Tâm linh Kemet và Chủ nghĩa Kemet
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phục hưng của nhiều tín ngưỡng cổ xưa, thuật ngữ "Tâm linh Kemet" hay "Chủ nghĩa Kemet" (Kemeticism) ngày càng xuất hiện nhiều hơn trên các diễn đàn, mạng xã hội và trong các cuộc thảo luận về tâm linh thay thế. Là những Cơ Đốc nhân tin kính Lời Chúa, chúng ta được kêu gọi để "hãy thử cho biết các thần có phải là thật chăng" (I Giăng 4:1) và xây dựng nền tảng đức tin vững chắc trên Đấng Christ. Bài viết nghiên cứu này sẽ khám phá bản chất của Tâm linh Kemet dưới ánh sáng của Kinh Thánh, cung cấp sự hiểu biết thấu đáo và những lời khuyên thiết thực để giữ vững đức tin.
Chủ nghĩa Kemet (Kemeticism) hay Tâm linh Kemet là một thuật ngữ hiện đại dùng để chỉ việc phục hưng và thực hành các tín ngưỡng, tôn giáo của Ai Cập cổ đại. Từ "Kemet" (km.t) trong tiếng Ai Cập cổ có nghĩa là "Vùng Đất Đen", ám chỉ vùng đất phù sa màu mỡ dọc theo sông Nile, đối lập với "Deshret" - vùng sa mạc đỏ. Những người theo chủ nghĩa Kemet ngày nay tìm cách khôi phục, tái thiết và đôi khi điều chỉnh các hệ thống thần thoại, nghi lễ, đạo đức và thực hành tâm linh của người Ai Cập cổ đại cho phù hợp với bối cảnh hiện đại.
Phong trào này có thể tồn tại dưới nhiều hình thức: từ các nhóm tôn giáo tổ chức chặt chẽ (như Kemetic Orthodoxy) đến các cá nhân hành đạo đơn lẻ (Kemetic Reconstrunctionism), và cả những người tiếp thu chọn lọc một số khía cạnh triết học hoặc biểu tượng của Ai Cập cổ mà không hoàn toàn từ bỏ niềm tin hiện có của họ. Trọng tâm của nó thường xoay quanh việc thờ phượng một hệ thống đa thần (polytheistic) với hàng trăm vị thần (neteru/netjeru) như Ra (thần mặt trời), Osiris (thần cai quản âm phủ), Isis (nữ thần phép thuật và bảo vệ), Horus (thần bầu trời), Thoth (thần trí tuệ và văn tự), Ma'at (nữ thần của trật tự, công lý và chân lý).
Khi đối chiếu Tâm linh Kemet với lẽ thật được mặc khải trong Kinh Thánh, chúng ta thấy rõ những điểm tương phản căn bản và không thể hòa giải. Trước hết, Kinh Thánh khẳng định chân lý tuyệt đối về Một Đức Chúa Trời Duy Nhất.
"Hỡi Y-sơ-ra-ên! hãy nghe: Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta là Giê-hô-va có một không hai." (Phục truyền luật lệ ký 6:4)
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "một" ở đây là "echad" (אֶחָד), nhấn mạnh sự thống nhất tuyệt đối và duy nhất của Đức Chúa Trời. Điều này đập tan mọi hệ thống đa thần. Tiên tri Ê-sai cũng tuyên bố cách mạnh mẽ: "Ấy vậy, Ta là Đức Giê-hô-va, ngoài Ta chẳng có Đấng nào khác là Đức Chúa Trời" (Ê-sai 45:5). Các thần của Ai Cập cổ, dù được mô tả quyền năng đến đâu, đều là sản phẩm của trí tưởng tượng và sự sáng tạo của con người, thuộc về thế giới của thần tượng.
Thứ hai, Kinh Thánh lên án rõ ràng việc thờ lạy thần tượng và các tà thần. Mười Điều Răn bắt đầu với mệnh lệnh: "Trước mặt ta, ngươi chớ có các thần khác... Ngươi chớ làm tượng chạm cho mình, cũng chớ làm tượng nào giống như những vật trên trời cao kia, hoặc nơi đất thấp nầy, hoặc trong nước dưới đất. Ngươi chớ quì lạy trước các hình tượng đó, và cũng đừng hầu việc chúng nó" (Xuất Ê-díp-tô ký 20:3-5). Các vị thần của Kemet rõ ràng thuộc nhóm "những vật trên trời cao... hoặc nơi đất thấp" (mặt trời, động vật, các hiện tượng tự nhiên). Thánh Phao-lô cũng cảnh báo: "Những vật mà người ngoại đạo cúng tế, họ cúng tế các quỉ, chớ không cúng tế Đức Chúa Trời. Vậy, tôi không muốn anh em giao thông với các quỉ" (I Cô-rinh-tô 10:20). Điều này cho thấy đằng sau các thần tượng là thực tại thuộc linh đen tối.
Thứ ba, chính lịch sử dân Y-sơ-ra-ên tại Ai Cập là một minh chứng hùng hồn về sự đối đầu giữa Giê-hô-va Đức Chúa Trời chân thần và các thần của Ai Cập. Khi Đức Chúa Trời sai Môi-se đến giải cứu dân Ngài, các tai vạ Ngài giáng xuống không chỉ là sự trừng phạt Pha-ra-ôn, mà còn là sự phán xét trực tiếp trên các thần của Ai Cập. Kinh Thánh chép: "Đêm đó ta sẽ đi qua xứ Ê-díp-tô, hành hại mọi con đầu lòng... Ta cũng sẽ đoán xét các thần của Ê-díp-tô" (Xuất Ê-díp-tô ký 12:12). Mỗi tai vạ có thể được hiểu là một sự thách thức và đánh bại một vị thần cụ thể của Ai Cập (ví dụ: thần sông Nile (Hapi) bị hóa máu, thần mặt trời (Ra) bị bóng tối bao phủ...). Cuộc đối đầu đỉnh điểm này khẳng định uy quyền tối thượng của Đức Chúa Trời Hằng Sống.
Tại sao Tâm linh Kemet lại có sức hút với một số người ngày nay? Có thể vì sự bí ẩn, triết lý về sự cân bằng (Ma'at), sự kết nối với cổ xưa, hoặc phản ứng chống lại các tôn giáo truyền thống. Tuy nhiên, Kinh Thánh cảnh báo chúng ta về những mối nguy hiểm thuộc linh khi tìm kiếm sự khôn ngoan hay sức mạnh từ những nguồn không đến từ Đức Chúa Trời.
Vua Sa-lô-môn, dù được ban cho sự khôn ngoan vô song, đã sa ngã vì theo các thần của những người vợ ngoại bang, trong đó có thể có các nữ thần của vùng Cận Đông cổ đại (I Các Vua 11:1-8). Sách Phục truyền đưa ra lời cảnh báo đặc biệt nghiêm khắc: "Khi ngươi đã vào xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho, chớ học đòi những sự gớm ghiếc của các dân tộc ấy. Ở giữa ngươi chớ nên có... thầy bói, thầy tử vi, thầy số, thầy phù thủy, kẻ hay dùng ếm chú, người đi hỏi đồng cốt, kẻ thuật số, hay là kẻ đi cầu vong. Vì Đức Giê-hô-va lấy làm gớm ghiếc kẻ làm các việc ấy" (Phục truyền luật lệ ký 18:9-12). Nhiều thực hành trong tâm linh Kemet hiện đại, như nghi lễ, bói toán, cầu cơ, hay việc tìm kiếm sự hướng dẫn từ các vị thần, rơi chính xác vào những điều cấm đoán này.
Thánh Phao-lô cũng mô tả tình trạng của nhân loại xa cách Đức Chúa Trời: "Họ đã đổi lẽ thật của Đức Chúa Trời lấy sự dối trá, kính thờ và hầu việc loài chúng sanh hơn là Đấng Tạo Hóa" (Rô-ma 1:25). Việc thờ phượng các vị thần có hình tượng động vật (như thần đầu chó Anubis, thần đầu chim ưng Horus) hay các lực lượng tự nhiên là một minh họa rõ ràng cho sự đánh tráo này.
Làm thế nào chúng ta, những tín hữu của Chúa Giê-xu Christ, có thể đứng vững và giúp đỡ người khác trong bối cảnh này?
1. Xây Dựng Sự Hiểu Biết Vững Vàng Về Chúa Duy Nhất: Chúng ta cần nghiên cứu và nắm vững các thuộc tính của Đức Chúa Trời Ba Ngôi. Ngài không phải là một thần linh trong muôn vàn thần linh, mà là Đấng Tạo Hóa tối thượng, toàn tại, yêu thương và thánh khiết. Hãy đào sâu vào danh của Ngài: Elohim (Đức Chúa Trời Quyền Năng), Yahweh (Đấng Tự Hữu Hằng Hữu), El Shaddai (Đức Chúa Trời Toàn Năng). Sự hiểu biết này tạo nên một nền tảng vững chắc để phân biệt chân lý với sự giả dối.
2. Tập Trung Vào Sự Mặc Khải Trọn Vẹn Nơi Chúa Giê-xu Christ: Đức Chúa Trời không để chúng ta phỏng đoán về Ngài. Ngài đã bày tỏ chính mình cách trọn vẹn trong Con Ngài. "Ai đã thấy Ta, tức là đã thấy Cha" (Giăng 14:9). Chúa Giê-xu là "hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được" (Cô-lô-se 1:15). Mọi sự tìm kiếm chân lý, sự cứu rỗi, và mối liên hệ với Đấng Thiêng Liêng đều phải được quy về Ngài. Sự đầy đủ của Christ (Pleroma trong tiếng Hy Lạp) khiến mọi hệ thống tôn giáo khác trở nên thừa thãi và không đầy đủ.
3. Cẩn Trọng Với Văn Hóa Đại Chúng và "Sự Khôn Ngoan Thế Gian": Các biểu tượng Ai Cập (như con mắt Horus, Ankh - chữ vạn sự sống) thường xuất hiện trong thời trang, trang sức, phim ảnh, và âm nhạc như một phần của thẩm mỹ, đôi khi tách khỏi ý nghĩa tôn giáo ban đầu. Tín hữu cần có sự nhạy bén thuộc linh. Phao-lô khuyên: "Mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích... chẳng phải mọi sự đều làm gương tốt" (I Cô-rinh-tô 10:23). Hãy tự hỏi: Việc đeo một biểu tượng liên quan đến thần tượng có đang vô tình tôn vinh một thế lực thuộc linh đối nghịch với Chúa không? Nó có gây vấp phạm cho anh em yếu đuối trong đức tin không?
4. Sống Và Rao Giảng Tin Lành Của Ân Điển: Sức hấp dẫn sâu xa của mọi tôn giáo, kể cả Kemet, thường nằm ở nhu cầu được cứu rỗi, được giải thích về thế giới, và tìm kiếm ý nghĩa. Tin Lành của Đấng Christ đáp ứng mọi nhu cầu đó một cách trọn vẹn và chắc chắn. Thay vì những nghi lễ phức tạp để xoa dịu các vị thần thất thường, chúng ta có sự cứu chuộc bởi ân điển qua đức tin nơi Chúa Giê-xu (Ê-phê-sô 2:8-9). Thay vì cố gắng giữ "sự cân bằng" cho linh hồn mình, chúng ta có sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết (Phi-líp 4:7). Hãy tập trung vào việc sống và chia sẻ sự sống dồi dào này (Giăng 10:10).
Tâm linh Kemet, xét về bản chất thần học, là một hệ thống tín ngưỡng đa thần đi ngược lại với mặc khải tuyệt đối của Kinh Thánh về Một Đức Chúa Trời Chân Thần Duy Nhất. Lịch sử Xuất Ê-díp-tô minh chứng cho cuộc đối đầu và chiến thắng của Giê-hô-va trên các thần của Ai Cập. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi không phải để sợ hãi, nhưng để nhận biết, cảnh giác và đứng vững trong lẽ thật.
Đáp án cho mọi khát khao thuộc linh của con người không nằm trong các huyền thoại cổ xưa hay sự pha trộn tôn giáo, mà ở trong mối liên hệ sống động với Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã phán: "Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống; chẳng bởi Ta thì không ai được đến cùng Cha" (Giăng 14:6). Sự đầy đủ của Ngài là câu trả lời cuối cùng cho mọi sự tìm kiếm. Hãy để lòng chúng ta bám chắc vào Ngài, luôn "thử các thần" dựa trên Lời Hằng Sống, và bước đi trong sự tự do và bình an mà chỉ có Đấng Christ mới ban cho được.