Sự Nghiện Ngập Dưới Góc Nhìn Kinh Thánh
Trong thời đại ngày nay, từ “nghiện” thường gắn liền với ma túy, rượu bia, hay cờ bạc. Tuy nhiên, Kinh Thánh – Lời hằng sống của Đức Chúa Trời – cho chúng ta một cái nhìn sâu sắc và toàn diện hơn về bản chất thực sự của sự nghiện ngập. Đó không chỉ là vấn đề của chất kích thích, mà là vấn đề của tấm lòng, của sự nô lệ thuộc linh. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát những nguyên tắc và câu Kinh Thánh then chốt nói về hiện tượng này, qua đó vạch ra con đường tự do thật sự trong Đấng Christ.
I. Bản Chất Của Sự Nghiện Ngập: Sự Nô Lệ Cho Tội Lỗi
Kinh Thánh không dùng từ “addiction” (nghiện) theo nghĩa hiện đại, nhưng mô tả rất rõ hiện tượng con người bị “nô lệ” (bondage) hay “bị cầm buộc” bởi điều gì đó. Đây là bản chất cốt lõi của mọi sự nghiện ngập.
Giăng 8:34 chép lời Chúa Giê-xu phán: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, ai phạm tội lỗi là tôi mọi của tội lỗi.” Từ “tôi mọi” trong nguyên văn Hy Lạp là δoῦλoς (doulos), có nghĩa là nô lệ, người hoàn toàn thuộc về chủ và bị chủ kiểm soát. Một khi phạm tội, con người không còn tự do thật sự; họ trở thành nô lệ cho chính tội lỗi đó. Sự nghiện ngập, dù là vật chất hay hành vi, chính là một biểu hiện rõ ràng của sự nô lệ này.
Rô-ma 6:16 giải thích rõ hơn về nguyên tắc này: “Anh em há chẳng biết rằng nếu anh em đã nộp mình cho ai đặng làm tôi mọi để vâng phục kẻ ấy, thì là tôi mọi của kẻ mình vâng phục mà thôi, hoặc của tội lỗi đến sự chết, hoặc của sự vâng phục đến sự công bình chăng?” Sứ đồ Phao-lô chỉ ra rằng con người luôn phục vụ một chủ. Nghiện ngập là dấu hiệu của việc đã “nộp mình” làm nô lệ cho tội lỗi, và kết cục của sự nô lệ ấy là sự chết – cả thuộc linh lẫn thể xác.
Nguyên nhân sâu xa của sự nô lệ này nằm ở bản chất sa ngã của con người. Rô-ma 7:14-24 mô tả một cách sinh động cuộc chiến bên trong: “Vì tôi biết rằng trong tôi, tức là trong xác thịt tôi, chẳng có ở điều lành… tôi không làm điều lành mình muốn, nhưng làm điều dữ mình không muốn.” Sự nghiện thường bắt nguồn từ việc tìm kiếm sự thỏa mãn, an ủi, hoặc quên lãng từ những thứ thọ tạo, thay vì tìm kiếm Đấng Tạo Hóa (Rô-ma 1:25).
II. Những Dạng Nghiện Ngập Cụ Thể Được Kinh Thánh Cảnh Báo
Kinh Thánh đề cập trực tiếp đến nhiều dạng “nô lệ” cụ thể mà ngày nay chúng ta gọi là nghiện.
1. Nghiện Rượu Và Chất Say
Ê-phê-sô 5:18 truyền lệnh rõ ràng: “Đừng say rượu, vì rượu xui cho người ta buông tuồng; nhưng phải đầy dẫy Đức Thánh Linh.” Từ “say” (Greek: μἐθυσκω (methyskō)) chỉ trạng thái say xỉn, mất kiểm soát. Câu Kinh Thánh này đưa ra một sự tương phản kinh điển: đừng để bị kiểm soát bởi rượu, nhưng hãy để Đức Thánh Linh kiểm soát đời sống mình. Nghiện rượu là thay thế sự đầy dẫy thuộc linh bằng sự đầy dẫy vật chất độc hại.
Châm Ngôn 20:1 cảnh báo: “Rượu khiến người nhạo báng, đồ uống say làm cho ồn ào; phàm ai dùng nó quá độ, chẳng phải là khôn ngoan.” Châm Ngôn 23:29-35 miêu tả sống động hậu quả thảm khốc của người “hay tìm những rượu pha ngon” – sự bạo hành, mắt nhìn lệch lạc, tâm trí rối loạn, và cảm giác bị cắn như rắn.
2. Nghiện Tình Dục Và Sự Dâm Dục
I Cô-rinh-tô 6:12 trình bày một nguyên tắc then chốt: “Mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích; mọi sự tôi có phép làm, nhưng tôi chẳng để sự gì bắt phục được tôi.” Từ “bắt phục” (Greek: ἐξoυσιάζω (exousiazō)) nghĩa là được quyền lực trên, thống trị, chế ngự. Phao-lô cảnh báo rằng ngay cả những điều “có phép làm” về mặt xã hội hay văn hóa, nếu chúng trở nên có quyền lực thống trị trên chúng ta, thì đó chính là sự nô lệ. Sự nghiện ngập tình dục (dâm dục) là một ví dụ điển hình.
I Tê-sa-lô-ni-ca 4:3-5 khẳng định: “Vì ý muốn Đức Chúa Trời, ấy là khiến anh em nên thánh, tức là phải lánh sự ô uế, mỗi người phải biết giữ thân mình cho thánh sạch và tôn trọng… chớ như người ngoại đạo, là kẻ không nhìn biết Đức Chúa Trời.” Sự nô lệ cho dục vọng trái với sự thánh khiết mà Đức Chúa Trời kêu gọi.
3. Nghiện Của Cải Và Tham Lam
Ê-phê-sô 5:5 gọi lòng tham lam là một hình thức thờ hình tượng: “Phải biết rõ ràng rằng chẳng kẻ gian dâm, ô uế, tham lam, là kẻ thờ hình tượng, được hưởng cơ nghiệp trong nước của Đấng Christ và Đức Chúa Trời.” Tham lam (Greek: πλεoνέκτης (pleonektēs)) là lòng ham muốn có nhiều hơn, không bao giờ thỏa mãn. Khi lòng tham chi phối, nó biến của cải thành thần tượng.
Ma-thi-ơ 6:24 nêu rõ: “Chẳng ai được làm tôi hai chủ; vì sẽ ghét người nầy mà yêu người kia, hoặc trọng người nầy mà khinh người kia. Các ngươi không có thể làm tôi Đức Chúa Trời, lại làm tôi Ma-môn nữa.” Ma-môn tượng trưng cho của cải vật chất. Nghiện làm giàu, ham mê tích trữ, hay cờ bạc đều là biểu hiện của việc làm tôi cho Ma-môn.
4. Nghiện Thờ Hình Tượng
Đây là dạng nghiện ngập thuộc linh nguyên thủy và nghiêm trọng nhất. Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3-5 – Điều răn thứ nhất và hai – cấm thờ thần khác và làm tượng chạm, vì Chúa là “Đức Chúa Trời hay ghen”. Từ “ghen” (Hebrew: קַנָּא (qanna)) nói lên sự đòi hỏi độc tôn trong mối quan hệ giao ước. Bất cứ điều gì chiếm vị trí tối cao của Đức Chúa Trời trong đời sống chúng ta – công việc, danh vọng, mối quan hệ, sở thích – đều trở thành hình tượng và chúng ta trở nên nô lệ cho nó.
III. Hậu Quả Của Sự Nghiện Ngập
Kinh Thánh không hề giảm nhẹ hậu quả của sự nô lệ cho tội lỗi:
- Hủy Hoại Thể Chất Và Tinh Thần: Châm Ngôn 23:35 mô tả người nghiện rượu “bị đánh đập… chẳng biết bao giờ tỉnh”. I Cô-rinh-tô 3:16-17 cảnh báo việc hủy hoại thân thể là xúc phạm đến đền thờ của Đức Thánh Linh.
- Sự Lìa Xa Chúa Và Hư Mất: Ga-la-ti 5:19-21 liệt kê những việc làm của xác thịt, bao gồm say sưa, mê đắm, và cảnh báo rằng “những kẻ phạm những điều đó sẽ không hưởng được nước Đức Chúa Trời”.
- Gây Đau Khổ Cho Người Khác: Gia đình, bạn bè bị ảnh hưởng. Kinh Thánh kêu gọi chúng ta yêu thương người lân cận (Mác 12:31), sự nghiện ngập ích kỷ phá vỡ nguyên tắc này.
IV. Con Đường Giải Cứu Và Tự Do
Tin Mừng lớn nhất là Đấng Christ đã đến để giải phóng những kẻ bị nô lệ!
Giăng 8:36 tuyên bố: “Vậy nếu Con buông tha các ngươi, các ngươi sẽ thật được tự do.” Sự tự do thật không đến từ ý chí cá nhân hay phương pháp cai nghiện thuần túy, mà đến từ quyền năng của Con Đức Chúa Trời.
Ga-la-ti 5:1 thúc giục: “Ấy là để chúng ta được tự do mà Đấng Christ đã buông tha chúng ta. Vậy hãy đứng vững, chớ lại mang lấy ách nô lệ.” “Ách nô lệ” cũ ở đây có thể hiểu là luật pháp cũ, nhưng cũng ám chỉ mọi ách nô lệ của tội lỗi. Chúng ta được kêu gọi sống trong sự tự do đó.
Rô-ma 6:6-7, 14 giải thích cơ sở của sự tự do: “… biết rõ rằng người cũ của chúng ta đã bị đóng đinh trên thập tự giá với Ngài, hầu cho thân thể của tội lỗi bị tiêu diệt đi, và chúng ta không phục dưới tội lỗi nữa. Vì ai đã chết thì được thoát khỏi tội lỗi… Vì tội lỗi không cai trị trên anh em đâu; bởi anh em chẳng thuộc dưới luật pháp, mà thuộc dưới ân điển.” Bí quyết là đồng chết và đồng sống lại với Đấng Christ. Chúng ta không còn là nô lệ; chúng ta đã chết đối với quyền lực của tội lỗi.
Phi-líp 4:13 cung cấp năng lực cho cuộc chiến: “Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi.” Sức mạnh để chiến thắng sự cám dỗ và phá vỡ xiềng xích đến từ chính Chúa.
V. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
- Nhận Biết Và Xưng Nhận: Bước đầu tiên là thành thật với Chúa và với chính mình. I Giăng 1:9 hứa: “Còn nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác.” Hãy xưng nhận sự nô lệ cụ thể của mình.
- Được Đầy Dẫy Đức Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18): Không thể chỉ “đuổi” thói quen xấu đi mà phải “mời” Đức Thánh Linh chiếm hữu và kiểm soát mọi ngõ ngách đời sống. Qua sự cầu nguyện, học Lời Chúa, và vâng phục.
- Sống Theo Thánh Linh, Đừng Làm Trọn Các Dục Vọng Của Xác Thịt (Ga-la-ti 5:16): Mỗi ngày lựa chọn bước đi bởi Thánh Linh. Điều này bao gồm việc “tránh khỏi” (II Ti-mô-thê 2:22) những tình huống, môi trường dẫn đến cám dỗ.
- Gắn Bó Trong Hội Thánh: Ga-la-ti 6:1-2 dạy về việc gánh vác gánh nặng cho nhau. Cần có những người bạn thuộc linh đáng tin cậy để cầu thay, khích lệ và nhắc nhở. Sự cô lập là mảnh đất màu mỡ cho sự nghiện ngập.
- Hướng Lòng Về Những Điều Trên Cao: Cô-lô-se 3:1-2 kêu gọi: “Vậy anh em đã được sống lại với Đấng Christ, hãy tìm các sự ở trên trời… Hãy ham mến các sự ở trên trời, đừng ham mến các sự ở dưới đất.” Thay thế ham muốn cũ bằng tình yêu mới dành cho Chúa và vinh quang Ngài.
Kết Luận
Sự nghiện ngập, dưới góc nhìn Kinh Thánh, là biểu hiện của một tấm lòng nô lệ cho tội lỗi, tìm kiếm sự thỏa mãn ở những thọ tạo thay vì ở Đấng Tạo Hóa. Nó mang nhiều hình thức tinh vi, từ chất gây say đến của cải, tình dục và cả sự thờ lạy hình tượng. Hậu quả của nó là sự hủy hoại và sự chết.
Tuy nhiên, Phúc Âm của Chúa Giê-xu Christ là tin tức giải phóng! Trên thập tự giá, Ngài đã phá hủy quyền lực của tội lỗi và sự chết. Qua đức tin nơi Ngài, chúng ta được xưng công bình và nhận lấy quyền năng của Đức Thánh Linh để sống đời sống tự do thật sự. Sự chiến thắng không nằm ở nỗ lực tự cải thiện, mà nằm ở việc đầu phục Đấng Christ mỗi ngày, để Ngài cai trị và thỏa mãn mọi khát khao sâu thẳm nhất của linh hồn chúng ta. “Hãy mang lấy ách của ta… vì ách ta dễ chịu và gánh ta nhẹ nhàng” (Ma-thi-ơ 11:29-30). Trong sự vâng phục Chúa, chúng ta tìm thấy tự do khỏi mọi ách nô lệ.