẫn các bước của người.”
Đây là sự cân bằng tuyệt vời. Câu 1: Con người có trách nhiệm “sắp đặt” (trong Hê-bơ-rơ là “ārakh” – sắp xếp, chuẩn bị). Câu 3: Chúng ta được lệnh “phó” (giao nộp, lăn) các việc mình cho Chúa. Kết quả: “mưu ý” (kế hoạch) sẽ được thành tựu. Câu 9: “toan định” (lập kế hoạch, “chāshab”) là phần của con người, nhưng “chỉ dẫn các bước” là quyền tối thượng của Chúa. Chúng ta vẽ bản đồ, nhưng Ngài dẫn đường.
3. Gương Của Sứ Đồ Phao-lô: Kế Hoạch Phục Vụ Linh Động (Công Vụ 16:6-10):
“6 Đoạn, trải qua xứ Phi-ri-gi và đất Ga-la-ti, vì Đức Thánh Linh đã cấm truyền đạo trong cõi A-si. 7 Tới gần xứ My-si, họ định vào xứ Bi-thi-ni; nhưng Thánh Linh của Đức Chúa Jêsus không cho phép...”
Phao-lô có kế hoạch đi đến A-si và Bi-thi-ni, nhưng Đức Thánh Linh đã ngăn trở và hướng dẫn ông sang Ma-xê-đoan qua khải tượng. Đây là hình mẫu sống động: một đầy tớ Chúa năng động, có kế hoạch, nhưng luôn sẵn sàng điều chỉnh theo sự hướng dẫn trực tiếp và siêu nhiên của Chúa.
Làm thế nào để lập kế hoạch cách khôn ngoan? Kinh Thánh cung cấp những nguyên tắc thực tiễn.
1. Tìm Kiếm Nước Đức Chúa Trời Trước Nhất (Ma-thi-ơ 6:33):
“Nhưng trước hết, hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài, thì Ngài sẽ cho thêm các ngươi mọi điều ấy nữa.”
Mọi kế hoạch về công việc, tài chính, gia đình, tương lai (những điều Chúa Giê-xu đề cập trước đó) phải được đặt dưới ưu tiên tối thượng này. Kế hoạch của chúng ta có đang thúc đẩy vương quốc và sự công chính của Chúa không?
2. Xây Dựng Kế Hoạch Trên Nền Tảng Vững Chắc (Ma-thi-ơ 7:24-27):
“24 Vậy, kẻ nào nghe và làm theo lời ta phán đây, thì giống như một người khôn ngoan cất nhà mình trên hòn đá. ... 26 Kẻ nào nghe lời ta phán đây, mà không làm theo, khác nào như một người dại cất nhà mình trên đất cát.”
Kế hoạch đời sống “khôn ngoan” hay “dại dột” được phân định bởi việc nó có được xây trên nền tảng “nghe và làm theo lời Chúa” hay không. Một kế hoạch dù hoàn hảo về mặt logic, nhưng đi ngược lại Lời Chúa, chắc chắn sẽ sụp đổ.
3. Cầu Xin Sự Khôn Ngoan Để Lập Kế Hoạch (Gia-cơ 1:5):
“Ví bằng trong anh em có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho.”
Đức Chúa Trời là nguồn khôn ngoan tối thượng. Trước khi lập kế hoạch, chúng ta được khuyên hãy cầu xin. Từ “khôn ngoan” ở đây (sophia – σοφία) không chỉ là kiến thức, mà là sự hiểu biết thực tiễn để áp dụng Lời Chúa vào mọi quyết định.
1. Lập Kế Hoạch Cá Nhân Với Thái Độ Đầu Phục:
- Khi lập kế hoạch cho năm mới, công việc, học tập, hãy dành thời gian cầu nguyện, tĩnh nguyện trước. Hãy viết ra và trình dâng lên Chúa.
- Luôn thêm cụm “Nếu Chúa muốn” (Gia-cơ 4:15) trong tấm lòng và lời nói, như một lời tuyên xưng về sự chủ quyền của Ngài.
- Đừng xem kế hoạch của mình là bất khả xâm phạm. Hãy giữ tấm lòng mềm mại để Chúa điều chỉnh, thậm chí phá vỡ và xây dựng lại.
2. Nhận Biết Kế Hoạch Chúa Qua Sự Nhóm Lại Và Lời Khuyên:
- Đức Chúa Trời thường dùng Hội Thánh, các trưởng lão, và những anh chị em khôn ngoan để xác nhận hay điều chỉnh kế hoạch của chúng ta (Châm Ngôn 11:14, 15:22).
- Hãy chia sẻ kế hoạch của mình với những người tin kính và lắng nghe lời khuyên dạy từ Kinh Thánh của họ.
3. Bình An Trong Kế Hoạch Chưa Được Bày Tỏ:
- Có những giai đoạn tương lai mù mịt, chúng ta không thấy “kế hoạch” của Chúa. Hãy nhớ lời hứa trong Châm Ngôn 3:5-6: “Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va... trong các việc làm của con, hãy nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con”. Sự “nhận biết Ngài” quan trọng hơn việc “biết kế hoạch”.
- Khi không biết phải đi bước nào, hãy trung tín trong những việc nhỏ Chúa đã bày tỏ (trung tín cầu nguyện, học Lời Chúa, phục vụ). Chúa sẽ mở đường từng bước.
Tóm lại, Kinh Thánh trình bày một bức tranh phong phú về kế hoạch. Chúng ta tôn thờ Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đấng có một kế hoạch đời đời, bất biến và tốt lành trong Đấng Christ. Là những thọ tạo được ban cho trí óc và ý chí, chúng ta được kêu gọi sống có trách nhiệm, biết lập kế hoạch khôn ngoan cho cuộc đời, công việc và sự phục vụ. Tuy nhiên, mọi sự “toan định” của chúng ta phải được đặt trong tinh thần kính sợ Chúa, đầu phục hoàn toàn và sẵn sàng điều chỉnh theo ý muốn Ngài, được bày tỏ qua Lời Chúa, sự cầu nguyện, sự dẫn dắt của Thánh Linh và lời khuyên của Hội Thánh.
Cuối cùng, niềm tin của chúng ta đặt nơi Chúa Giê-xu Christ, là hiện thân của kế hoạch cứu rỗi trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Khi chúng ta ở trong Ngài, bước đi với Ngài, chúng ta có thể hoàn toàn tin chắc rằng: “Đấng đã khởi làm việc lành trong anh em... sẽ làm trọn hết cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ” (Phi-líp 1:6). Kế hoạch của Ngài cho chúng ta chắc chắn sẽ được thành tựu. Hãy lập kế hoạch cách khôn ngoan, nhưng trên hết, hãy tin cậy và vui hưởng sự dẫn dắt từng bước của Đấng nắm giữ ngày mai trong tay Ngài.